มนุษย์ มนุษย์เราใจสูงนะ ใจสูง สูงอยู่เหนือๆ ปัญหา เหนือ ความทุกข์ ถ้าจิตใจต่ำ ก็จมลงไปในกิเลส จมลงไปในความทุกข์ นี่มันไม่สูง ถ้าจิตใจสูง มันอยู่เหนือกิเลส เหนือปัญหา มันไม่มีความทุกข์ นี่เขาเรียกว่ามนุษย์ ธรรมดาใจมันต่ำ มันเป็นเพียงคน เป็นคนธรรมดา ถ้าเป็นมนุษย์มันก็สูงกว่าคน เพราะว่าจิตใจมันสูง ถ้าเรามีจิตใจสูง กิเลสและความทุกข์ก็ท่วมทับครอบงำไม่ได้ เราก็ไม่มีกิเลส และไม่มีความทุกข์
ทั้งหมดนี้ก็ทำเพื่อให้เราได้เป็นมนุษย์ ให้สมกับที่ได้เกิดมาเป็นมนุษย์ และได้พบพระพุทธศาสนา คือวิธีที่จะทำให้เป็นมนุษย์นั้นเอง ขอให้มีจิตใจอยู่เหนือปัญหา เหนือความทุกข์ทั้งปวง นั้นคือพระพุทธศาสนา จะเป็นพระพุทธศาสนา ๘๔,๐๐๐ ธรรมขันธ์ มากมายเท่าไรก็ตาม ก็อยู่ตรงนี้ ก็จะยกจิตใจขึ้นมาเสียจากความทุกข์ กิเลสและความทุกข์ ให้เป็นมนุษย์ให้จนได้ พุทธศาสนาจึงคือวิชาถึง ความสร้างความเป็นมนุษย์ให้ถูกต้องสมบูรณ์ ถ้าต้องการอย่างนี้ก็เอา จะได้สนใจกันต่อไป ปฏิบัติกันต่อไป
พุทธทาสภิกขุ
คู่มือปฏิบัติอานาปานสติ 16 ขั้น (น.29)