โอวาทพระธรรมคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า

ที่หลวงพ่อกัณหา สุขกาโม เมตตาให้นำมาบรรยาย

บรรยายธรรมโดย พระมหาอนุชน สาสนกิตติ (ป.ธ.๙, ดร.)

ใน วันอาทิตย์ที่ ๒๒ ตุลาคม พุทธศักราช ๒๕๖๖

ณ  วัดป่าทรัพย์ทวีธรรมาราม อำเภอวังน้ำเขียว จังหวัดนครราชสีมา

เรื่อง เข้าพรรษาเข้าหาธรรม ตอนที่ ๗๐ ผู้ที่ร่ำรวยด้วยอริยทรัพย์ภายในใจ นั่นคือเป็นผู้ไม่ขัดสน ผู้ไม่ยากจน

(บางส่วนจากโอวาทพระธรรมคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า)

มนุษย์เราคือผู้ที่ประเสริฐ เราทุกคนที่เกิดมา ร่างกายเป็นมนุษย์ เป็นเหตุเป็นปัจจัยให้เข้าถึงความประเสริฐ ถึงต้องมีสัมมาทิฏฐิ ความเห็นถูกต้อง ความเข้าใจถูกต้อง และปฏิบัติให้ถูกต้อง พัฒนาตัวเอง ประพฤติปฏิบัติตัวเอง เข้าสู่อริยมรรค คือหนทางที่ประเสริฐ การจะเข้าถึงหนทางที่ประเสริฐได้ ธรรมะนำใจ เอาธรรมะนำใจ ธรรมะมันถึงจะนำกาย นำวาจา นำความประพฤติ นำการปฏิบัติ สู่หนทางที่ประเสริฐ 

ที่ประเทศเราเป็นอย่างนี้ ครอบครัวเราเป็นอย่างนี้ก็เพราะเราไม่ได้เอาธรรมนำใจ เราทุกคนถึงมีสีดำอยู่ 50%  สีเทาที่เกี่ยวกับญาติพี่น้องวงศ์ตระกูลหรือว่าคนอื่นที่เราเกี่ยวข้องอีก 49%  เราทุกคนส่วนใหญ่จะมีจิตสำนึกในความดีเพียง 1% ที่นี้ก็จะต้องเข้าใจว่ามนุษย์เรานี้พัฒนาได้ ถึงจะแห้งแล้งก็พัฒนาได้ ถึงจะน้ำท่วมก็พัฒนาได้ ดินไม่ดีก็จะพัฒนาได้ ที่มนุษย์เรามีบ้านมีรถมีสิ่งที่อำนวยความสะดวกความสบายก็พัฒนาได้ ให้เรามีความเห็นถูกต้องกับการพัฒนานั้น พัฒนาเพื่อธรรมะ ไม่ใช่เพื่อตัวเพื่อตน พัฒนาการดำรงชีวิตเพื่อตัวเพื่อตน มันเป็นไปไม่ได้ ที่จะเข้าถึงความดับทุกข์ที่แท้จริง ไปทางตัวตนไปทางวัตถุอย่างเดียว จึงต้องพัฒนาใจไปพร้อมๆ กัน 

ธรรมะเป็นสิ่งที่ประเสริฐ ให้ทุกคนมีความเห็นถูกต้องเข้าใจถูกต้องถึงจะเหนื่อยยากลำบาก ทุกข์ยากลำบาก มันก็ถูกต้อง มันก็เป็นการที่ทวนกระแส เราทุกคน ทุกครอบครัว เราจะได้เป็นมนุษย์กันทุกคน เราจะไม่ได้เป็นเพียงคนเฉยๆ เราจะได้เป็นทหารข้าราชการพ่อค้าประชาชนที่มีความเห็นถูกต้องเข้าใจถูกต้อง ปฏิบัติถูกต้อง มีสติมีความสงบมีสัมปชัญญะ เพราะความดับทุกข์มันอยู่กับเราทุกคนอยู่แล้ว เพราะความเป็นพระมันก็มีอยู่กับทุกคน ไม่ได้อยู่ที่อื่น แต่ก่อนเราพากันเข้าใจผิดคิดว่าพระอยู่ภายนอกอยู่ข้างนอก พระศาสนามันไม่ใช่เรื่องภายนอก มันเรื่องตัวเรา รู้ทุก รู้เหตุเกิดทุกข์ รู้ข้อปฏิบัติถึงความดับทุกข์ มันเป็นเรื่องอย่างนี้ 

ที่เราไปให้ทาน ไปให้สาธารณวัตถุ เพื่อให้องค์กรที่เป็นพระศาสนา ที่เป็นผู้ที่เสียสละ ผู้ที่เป็นพระธรรมเป็นพระวินัย ไม่ใช่นิติบุคคล ไม่ใช่ตัวไม่ใช่ตน เรานี้ยังไม่เข้าใจเรื่องความดับทุกข์ คิดว่ารวยเป็นมหาเศรษฐีทางวัตถุ ถึงจะเป็นมหาเศรษฐีทางวัตถุแต่ว่าถ้าใจมันยังมีตัวมีตน ก็ถือว่ายังยากจนอยู่

