ทนการบีบคั้นของกิเลสได้เป็นระยะยาว จึงจะเรียกว่าอดทนที่แท้จริง

ทนการบีบคั้นของกิเลสได้เป็นระยะยาว
จึงจะเรียกว่าอดทนที่แท้จริง

ขันตี - ความอดทน กินความกว้างไปถึงว่าเราอดทนได้ในระยะยาว รอได้ คอยได้ แม้เป็นระยะยาว เป็นปี เป็นสิบปีอะไรก็คอยได้ ทนได้ ความหมายมันเป็นอย่างนั้น

ทีนี้คนเข้าใจขันตีเป็นเรื่องเบ็ดเตล็ดเล็กน้อย อดกลั้น อดทนอะไรนิดๆ หน่อยๆ ก็มาอวดดีอวดเด่นว่า เราเป็นคนอดทน ที่จริงยังไม่รู้ว่าตัวเองยังไม่ได้อดทนกี่มากน้อย ทั้งในโรงเรียนก็มักจะสอนกันแต่ว่า ทนลำบากตรากตรำ เจ็บใจ นี้มันก็ยังไม่หมด ทนลำบากคือเมื่อทำการงานแล้วมันลำบาก หรือเจ็บไข้มันลำบาก ทนตรากตรำนี่มันก็ มันต้องทนความเจ็บปวด ทนไอ้ความหนาวความร้อนอะไรต่างๆ ทนเจ็บใจเมื่อเขาด่าว่าก็ทนได้ ไม่โกรธ คนสบประมาทก็ทนได้ ไม่โกรธ นี้ก็เรียกว่าการอดทน เป็นขันตี

ถูกแล้ว เมื่อลำบากเหน็ดเหนื่อยก็ทนได้ เมื่อเจ็บไข้ก็ทนได้ เมื่อถูกเขาสบประมาทก็ทนได้ แต่ว่าการอดทนเพียงเท่านี้มันยังไม่เก่ง มันก็ต้องอดทนให้ถึงขนาดที่เรียกว่า การบีบคั้นของกิเลส เราทนการบีบคั้นของกิเลสได้เป็นระยะยาวจึงจะเรียกว่าอดทนที่แท้จริง

ธรรมะใกล้มือ เรื่องฆราวาสธรรม (น.29)