คำถาม : คิดบวกกับคิดถูกเป็นเรื่องเดียวกันหรือไม่

อ.วรภัทร์ : ไอ้เรื่องคิดเนี่ยมันมีหลายแบบนะ คิดถูกต้องนี่มันถูกที่สุด โอเคไหม คิดผิดนี่แย่สุดครับ คิดติดลบกับคิดบวก ฟังดีๆ นะ ถ้าคุณคิดติดลบ คิดอกุศลนะ ใจคุณมันจะแย่ มันจะแย่มาก ไม่มีทางคิดถูกต้องได้เลย แต่ถ้าเกิดคุณคิดบวก ถ้าคุณคิดบวก มันก็มีอยู่สองทาง คือหนึ่งลำเอียง ถูกหลอก หลอกตัวเอง และอีกอันนึงมีโอกาสที่จะเจอความถูกเหมือนกัน เพราะฉะนั้นคิดบวกยังไงก็ดีกว่าคิดลบนะ 

แต่บางคนก็มีข้อแม้ว่า เอ้า คิดบวกมันคือหลอกตัวเองหรือเปล่า ผมก็ตอบว่า ใช่ แต่ทำไมต้องหลอกตัวเอง หลอกตัวเองให้จิตเรามันสงบใช่ไหม เหมือนตั้งสายกีตาร์ ถ้าติดลบเนี่ยมันคือสายหย่อน จากสายหย่อนคุณจะให้สายพอดีเนี่ยมัน มันยากนะ งั้นคุณต้องทำสายให้มันตึง คือ สายเป็นกุศลก่อน แล้วผ่อนนิดนึงโอเคไหม เนี่ยติดลบอยู่ประมาณนี้นะ เราต้องการความคิดที่จิตเราสงบโอเคไหม เมื่อคิมคิดลบเนี่ย คิดอกุศลเนี่ย คุณคิดบวกก่อน พอคิดบวกก่อนเป็นปิติ ก่อนปลื้มใจก่อน แล้วทิ้งลงมา จิตมันสงบ ตรงนี้คิดถูกถึงจะออกมาถูกไหม แต่คุณเล่นคิดลบตลอดเลย จิตคุณก็ลบ คุณไม่มีทางเลย แต่ถ้าเกิดคุณคิดบวกนาน ๆ นะ ยาก โดยสันดานมนุษย์ มันคิดบวกได้ไม่นานหรอก แต่พอช่วงที่มันตกลงมาจิตสงบเนี่ย ตรงนี้สำคัญ เพราะฉะนั้นประเด็นคิดถูกหรือคิดผิดเนี่ยนะ มันต้องถามใจ ใจสงบหรือเปล่า

คำถาม : ฝึกใจให้คิดบวกอย่างง่าย ๆ ได้อย่างไร

อ.วรภัทร์ : ถ้าเราจะฝึกคิดบวกให้ง่าย ๆ นะ 1. อยู่ใกล้คนคิดบวกก่อน อย่างผมนั่งรถไปกับคุณแม่ผมเนี่ย เวลาใครปาดหน้าเบรคแล้วแม่จะพูดดีตลอดเลย เอ้ยลูกเขาจะคลอด เอ้ย..ผัวเขาใกล้ตาย แม่จะพูดตลอด ฉะนั้นกฎข้อที่ 1 อยู่ใกล้คนคิดบวกก่อน โอเคเนาะ เรามันจะได้มุกจากเขาไง บางทีเราก็ไม่มีมุกเนาะ โอเคไหม บางทีขับรถหลงทางคิดบวกคืออะไร ดีว่ะ ตรงนี้กูไม่เคยมา เห็นไหม แล้วถ้าเกิดคุณอยู่กับคนคิดลบล่ะ พอเลี้ยวรถไปอีกทางปั๊บ จะบ้าเหรอ ด่าแหลก นี่มันโอ้โห มันไม่ใช่อะ