การปฏิบัติติดต่อต่อเนื่องเหมือนสายน้ำ ถ้าเราทำเหมือนน้ำหยดมันยังขาดอยู่ มันต้องทำเหมือนน้ำไหล เป็นสายน้ำ ผู้ที่เป็นนักบวชก็ให้รู้ ผู้ที่เป็นฆราวาสก็รู้ เพราะชีวิตของเราทุกคนคือชีวิตที่ประเสริฐ ไม่ใช่เราจะมาบริโภคตามหลักเหตุผลตามหลักวิทยาศาสตร์อย่างโง่ๆ เราต้องพัฒนาใจไปพร้อมๆ กัน ถึงเเม้เราไม่มีอะไรสักอย่าง เราก็เป็นผู้ไม่ยากจน ไม่มีความทุกข์ทางจิตใจ เหมือนพระอริยเจ้า เหมือนพระอรหันต์ได้ ในสมัยพุทธกาล ท่าน สุปปพุทธกุฏฐิ เป็นคนยากจน ต้องเที่ยวขอทานขออาหารเขากินทุกวัน ทั้งยังป่วยเป็นโรคเรื้อนอีกด้วย วันหนึ่งมหาชนได้มาประชุมรวมกัน เพื่อฟังธรรมจากพระบรมศาสดา  เขาเห็นมหาชนมารวมกันจำนวนมาก จึงคิดว่า คงจะมีการแจกอาหารเป็นแน่ จึงไปที่นั่นเพื่อจะได้รับแจกอาหารบ้าง แล้ววันนั้นบุญเก่าที่ท่านเคยทำมาในอดีต ก็มาส่งผลพอดี ทำให้เมื่อเห็นพระบรมศาสดาแล้วก็รู้สึกว่าอยากจะฟังธรรม แต่ก็มีความละอายที่ตนเองเป็นโรคเรื้อน จึงไปนั่งฟังธรรมอยู่ท้ายสุดของพุทธบริษัททั้งหลาย

พระผู้มีพระภาคทรงกำหนดใจของบริษัททุกหมู่เหล่าด้วยพระทัยแล้ว ได้ทรงกระทำไว้ในพระทัยว่า ในบริษัทนี้ ใครหนอแลควรจะรู้แจ้งธรรม พระผู้มีพระภาคได้ทรงเห็นสุปปพุทธกุฏฐินั่งอยู่ในบริษัทนั้น  ครั้นแล้วได้ทรงพระดำริว่า ในบริษัทนี้ บุรุษนี้แลควรจะรู้แจ้งธรรม พระองค์ทรงปรารภสุปปพุทธกุฏฐิ ตรัสอนุปุพพิกถาคือ ทานกถา ศีลกถา สัคคกถา โทษแห่งกามอันต่ำทรามเศร้าหมอง และทรงประกาศอานิสงส์ในเนกขัมมะ เมื่อพระผู้มีพระภาคได้ทรงทราบว่าสุปปพุทธกุฏฐิมีจิตควร อ่อน ปราศจากนิวรณ์เฟื่องฟู ผ่องใส พระองค์จึงทรงประกาศพระธรรมเทศนาที่พระพุทธเจ้าทั้งหลายทรงยกขึ้นแสดงด้วยพระองค์เอง คือทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค  ธรรมจักษุปราศจากธุลี ปราศจากมลทิน ได้เกิดขึ้นแก่สุปปพุทธกุฏฐิในที่นั่งนั้นแลว่า สิ่งใดสิ่งหนึ่งมีความเกิดขึ้นเป็นธรรมดา สิ่งนั้นทั้งมวลล้วนมีความดับเป็นธรรมดา เหมือนผ้าที่สะอาดปราศจากมลทิน ควรรับน้ำย้อมด้วยดี ฉะนั้น ฯ  

ท่านสุปปะพุทธะกุฏฐิ แม้ภายนอกจะยากจน แต่ภายในนั้นร่ำรวยด้วยอริยทรัพย์ มีความสุขอยู่ภายใน นิ่งแน่น ไม่หวั่นไหวไม่คลอนแคลนเลย มีความศรัทธาเลื่อมใสในพระรัตนตรัยอย่างเต็มเปี่ยม มีความปลื้มปีติที่ได้ถึงกระแสพระนิพพาน แล้วก็อยากจะกราบทูลพระพุทธองค์ให้ทรงทราบว่าเขาได้บรรลุโสดาปัตติผลแล้ว (ความจริงเขาหารู้ไม่ว่าพระพุทธองค์ทรงทราบแล้ว) นั่งหลบรอให้คนอื่นเขากลับไปหมด ก่อนจะได้เข้าไปถวายบังคมได้สะดวก

ขณะนั้นท้าวสักกเทวราชต้องการจะลองใจ เข้ามากล่าวกับเขาว่า “สุปปพุทธะ ท่านเป็นคนทุกข์ยาก เราจะให้ทรัพย์แก่ท่านหาประมาณมิได้ ขอเพียงท่านบอกคืนพระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์”

สุปปพุทธะถามขึ้นว่า ท่านเป็นใคร เมื่อทราบว่าเป็นท้าวสักกเทวราช จึงตอบว่า “เจ้าคนอันธพาล ไร้ยางอาย ถึงข้าจะเป็นคนยากจนเพราะไร้ทรัพย์ แต่ข้าก็ร่ำรวยนะ”  “รวยอะไร” ผู้มาเยือนถาม

“รวยทรัพย์ภายใน (อริยทรัพย์) นั่นไง เจ้าคนอันธพาล ใครเป็นอย่างข้าไม่ควรดูถูกดูหมิ่นว่าไร้ทรัพย์ เพราะทรัพย์ของเรามีค่ามากกว่าทรัพย์ภายนอกใดๆ แล้วเขาก็กล่าวคาถา บทหนึ่งดังนี้

