การกระทำที่พัฒนาให้แก่ชีวิตได้นี้คือการเดินทาง

การกระทำที่พัฒนาให้แก่ชีวิตได้นี้คือการเดินทาง

พรหมจรรย์ ในครั้งพุทธกาล คือตัวศาสนาทั้งหมด แล้วก็ระบุโดยเฉพาะถึงมรรคมีองค์แปดนี้ ว่าเป็นพรหมจรรย์ ฉะนั้น การประพฤติพรหมจรรย์นั่นแหละ คือการเดินทาง ไม่ใช่ต้องเดินด้วยเท้าไปไหนมาไหน นั่งอยู่ที่เดียวก็เป็นการเดินทาง ซึ่งเป็นการอบรม หรือพัฒนาจิตใจ ให้มีความพัฒนาไปเรื่อย พัฒนาไปเรื่อย การพัฒนาไปเรื่อย นั่นแหละคือการเดินทาง จงพยายาม develop มัน ให้มัน develop เรื่อย นั่นแหละคือการเดินทาง

เพราะฉะนั้น เราต้องรู้เรื่องจิตใจดี รู้เรื่องอะไรเกี่ยวกับจิตใจดีจนพัฒนามันได้ มันก็เป็นการเดินทาง อะไรเดินทาง มันก็คือชีวิต ทางเดินของชีวิต ชีวิตก็ต้องเดิน ชีวิตก็ต้องพัฒนา เพราะฉะนั้น การกระทำที่พัฒนาให้แก่ชีวิตได้ นี้คือการเดินทาง ในที่นี้ ในทางฝ่าย spiritual เป็นการเดินทางฝ่าย spiritual ไปสู่ บรมธรรม ที่เราได้พูดถึงกันแล้ว

พุทธทาสภิกขุ
ธรรมโฆษณ์ l บรมธรรม ภาคต้น
สิ่งที่เรียกว่า " หนทาง " (น.90)