งั้น 1. คุณต้องคบคนที่เขาคิดบวกก่อน เขาไม่เป็นคนบ้านะ ไม่เป็นคนเพ้อฝันนะ ต้องฝึกครับ ถ้าคุณจะฝึก คนขับรถปาดหน้าคุณ คนมาพูดจาดูถูกคุณในร้านอาหาร เด็กเสิร์ฟทำอะไร ใจเย็น ๆ คบคนที่เขาแบบนี้ก่อน เขาคิดบวกก่อน แล้วพวกนี้ก็ฝึกจากง่ายไปหายาก คุณโดนคนกวนคุณนะ 10 ครั้งคุณพลาด 8 ครั้ง ผมถือว่าคุณเก่งนะ 10 คุณพลาด 8 โอเคนะ ฝึกไปเรื่อย ๆ 10 ครั้งพลาด 5 โอเคเลยเนี่ย ขนาดนี้กำลังดี โอเคไหม ไอ้ 10 ไม่พลาดเลยนี่ มันก็ใกล้จะบรรลุธรรมแล้ว โอเคไหม ทำไปเรื่อย ๆ มันดีเอง 

คำถาม : เทคนิกการฝึกให้เป็นคนคิดบวก

อ.วรภัทร์ : การฝึกคิดบวกเนี่ย ส่วนหนึ่งต้องใช้กรรมฐานนิดนึง คือคนฝึกเนี่ยมันต้องหายใจลึก ๆ ก่อน เพราะคุณโดนใครประหลาด ๆ เจอเรื่องประหลาดนะ เศรษฐกิจตกต่ำ คุณต้องเข้าสู่ไตรลักษณ์ก่อน ทุกอย่างเป็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ต้องคิดข้อนี้ก่อน อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา เพราะจิตคุณสงบสังเกตไหม เพราะคุณหายใจลึก ๆ ออกซิเจนมาก ๆ นะ จิตคุณสงบ เดี๋ยวคิดบวกมันแว้บขึ้นมาเอง ยิ่งคุ้นเคยอยู่ใกล้คนคิดบวกมาก่อน คุณจะถึงนึกหน้าคน ๆ นั้น นึกหน้าถึงผมก็ได้ ใช่ไหม นึกหน้าอาจารย์วรภัทร์ขึ้นมา คือนึกหน้าคนคิดบวกไว้ก่อน

คำถามที่ว่า คิดบวกเกี่ยวข้องกับการวิปัสสนาไหม เกี่ยวนะ เกี่ยวอย่างมากเลย เพราะว่าไฮไลท์ หรือจุดเด่นของการวิปัสสนาคือจิตว่าง คุณดูหลวงพ่อองค์ดัง ๆ ครูบาอาจารย์หลวงปู่หลวงพ่อองค์ดัง ๆ นะ ท่านยิ้มแย้มแจ่มใส ท่านคิดบวกนะ ท่านก็เออมันก็เป็นอย่างงี้แหละ เราดูปฏิปทาครูบาอาจารย์ใช่ไหม หลวงพ่อคูณท่านน่ารักยังไง ผมเองนะเวลาจิตตกรึจะคิดลบเนี่ยผมจะนึกหน้าหลวงพ่อคูณก่อน  เฮ้ย..หลวงพ่อคูณอยู่ หลวงพ่อคูณจะคิดยังไง หรือใครอีกคนรู้ไหม อ่านประวัติหลวงพ่อโต หลวงพ่อโต วัดระฆัง หลวงพ่อโตพรหมรังสีท่านคิดบวกตลอดเลยน่ารักอ่ะ หลวงพ่อกัณหา หลวงพ่อกล้วย หลวงปู่ศรีเนี่ยท่านสิ้นไปแล้วนะครับ ดี ๆ ทั้งนั้นน่ะ หลวงปู่ฝั้น หลวงปู่มั่นท่านคิดบวกกันน่ะแต่ละคนน่ะ น่ารักอ่ะ 