“สทฺธาธนํ สีลธนํ  หิรี โอตฺตปฺปิยํ ธนํ,  สุตธนญฺจ จาโค จ  ปญฺญา เว สตฺตมํ ธนํ;  ยสฺส เอตา ธนา อตฺถิ   อิตฺถิยา ปุริสสฺส วา,  `อทลิทฺโทติ ตํ อาหุ,  อโมฆํ ตสฺส ชีวิตนฺติ - ทรัพย์คือศรัทธา ทรัพย์คือศีล ทรัพย์คือหิริ ทรัพย์คือโอตตัปปะ ทรัพย์คือสุตะ (การสดับตรับฟังมาก) ทรัพย์คือจาคะ และทรัพย์คือปัญญา ทรัพย์ทั้ง ๗ ประการนี้มีแก่ผู้ใดไม่ว่าชายหรือหญิง ผู้นั้นเรียกว่าคนไม่ยากจน และชีวิตของเขาก็ไม่สูญเปล่า”

ท้าวสักกเทวราชได้ฟังดังนั้นก็หายวับไปกับตา มาเฝ้าพระพุทธเจ้า กราบทูลคำโต้ตอบกัน ระหว่างสุปปพุทธะกับตนให้พระพุทธองค์ทราบ พระพุทธองค์ตรัสว่า สักกะ บุคคลเช่นท่าน ต่อให้ร้อยคนหรือพันคนก็ไม่สามารถให้สุปปพุทธะกล่าวปฏิเสธคุณพระรัตนตรัยได้

อริยทรัพย์ มี ๗ ประการด้วยกัน คือ 

๑. ศรัทธา คือ ความเชื่อ เชื่อในพระพุทธเจ้า เชื่อในการตรัสรู้ของพระพุทธองค์  เชื่อว่าพระพุทธเจ้าเป็นผู้รู้จริงเห็นจริง  รู้ในสิ่งต่างๆที่เราไม่รู้กัน  เช่นรู้เรื่องนรก เรื่องสวรรค์  รู้เรื่องการเวียนว่ายตายเกิด รู้เรื่องบาป รู้เรื่องบุญ  รู้เรื่องคุณ รู้เรื่องโทษ  รู้เรื่องมรรค ผล นิพพาน  คือสิ่งที่ปุถุชนคนธรรมดาสามัญผู้เต็มไปด้วยอวิชชา ยังไม่สามารถล่วงรู้ถึงสิ่งเหล่านี้ได้  ไม่เหมือนพระพุทธเจ้าผู้ทรงประกอบด้วยสติปัญญาความรู้ความฉลาด วิริยะความอุตสาหะพากเพียร ขันติความอดทน สะสมบุญบารมีมาเป็นกัปเป็นกัลป์ จนบรรลุเป็นพระอนุตตรสัมมาสัมพุทธเจ้า  มีดวงตาเห็นธรรมขึ้นมา เห็นสิ่งต่างๆที่มีอยู่ในไตรภพ ในโลกทั้ง ๓ นี้ คือกามภพ รูปภพ อรูปภพ โลกของการเวียนว่ายตายเกิด  ผู้มีดวงตาเห็นธรรมสามารถมองเห็นสิ่งเหล่านี้  พวกเรายังมืดบอด ยังไม่รู้ไม่เห็น  แต่มีแววแห่งความฉลาด ตรงที่ยอมรับว่าเรายังโง่อยู่ และยอมรับว่าพระพุทธเจ้าฉลาดกว่าเรา เมื่อพระพุทธองค์เป็นผู้มีความฉลาดกว่าเรา รู้มากกว่าเรา เราจึงเชื่อพระพุทธเจ้า คือเชื่อในสิ่งที่พระพุทธเจ้าทรงสั่งสอน  เรื่องที่พระพุทธองค์ทรงสั่งสอนมีอยู่ ๓ ข้อใหญ่ๆ คือ ๑. กรรม  ๒. วิบาก   ๓. สัตว์โลกมีกรรมเป็นของๆตน    

 ๑) เชื่อว่ากรรม คือการกระทำทาง กาย วาจา ใจ เป็นเหตุที่นำมาซึ่งความสุขหรือความทุกข์  ความเจริญหรือความเสื่อม  ภพชาติต่างๆเป็นผลที่เกิดมาจากกรรม เช่นเชื่อว่าเหตุที่ได้มาเกิดเป็นมนุษย์ ก็เพราะในอดีตเคยทำความดีรักษาศีลไว้ จึงทำให้ได้มาเกิดเป็นมนุษย์อย่างนี้เป็นต้น  

