สุทธิ ปัญญา เมตตา ขันตี

หลักธรรม ๔ ข้อ ที่ใช้ได้ทั่วไป นับตั้งแต่พระโพธิสัตว์ ลงมาถึงคนธรรมดาสามัญ ที่พูดให้ฟังอยู่เสมอว่า สุทธิ ปัญญา เมตตาขันติ ๔ ข้อนี้ขอเน้นหนักยิ่งขึ้นไปอีก และขอให้ช่วยการจดจำไปประพฤติปฏิบัติ เพื่อแก้ปัญหาทุกกรณี ไม่เฉพาะแต่ของเยาวชน

สุทธิ ปัญญา เมตตา ขันตี นี้มาก่อน ๔ ข้อ
สุทธิ ก็คือความบริสุทธิ์ มีความหมายขยายออกไปได้มาก
ปัญญา ก็คือ รู้ที่ควรจะรู้
เมตตา นี้คือ ความรักผู้อื่น
ขันตี นี้ อดกลั้นอดทน
๔ ข้อนี้พูดมานานแล้ว

ที่ขออีก ๔ ข้อ ก็คือว่า สังวร หิรี วิริยัง วุทฒิ
สังวร ก็คือว่า การบังคับตัวเอง สังวรระวัง
หิรี เป็นคนละอายต่อบาป หิริ นั่นเอง
ถ้าเป็นคนก็เรียกว่าหิรี ถ้าเป็นธรรมก็เรียกว่าหิริ
แล้ว วิริยัง ก็คือ ความพากเพียร
และ วุฒิ ก็คือ ความเจริญ ก้าวหน้า หรือการพัฒนา

ธรรมโฆษณ์ l อริยศีลธรรม l พุทธทาสภิกขุ (น.๓๓๖)