คำถาม : ถ้าท้อแท้ควรทำจิตให้คิดบวกใช่หรือไม่

อ.วรภัทร์ : ตอนที่คุณท้อแท้เนี่ย โอ้โห มีเทคนิคเยอะนะ มันเหมือนช้างศาลบุกมา คุณจะเอาไม้จิ้มฟันไปยันช้างไหม พอช้างมาคุณนึกโคตรธรรมะใหญ่เลย ไม่มีทางเลยธรรมะคุณยังเด็ก ๆ คุณยังสู้ไม่ได้หรอก ช้างมาทำไงหนีดิพี่ หนี หนีไปก่อน วันก่อนผมเจอผู้หญิงคนนึง หล่อนอกหัก เลยเข้าวัด เข้าวัดแล้วทำอะไร ไปนั่งซึมอยู่ริมสระน้ำ ไม่ได้ คุณจมลงไปอย่างงั้นไม่ได้ อกหักปั๊บ อย่าอยู่คนเดียว คบบัณฑิตห่างไกลคนพาล บูชาผู้ควรบูชา อกหักปั๊บ คุณไปคุยกับคนที่เขาร่าเริงสดใส เปลี่ยนโลก ผมยาวก็ตัดสั้นซะ โอเค เปลี่ยนเสื้อผ้าใส่เสื้อสีดำ ๆ ก็เป็นสดใส ไม่เคยไปไหนก็ลองไป คุณเปลี่ยนบรรยากาศคุณเปลี่ยนที่ นี่สำหรับพวกยังไม่เก่ง ใช่ไหม ไปเจอไปคุยกับคนดี ๆ ไปคุยกับพระที่เขาดี ๆ ไปคุยกับเพื่อนดี ๆ กลับไปหาพ่อแม่ เพราะคนที่รักคุณที่สุดไม่ใช่ใครเลยพ่อแม่ บางคนบอกพ่อแม่ผมตาย พ่อแม่ผมปากจัดด่า โอเคคุณก็กลับไปหาครูที่โรงเรียนคุณที่มีนิสัยดี ๆ ก็มีนะ ครูประถม ครูมัธยม ครูมหาวิทยาลัยดี ๆ ก็มี อธิการบดีดี ๆ ก็มีนะ คณบดีดี ๆ ก็มีคุณก็กลับไปหาท่าน ไม่มีจริง ๆ คุณก็ไปไหนอ่ะ เพื่อนดี ๆ ไม่มีไง ใช่ไหม ยุ่งนักคุณก็ไปเรียน เคยเรียนบัลเล่ต์ยัง เรียนโยคะยัง อายุ 60 ก็ยังเรียนบัลเล่ต์กันได้ คุณก็เปลี่ยนพลิกสภาวะจิตไปนะ แล้วก็มันจะดีขึ้นเรื่อย ๆ

แล้วคบคิดบวก ต้องฝึกครับ ต้องอยู่ใกล้คนคิดบวกครับ ส่วนใหญ่เวลาคุณท้อแท้ นิสัยคุณไม่ดีเองต่างหาก พอคุณท้อแท้ คุณชอบไปปรึกษาคนอื่นให้คิดตรงกับคุณ ร่วมด่าคน ๆ นั้นกับคุณ สมมติว่าคุณอกหัก คุณก็อยากให้คนที่ไปด่าไอ้ผู้ชายคนนั้น ไอ้ผู้หญิงคนนั้นร่วมกับคุณใช่ไหม ไม่ใช่ ผมไม่สนใจนะ อกหักนะ เปิดโปรเจคใหม่ก็ได้ เลิก คิดใหม่ ไปต่อ ชีวิตต้องไปต่อ เขาไม่มาเป็นแฟนเรา ไม่เป็นเนื้อคู่เรา ก็คือบุญมันไม่เสมอกัน ศีลไม่เสมอกัน โชคดีที่เลิกกันตอนนี้ ถ้าแต่งงานไปมีลูกกันขึ้นมายุ่งกว่านี้อีก ขอบใจที่เราเลิกกันตอนนี้ ขอบคุณที่เลิกกันตอนนี้ นี่คิดบวกไง ไปต่อ ถูกไหม ไม่ต้องคิดอะไรมาก เดี๋ยวก็เจอคนที่ใช่ คุณเจอผู้หญิงคนเดียว ผู้ชายคนเดียวแล้วคุณตอบว่า โอ้โหทั้งชีวิตนี้เพื่อเธอ โง่ไหมล่ะ ผู้หญิงในโลกนี้ 3,000 ล้านคน มีตั้งเยอะ ออกไปหาไป ออกไปหา ออกไปเจอโลกใหม่ ๆ ออกไปสู่สังคมใหม่ ๆ ก็เปลี่ยนได้

