ผู้ดำเนินรายการ:  ท่านผู้ชมครับ ช่วงต่อไปเราจะนำปัญหาที่ท่านผู้ชมเขียนมาไปถามท่านอาจารย์คุณ รัญจวน อินทรกำแหง ที่สวนโมกข์ไชยา สุราษฎร์ธานี กันต่อนะครับ มีผู้เขียนมาถามว่า คนเราจะมีความสุขได้นั้นต้องประกอบด้วย 4 อย่างด้วยกัน

1. ต้องรวย
2. ต้องมีสุขภาพที่ดี
3. มีมิตรที่ดี
4. มีครอบครัวที่ดี

จริงหรือไม่ เราจะไปถามท่านอาจารย์คุณรัญจวน อินทรกำแหงที่สวนโมกข์กันนะครับ

อุบาสิกา คุณรัญจวน:  พอฟังนี่นะ ที่บอกว่า 1.รวย   2.สุขภาพดี  แล้วก็ 3.มีมิตรดี  4.คู่ครองดี  ไม่ได้พูดถึงเรื่องของชีวิตเลย ว่าชีวิตนี้ประกอบด้วยอะไร ถ้าฟังดูนี่มันเรื่องของกายทั้งนั้นเลย ใช่ไหม อย่างกับชีวิตนี่มีแต่ตัวมีแต่ร่างกายนี้อย่างเดียว แล้วไม่เคยนึกเลยว่า ชีวิตที่มันจะมีสุขภาพดี อะไรสั่ง อะไรสั่งให้รู้จักรักษาสุขภาพ  หรือชีวิตที่อยากจะรวย อะไรสั่งว่าควรจะทำยังไงถึงจะรวย หรือจะมีมิตรดีจะมีคู่ครองดีอะไรสั่ง  อะไรสั่งที่จะให้ทำ

ผู้ดำเนินรายการ:   จิตใจสั่ง

อุบาสิกา คุณรัญจวน: นั่นน่ะสิคะ

ผู้ดำเนินรายการ:  ครับ

อุบาสิกา คุณรัญจวน: นี่แสดงว่าผู้ถามนี่ไปมุ่งอยู่ที่กายอย่างเดียว ซึ่งก็เหมือนหลาย ๆ คน ส่วนมากเวลานี้ ก็นึกแต่ว่าตัวตนร่างกายนี้ นี่คือชีวิต แต่ที่จริงชีวิตมันต้องมีทั้งกายและทั้งใจ เพราะฉะนั้นละก็ควรจะถามว่า ทำอย่างไรเราถึงจะแก้ไขชีวิตของใจของเรานี่ ให้เป็นใจที่สมบูรณ์ได้  ถ้าใจสมบูรณ์แล้วชีวิตจะสมบูรณ์  แล้วก็สิ่งที่ต้องการทั้งหลายเหล่านี้มันจะตามมาเอง ใช่หรือเปล่าคะ  ถ้าใจสมบูรณ์ นั่นก็คือใจที่พร้อมอยู่ด้วยสติ รู้จักคิดถูกต้อง พูดถูกต้อง ทำอะไรถูกต้อง คำว่าถูกต้องคือเกิดประโยชน์ อย่างเช่นอยากจะรวยอย่างนี้ ก็รู้จักว่าคิดยังไงแล้วมันถึงจะรวย

ผู้ดำเนินรายการ: ไม่ผิดใช่ไหมครับ

อุบาสิกา คุณรัญจวน:  ใช่ค่ะ คือการรวยอันนี้นี่เป็นการรวยหรือเป็นการมีเงินที่ อันแรกก็คือ สุจริต มิได้ไปเบียดบังแล้วก็ไปเอาเปรียบผู้อื่น แล้วก็ไม่คิดค้ากำไรจนเกินควร  แต่เป็นความรู้สึกที่ให้ความเป็นธรรมทั้งแก่เขาและแก่เรา และเสร็จแล้วเราก็สร้างเสริมจากสิ่งที่เราได้มานี่ให้มันเป็นหลักฐาน ใช่ไหมคะ พอเป็นหลักฐานเข้ามั่นคงเข้า ความมั่งมีทรัพย์สินเงินทองมันจะไหลตามมาเอง มันจะไหลตามมาเองตามความคิดที่ถูกต้อง และการพูดที่ถูกต้อง การกระทำที่ถูกต้องซึ่งเกิดประโยชน์   เพราะฉะนั้นการรวยอย่างนี้พูดได้ว่าเป็นการรวยที่มีศักดิ์ศรี ใช่ไหม มีศักดิ์ศรีสมแก่คนที่เป็นมนุษย์ใช่ไหมคะ  ถ้ารวยอย่างนี้มันน่ารวย และมันน่าคิดจะให้รวย แต่จะรวยได้นี่มันต้องเกิดจากจิตใจที่สมบูรณ์  ถ้าจิตใจไม่สมบูรณ์ขาดสติ ทำอะไรมันก็พลั้ง ๆ พลาด ๆ ตามอำนาจของความโลภบ้าง ความโกรธบ้าง ความหลงบ้าง  ความจะเอาให้ได้อย่างใจตัว ผลที่สุดควรจะได้ผลดี มันก็เลยเป็นผลไม่ดี กลายเป็นขาดทุน ล้มละลาย อะไรไปก็ได้

