คำถาม : ความคิดทำให้คนเป็นทุกข์ ถ้าหยุดคิดแล้วจะทุกข์ไหม

อ.วรภัทร์ : ทุกข์ มันอยู่ที่ใจ แต่ตัวการคือความคิด ความคิดร้าย ๆ ที่วิ่งลงมาเนี่ย คำว่าหยุดคิดก็คือ มันพูดสั้นเกินไป  หยุดคิด ไอ้คนฟังมันก็ซื่อบื้อเกิน หยุดคิดไม่ได้หมายความว่ามันนิ่งเป็นก้อนหินอย่างงั้น หยุดคิดก็หมายความว่า หยุดคิดเรื่องร้าย ๆ หยุดคิดอิจฉา หยุดคิดเอาเปรียบ หยุดคิดฟุ้งซ่าน แต่ถ้าคิดดีทำดีจะไปหยุดมันทำไมเล่า งั้นคำว่าหยุดคิดนี่คือ อย่าคิดมาก บางคนอกหัก คิดไปในอนาคตใหญ่เลย มันยังไม่มาเลยเหตุการณ์ อกหักคิดไปในอดีต ถ้าวันนั้น ถ้าวันนี้ คุณกลับไปแก้ไขไอ้บ้านั่นได้ไหมที่หักอกคุณ มันทำไม่ได้ ถ้าคุณคิดไปในอนาคตมันไม่ยังไม่เกิด อย่าคิดมากก็หมายความว่า ให้กลับมาที่ปัจจุบัน แต่อย่าลืมว่าคุณมีความเคยชินอย่างนึงคืออะไร คุณชินที่จะใช้สมอง คุณชินที่ใช้ความคิด แต่ผู้ปฏิบัติธรรม เขาไม่คิดมากเพราะเขามีปัญญาใจ ปัญญากาย

เมื่อมีทุกข์ข้างบนเขาลดความคิดตรงนี้ลงด้วยการอะไร ด้วยการมาใช้ให้ร่างกายคิด ถูตัวเอง ถูมือ เดินจงกรม ถูบ้าน ถูพื้น ให้ความรู้สึกมันอยู่ที่กาย กลับมาที่กายคตาสติ แล้วตัวความคิดมันจะลดลง ความคิดจะลดลง แต่คุณทำไม่เป็น ทุกข์คุณก็คิด สุขคุณก็คิด อกหักคุณก็คิด ธุรกิจเจ๊งคุณก็คิด อะไรคุณก็คิด ๆๆๆ คุณมันมีปัญญาชุดเดียว คุณไม่ใช้ปัญญากาย กายรู้กาย ถูบ้าน กายรู้กาย แต่คุณเคยชินกับโลกสมัยใหม่ มักง่ายไปทุกเรื่อง ใช้เครื่องผ่อนแรงทุกอย่าง มีเครื่องทุ่นแรงทุกอย่าง คุณจะเปลี้ยกันหมดแล้ว อกหักไปกวาดบ้านไป อกหักไปถูพื้น ธุรกิจเจ๊งก็ทำไม ไม่มีใครตายหรอก ไปปลูกต้นไม้ เขายังไปขายแซนวิชกันเลยใช่ไหม ก็มีอะไรทำกันตั้งเยอะแยะ แต่คุณนั่งจมแล้วก็คิด ๆๆ ไม่ใช่ 

ปัญญามี 3 ชุด อย่าคิดตอนที่จิตไม่ว่าง จิตขุ่นมัว จิตอิจฉา จิตเฟ้อฝ้าเนี่ยอย่าคิด หยุด แล้วให้มาย้ายที่กาย โอเคนะ มี 3 ชุดนะ คิด ใจ กาย ถ้าคิดงี่เง่าเฟ้อฝ้าก็หยุด แล้วย้ายมาอยู่ที่กาย ให้ร่างกายรู้ ร่างกายรู้แล้วจิตมันจะค่อยสงบลง อีกสงบปั๊บ เอาล่ะให้คิด จิตไม่สงบก็เหมือนน้ำขยับ หยุดคิด พอจิตนิ่ง คิด คนเราถ้าไม่คิดเลยมันก็เป็นก้อนหินสิครับ ศาสนาพุทธไม่ได้สอนให้จงไปเป็นก้อนหิน จงไปเป็นต้นไม้เลยซะขนาดนั้น แต่เราให้จิตสงบก่อนแล้วค่อยคิด ปัญหาคือพวกเราเอาแต่คิด เอาแต่อ่าน เอาแต่เล่น เอาแต่ฟัง ไม่เคยมาฝึกเดินจงกรม ไม่เคยมานั่งสมาธิ คุณไม่ฝึก คุณไม่เชื่อ คุณไม่ฝึก