คำถาม : ถ้าต้องเจอกับคนคิดลบต้องทำอย่างไร

อ.วรภัทร์ : เป็นคำถามที่น่ารักมากนะคำถามนี้ เราคิดบวกใช่ไหม แล้วเราไปเจอคนคิดลบทำไงใช่ไหม ผมก็ต้องดูก่อนว่าสนิทแค่ไหน แหลมเข้าไปโดนชกนะ กลายเป็นเราตลกผิดที่ใช่ไหม บางทีก็ต้องดูจังหวะเสียบนะ แต่แต่ส่วนใหญ่ถ้ารู้จักกันผมก็จะพูดสัก 3 ครั้ง ถ้าพูดครั้งที่ 1 จะไม่บอกตรง ๆ ให้คิดบวกนะ เอ้ยลองคิดอย่างนี้ดูบ้างสิอะไรอย่างนี้ หรือ เฮ้ย นี่นะ มันมีออปชั่นอะไรบ้าง บางทีผมชอบพูดเป็นช้อยส์ สมมุติว่าคุณกำลังมีปัญหาแล้วก็เครียดนะ ผมถาม ก.หนี  ข.คุย  ค.เปลี่ยนแปลงตัวเอง  ง.หาคนกลางมาไกล่เกลี่ย แล้วมันมีตั้ง 36 กลยุทธ์ของซุนวูใช่ไหม

ส่งตัวแทนไปคุย เราส่งตัวแทนมาคุยจะทำยังไง เปิดตัวเองใหม่ ไปทำสำรวจตลาดใหม่ คุณอกหักใช่ไหม ก็ไปสำรวจตลาดใหม่ ชีวิตก็ต้องเริ่มจริงป่ะ เริ่มใหม่ พอแล้ว คิดถึงอดีตทำไม มันจบไปแล้วนะ ก็ไปหาใหม่ก็ได้นี่ คิดอะไรกันมากมาย แต่ถ้าเขาไม่เชื่อก็เอาใหม่ รอจังหวะ จะดูสีหน้าท่าทางเขาก่อน แหลมเข้าไปเดี๋ยวโดนชก เหมือนหมาโดนรถชน อย่าเพิ่งเข้าไปนะ ถึงเป็นหมาที่เราเลี้ยงมากับมือเนี่ย มันเจ็บช่วงนั้นกัดแม้แต่เจ้าของ ก็ต้องเข้าใจ สุนัขดุ ๆ หิวโซเลยคุณเดินไปหามัน มันกัดเจ้าของตายมากี่คนแล้ว การจัดการกับคนรอบข้าง ใจเราต้องนิ่งก่อน แล้วก็ใช้อุบาย ใช้อุบาย 36 กลยุทธ์ซุนวู หนี ไกล่เกลี่ย ต่อรอง ส่งทัพหลวงไป ส่งทัพกองโจรไป เปลี่ยนเรื่อง เลิก ซ้ายได้ไหม ขวาได้ไหม บนได้ไหม ล่างได้ไหม ใหญ่ได้ไหม หุบได้ไหม บานได้ไหม อันนั้นได้ไหม อันนี้ได้ไหม เราค่อย ๆ ทำแบบนี้ใช่ไหม มันจะเจอคำตอบเองว่า เอออันนี้ใช่ ทดสอบไปเรื่อย ๆ ใจเย็น ๆ ต้องเมตตา 