๒) เชื่อวิบากผลของกรรม  เชื่อว่าเมื่อทำกรรมไปแล้วไม่ว่าดีหรือชั่ว จะต้องได้รับผลของกรรมนั้น  เช่นการได้มาเกิดเป็นมนุษย์ เป็นเดรัจฉาน เป็นสุนัข เป็นแมว เป็นวิบาก เป็นผลที่เกิดจากการกระทำในอดีต ได้ทำกรรมมาต่างกันจึงทำให้มาเกิดต่างกันไป มีความแตกต่างไม่เท่าเทียมกัน ทางด้านเพศ ทางด้านรูปร่างหน้าตา ทางด้านความรู้ความฉลาด ทางด้านฐานะการเงิน เหล่านี้เรียกว่าวิบาก  คือผลที่เกิดจากการกระทำในอดีต เชื่อว่าเราเป็นอยู่อย่างนี้ก็เพราะทำมาแค่นี้ สะสมบุญบารมีมาแค่นี้ ทำมาแค่นี้ก็ได้แค่นี้ ถ้าอยากได้มากกว่านี้ก็ต้องสะสมบุญบารมีให้มากขึ้นไปเรื่อยๆจนถึงที่สุดของบุญบารมี ก็จะบรรลุถึง มรรค ผล นิพพาน การสิ้นสุดแห่งการเวียนว่ายตายเกิด เป็นพระพุทธเจ้าและพระอรหันตสาวก 

๓) เชื่อว่าสัตว์โลกทั้งหลายมีกรรมเป็นของๆตน  เมื่อทำกรรมแล้ววิบากย่อมตามมาเหมือนเงาตามตัว เป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ ไม่มีใครช่วยใครให้พ้นวิบากกรรมของตนไปได้ หรือสร้างบุญกุศลให้แก่กันได้ เมื่อถึงเวลาที่ผลบุญจะเกิดขึ้นกับผู้หนึ่งผู้ใด ก็ไม่มีใครไปห้ามได้ เช่นเดียวกับผลของบาปกรรม เมื่อถึงเวลาที่จะเกิดขึ้น ก็ไม่มีใครไปยับยั้งได้ สิ่งที่ทำได้ก็คือช่วยเท่าที่จะช่วยได้ ถ้าเกิดขึ้นกับตัวเรา ก็ต้องทำใจให้นิ่งเฉยเป็นอุเบกขา ยอมรับความจริงว่า สัตว์โลกทั้งหลายมีกรรมเป็นของๆ ตน จักทำกรรมอันใดไว้ ดีหรือชั่ว จะต้องเป็นผู้รับผลของกรรมนั้น ไม่มีใครยับยั้งผลของกรรมได้ เมื่อถึงเวลาก็ต้องรับผลของกรรมกันทุกๆคน   

๒. ศีล ความประพฤติดีทางกายทางวาจา เมื่อมีศรัทธาแล้วเราก็จะประพฤติปฏิบัติตามพระธรรมคำสอน โดยเห็นว่า ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว เราก็จะทำแต่สิ่งที่ดีและหลีกเลี่ยงการทำบาป ด้วยการรักษาศีลตามกำลังศรัทธา วิริยะ สติ ปัญญา ตั้งแต่ ศีล ๕ ศีล ๘ ศีล ๑๐ จนถึง ศีล ๒๒๗ ศีลคือความปกติทางกายและทางวาจา ไม่สร้างความเดือดร้อนให้แก่ผู้อื่น ไม่สร้างความทุกข์ให้แก่ผู้อื่น ไม่เบียดเบียนผู้อื่น ด้วยการละเว้นจากการฆ่าสัตว์ตัดชีวิต ละเว้นจากการลักทรัพย์ ละเว้นจากการประพฤติผิดประเวณี ละเว้นจากการพูดปดมดเท็จ ละเว้นจากการเสพสุรายาเมา  

๓. หิริ ความอายบาป  ๔. โอตตัปปะ ความกลัวบาป เมื่อเห็นว่าการทำบาปเป็นสิ่งไม่ดี จึงละเว้น ด้วยหิริ ความอายบาป และโอตตัปปะ ความกลัวบาป ทุกคนมีความอายกัน แต่สิ่งที่น่าอายกลับไม่อาย กลับไปอายในสิ่งที่ไม่น่าอาย เช่นไปอายในความยากจน ในรูปร่างหน้าตาที่ไม่สวยงาม ในความโง่เขลาเบาปัญญาของตน สิ่งที่น่าอายคืออะไร ก็คือการกระทำความชั่วทั้งหลาย เช่น การฆ่าสัตว์ตัดชีวิต การลักทรัพย์ การประพฤติผิดประเวณี การพูดปดมดเท็จ การเสพสุรายาเมา  เพราะเมื่อทำบาปไปแล้วก็เหมือนกับเอาไฟมาเผาตัวเองและผู้อื่น สร้างความทุกข์ทรมานให้กับตนและผู้อื่น เป็นสิ่งที่น่าอับอาย น่าขยะแขยงอย่างยิ่ง 

เช่นเดียวกับความกลัว สิ่งที่น่ากลัวกลับไม่กลัว สิ่งที่ไม่น่ากลัวกลับไปกลัว  เช่นกลัวความแก่ กลัวความเจ็บ กลัวความตาย ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่น่ากลัวเลย เพราะเป็นสิ่งที่จะต้องเกิดกับทุกๆคน เป็นธรรมดา เป็นปกติของธาตุขันธ์ ของร่างกาย  เมื่อเกิดมาแล้วก็ต้องแก่ ต้องเจ็บ ต้องตาย ผู้ที่กลัวคือผู้ที่มีความสำคัญมั่นหมาย ไปยึด ไปติด ว่าร่างกายนี้เป็นเรา เป็นของๆ เรา เมื่อเป็นเช่นนั้น ก็คิดว่าเราแก่ เราเจ็บ เราตาย แทนที่จะคิดว่าร่างกายแก่ ร่างกายเจ็บ ร่างกายตาย ก็กลับไปหลงคิดว่าร่างกายนี้แหละคือเรา เมื่อจิตติดอยู่กับร่างกาย ก็เลยคิดว่าจิตเป็นกาย กายเป็นอะไรจิตก็เป็นไปด้วย ก็เลยเกิดความกลัวขึ้นมา นี่คือความหลง 