คำถาม : ถ้าอยากจะหยุดคิดร้ายต้องทำอย่างไร

อ.วรภัทร์ : การหยุดคิดในสิ่งที่ไม่ดี คุณเคยเล่นกีฬาไหม ลูกเทนนิสตีมันเร็วนะมือปรเนี่ย มืออาชีพมันตีมันเร็วมาก คุณตีไม่โดนหรอก คุณต้องฝึก ฝึกเรื่องง่าย ๆ คุณไม่ฝึกเอาวันนึงคุณอกหัก คุณไม่ได้ฝึกมาก่อนคุณก็เจ็บช้ำเลย คุณฝึกง่าย ๆ ก่อนได้ไหม เริ่มต้นนะ เช่น ตื่นปั๊บ คุณลองฝึก เด้งผึงจากเตียงดูซิ คุณลองฝึกดิ นี่แหละฝึก หยุดคิด สังเกตไหมตอนคุณตื่นนอนความคิดมีว่าอะไรบ้าง อีกนิดนึง ขออีกนิดนึง ขอนอนอีกหน่อยนะ 5 นาทีก็ยังดี คุณไปฝึกวิชาพวกยื้อพวกเนี้ย ยื้อคือหลอกตัวเองไปอย่างนี้ ไม่เอา คุณลองฝึกใหม่ ลืมตาปั๊บ ดีดตัวเองปึ้งออกจากเตียงเลย คุณทำได้ง่าย ๆ อย่างนี้ก่อน ต่อมาฝึกเรื่องต่อมา คุณลองไม่กินไขมัน อาหารมัน ๆ หมูสามชั้น คอหมูย่าง คุณลองไม่กินดู คุณลองฝึกไม่กิน คุณลองฝึก เอาเรื่องง่าย ๆ คุณต้องฝึกครับ คุณต้องฝึก รับลูกง่าย ๆ ก่อน ลูกเทนนิสง่าย ๆ น็อคบอร์ด โยนมาให้เบา ๆ ก่อน ถ้าคุณไม่ฝึก ถึงเวลาเลยคุณไปเจอมืออาชีพ คุณตาย

ปฏิบัติธรรมเหมือนฝึกกีฬา มันเป็นทักษะ อย่าประมาทนะครับ ตอนคุณใกล้ตาย ตอนนั้นจิตคุณตกอย่างสุดขีด คุณไม่เคยฝึกมาก่อน คุณจะคิดว่าก่อนตายคิดเรื่องดี ๆ แล้วจะไปที่ดี ๆ เหรอ ถึงตอนนั้นคุณคิดเรื่องดีไม่ได้เลย คุณจะห่วงลูก ห่วงเงิน ห่วงสมบัติ นรกกินคุณก่อนตาย ดังนั้นตอนนี้ยังไม่ตาย ฝึกหักใจ เดินไปห้างสรรพสินค้า เห็นเขาลดราคา เห็นของสวยงาม อยากได้เต็มที่ลองหักอารมณ์ตัวเอง หักดิบ ไม่ซื้อ ๆๆ ลองดู ศีล 5 ก็เหมือนกัน ศีล 5 ถูกออกแบบมาให้คุณฝึกหักใจ หักความคิด หยุดคิดหยุดหักใจ ยุงกัดคุณลองไม่ตบดู ลองไม่ตบดูหักใจ ลองไม่ตบไม่ต้องคิด สิ้นคิด ไม่ต้องตั้งคำถาม ไม่ต้องหาเหตุผล มันไม่มีเหตุผลแล้วครับ การจะเข้าธรรมะเนี่ย เพราะเหตุผลของพวกคุณ มันเหตุผลที่มาจากกะลาชุดนึง เหตุผลที่คุณมีอยู่อาจจะผิดหมดเลยก็ได้ คุณรู้ได้ไงมันถูก ผมก็ยังไม่มั่นใจตัวเองเลย แต่ผมรู้แน่ ๆ ว่า ลองเชื่อพระพุทธเจ้าดู ไม่ฆ่าสัตว์ ยุงกัดเป่าไป เป่าก็ได้นี่ ลองดูสิ ลองดู ลองหักใจนิดหักใจหน่อย คนกวนโมโหคุณ คุณลองไม่จี๊ดดูซิ ลองหายใจลึก ๆ ง่าย ๆ ทำไปเรื่อย ๆ เรื่อย ๆ จนขีดความสามารถคุณพอนะ อินทรีย์แก่กล้าพละมากพอ รับรองไอ้เรื่องคิดมากนะตอนอกหัก ตอนคนรักเสียชีวิต ตอนเจอโรคร้าย คุณจะสบายชิล ๆ ตรงนี้ก็คือฝึกสติ จากน้อยไปหามาก ฝึกสติไม่เอา ๆๆๆ