คิดบวกระยะเริ่มต้น จนกว่าจิตจะสงบ แล้วค่อยเห็นความเป็นจริง โอเคไหม แต่ก่อนคิดบวกเนี่ย มันก็ต้องคิดไตรลักษณ์ก่อน อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ใช่ไหม หรือคิดบวกเสร็จก็ต้องว่า อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา อยู่ดี ก็ถือว่าเป็นช่วงเริ่มต้นอย่างไรก็ตามจิตสงบ ตอนหลังมันจะบวกก็ได้ ลบก็ได้ คนจิตสงบคิดบวกก็ได้ คิดลบก็ได้ เพราะว่ามันเป็นสัจธรรม บางครั้งอาจจะไม่ใช่ลบก็ได้ที่คุณคิดว่ามันคิดลบอ่ะ บางครั้งความคิดลบมันเป็นอะไร มันเป็นเช่นนั้นเอง คน ๆ นี้ปากมันเสียนะ มันด่าคนทั้งเมือง วันนี้เขามาเดินมาด่าคุณที่ออฟฟิศ มันก็เป็นของมันอย่างงั้นไอ้คนนี้ คุณยอมรับได้ไหม คุณจะไปเปลี่ยนแปลงเขาเหรอ คุณเปลี่ยนตัวเราดีกว่า ใครเจอไหมมันนินทาคนทั้งบริษัท คุณไม่ต้องห่วงหรอก คุณแค่เดินไปเข้าห้องน้ำมันก็นินทาคุณ แต่ถ้าคุณหัวเราะอย่างอาจารย์เนี่ย มันก็เป็นอย่างนี้ไอ้คน ๆ นี้ ถูกไหม

คุณจะเปลี่ยนโดเบอร์แมนเป็นชิสุได้ไหม ชิสุเปลี่ยนเป็นโดเบอร์แมนมันก็ทำไม่ได้ คุณยอมรับในสิ่งที่เป็น สุดท้ายคนคิดบวกไปถึงระยะนึงนะ เขาก็ไม่ค่อยบวกแล้วนะ เขาจิตว่างแล้ว เขาคิดทุกอย่างเป็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา แต่เขาสงสารคุณ เขาเลยคิดบวกให้คุณ แต่ตัวเขาเองไม่ต้องบวกแล้ว ตัวเขาเองไม่ต้องบวกแล้วเพราะเขาคิดทุกอย่างเป็นสัจธรรมแล้ว อนิจจัง ทุกขัง อนัตตาได้แล้ว แต่เขาจะปลอบคุณแหละ ก็เลยคิดบวกให้ เขาจะปลอบคุณ ก็เห็นคุณคิดลบทั้งวัน พอคุยอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา คุณก็รับไม่ได้ รับไม่ได้ ก็อ้าวโอเค งั้นก็ถอยลงไปใช่ไหม ถอยไปคิดบวกก่อน งั้นคิดบวกมันก็มีประโยชน์ในเบื้องต้น แล้วไม่แน่ใช่ไหม แต่สุดท้ายคิดไตรลักษณ์  ไตรแปลว่า 3 ใช่ไหม ซึ่งเป็นสัจธรรมที่ไม่มีใครปฏิเสธได้ ที่พระพุทธเจ้าทรงค้นพบ ทุกอย่างอยู่ภายใต้อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา มันไม่เที่ยง มันเป็นสมมุติ ผู้ใดไปยึดมันก็เป็นทุกข์.