ของหนักนี้ก็คือความโง่ทั้งนั้น

ชีวิตที่มีพื้นฐาน ชีวิตที่มีธรรมะขั้นสูงสุด ก็คือชีวิตที่มีธรรมะเป็นหัวใจของพระพุทธศาสนา ถ้าท่านยังไม่รู้จักธรรมะที่เป็นหัวใจของพระพุทธศาสนา มันก็เอามาใช้เป็นรากฐานที่มั่นคงไม่ได้ ธรรมะสูงสุดที่เป็นหัวใจของพระพุทธศาสนา ก็อยากจะระบุเอาไว้ไปยังความไม่เห็นแก่ตัว มีความไม่เห็นแก่ตัว มันก็ไม่มีกิเลส มันก็ไม่มีอะไรที่เป็นการผิดพลาด ความเลวร้ายหรือปัญหาทุกอย่าง ไม่ยกเว้นอะไรมาจากความเห็นแก่ตัวทั้งนั้น ไปใคร่ครวญดู เป็นชีวิตที่มีปกติมีเสรีภาพคือไม่มีการแบกของหนัก

ถ้ายังแบกของหนักอยู่ก็หมายความว่ายังไม่มีอะไรที่น่าพอใจและไม่ไปถึงไหน ของหนักนี้ก็คือความโง่ทั้งนั้น ไม่มีอะไรที่จะเป็นของหนักเท่ากับความโง่ คือไปยึดถือนั่นนี้ โน้น ให้เป็นตัวกู ให้เป็นของกู และก็แบกของหนักเหล่านั้นอยู่เป็นปกติ ปกติ เป็นนิสัยไปเลย นี่เรียกว่าชีวิตที่มีภาระหนักในทางจิตในทางวิญญาณ ไม่ต้องมีภาระหนักเหล่านี้จึงเรียกว่าชีวิตที่มีพื้นฐานที่ถูกต้องแล้ว มันจัดการถูกต้องแล้วจึงเป็นชีวิตที่ไม่แบกของหนัก

เมื่อไม่แบกของหนักก็มีเสรีภาพ มีอิสรภาพที่จะทำอะไรที่เป็นประโยชน์ เป็นประโยชน์ยิ่งๆขึ้นไป ทั้งเพื่อตัวเองและทั้งเพื่อผู้อื่น ถ้ามันไม่เป็นภาระหรือมันไม่เป็นชีวิตที่ติดคุก ติดตรวนของความโง่ ผูกติดตารางแห่งตัวกู ตัวกู - ของกู ชีวิตของคนโง่มันติดคุกอยู่ตลอดเวลา ติดคุกแห่งความยึดมั่นอะไรๆเป็นตัวกู เป็นของกู มันก็เป็นทาสของสิ่งเหล่านั้นอยู่ตลอดเวลา ไม่มีเสรีภาพ อย่างนี้เรียกว่า ไม่มีอะไรที่ถูกต้องโดยพื้นฐาน

จากหนังสือชีวิตที่มีพื้นฐาน (หน้า ๑๙)
หนังสือชุดพุทธทาสบรรณาลัยดุลยพากย์อนุสรณ์
อันดับที่ ๘๖ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๒

พระราเชนท์ อาจริยวํโส รวบรวม