คนเรานะยังไงก็ต้องคิด แต่ขอให้คิดตอนจิตว่าง ๆ จิตว่างก็ทำงานได้ จิตว่างไม่ได้ตาย คุณเคยจิตว่างไหม โล่งอก โล่งใจ แบกของหนัก ๆ แล้วปล่อยวางลง ปวดปัสสาวะปวดอุจจาระมาเต็มที่แล้วมันระบายออก ตอนนั้นแหละ เขาคิดกันตอนนั้น ทำไมเวลาคุณคิดอะไรไม่ออกแล้วคุณไปอาบน้ำ ฝักบัวสาดคุณมามากมายแล้วคุณคิดออกล่ะ เพระาใจคุณสบายใช่ไหม ผมไม่ได้ห้ามคุณคิดแต่อย่าคิดมาก อย่าคิดฟุ้งซ่าน ให้คิดตอนจิตสบาย เราพูดกันห้วนเกิน อย่าคิด ไอ้พวกโง่ ๆ ก็คือหยุดคิดไปเลยเหรอ ไม่ใช่ อย่าคิดหมายความว่าอย่าคิดมาก ครูบาอาจารย์ท่านก็พูดให้เขาเข้าใจ ใช่ไหม ไอ้พวกไม่เข้าใจก็ ผมเคยนะ โพสต์ใน Facebook ฝึกวิชาสิ้นคิด โอ้โหย ด่ากลับมาเป็นชุด สิ้นคิดคุณคิดมากอ่ะ สิ้นคิดไม่ได้แปลว่าโง่ สิ้นคิดก็หมายความว่าอะไร ใช้ฐานกายมากขึ้น ทำใจให้สงบ ใช่ไหม ก็คือสิ้นคิดไปก่อน สิ้นคิด (ไปก่อน) พอจิตว่างคิดอะไรก็คิดได้ 

คำถาม : ถ้าเราหยุดคิดปัญญาจะเกิดได้อย่างไร

อ.วรภัทร์ : ถ้าเราหยุดคิดปัญญาจะเกิดตอนจิตว่าง ถ้าท่านผู้ฟังไม่เคยฝึกถึงสภาวะจิตว่าง ไม่มีทางเข้าใจที่ผมพูด ผมขอย้ำอีกครั้งหนึ่ง เรื่องทางศาสนาพุทธมิอาจอธิบายข้ามอายาตนะได้ การศึกษาทางศาสนาพุทธผ่านการฝึกและปฏิบัติจนจนประจักษ์แจ้งกลางใจ ไม่ใช่เข้าสมองไม่ใช่เข้ากระบาลและจำกัน ไม่มีทาง งั้นจิตคุณไม่ว่าง คุณยังไม่รู้หรอกอะไรคือปัญญา คุณมีแต่คิด ๆ ไม่ใช่นะครับ การออกทีวีแบบนี้ การเขียนหนังสือธรรมะ มันเป็นแค่ฉลากยาเท่านั้นเอง แต่คุณจะฝึกแต่ธรรมะ คุณต้องกินยาครับ คุณต้องฝึกครับ อย่าขี้เกียจครับ คุณฟังธรรมะทั้งวันทั้งคืน มันก็ได้แค่ฟัง คุณไม่ได้ฝึก คุณก็ไม่เข้าใจอะไรมาก

วันนึงคุณนั่งสมาธิ เดินจงกรมมาก ๆ สภาวะจิตคุณโล่งโปร่งสบาย มันจะมีปัญญาไหลออกมา ภาษาอังกฤษเรียกว่า Intuition แต่ถ้าเจ๋ง ๆ กว่านั้นอีกนะ มันก็จะสูงขึ้นไปเป็น Wisdom ตอนนี้คุณใช้ระดับล่างคือ Thinking คุณยังไม่ได้ Intuition เลย คุณยังไปไม่ถึง Wisdom เลย แล้วคุณก็ชื่นชมว่าคนนี้ฉลาด ๆ มันเป็นแค่ Intelligent มันเป็นแค่ธรรมดาเอง เป็นแค่ฉลาด เด็กเรียนเก่งจำ จำได้ท่องได้เหมือนครูได้เกรด A มันไม่ยั่งยืนนะครับถ้าควบคุมอารมณ์ไม่ได้ ใช่ไหม

การศึกษาทางศษสนาพุทธผ่านการฝึกและปฏิบัติจนประจักษ์แจ้งกลางใจ ไม่ใช่เข้าสมอง ไม่ใช่เข้ากบาลแล้วจำกัน ไม่มีทาง การที่ฉลาดแต่ขาดเมตตาเนี่ย มันลำบาก โลกนี้จะอยู่ด้วยกันไม่ได้เลย ศีล 5 ถูกออกแบบมาให้คุณฝึกหักใจ หักความคิด หยุดคิด หยุดหักใจ