จิตจะเกลี้ยงได้เมื่อหายโง่

จิตจะเกลี้ยงได้เมื่อหายโง่
ทีนี้คำพูดที่ยึดยาวมันก็มีอยู่ตรงนี้แหละว่า วิธีอย่างไรที่จะทำให้จิตมันเกลี้ยงหรือบริสุทธิ์ถาวร ? แต่ตัวเรื่องน่ะมันมีนิดเดียวเหมือนอย่างที่ว่ามาแล้ว ขอทบทวนอีกทีว่าเรื่องมีนิดเดียว มีนิดเดียวว่า คนเกิดมาโง่และเป็นทุกข์ ต่อมาฉลาดแล้วก็ไม่เป็นทุกข์จบ... เรื่องจบกลับบ้านได้ เรื่องมันมีเท่านี้แหละ ว่ามันเกิดมาโง่แล้วเป็นทุกข์ ต่อมามันหายโง่แล้วมันก็ไม่เป็นทุกข์

ที่ว่า เกิดมาโง่นั้นคือ มายึดมั่นถือมั่น นั่นนี่เป็นตัวตนเป็นของตน เพราะมันไม่มีความรู้เรื่องนี้ อย่างที่พระพุทธเจ้าท่านตรัสว่า ไม่มีความรู้เรื่องเจโตวิมุตติ ปัญญาวิมุตติมาแต่ในท้อง พอเด็กออกมามันก็โง่ไม่รู้อะไร ก็จับฉวยเอานั่นนี่เป็นตัวตน เป็นตัวกูเป็นของกูทั่วไปหมด นี่คือโง่ โง่ โง่ ยึดมั่นถือมั่นว่าตัวตนของตน เป็นคนโง่ ความโง่ นี้ไม่ใช่มันโง่เฉยๆ มันโง่ที่ทำให้เกิดความหนักเพราะยึดถือ เกิดทนทรมานเพราะหนัก แล้วก็เป็นทุกข์ ผลของความโง่ เกิดมาโง่แล้วก็ยึดถือ ก็ต้องทนทุกข์ทรมานเพราะการยึดถือ

สมถวิปัสสนาแห่งยุคปรมาณู (น.๖)
ธรรมโฆษณ์ : พุทธทาสภิกขุ