โลกุตตรธรรม

โลกุตตรธรรม ท่านหมายถึง มรรค ๔ ผล ๔ นิพพาน ๑ รวมกันเป็น ๙ มรรค ๔ ก็คือ โสตาปัตติมรรค สกิทาคามิมรรค อนาคามิมรรค อรหัตตมรรค ครั้นมรรคนั้นทำหน้าที่แล้ว ก็เกิดเป็นผล ผล ๔ คือ โสตาปัตติผล สกิทาคามิผล อนาคามิผล อรหัตตผล มีผลอย่างนี้แล้ว ก็มีความสงบเย็นเป็นนิพพาน

มรรคชั้นใดก็มีนิพพานตามสมควรแก่มรรคชั้นนั้น เพราะว่าแม้แต่มรรคแรก เช่น พระโสดาบัน ก็มีความเย็น ซึ่งหมดความร้อน เย็นเพราะไม่ร้อนไปตามอำนาจของกิเลสตามสมควรแก่มรรคในชั้นนั้น

ฉะนั้น เมื่อมรรคทำหน้าที่ตัดกิเลส มีผลเป็นความหมดกิเลสแล้ว ก็เกิดความเย็นเป็นนิพพาน มันจะมีประโยชน์ หรือไม่มีประโยชน์

มรรค ๔ ผล ๔ นิพพาน ๑ นี้จะมีประโยชน์ หรือไม่มีประโยชน์ เดี๋ยวนี้ โลกนี้มันมากไปด้วยเหยื่อของกิเลส ที่ทำให้คนอยู่ในโลกนี้ตกหลุมของกิเลส เพราะว่าเหยื่อของกิเลสมันมากเกินไป มันก็ควรจะรู้เรื่องโลกุตตรธรรมกันเสียบ้าง

ฟ้าสางระหว่าง ๕๐ ปีที่มีสวนโมกข์ [ตอน ๒] น.๗๐
พุทธทาสภิกขุ