เมื่อใดมีพระพุทธเจ้า เมื่อนั้นไม่มีตัวกู - ของกู

ที่ว่าพระพุทธเจ้าอยู่กับเราบางเวลานั้น ก็คือเวลาไหนเรามีจิตใจสะอาด สว่าง สงบ เวลานั้นมีพระพุทธเจ้าอยู่กับเรา พระพุทธเจ้าจริงเสียด้วย จริงอย่างที่พระพุทธเจ้าตรัสเองเสียด้วยว่า ผู้ใดเห็นธรรม ผู้นั้นเห็นตถาคต

ทีนี้บางเวลาเรามีจิตใจสกปรก มืดมัว เร่าร้อน เมื่อนั้นไม่มีพระพุทธเจ้าอยู่ในใจเรา วันหนึ่งคืนหนึ่งเราลองไปทดสอบดูเอาเองว่า เรามีจิตใจเป็นอย่างไร สะอาด สว่าง สงบ กี่นาที กี่ชั่วโมง แล้วก็สกปรก มืดมัว เร่าร้อน กี่นาที กี่ชั่วโมง

เราไปคิดเอาเอง ก็จะรู้ได้ว่าเมื่อไรเรียกว่า พระพุทธเจ้าอยู่กับเราในบางเวลา เมื่อไรเรามีตัวกู - ของกู ยกหูชูหาง มีโลภ มีโกรธ มีหลง นั่นพระพุทธเจ้าไม่มีเหลืออยู่ในเรา เมื่อใดเรามีจิตใจ สะอาด สว่าง สงบ ปราศจากตัวกู - ของกู เมื่อนั้นพระพุทธเจ้าอยู่ นี่จะเป็นเหมือนกับว่าคอยหลีก หรือหลบมุมกันอยู่เสมอ เมื่อใดมีตัวกู - ของกู เมื่อนั้นไม่มีพระพุทธเจ้า เมื่อใดมีพระพุทธเจ้า เมื่อนั้นไม่มีตัวกู - ของกู นี่คือข้อที่ว่าเมื่อไรเรียกว่า พระพุทธเจ้าอยู่กับเราบางเวลา

สันทัสเสตัพพธรรม (น.๒๒)
ธรรมโฆษณ์ l พุทธทาสภิกขุ