ถ้าได้ศึกษาได้ปฏิบัติธรรมแล้วจะสามารถแยกแยะกายออกจากจิตได้ จะเห็นได้อย่างชัดเจนว่ากายก็เป็นอย่างหนึ่ง จิตก็เป็นอย่างหนึ่ง กายนี้เป็นธาตุ ๔ ดิน น้ำ ลม ไฟ  มาจากอาหารที่รับประทานเข้าไป แล้วกลายเป็นอาการ ๓๒ มี ผม ขน เล็บ ฟัน หนัง เนื้อ เอ็น กระดูก เป็นต้น  นี่คือเรื่องของร่างกาย เป็นธาตุขันธ์ล้วนๆ มาจาก ดิน น้ำ ลม ไฟ แต่เป็นเพราะขาดปัญญาเลยทำให้จิตถูกอวิชชาครอบงำ ไปยึด ไปติด ไปหลงว่าร่างกายนี้เป็นจิต จิตเป็นร่างกาย เมื่อร่างกายเป็นอะไรไป ก็เกิดกลัวขึ้นมา กลัวความแก่ กลัวความเจ็บ กลัวความตาย สำหรับผู้ที่ได้ศึกษาได้ปฏิบัติธรรมอย่างถ่องแท้แล้ว อย่างพระพุทธเจ้า พระอรหันตสาวกทั้งหลาย จะไม่กลัว ความแก่ เจ็บ ตาย เลยแม้แต่น้อย  ท่านตายได้ในทุกอิริยาบถ เดิน ยืน นั่ง นอน  ด้วยความเป็นปกติสุข ไม่มีความหวั่นไหว เพราะท่านมีปัญญา มีดวงตาเห็นธรรมแล้ว ท่านปล่อยวาง ไม่ไปยึดไม่ไปติดในธาตุขันธ์ ถ้ายังดีอยู่ก็เอาไว้ใช้ให้เป็นประโยชน์ เหมือนเสื้อผ้าที่ยังดีอยู่ก็ใส่ไป ถ้าขาดก็ทิ้งไปฉันใด ร่างกายก็ฉันนั้นเมื่อถึงเวลาแตกดับก็ทิ้งไป  

สิ่งที่น่ากลัวคืออะไร ก็คือบาปกรรม การกระทำความชั่วทั้งหลาย เพราะจะนำมาซึ่งความทุกข์ความหายนะ เริ่มตั้งแต่ในปัจจุบัน เมื่อทำความชั่วแล้วจิตจะมีความร้อน มีความกังวล มีความหวาดวิตก เกิดความกลัวขึ้นมา กลัวจะถูกจับได้ว่าทำสิ่งที่ไม่ดีไม่งาม เมื่อตายไปก็ต้องไปใช้กรรมในอบายต่อไป ไปเกิดเป็นเดรัจฉานบ้าง เป็นเปรตบ้าง เป็นอสุรกายบ้าง เป็นสัตว์นรกบ้าง เพราะขาดหิริ ความอาย และโอตตัปปะ ความกลัวบาป ขาดศรัทธา ไม่เชื่อในเรื่องบาปกรรม ก็เลยเกิดความประมาทขึ้นมา คิดว่าพระพุทธเจ้า พระธรรม พระสงฆ์ เป็นเรื่องแต่งขึ้นมา เพื่อหลอกให้ทำความดีโดยไม่มีผลดีอะไรตามมา ถ้าคิดเช่นนี้ จะเป็นคนที่สร้างความทุกข์อย่างแสนสาหัสให้กับตนเอง เพราะจะไม่มีหิริโอตตัปปะ แล้วจะทำบาปไปไม่มีที่สิ้นสุด ถ้ามีศรัทธาความเชื่อ ก็จะมีหิริโอตตัปปะ ความอายและความกลัวบาป จะสะสมบุญแบบไม่กลัวจน ไม่กลัวว่าจะเสียเงิน เสียทอง เสียเวลา  เพราะบุญกุศลที่ได้นั้น มีคุณค่ามากยิ่งกว่าเงินทอง ยิ่งกว่าเวลาที่เสียไป เพราะได้อริยทรัพย์นั่นเอง 

๕. พาหุสัจจะ ความเป็นผู้ได้เรียนรู้มาก การได้ยินได้ฟังธรรมอย่างสม่ำเสมอจะทำให้เป็นผู้คงแก่เรียน เป็นผู้รู้มาก เป็นผู้ศึกษามาก การที่ได้ศึกษามากต้องอาศัยการได้ยินได้ฟังจากผู้ที่มีความรู้ โดยเฉพาะรู้ทางธรรม เพราะธรรมเป็นแสงสว่างนำชีวิต ให้รู้จัก บาป บุญ คุณ โทษ กรรม และวิบาก ถ้าได้ยินได้ฟังอยู่บ่อยๆ ต่อไปจะเป็นผู้ที่มีความรู้มาก เป็นพหูสูต เป็นพาหุสัจจะ คือเป็นผู้ได้เรียนรู้มาก เป็นอริยทรัพย์ 

