การให้ทานนี้เพื่อจะเอาสิ่งหนึ่งซึ่งไม่ควรจะมีอยู่ในเราออกไปเสีย

การให้ทานนี้เพื่อจะเอาสิ่งหนึ่งซึ่งไม่ควรจะมีอยู่ในเราออกไปเสีย สิ่งนั้นคือความตระหนี่ หรือความเห็นแก่ตัว ทานที่ถูกต้อง ต้องกำจัดความตระหนี่หรือความเห็นแก่ตัว นี่เป็นวิทยาศาสตร์ เดี๋ยวนี้เขามาทำเป็นอย่างอื่น เพราะคนจะไม่ชอบหรืออะไรก็ตาม เขาให้ทานแล้วแลกเอาสวรรค์ ขนาดบาทเดียวได้วิมานหลังหนึ่งเลย ให้ทานเพื่อแลกเอาสวรรค์ อย่างนี้ไม่มีเงื่อนงำแห่งอตัมมยตา

แต่ถ้าให้ทานเพื่อละเสียซึ่งความตระหนี่ ความเห็นแก่ตัวนั้น มีอตัมมยตาเต็มเปี่ยมอยู่ในสิ่งที่เรียกว่าทาน ให้ทาน คือให้ออกไป ให้สิ่งที่ไม่ควรจะมีอยู่ในตนออกไปเสีย, ถ้าให้ทานเพื่อเอาสวรรค์มันเป็นเรื่องค้ากำไรเกินควร มันไม่ใช่เรื่องให้ทานอย่างความหมายเดิม มันเป็นสีลัพพัตตปรามาสเป็นอะไรไปเสียแล้ว ให้ทานเพื่อเอาผลตอบแทน อย่างนั้นมันเป็นการค้ากำไรเกินควร ได้กำไรเกินควร ให้สวย ให้รวย ให้ได้สวรรค์ ให้ได้วิมาน อย่างนี้มันกำไรเกินควร แล้วมันจะละอะไรได้

ทานที่แท้จริงมันจะละสิ่งไม่ควรจะมีอยู่ในตนในขั้นต้นๆ คือความตระหนี่ ความเห็นแก่ตน ความเหนียวแน่น ตระหนี่เห็นแก่ตนออกไปเสีย นั่นคือตัวอตัมมยตาที่มีอยู่ในทาน

อตัมมยตาประยุกต์ (น.๖๓)
ธรรมโฆษณ์ : พุทธทาสภิกขุ