ผู้ดำเนินรายการ:  ครับ

อุบาสิกา คุณรัญจวน:  เพราะฉะนั้นต้องเริ่มด้วยการคิดดี และเสร็จแล้วก็พูดให้ถูกต้องให้มันเกิดประโยชน์ ไม่ไปขัดแย้งโดยไม่จำเป็น แล้วก็นอกจากนั้นก็มีการกระทำที่ประกอบด้วยความรัก คือ อิทธิบาท 4 ฉันทะ ความรักในการงานที่จะทำ วิริยะ พากเพียรเต็มที่เลย แล้วก็จิตตะก็คือมีจิตใจที่จดจ่ออยู่กับการงานนั้น แล้วก็วิมังสาก็ใคร่ครวญดูว่า  ทำยังไงถึงจะทำให้กิจการงานที่เรากำลังทำอยู่นี้มันเกิดผล แล้วก็มันมีอุปสรรคอะไรบ้าง ก็แก้ไขอุปสรรคอันนั้น พร้อมด้วยอิทธิบาท 4 อย่างนี้ไม่ต้องกลัวที่เราจะไม่ร่ำรวย แล้วก็เป็นราก มีหลักฐานแล้วนอกจากนั้น

ผู้ดำเนินรายการ:  แสดงว่าที่เราไม่รวย ทุกวันนี้ เพราะเราไม่มีอิทธิบาท 4  ที่แท้จริง

อุบาสิกา คุณรัญจวน:  อันนี้ก็พูดได้ เราขาดอิทธิบาท 4 ที่แท้จริง หรือเราไปมีอิทธิบาทในทางที่เป็นมิจฉา ไม่ใช่เป็นในทางที่สัมมา คือไม่ใช่หนทางที่ถูกต้อง ถ้าอิทธิบาท 4 ที่เราเอาไปใช้ในทางที่มิจฉาทิฐิ นั่นก็คือคิดรวยลัดแล้วก็คิดเบียดบังคนอื่นเขา แล้วก็คิดเบียดเบียน จี้ปล้นทำลายเขา นี่ก็เรียกว่าเขาใช้อิทธิบาท 4 เหมือนกัน เรียกว่าเขามีความรักในการที่จะทำอย่างนั้น เขามีวิริยะความพากเพียรต้องเอาให้ได้ในวิธีอย่างนั้น พร้อมกับจิตใจจดจ่อทำยังไงถึงจะได้ แล้วก็หาหนทางแก้ไขจะเอาให้ได้ นั่นมันก็อิทธิบาท แต่เป็นมิจฉาทิฐิ เป็นมิจฉาทิฐิที่เกิดจากความเห็นแก่ตัว ยึดมั่นในตัวตน ซึ่งอย่างนี้ถึงแม้จะรวยขึ้นมาก็ตายเสียดีกว่า เพราะอะไร เพราะมันตายแล้วตั้งแต่เริ่มรวยด้วยวิธีนี้ ใช่ไหมคะ ทำไมถึงว่าตายแล้ว เพราะใคร ๆ เขาก็มองด้วยความเหยียดหยาม เหยียดหยาม ดูถูก ไม่มีใครอยากคบ ไม่มีใครอยากเป็นเพื่อน  เพราะฉะนั้นถ้ารวยด้วยวิธีนี้ละก็ กัลยาณมิตรก็ดี คู่ครองที่ดีก็ดี หาไม่ได้ และสุขภาพที่ดีก็ต้องเลว  เพราะใจมันสำนึกอยู่ตลอดเวลาว่าได้กระทำสิ่งที่ไม่ถูกต้อง  เพราะฉะนั้นการรวยของชีวิตที่สมบูรณ์ จึงควรจะต้องเป็นการรวยด้วยจิตใจที่เป็นสัมมาทิฐิ  คือคิดถูกต้องพูดถูกต้องทำถูกต้องพร้อมด้วยอิทธิบาท 4 ที่เป็นสัมมาทิฐิ  นี่เราพูดเรื่องรวยอย่างเดียว รู้สึกว่าจะเป็นสิ่งที่อยู่ในความสนใจของคนทุกวันนี้   

