ปฏิบัติตนให้เป็นธรรม ให้มีธรรมขึ้นมาในตน แล้วธรรมนั้นก็จะเป็นที่พึ่ง

หรืออีกความหมายหนึ่งว่า ต้องทำด้วยตนเอง การที่จะทำให้ธรรมะมีขึ้นมาในตน ต้องทำเอง วานคนอื่นทำแทนไม่ได้ จึงเรียกว่าพึ่งตน ตนต้องทำเอง ทำให้ธรรมะเกิดมีขึ้นมาในตน แล้วธรรมะก็ช่วยให้รอด ธรรมะคือความถูกต้อง พึ่งความถูกต้อง รวมกันแล้วก็เรียกว่า พึ่งความถูกต้อง พึ่งตนหรือพึ่งธรรมะ คือพึ่งความถูกต้อง คือการกระทำที่ถูกต้อง ทั้งทางกาย ทั้งทางวาจา ทั้งทางใจ

คำว่าถูกต้อง ถูกต้องนี้คืออะไร ?
อย่าไปเอาตามพวกปรัชญา philosophy บ้าบอ เถียงกันไม่รู้จบ ว่าถูกต้องคืออะไร ถูกต้องของเราของชาวพุทธ คือ ไม่ทำอันตรายแก่ใครๆ แล้วมันทำให้รับประโยชน์แก่ทุกฝ่าย นั่นแหละถูกต้องแหละ, ไม่ทำให้ใครเสียหายเดือดร้อน แต่ทำให้ทุกฝ่ายได้รับประโยชน์ นั่นแหละคือถูกต้อง อย่าไปพิสูจน์ว่าต้องมีหลักอย่างนั้น มีหลักอย่างนี้ ต้องมีเหตุผลอย่างนี้ พูดกันไม่รู้จักจบ ป่วยการ

พึ่งตนก็ได้ พึ่งธรรมะก็ได้ พึ่งความถูกต้องก็ได้ ทำให้ธรรมะเกิด ก็คือความถูกต้อง มันเกิดความถูกต้อง มันเกิดธรรม ธรรมะเกิด มันก็เป็นที่พึ่งแก่ตัวเอง เรียกว่าพึ่งตน

ทีนี้ ก็อยากจะให้เลยไปถึงว่า การที่ไม่เห็นแก่ตนนั้น สำคัญมาก เดี่ยวนี้เราพึ่งธรรมะ คือ พึ่งตน แต่คำว่าตนในที่นี้ มันตนของธรรมะ ถ้ามีตนของตัวกู มันเป็นกิเลส อย่าพึ่งกิเลส อย่าพึ่งตนของกิเลส พึ่งตนของธรรมะ

อตัมมยตาปริทัสน์ (น.๙๗)
ธรรมโฆษณ์ l พุทธทาสภิกขุ