แม้ "ข้อความถอดเสียงนี้" จะพยายามให้ตรงกับเสียงต้นฉบับมากที่สุด ผู้ศึกษาพึงตรวจสอบกับเสียงธรรมบรรยายต้นฉบับ ก่อนนำข้อมูลไปใช้ในการอ้างอิง [รับข่าวสารทางอีเมล]
ภาพนี้นะคะมีชื่อว่าสัจจานุโลมิกญาณคะ ในภาพนะคะท่านจะเห็นเรือ คน นก ปลา ทะเล ฝั่งสองฝั่ง ฝั่งซ้ายมือด้านท้ายเรือมีไฟสามกองลุกโพลงอยู่บนยอดหน้าผา ส่วนฝั่งขวามือด้านหัวเรือมีพานใส่ดวงแก้วสามดวงวางอยู่บนยออดหน้าผา
ให้สังเกตนะคะว่า ในภาพเรือกำลังเดินทาง ออกจากฝั่งซ้ายที่มีกองไฟสามกอง ซึ่งให้ความรู้สึกร้อนไม่น่าอยู่ ซึ่งเปรียบได้กับฝั่งวัฏฏสงสารหรือฝ่ายทุกข์ มุ่งหน้าไปยังฝั่งที่มีดวงแก้วสามดวงอยู่ในพาน ซึ่งให้ความรู้สึกสงบเย็น เปรียบได้กับพระนิพพาน คือพ้นไปจากทุกข์ ในท้องทะเลเต็มไปด้วยปลาร้าย นั่นคือโทษภัยของวัฏฏสงสาร เรือลำนี้เรียกว่า “อัตตภาพนาวา” คือตัวคนเรานั้นเอง ตัวเรือเปรียบเสมือนร่างกาย นายเรือคือผู้ที่ยืนอยู่ด้านหัวเรือมือชี้ไปทางดวงแก้วสามดวงในพาน เปรียบเสมือนจิตของคนเรานั่นเอง
ภาพนี้นะคะต้องการชวนให้ท่านนึกถึงธรรมะหลาย ๆ อย่างที่จำเป็นต้องปฏิบัติเพื่อให้ชีวิตมุ่งไปสู่ความพ้นทุกข์ ขอให้สังเกตบนเสากระโดงเรือท่านจะเห็นนกเกาะอยู่มีชื่อว่า “นกสมุทรกากี” เป็นนกที่เลี้ยงไว้ประจำเรือเพื่อหาทิศทางเมื่อเรือหลงทางในมหาสมุทร ในยุคสมัยที่ยังไม่มีเข็มทิศ จึงเปรียบนกชนิดนี้ว่าเป็นปัญญา หรือสัมมาทิฏฐิ ซึ่งจำเป็นจะต้องมีในฐานะเป็นสิ่งที่มีความสำคัญมาก
นายเรือยืนอยู่ที่หัวเรือนั้นเปรียบได้กับจิตที่ประกอบด้วยสัมมาทิฏฐิเป็นเข็มทิศนำทาง ส่วนท้ายเรือมีกัปตันผู้บังคับเรือด้วยสัมมาสติ แล้วยังมีลูกเรือทั้งหลายที่เข้มแข็ง ทำหน้าที่เหมือนกับอริยมรรคมีองค์แปด อันเป็นหนทางสู่การปฏิบัติเพื่อพ้นทุกข์ ได้แก่ สัมมาทิฏฐิ สัมมาสังกัปโป สัมมาวาจา สัมมากัมมันโต สัมมาอาชีโว สัมมาวายาโม สัมมาสติ สัมมาสมาธิ เป็นเครื่องมือตัดกิเลสกองไฟสามกอง โลภ โกรธ หลง บรรลุมรรคผลคือถึงฝั่งแห่งพระนิพพาน ไม่ต้องตายด้วยอันตรายข้างเรือด้วยโทษภัยของการตกจมอยู่ในวัฏฏสงสาร หากท่านสังเกตจะเห็นทั้งปลาหน้าตาน่ากลัว และน่ารัก ซึ่งจะชวนให้เราให้เราหลงติดได้จนไปไม่ถึงฝั่งนิพพานนะคะ