ผู้ดำเนินรายการ:  ครับ

อุบาสิกา คุณรัญจวน:   ทำไมทุกวันนี้จนกันมากนักเหรอ

ผู้ดำเนินรายการ:  จนมากครับ

อุบาสิกา คุณรัญจวน:  จนอะไร ที่จนน่ะ

ผู้ดำเนินรายการ:  จนเงินนี่แหละครับ

อุบาสิกา คุณรัญจวน: เข้าใจผิด  ที่จนนี่ไม่ได้จนเงินนะ คนจนเวลานี้นะคะ

ผู้ดำเนินรายการ:  ครับ

อุบาสิกา คุณรัญจวน:  โดยเฉพาะในเมืองใหญ่ ๆ อย่างกรุงเทพฯ จนอะไรรู้ไหม จนความรัก จนน้ำใจที่จะมีต่อกัน นี่แหละจนที่สุด ทำไมไม่สำนึก  ถ้ามันมีความรัก มีน้ำใจ หันไปทางไหนอบอุ่นมีแต่กัลยาณมิตร ไม่จนเลย เป็นความร่ำรวยที่สุดเลย  ขอให้ทุก ๆ คนที่นั่งอยู่ในที่นี้รวมทั้งท่านผู้ฟังด้วย  โปรดคิดให้ถูกต้องว่า รวยอย่างไรจึงจะเป็นสุข แล้วก็ความจนอย่างไหนที่น่ากลัว ก็คือความจนที่ขาดความรัก ขาดมิตร เพราะเหตุว่าความเห็นแก่ตัวเป็นอุปสรรคมิให้เกิดขึ้นนั่นเอง

ผู้ดำเนินรายการ: ท่านผู้ชมครับ ท่านอาจารย์คุณรัญจวน บอกพวกเราว่า คนกรุงเทพฯ ส่วนใหญ่ มักจะจนความรัก จนน้ำใจกัน นะครับ ซึ่งกระผมถามท่านอาจารย์คุณรัญจวนว่าท่านทราบได้อย่างไร ว่าพวกเราคนกรุงเทพฯ จนความรัก จนน้ำใจ ก็อยากจะให้ท่านตอบต่อนะครับ ไปฟังว่าท่านตอบพวกเราว่ายังไงกันนะครับ

อุบาสิกา คุณรัญจวน:  อันที่จริงนี่นะคะ ทำไมถึงคิดว่าจนความรัก ก็เพราะคนกรุงเทพฯ มาสวนโมกข์บ่อย ๆ เราก็ได้พบเรื่อย ๆ แล้วก็อีกอย่างหนึ่งก็ครูก็ได้ไปกรุงเทพฯ อยู่บ่อย ๆ เหมือนกัน เพราะฉะนั้นก็ได้พบ แล้วก็ถ้าจะพูดไปแล้วละก็เรื่องของความจนความรักนี่มันไม่เฉพาะคนกรุงเทพฯ หรอก มันทั่วทุกจังหวัดแหละโดยเฉพาะอย่างยิ่งในเมืองใหญ่ ๆ แล้วก็ในประเทศที่เรียกว่าเจริญแล้ว ด้วยวัตถุต่าง ๆ นั่นน่ะ ยิ่งในตะวันตกทั้งหลายนั่น นั่นก็เรียกว่ายิ่งจนความรักใหญ่

ผู้ดำเนินรายการ:  มีวัตถุมันไม่ดีเหรออาจารย์ มันทำให้เรารู้สึกมีความฮึกเหิมอะไรสักอย่าง มีบ้านมีรถมี ใคร ๆ ก็แสวงหา