๖. จาคะ การเสียสละ เสียสละประโยชน์สุขส่วนตนให้แก่ผู้อื่น เป็นการลดละความเห็นแก่ตัว ความหลงในตัวตน โดยเห็นว่าสมบัติเงินทองที่มีอยู่เป็นสมบัติผลัดกันชม ไม่ช้าก็เร็วก็ต้องพลัดพรากจากกัน ไม่ใช่ของๆตน ทรัพย์สมบัติที่แท้จริงต้องเป็นอริยทรัพย์ ที่เกิดจากจาคะ การเสียสละ แจกจ่าย แบ่งปัน ช่วยเหลือผู้อื่น ถ้ามีทรัพย์ที่เหลือใช้แล้วไม่เอาไปใช้ให้เกิดประโยชน์ ด้วยการบริจาคแบ่งปันให้กับผู้อื่น ก็จะไม่มีอริยทรัพย์ เหมือนกับการไม่ได้แลกเงินตราต่างประเทศไว้ใช้เวลาเดินทางไปต่างประเทศ จะมีแต่เงินที่ไม่สามารถเอาติดตัวไปใช้ได้ ไปเกิดภพหน้าชาติหน้า ก็จะมีแต่ความอดอยากขาดแคลน ในปัจจุบันก็จะถูกอำนาจของความโลภ ความโกรธ ความหลงคุกคาม สร้างความร้อนรนให้แก่จิตใจ  หาความร่มเย็นเป็นสุขไม่ได้  

๗. ปัญญา ความรู้ความฉลาด คือรู้ความจริง รู้อะไรคือเหตุ รู้อะไรคือผล รู้อะไรคือบาป รู้อะไรคือบุญ รู้อะไรคือคุณ รู้อะไรคือโทษ รู้อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ถ้ารู้แล้วย่อมทำแต่สิ่งที่ดีที่งาม ละเว้นจากการประพฤติที่ไม่ดีไม่งาม นำความสุขมาสู่ตน บาปกรรมไม่ทำ ทำแต่บุญอย่างเดียว 

พระพุทธเจ้าตรัสว่า “นัตถิ ปัญญา สมา อาภา ความสว่างอื่นใดยิ่งกว่าปัญญาไม่มี” แสงตะวันจะส่องกลางวัน แสงจันทร์จะส่องกลางคืน นอกนั้นก็หมดอานุภาพ แต่ปัญญานี้จะส่องสว่างในใจของทุกท่าน ทุกขณะ และติดตามไปทุกภพทุกชาติด้วย  เพราะฉะนั้น ปัญญาจึงถือว่าสูงสุดสำคัญที่สุด   

ความงดงามของเราอยู่ที่ไหน...? ความงดงามของเรา อยู่ที่เราเป็นผู้ให้ทาน อยู่ที่เราเป็นคนที่เสียสละ อยู่ที่เราเป็นผู้ที่มีศีล มีสมาธิ มีปัญญา ไม่ทำตามอวิชชา คือ ความโลภ ความโกรธ ความหลง พยายามมีสติมีสัมปชัญญะอยู่กับเนื้อกับตัวทุก ๆ อิริยาบถ  เราถือเอาอิริยาบถทั้ง ๔ ให้เป็นการปฏิบัติธรรม เราเอาหน้าที่การงานมาประพฤติปฏิบัติธรรม...ที่ปราศจากอวิชชา ปราศจากอคติทั้ง ๔ ลำเอียงเพราะรัก เพราะชอบ เพราะหลง ลำเอียงเพราะโกรธ เพราะพยาบาท ลำเอียงเพราะมีความโลภ ความต้องการที่จะได้ผลประโยชน์ ลำเอียงเพราะกลัว

ความสุขความดับทุกข์นั้นไม่แยกชาติแยกศาสนา ไม่แยกเด็ก แยกผู้ใหญ่ คนเฒ่า คนชรา มันอยู่ที่ทุกคนนั้น... มีศีล มีธรรม มีสติสัมปชัญญะ มีสมาธิ จิตใจอยู่กับเนื้อกับตัวไม่มีอะไรที่จะมาครอบงำเราได้ ไม่ว่าลาภ ยศ สรรเสริญ แม้ร่างกายของเราจะเจ็บไข้ไม่สบาย จิตใจของเราก็จะมีความสุข ความดับทุกข์ เพราะเราได้มีสติสัมปชัญญะ เราได้ปฏิบัติกาย วาจา ใจของเรา ทุกคนนั้น พระพุทธเจ้าท่านให้เราทุกคนน่ะมาปฏิบัติที่ใจของเราปฏิบัติที่คำพูดของเรา การกระทำของเรา เพื่อแก้ปัญหาที่มันไม่ดีให้มันดี สิ่งที่ดีแล้วก็ให้มันดีขึ้นยิ่งๆ ขึ้นไป

การประพฤติการปฏิบัติธรรมนั้นมันก็ไม่ใช่เป็นของยาก แต่มันยากอยู่ที่เราไม่อยากปฏิบัติ อยู่ที่เราไม่อยากจะละความโลภ ความโกรธ ความหลง ไม่อยากจะละอวิชชาตัวตน มันถือตัวถือตนเป็นใหญ่เป็นที่ตั้ง ทุกคนมันเลยเครียด เลยไม่สงบ ชีวิตนี้มันถึงมีแต่การเบียดเบียนทั้งตนเอง เบียดเบียนทั้งคนอื่น เบียดเบียนสัตว์เล็กสัตว์ใหญ่ เบียดเบียนคนอื่น เอาเปรียบคนอื่น เราเรียนมาก รู้มาก มีความฉลาดก็ย่อมเอาเปรียบคนอื่น หรือเป็นคนลักขโมย แย่งชิง อันนี้ก็เนื่องมาจากเราได้พากันถืออัตตาตัวตน เอาตนเป็นใหญ่ เอาตนเป็นที่ตั้ง

