ชาคริยานุโยค

#ชาคริยานุโยค แปลว่า ประกอบความเพียรของบุคคลผู้ตื่นอยู่ ผู้ตื่นอยู่ คำว่า ตื่นอยู่ ในที่นี้ไม่ใช่หมายความว่าแตกตื่น หรือตื่นตูม ไม่แตกตื่น ไม่ตื่นตูม แต่ว่า ตื่นอยู่ อย่างคนที่ไม่หลับ

ขอให้เปรียบดูระหว่างคนที่หลับกับคนที่ตื่น คนที่หลับนั้นมันไม่รู้อะไร ถ้าคนที่ตื่นอยู่มันรู้อะไรนี่ มันต่างกัน ตรงกันข้ามอย่างนี้ จงประกอบความเพียรของบุคคลผู้ตื่นอยู่ ก็คือการเป็นอยู่ที่ไม่ปราศจากสติ มีสติระลึกได้ว่าอะไรเป็นอะไร อะไรเป็นอะไรอยู่เสมอ นั่นแหละเรียกว่าความตื่นอยู่ ที่สำคัญที่สุดก็ขอให้มีความตื่นอยู่ในความเป็นมนุษย์ของตน อย่าได้โง่หลงงมงาย ไม่มีความรู้ในความเป็นมนุษย์ของตน เป็นอยู่เหมือนกับคนหลับ คนที่ไม่รู้จักความเป็นมนุษย์ของตนแล้ว เขาก็เป็นอยู่เหมือนอย่างคนหลับ หรือคนละเมออย่างมาก ก็ทำอะไรไปอย่างละเมอๆ จะต้องรู้จักความถูกต้องของความเป็นมนุษย์ ดำรงตนให้อยู่ในความตื่นอยู่ ในความถูกต้องของความเป็นมนุษย์ รู้เท่าทันเหตุการณ์ทุกอย่างทุกชนิดที่จะเกิดอยู่ ที่จะเกิดขึ้นหรือเกิดอยู่ หรือเกิดแล้ว รู้จักใช้สติปัญญาในที่ทุกสถาน ให้มีอุปมาเสมือนหนึ่งว่า คนที่ตื่นอยู่ มิได้หลับ

คนที่หลับเป็นคนที่เหมือนกับโชคร้าย มันโง่ มันงมงาย มันหลงใหล มันอะไรต่างๆ นานา เป็นปัญญาอ่อนไปเสียทุกกรณี ถ้าเป็นคนตื่นอยู่มันก็รู้จริง รู้ถูกต้อง รู้จักวิถีทางที่จะดำเนินประโยชน์ ดำเนินชีวิตนี้ให้เป็นไปอย่างถูกต้อง เหมือนกับคนตื่นอยู่มันเดินไปได้ คนหลับอยู่มันจะเดินไปได้อย่างไร นี่เป็นคุณธรรมสำคัญที่ว่า จงประกอบความเพียรของบุคคลผู้ตื่นอยู่ ขอย้ำว่าตื่นอยู่ในความเป็นมนุษย์ของตน จงมีความตื่นอยู่ รู้สึกอยู่ในความเป็นมนุษย์ของตน อย่าให้มนุษย์หลับ มนุษย์โง่เขลา มนุษย์มีอวิชชา มีกิเลสครอบงำอย่างมืดมิด นั่นแหละเป็นมนุษย์ที่ไม่มีความตื่นแห่งความเป็นมนุษย์ของตน

ขอย้ำข้อที่ว่า จงมีความตื่นอยู่แห่งความเป็นมนุษย์ของตนอยู่ทุกๆ เวลาทุกประการเถิด ก็จะมีความเจริญรุ่งเรืองในความเป็นมนุษย์

#พทธทาสภิกขุ #ธรรมะใกล้มือ (หน้า 43)
เรื่อง ชุดเครื่องมือบวชอยู่ที่บ้าน