อุบาสิกา คุณรัญจวน: เย็นสบายดีแล้วยัง ที่มีทุกอย่างเหล่านั้น เย็นสบายดีหรือเปล่า

ผู้ดำเนินรายการ:  ที่ดิ้นรนทุกวันนี้ก็เพราะอย่างนั้น อาจารย์ครับ

อุบาสิกา คุณรัญจวน:  ก็แล้วไปดิ้นรนมันทำไม

ผู้ดำเนินรายการ:  ก็คนอื่นเขามีครับ เราไม่มี เราก็อายเขาครับ

อุบาสิกา คุณรัญจวน:  อะไรอาย

ผู้ดำเนินรายการ: อายเพราะเราไม่มีอย่างคนอื่นเขาครับ

อุบาสิกา คุณรัญจวน:  เราที่ว่าอายมันอยู่ตรงไหน

ผู้ดำเนินรายการ:  ตัวนี้ครับ

อุบาสิกา คุณรัญจวน:   นี่มันจะพาไปอีกเรื่องหนึ่งแล้วนะนี่ เรา เราที่จะอายมันอยู่ตรงไหน  ก็นี่แหละเพราะว่าไม่รู้จักเรื่องของชีวิต อย่างที่เราพูดคราวที่แล้ว นะคะ เพราะฉะนั้นถึงได้พยายามดิ้นรนในหนทางที่ไม่ถูกต้อง แล้วก็ที่พูดถึงว่า เอาอิทธิบาทไปเป็นมิจฉาทิฐินี่ อยากจะพูดเติมให้ชัดอีกสักนิดนึง ว่า อิทธิบาท4 นี่ก็คือสิ่งที่ท่านสั่งว่า ถ้าทำอย่างนี้คือมีฉันทะ มีวิริยะ มีจิตตะมีวิมังสาในการงานที่ทำ แล้วละก็ มันจะเกิดผลดี แต่ทีนี้ถ้าหากว่า ใครไปมีอิทธิบาท 4 ในหนทางที่เพื่อเบียดเบียนคนอื่น เพื่อที่จะเอาประโยชน์ให้ได้มากกว่าคนอื่น เพื่อที่จะทำร้ายแย่งชิงคนอื่น นั่นก็คือการใช้อิทธิบาท 4 อย่างเป็นมิจฉาทิฐิ  ซึ่งไม่ถูกต้อง แต่ถ้าหากว่าใครใช้อิทธิบาท 4  เพื่อช่วยเหลือเกื้อกูลซึ่งกันและกัน นี่แหละมันจะเรียกร้อง สร้างสรรค์ความรัก ความในใจความรักในใจให้เกิดขึ้น ในระหว่างเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน ในระหว่างเพื่อนร่วมงานด้วยกัน เพราะฉะนั้นความร่ำรวยนี่ต้องใช้การลงทุนมากรึ ถ้าจะว่าไปแล้ว

ผู้ดำเนินรายการ: ไม่มาก อย่างนี้

อุบาสิกา คุณรัญจวน: การร่ำรวยอย่างนี้ มันไม่ต้องใช้การลงทุนมากเลย แล้วมันให้ความชุ่มชื่นใจไหม นี่แม้แต่นั่งอยู่กลางดินกลางหญ้ากลางป่าอย่างนี้ มีความชุ่มชื่นใจอบอุ่นใจได้ไหม ถ้าเราล้อมรอบอยู่ด้วยผู้คนที่เรารู้ว่าล้วนแล้วแต่เป็นมิตร เพราะฉะนั้นการเป็นมิตรอย่างนี้ มันไม่ยากเลย เราสามารถจะสร้างได้ง่าย ๆ ด้วยเพียงจิตใจที่ให้มันสมบูรณ์หน่อย ด้วยการที่ไม่คิดเบียดเบียนเขา ไม่คิดแย่งชิงเขา ไม่คิดจะรวบรัดเอามาเป็นของเราคนเดียว ไม่ยอมแบ่งปันคนอื่น ไม่ให้โอกาสแก่คนอื่น แต่ถ้าใจเปิดกว้างพร้อมที่จะให้โอกาสแก่เพื่อนฝูงทุกคนรวมทั้งญาติมิตรทั้งใครที่เรารู้จัก แบ่งปันกัน เราแบ่งเขาทำไมเขาจะไม่แบ่งเรา นี่มันเป็นกฎธรรมชาติ ใช่ไหมคะ เพราะฉะนั้นความรักนี่มันก็จะเกิดขึ้นในใจ แล้วก็ความร่ำรวยนี่จะรู้สึกว่าล้นฟ้า อย่างที่เราว่า ว่าเรามีเพื่อนผู้ประเสริฐสักคนหนึ่งเท่านั้นแหละ เราจะรู้สึกว่าโลกนี้ทั้งโลกมันอบอุ่น มันอบอุ่นมันมั่นคง มันเป็นโลกของเรา เพราะเรารู้ว่าเราจะมีผู้ที่ปรารถนาดีหวังดีอยู่เสมอ ทำไมเราถึงไม่คิดช่วยกัน สร้างฐานะให้มั่นคง ร่ำรวยด้วยความรัก ถ้าเราช่วยกันสร้างฐานะให้มั่นคง ร่ำรวยด้วยความรัก หันไปทางไหนก็รักกันหันไปทางไหนก็ยิ้มแย้มแจ่มใสต่อกัน เท่านั้นเอง มันก็เป็นสุข

