ภายหลังการตรัสรู้จนกระทั่งเสด็จดับขันธปรินิพพาน สมเด็จพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงสอนมนุษย์อยู่สิ่งเดียว คือเรื่อง ความทุกข์และการดับทุกข์ พระธรรมที่พระองค์ทรงนำมาประกาศ บอกให้มนุษย์ได้รู้เรื่องของชีวิตอย่างรอบด้านทุกแง่มุม โดยบอกให้รู้ว่า ชีวิตนี้เป็นสิ่งที่ต้องพัฒนาและพัฒนาได้ เป็นสิ่งที่ต้องฝึกอบรมและฝึกอบรมได้
-พัฒนาจากความมืด สู่ความสว่าง
-พัฒนาจากความมีทุกข์ สู่ความสิ้นทุกข์
-พัฒนาจากความเป็นปุถุชน สู่ความเป็นกัลยาณชน สู่ความเป็นอริยชน
-พัฒนาจากความไม่รู้ สู่ความเป็นผู้รู้
ความไม่รู้ในเรื่องอะไร
ความไม่รู้ว่า ชีวิตคืออะไร ?
ชีวิตนี้เกิดมาทำไม ?
และมีชีวิตอยู่เพื่ออะไร ?
ดังนั้น จึงต้องพัฒนาสู่ความเป็นผู้รู้ว่า
ชีวิตเป็นตัวธรรมชาติ และมีกฎธรรมชาติควบคุมอยู่ จึงต้องเป็นไปตามกฎธรรมชาติ