ความทุกข์มันมาจากความยึดถือ ไม่ยึดถือก็ไม่เป็นทุกข์
ความทุกข์มันมาจากความยึดถือ ไม่ยึดถือก็ไม่เป็นทุกข์
เรื่องขันธ์ ๕ นี้สำคัญมาก คือมันเป็นทั้งหมดของสิ่งที่มีชีวิต แล้วมันเป็นที่ตั้งแห่งความทุกข์ ขอให้จำไว้ล่วงหน้า ว่าขันธ์ ๕ นี้เป็นที่ตั้งแห่งการเกิดขึ้นของความทุกข์ คือเป็นที่ตั้งของอุปาทานความยึดถือ
พระพุทธเจ้าท่านตรัสว่า ความทุกข์มันมาจากความยึดถือ อะไรเป็นวัตถุแห่งการยึดถือ ก็คือ ขันธ์ ๕ ขันธ์ ๕ นี้เมื่อถูกยึดถือแล้วก็เรียกว่าอุปาทานขันธ์ทั้ง ๕ เมื่อยังไม่ยึดถือก็เรียกว่าขันธ์ ๕ เฉยๆ เราก็ต้องรู้จักเรื่องขันธ์ ๕ ที่มันจะเป็นที่ตั้งแห่งความยึดถือ แล้วก็จะได้ไม่ยึดถือ ก็จะได้ไม่เป็นทุกข์ หัวใจของพุทธศาสนามันมีเท่านี้ มันไม่มีมากกว่านี้ พูดอย่างอื่น พูดเรื่องอื่น มันก็เป็นเรื่องรอบนอก เรื่องหัวใจมันมีเท่านี้
พุทธทาสภิกขุ l ธรรมโฆษณ์
ธรรมะในฐานะวิทยาศาสตร์ (น.๓๔๑)