เงินทองวัตถุสิ่งของมันเป็นเพียงข้าทาส ถ้าจะพูดให้จริง ๆ หรืออีกอย่างพูดให้เบาขึ้นมาอีกหน่อยก็เป็นเครื่องมือ เป็นอุปกรณ์ ที่จะช่วยให้ชีวิตนี่มีความสะดวกสบาย เช่นอย่างจะมาจากกรุงเทพฯ มาที่นี่ ถ้าขาดรถซึ่งจะเป็นพาหนะ ไม่ว่าจะเป็นรถไฟรถยนต์หรือจะเป็นเครื่องบินมันก็ไม่สะดวก มันทำให้ขาดความสะดวกในทางกาย มันทำให้เกิดความล่าช้า แต่ในทางใจถ้าเรามากับมิตรกับเพื่อนที่เรารู้ว่าพร้อมที่จะร่วมทุกข์ร่วมสุขกันในระหว่างการเดินทาง การเดินทางที่มองดูเหมือนจะอุปสรรคมันก็ไม่มีอุปสรรค มันก็อาจจะเดินมาได้ด้วยความสบายใจ แต่ถ้าเรานั่งเครื่องบินนะชั่วโมงเดียวก็ถึงแต่คนนั่งใกล้ ๆ กันนี่ เรารู้เลยว่านี่คิดเลื่อยขาเก้าอี้เราตลอดเวลา คิดเบียดบังเราตลอดเวลา คิดเอาแต่ได้จากเราตลอดเวลา เรารู้สึกหนาว ที่นั่ง ทั้งที่นั่งติดกันอยู่ คนอย่างนี้เรารู้สึกหนาว ความหนาวในใจนี่แหละคือความยากจนที่สุดของมนุษย์

ผู้ดำเนินรายการ: ครับ

อุบาสิกา คุณรัญจวน:  อยากจะให้ทุกคนได้สังเกต แล้วลองสังวรณ์สิว่า อันนี้เป็นความจริงรึเปล่า เพราะฉะนั้นถ้าอยากจะสร้างชีวิตที่สมบูรณ์ ก็ต้องขอย้ำอีกแหละว่า ต้องเริ่มสมบูรณ์ที่ใจ ด้วยใจที่ไม่เห็นแก่ตัว พร้อมที่แบ่งปันแก่เพื่อนมนุษย์ และด้วยหัวใจที่พร้อมจะสร้างความรัก ความเอื้อเฟื้อเกื้อกูลความอาทรต่อกันให้เกิดขึ้น นี่แหละคือคนที่ร่ำรวยที่สุดในโลก และเป็นความร่ำรวยที่ทุกคนปรารถนา แต่ก็น่าแปลกสวนทาง การกระทำของชีวิตกลับสวนทางกับใจของตัว ใช่ไหม ใจต้องการอย่างหนึ่งแต่กลับทำอีกอย่างหนึ่งซึ่งสวนทางตลอดเวลา นี่คือการหลอกตัวเอง ใช่ไหม

ผู้ดำเนินรายการ: งั้นเขาจะเรียกร้องให้คนอื่น มีความรักให้เราซิ

อุบาสิกา คุณรัญจวน: ใช่ ก็นี่คือความเห็นแก่ตัว มีแต่เรียกร้อง มีแต่ร้องขอ แต่ตัวเองไม่ปรารถนาที่จะให้ เพราะฉะนั้นสิ่งนี้ อยากจะชี้ว่าชีวิตที่สมบูรณ์ที่ถูกต้องอยู่ตรงไหน และเราทุกคนนี่มีสิทธิ มีสิทธิที่จะทำได้ มีสิทธิที่จะมีความรัก มีสิทธิที่จะมีฐานะร่ำรวยอย่างนี้ได้ โดยไม่ต้องลงทุน ไม่ต้องควักกระเป๋าว่าแหมฉันนี่ไม่มีมรดก ไม่มีใครให้งบประมาณ แต่เราสามารถจะเป็นคนร่ำรวยได้ เมื่อไหร่ก็ได้ ตลอดเวลาเลย ทำไมเราไม่คิดทำ