คนเราน่ะ ถ้ามันมีตัวมีตนมันก็ย่อมเป็นทุกข์ เค้าว่าเราสวย เค้าว่าเราหล่อเราก็เครียดนะ เป็นทุกข์ เราไม่สวยไม่หล่อเราก็เป็นทุกข์ เราไม่รวย เราไม่มีคนสรรเสริญเยินยอ เราก็เป็นทุกข์น่ะ สรุปแล้วเรามีความทุกข์เพราะเรามีตัวมีตน เรามีสักกายทิฏฐิ ชีวิตนี้เราได้ตั้งอยู่ในความเครียด อยู่ในความทุกข์ มีทุกข์อยู่ร่ำไป "...คนเราน่ะ ถ้าคิดไม่ดี เค้าเรียกว่ารายจ่ายเยอะเนอะ รายรับไม่ค่อยจะมีนะ ตาเราเห็นรูปอย่างนี้เค้าเรียกว่ามีเป็นรายรับนะ ถ้าเรามีความหลง เราตามไปเรื่อยๆ อย่างนั้น เรายินดี อย่างนี้น่ะ รายจ่ายเยอะนะ ที่เราไม่สบายส่วนใหญ่ เรารายรับนิดเดียว รายจ่ายมันเยอะ มันมีหนี้มีสินน่ะ"

ชีวิตของเรานี้ เป็นชีวิตที่ประเสริฐ ต้องเอาชีวิตนี้มาสร้างความดี สร้างคุณธรรม มาก้าวไปด้วยความดี การให้ทาน การเสียสละ การที่มีศีล การที่มีสมาธิ การที่มีสติสัมปชัญญะ การที่ไม่ทำตามกิเลส "คนที่จะหักห้ามตัวเองได้ คือมีสติสัมปชัญญะ" สติ คือตัวผู้รู้ คือตัวผู้ฉลาด สัมปชัญญะ คือตัวตั้งมั่น ตัวแข็งแรง ตัวไม่หวั่นไหวตามกิเลสตามสิ่งแวดล้อม

เราต้องสมาทานความดี จิตใจของเรามันถึงจะแข็งแรงแข็งแกร่ง ตั้งอยู่ในศีลในธรรมได้ 'สมาทานความดี' ชื่อว่าความชั่วไม่ทำเลยนั้นดีกว่า ถ้าเราจะอนุโลมอย่างนั้น...มันก็ไม่ถูก พระพุทธเจ้าท่านตรัสว่าเรายังตั้งอยู่ใน ความประมาท  ส่วนใหญ่เราทุกคนตั้งอยู่ในความประมาท คิดว่าผิดศีล ผิดธรรมนิดหน่อยไม่เป็นไร นั้นเรียกว่า 'สีลัพพตปรามาส' เป็นบุคคลที่ลูบคลำในศีล ในข้อวัตรปฏิบัติ เป็นการพ่ายแพ้ต่อกิเลส ต่ออารมณ์

การประพฤติการปฏิบัติ... พระพุทธเจ้าให้เราเอาชนะใจตัวเอง เอาชนะอารมณ์ เอาศีลเป็นที่ตั้ง เอาธรรมเป็นที่ตั้ง อดเอา ทนเอา ถึงจะตายก็ไม่ยอมพ่ายแพ้ต่ออารมณ์ ต่อกิเลสน่ะ พระพุทธเจ้าให้เราปฏิบัติอย่างนี้ ถ้าเราไม่ทำอย่างนี้ เรารักษาความถูกต้องไว้ไม่ได้ รักษาความดีไว้ไม่ได้ ถือว่าเป็นผู้ที่ยังตั้งอยู่ในความประมาทน่ะ  ในชีวิตประจำวันของเรา เราต้องเอาชนะใจตัวเอง เอาชนะอารมณ์ตัวเองทุกแง่ทุกมุม อดเอา ทนเอา เราถึงจะเข้าถึงความดี เข้าถึงความดับทุกข์ ที่ว่ามันยากที่จะบรรลุ มันจะได้บรรลุอะไร มันไปทำตามใจตัวเอง ทำตามอารมณ์ตัวเอง มันไม่ได้เดินทางถูก มันไม่ได้บรรลุหรอก ให้เข้าใจ ไก่มันฟักไข่มันก็ใช้เวลา 3 อาทิตย์ นักวิทยาศาสตร์นี้จะทำอะไรก็ต้องทำติดต่อต่อเนื่องกัน มันถึงจะเป็นสัญญาขันธ์ มันถึงจะได้ผล เพราะอันนี้คือกฎแห่งกรรม มันไม่ใช่กฎหมายบ้านเมือง มันไม่ได้เข้าสู่ภาคประพฤติภาคปฏิบัติ เราต้องปฏิบัติติดต่อต่อเนื่อง เขาถึงมีศีล สมาธิ ปัญญา ที่ปัญจวัคคีย์ทั้ง 5 ได้พูดว่า ได้ฟังธรรมพระพุทธเจ้าแล้ว จักษุเกิดขึ้นแล้วแก่เรา ปัญญาเกิดขึ้นแล้วแก่เรา เราจะข้าม เราไปด้วยยาน เพราะอันนี้มันไม่ใช่กฎหมายบ้านเมือง ต้องเข้าสู่ภาคประพฤติภาคปฏิบัติ เราต้องไฟต์กับตัวเอง ไม่ได้ไฟต์กับคนอื่น

