จิตหลุดพ้น นั้นคือไม่ต้องการอะไร

" จิตหลุดพ้น " นั้นคือไม่ต้องการอะไร แม้แต่ความสุขด้วยซ้ำไป

นี่เรียกว่าจิตว่าง จิตหลุดพ้น ไม่ได้ต้องการอะไรแม้แต่สิ่งที่เรียกกันว่า ความสุข แล้วเมื่อไม่ต้องการอะไรนั่นแหละ มันมีผลเป็นความรู้สึกทางจิตใจ เป็นความไม่มีทุกข์ เลยเรียกทับไปว่ามีความสุขอีกทีหนึ่ง ทั้งที่โดยเนื้อแท้แล้ว ผู้ที่หลุดพ้นแล้ว ไม่ได้แยแส ไม่ได้สนใจว่า นี่สุขหรือทุกข์ ไม่ได้ต้องการความสุข ไม่ได้ละโมบหรือตะกละความสุข หรืออิ่มอกอิ่มใจอยู่ด้วยความสุข อย่างที่พวกเราที่นี่นึกคิดกัน

พระพุทธเจ้าท่านตรัสว่า " ตถาคตอยู่ด้วยสุญญตาวิหาร " คืออยู่ด้วยความรู้สึกในใจที่ว่าง ที่เป็นความว่าง ว่างจากตัวเรา ว่างจากตัวเขา ว่างจากอะไรทุกๆ อย่าง เรียกว่า " อยู่ด้วยสุญญตาวิหาร " เป็นคำที่แปลกหูสำหรับคนทั่วไป และเป็นคำสูงสุด ผู้ที่อยู่ด้วยสุญญตาวิหารได้ ก็มีแต่พระอรหันต์พวกเดียวเท่านั้น แล้วก็ยังอยู่ได้มากได้น้อยตามเหตุการณ์ที่แวดล้อม แต่ถือว่าไม่มีความทุกข์เลยก็แล้วกัน และนั่นเป็นบรมธรรมสูงสุด เป็นที่พึ่งสูงสุด

พุทธทาสภิกขุ
ธรรมโฆษณ์ l บรมธรรม ภาคปลาย
บรมธรรม กับ สรณาคมน์ (น.469)