อริยสัจ ๔ (พุทธพจน์)
ภิกษุทั้งหลาย ! เธอทั้งหลายจะสำคัญความข้อนี้ว่าอย่างไร
ฝุ่นนิดหนึ่งที่เราช้อนขึ้นด้วยปลายเล็บนี้
กับมหาปฐพีนั้น ข้างไหนจะมากกว่ากัน ?
ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ! มหาปฐพีนั่นแหละเป็นดินที่มากกว่า
ฝุ่นนิดหนึ่งเท่าที่ทรงช้อนขึ้นด้วยปลายพระนขานี้
เป็นของมีประมาณน้อย ฝุ่นนั้น เมื่อนำเข้าไปเทียบกับมหาปฐพี
ย่อมไม่ถึงซึ่งการคำนวณได้ เปรียบเทียบได้ ไม่เข้าถึงแม้ซึ่งส่วนเสี้ยว
ภิกษุทั้งหลาย ! อุปมานี้ฉันใด อุปไมยก็ฉันนั้น
สัตว์ที่จุติจากเทวดาไปแล้ว จะกลับไปเกิดในหมู่เทวดามีน้อย
โดยที่แท้ สัตว์ที่จุติจากเทวดาไปแล้ว …
กลับไปเกิดในนรก กำเนิดเดรัจฉาน เปรตวิสัย มีมากกว่า โดยแท้
ข้อนั้นเพราะเหตุไรเล่า ?
ภิกษุทั้งหลาย ! ข้อนั้นเพราะความที่สัตว์เหล่านั้นไม่เห็นอริยสัจทั้งสี่
อริยสัจสี่ อย่างไรเล่า ? สี่อย่างคือ …
อริยสัจคือทุกข์ …
อริยสัจคือเหตุให้เกิดขึ้นแห่งทุกข์ …
อริยสัจคือความดับไม่เหลือแห่งทุกข์ …
อริยสัจคือทางดำเนินให้ถึงความดับไม่เหลือแห่งทุกข์ …
ภิกษุทั้งหลาย ! เพราะเหตุนั้น ในเรื่องนี้
เธอพึงประกอบโยคกรรมอันเป็นเครื่องกระทำให้รู้ว่า …
ทุกข์ เป็นอย่างนี้ …
เหตุเกิดขึ้นแห่งทุกข์ เป็นอย่างนี้ …
ความดับไม่เหลือแห่งทุกข์ เป็นอย่างนี้ …
ทางดำเนินให้ถึงความดับไม่เหลือแห่งทุกข์ เป็นอย่างนี้ …
…ดังนี้
-บาลี มหาวาร. สํ. ๑๙/๕๘๗/๑๗๙๔.