จิตใจคนนั้นย่อมอ่อนแอ น้ำนั้นย่อมไหลลงไปที่ต่ำ ถ้าไม่มีเขื่อนที่มั่นคงนั้น...ก็ไม่สามารถที่จะเก็บน้ำไว้ได้น่ะ จิตใจของเรานั้นก็เหมือนกัน ต้องสมาทาน ต้องตั้งมั่น ต้องมีสติมีสัมปชัญญะอย่างมากอย่างแข็งแรง

เราอย่าไปคิดว่าเรื่องการประพฤติการปฏิบัตินั้น มันเป็นหน้าที่ของพระที่เข้ามาบวช ที่จะต้องมุ่งมรรคผลนิพพาน เพราะอันนั้นมันเป็นความคิดที่เราลิดรอนสิทธิ์ของความเป็นมนุษย์ ที่เราเป็นผู้ประเสริฐ ที่เกิดมาเราปล่อยโอกาส ปล่อยเวลา ขีดเส้นว่าไม่ใช่หน้าที่ของเราที่จะต้องประพฤติปฏิบัติ

'ใจ' ของเราที่แท้จริงนั้นมันไม่ได้เป็นผู้หญิง ไม่ได้เป็นผู้ชาย ไม่ได้เป็นคนหนุ่ม คนสาว คนแก่ ไม่ได้เป็นพระ ไม่ได้เป็นฆราวาสน่ะ มันคือจิตใจที่บริสุทธิ์ เป็นจิตใจที่จะต้องพัฒนาเพื่อให้มีศีล มีธรรม มีคุณธรรม เพื่ออบรมบ่มอินทรีย์ เพื่อสติสัมปชัญญะมันจะได้สมบูรณ์ด้วยทาน ศีล ภาวนา ตั้งอยู่ในสติสัมปชัญญะที่เราทุกๆ คนมีความจำเป็นที่จะต้องประพฤติปฏิบัติน่ะ

ถ้าเราไม่ประพฤติปฏิบัติ ชีวิตของเรานี้มันก็มีประโยชน์น้อย "มีประโยชน์น้อยต่อตนเอง มีประโยชน์น้อยต่อคนอื่นน่ะ"

เราทำมาหากินเพื่อผลประโยชน์ของตัวเอง ไม่ได้เป็นไป เพื่อธรรม เพื่อส่วนรวม เพื่อที่จะแบ่งความสุข เพื่อแชร์ความสุขให้ซึ่งกันและกัน เป็นผู้ที่มีความสงสารน้อย เป็นผู้ที่มีความกรุณาน้อย เป็นผู้ที่ไม่มีความบริสุทธิคุณ ปัญญาธิคุณ ชีวิตนี้ถึงไม่ประเสริฐเลยที่เราเกิดมาเป็นมนุษย์

เราทุกคนต้องกลับมามองตัวเองว่า เราเป็นผู้ปฏิบัติดี ปฏิบัติชอบ เป็นผู้เสียสละหรือยัง เป็นผู้มีศีลหรือยัง เป็นผู้ที่มีสมาธิ มีสติสัมปชัญญะหรือยัง เป็นผู้ที่ทำตามธรรมะหรือยัง? ต้องกลับมามองตัวเองโดยใช้ชีวิตนี้ อิริยาบถทั้ง ๔ นี้ มาทำความดี เสียสละตั้งแต่เช้าจนนอนหลับน่ะ ตื่นขึ้นก็เจริญสติสัมปชัญญะ เสียสละ เราทำอย่างนี้ปัญญาของเราถึงจะเกิดได้ 

ขออนุโมทนากับท่านทั้งหลาย ที่ได้พากันมาประพฤติปฏิบัติธรรม พระพุทธเจ้าให้เราพากันประพฤติปฏิบัติธรรม ตั้งใจอบรมบ่มอินทรีย์ ปฏิบัติธรรมทั้งที่อยู่ที่บ้าน อยู่ในที่ทำงาน อยู่ในสังคม อยู่ในสถานที่ต่างๆ  ทุกท่านทุกคนนั้นก็ย่อมเอาธรรมมานำใจ นำเอาสติสัมปชัญญะ นำเอาการเสียสละ นำเอาสิ่งที่ดี สิ่งที่ถูกต้องไปใช้เพื่อความสุข ความสงบของมหาชนคนทั้งหลาย 

แจกปัญญา แจกศาสนา แจกธรรมวินัย แจกสิ่งที่ถูกต้อง

เพื่อเดินตามรอยพระพุทธเจ้าร้อยเปอร์เซ็นต์

ธรรมะสบายสบาย | Dhamma Sabaai Sabaai

โดยทุกท่านสามารถติดตามเพิ่มเติมได้ที่

 https://linktr.ee/watsubthawee

Share wisdom, spread Buddhism and its discipline.

Advocate righteousness to follow Lord of Buddha's footsteps 100%

ธรรมะสบายสบาย | Dhamma Sabaai Sabaai

You can receive new Dharma updates.

 https://linktr.ee/watsubthawee