เจาะหาความจริงเรื่องศาสนาประจำชาติ

...เราพูดว่า  พุทธศาสนานี้คนไทยส่วนใหญ่นับถือ  เป็นศาสนาของคนไทย  หรือเป็นศาสนาประจำชาติ  แต่หลายคนจะแย้งว่า  คนไทยนับถือพุทธศาสนา  แต่ทำไมประเทศไทยจึงเป็นอย่างนี้  คือเต็มไปด้วยปัญหา......หลายคนจะมาติเตียนพระพุทธศาสนา  คล้ายๆจะให้พุทธศาสนารับผิดชอบ  เป็นทำนองว่า  เพราะนับถือพุทธศาสนาคนไทยจึงแย่  คนไทยจึงตกต่ำ  ถ้าแค่นับถือกันธรรมดายังแย่อย่างนี้  ยิ่งไปบัญญัติเป็นศาสนาประจำชาติเข้าด้วย  จะมิยิ่งแย่ใหญ่หรือ......เพราะฉะนั้น  ตอนนี้จึงมีปัญหาว่า  ในท่ามกลางความพร่ามัวของสังคมไทย  ที่คนไทยกระจัดกระจายสับสน  ไม่มีอะไรชัดเจน  ไม่มีจุดรวมใจ  ไม่มีเป้าหมายสูงสุด  อย่างที่เป็นอยู่นี้  เราจะเอาอย่างไร... ...อนึ่ง สิ่งที่เราจะเอามาเป็นอุดมธรรมนำจิตสำนึกของสังคม  หรือเป็นอุดมการณ์ของชาตินี้  จะต้องมีลักษณะดีที่จำเป็นประกอบด้วย  อย่างน้อยอุดมการณ์นั้นจะต้องมีลักษณะที่เอื้อเฟื้อ  ไม่บีบคั้นกลุ่มชนอื่นผู้มีลัทธิศาสนาที่นับถือต่างออกไป  สิ่งสำคัญที่พึงย้ำคือ  นอกจากจะไม่เบียดเบียน  ไม่บีบคั้นแล้ว  ยังเกื้อกูลด้วย...