จะไปยึดมั่นอะไรมากนัก

จะไปยึดมั่นอะไรมากนัก

ทุกขตามันเกิดมาจากอนิจจตา เพราะว่ามันเปลี่ยนเรื่อย มันเปลี่ยนเรื่อย เราจะเอาอย่างที่เราต้องการ มันก็กัดเอาๆ เราก็เป็นทุกข์ เพราะเราไม่รู้จักอนิจจตา เราจะเอาให้เป็นอย่างของเราหรือเที่ยง มันก็กัดเอา เมื่อไม่เห็นอนิจจตา ไปเอากับมันเข้า มันก็เป็นทุกข์แหละ นี่ความทุกข์ คือ ทุกขตา

เราอยากจะให้ทรัพย์สมบัติของเรา เกียรติยศชื่อเสียงของเรา บุตรภรรยาของเรา ความรักของเรา อะไรก็ตามเถอะ ให้อยู่กับเราอย่างเป็นของเที่ยง ทีนี้มันเป็นของไม่เที่ยง มันก็กัดเอา มันก็กัดเอา นั้นแหละคือความทุกข์

แม้แต่ร่างกายนี้ แม้แต่สิ่งที่เราเรียกว่าชีวิต ชีวิตซึ่งประกอบไปด้วยธาตุทั้งหลาย มันก็ไม่เที่ยง เราต้องการให้ร่างกายเที่ยง ให้ชีวิตเที่ยง มันก็กัดเอา มันให้ความทุกข์แก่เรา ฉะนั้นเราให้มันไม่เที่ยงไปตามเรื่องของมัน แล้วเราก็จัดการใช้ประโยขน์ได้ตามที่มันไม่เที่ยง เพราะแม้แต่ประโยข์น์ที่ได้มามันก็ไม่เที่ยง แล้วจะไปยึดมั่นอะไรมากนัก เราปล่อยให้มันเป็นไปอย่างไม่เที่ยง แล้วเราก็จัดการ จัดการตามที่เราต้องการได้ ตามที่มันไม่เที่ยง จะไม่เกิดความทุกข์

อตัมมยตาประทีป (น.๓๑๖)
ธรรมโฆษณ์ l พุทธทาสภิกขุ