ผู้ดำเนินรายการ: อย่างที่เพลงเขาว่าคนจนผู้ยิ่งใหญ่

อุบาสิกา คุณรัญจวน:  ใช่  ยิ่งใหญ่ตรงไหน ยิ่งใหญ่ตรงที่มีความรักความอบอุ่น ตรงที่มีมิตรเพราะฉะนั้นไม่ต้องกลัวว่าจะไม่มีมิตร ไม่ต้องกลัวว่าจะไม่มีคู่ครองที่ดี และควรจะเข้าใจด้วยว่าคู่ครองที่ดีคืออะไร คู่ครองที่ดีก็คือผู้ที่เป็นกัลยาณมิตร ที่จะเป็นคู่ร่วมทุกข์ร่วมสุขกันจนตลอดชีวิต ไม่ใช่ว่า 3 เดือนหันหลังให้กันเพราะความใคร่ใยดีในรูปร่าง รสกลิ่นเสียงมันหมดเสียแล้ว แต่มันจะมีความเข้าใจมันมีความรักมีความอภัยกัน มันก็อยู่กันด้วยความเอื้อเฟื้อเกื้อกูลกัน คู่ครองที่ดีก็คือกัลยาณมิตรที่ดีนั่นเอง เพราะฉะนั้นน่าจะเข้าใจกันให้ถูกต้องว่านี่คือความร่ำรวยที่มนุษย์ปรารถนา และเป็นยอดของความร่ำรวย

ผู้ดำเนินรายการ:   งั้นผมรวยแล้วครับ

อุบาสิกา คุณรัญจวน:  รวยจริง ๆ หรือว่าแกล้งทำเป็นบอกว่ารวย ถ้ารวยจริง ๆ ได้จะดีมาก และนี่สันติสุขจะเกิดขึ้นทุกคน วิกฤตการปัญหาต่าง ๆ ที่มีอยู่ในบ้านเมืองเวลานี้นะคะ หรือในสังคมของเราทุกวันนี้ ทุกวงการ ไม่ว่าจะวงการอะไร ก็เพราะว่าเราต่างก็เป็นคนจน จนความรัก จนความเห็นแก่ผู้อื่น และก็มีแต่ความเห็นแก่ตัว ทั้ง ๆ ที่บ้านก็ใหญ่ เงินก็เป็นสิบล้านพันล้านอยู่ในธนาคาร รถยนต์คันยาวอำนาจบริวารเยอะแยะ แต่ก็รู้สึกจน มองไปทางไหนมันไม่ประสบกับสายตาที่อบอุ่นด้วยความเป็นมิตร ที่พร้อมจะร่วมทุกข์ร่วมสุข เขาร่วมทุกข์ร่วมสุขเพราะมีของแลกเปลี่ยน ของแลกเปลี่ยนก็คือวัตถุ วัตถุมันซื้อใจคนไม่ได้ ซื้อความรักไม่ได้ สร้างความรักไม่ได้ ใจต่อใจมันถึงจะสร้างความรักได้ มิตรภาพจะเกิดขึ้นตรงนี้

ผู้ดำเนินรายการ:  ต้องยกยอดไว้คราวหน้า หาทางช่วย ช่วยหน่อยนะครับ

อุบาสิกา คุณรัญจวน: ช่วย ก็ทุกคนสามารถช่วยตัวเองได้ ทุกคนสามารถช่วยตัวเองได้ ถ้ารู้ว่าชีวิตที่สมบูรณ์นั้นคืออะไร และความสมบูรณ์ของชีวิตอยู่ตรงไหน ไม่ใช่อยู่ที่ร่างกายที่ตัวตนที่เป็นเนื้อหนังตรงนี้ นี่คือเครื่องมือและส่วนประกอบ แต่ชีวิตที่สมบูรณ์ที่จริง ๆ นั้น มันต้องเกิดจากใจ ซึ่งเป็นสิ่งที่บงการ

ผู้ดำเนินรายการ: ครับ ท่านผู้ชมครับ วัตถุซื้อความรักไม่ได้ สร้างความรักไม่ได้ ใจต่อใจเท่านั้นที่จะสร้างความรักสร้างมิตรภาพกันได้ ท่านผู้ชมว่าจริงไหมครับ เป็นคำฝากจากท่านอาจารย์คุณรัญจวนนะครับ