ทุกข์ที่ตรงไหนต้องดับที่ตรงนั้น

ทุกข์ที่ตรงไหนต้องดับที่ตรงนั้น
ได้ทำให้ทุกข์เกิดขึ้นมาที่ตรงไหน
แล้วก็ต้องดับทุกข์ที่ตรงนั้น
เธอได้ทำให้ไฟลุกขึ้นมาที่ตรงไหน
เธอต้องดับลงไปที่ตรงนั้น

ความทุกข์อยู่ที่บ้าน แล้วมาดับความทุกข์ที่วัด นี่คนโง่
ความทุกข์เกิดอยู่ที่หลังสวน มาดับที่สวนโมกข์ นี้คือคนโง่
ความทุกข์เกิดที่ตรงไหนมันก็ต้องดับที่ตรงนั้น

นี่เราทำความผิดพลาดที่ไหน เราต้องทำความถูกต้องที่นั่น เรียกว่าดับทุกข์กันที่นั่น พูดกันง่ายๆ ว่าทุกข์ที่ตรงไหนก็ดับที่นั่น แล้วดับทันทีด้วย แล้วก็ที่นี่และเดี๋ยวนี้ ไม่ต้องรอตายแล้ว ไม่ใช่ว่าให้ทำบุญทำทานแล้วไปดับทุกข์กันชาติหน้า ไม่มีประโยชน์อะไร

เพราะว่าความทุกข์มันกำลังแผดเผาอยู่ที่นี่ ต้องดับทุกข์กันที่นี่ทันทีและเดี๋ยวนี้ เหมือนกับว่าดับไฟก็ต้องดับลงไปที่กองไฟ ไฟมันลุกขึ้นที่ไหน ก็ต้องดับที่นั่น ดับทุกข์ที่กลางกองทุกข์ มีกองทุกข์ที่ไหน ก็ดับลงไปที่กลางกองทุกข์ จึงใช้คำว่าดับที่นี่และเดี๋ยวนี้ ที่ตรงที่มันเกิดนั่นแหละ แล้วก็เวลานี้ คือเวลาที่มันเกิด ไม่ใช่ดับต่อตายแล้ว ไม่ใช่ดับต่อตายแล้ว

บางคนมันจะนิพพานอีกแสนชาติหมื่นชาติ จึงจะนิพพานคือดับทุกข์ต่อเมื่อหมื่นชาติแสนชาติ จะได้ประโยชน์อะไร เพราะความทุกข์มันเกิดอยู่ที่นี่และเดี๋ยวนี้ อย่าให้เป็นว่า ทุกข์ที่บ้านแล้วมาดับทุกข์ที่วัด นี้มันไม่ถูกดอก ทุกข์เกิดตรงไหนเมื่อไร ดับที่ตรงนั้นและเมื่อนั้น เรียกว่าฟ้าสางทางดับทุกข์ ดับทุกข์ที่เกิดความทุกข์

ที่เกิดความทุกข์เกิดที่ไหน เรามันโง่ต่อผัสสะที่ไหน ความทุกข์เกิดที่นั่น นี้เป็นเรื่องสำคัญ นี่ถ้าฟังให้ดีให้เข้าใจ แล้วจะมีประโยชน์มาก ความทุกข์เกิดที่ไหน ก็ดับทุกข์ที่นั่น ทีนี้ก็รู้ว่าความทุกข์เกิดที่ไหน เกิดเมื่อไร? ความทุกข์เกิดตรงที่เราโง่ต่อผัสสะ ความทุกข์เกิดเมื่อเราโง่ต่อผัสสะ หรือตรงที่ที่เราโง่ต่อผัสสะ

ฟ้าสางระหว่าง ๕๐ ที่สวนโมกข์ ตอน ๒
ธรรมโฆษณ์ : พุทธทาสภิกขุ (น.๕๐)