"พุทธศาสนาในฐานะที่เป็นศาสนา เป็นดั่งเข็มทิศของชีวิต นำทางไปสู่จุดหมายปลายทาง คือ การอยู่เหนือความทุกข์"
พุทธศาสนาในฐานะที่เป็นศาสนา นั้น ก็หมายถึงพุทธศาสนาที่เป็นของถูกต้องตามความมุ่งหมายเดิม ตั้งอยู่ในฐานะเป็นศาสนา เป็นที่พึ่งแก่มนุษย์ แง่แรกมันก็เหมือนว่าเป็นเข็มทิศของชีวิต นี้ก็ได้แก่เรื่องปริยัติต่างๆ แล้วยังเหมือนกับการเดินทาง คือการปฏิบัตินี่เหมือนกับการเดินทาง นี้ก็เป็นแง่ของการปฏิบัติ แล้วก็พระพุทธศาสนาในระดับที่อยู่เหนือโลก เหนือความทุกข์ นี้มันเป็นผลของการปฏิบัติคือเป็นปฏิเวธ นั่นแหละพระพุทธศาสนาในฐานะที่เป็นศาสนา มันยังเป็นได้มากถึงอย่างนี้ เป็นปริยัติ เป็นปฏิบัติ เป็นปฏิเวธ ระบุความหมายของปริยัติว่าเป็นเหมือนเข็มทิศของชีวิต ระบุความหมายของการปฏิบัติเหมือนการเดินทางไปสู่จุดหมายปลายทาง แล้วก็ระบุผลของมันว่าอยู่เหนือโลกแล้ว อยู่เหนือทุกข์แล้วเดี๋ยวนี้ นี่จะเป็นพระพุทธศาสนาในแง่ไหน? ก็เป็นพุทธศาสนาในฐานะที่เป็นศาสนา
สันทัสเสตัพพธรรม (น.๔๓๘)
พุทธทาสภิกขุ
พระ อาจริยวํโส (เรียบเรียง)