แม้ "ข้อความถอดเสียงนี้" จะพยายามให้ตรงกับเสียงต้นฉบับมากที่สุด ผู้ศึกษาพึงตรวจสอบกับเสียงธรรมบรรยายต้นฉบับ ก่อนนำข้อมูลไปใช้ในการอ้างอิง [รับข่าวสารทางอีเมล]
ได้ทราบว่าวันนี้เรามาประชุมกันเป็นที่ระลึกในฐานะรู้ว่าคุณครูจะถูกย้ายไปอยู่โรงเรียนอื่น เด็กป.6สอบได้เค้าเรียกว่าต้องออกไปเรียนที่อื่นเด็กเหลืออยู่ก็มาแสดงความอาลัย หรือว่าส่งก็ได้หรือมาส่งด้วยความอาลัย ข้อนี้เราต้องทำด้วยจิตใจเค้าเรียกว่าถูกต้องด้วยจิตใจที่เป็นบุญเป็นกุศล เรารักครูของเราเรารักโรงเรียนของเราเรารักเพื่อนของเราจิตมันเป็นกุศล เราต้องทำด้วยจิตที่เป็นกุศล ถึงแม้ว่าครูเขาจะย้ายไปก็ยังเป็นครูอยู่นั้นแหละ เธออย่าโง่(4.01.15) ถึงแม้ครูย้ายไปอยู่โรงเรียนอื่นก็ยังเป็นครูของเราอยู่นั้นแหละ ในอนาคตยังเป็นครูของเราอยู่นั้นแหละถึงว่า(4.15.0)เรายังต้องนับถือว่ายังเป็นครูของเรา ไปพบกันที่ไหนยังเป็นครูของเราอยู่นั้นแหละ คนที่มีปัญญามันมองเห็นแบบนี้ ยังเป็นครูของเราตลอดชีวิต นักเรียนก็เหมือนกัน ครูก็จะคิดว่าเป็นลูกศิษย์ของเราตลอดชีวิต โรงเรียนของเราก็ต้องช่วยให้โรงเรียนของเรามีความเจริญมีเกียรติ ช่วยโรงเรียนของเรามีเกียรติก็คือ เราเรียนให้ดีดีแสดงฝีไม้ลายมือให้ดีดี โรงเรียนของเราก็ยังคงมีเกียรติอยู่ตลอดไป ยังจะมีการพบปะกันระหว่างครูกับนักเรียนอย่างมีเกียรติตลอดไป เด็กๆที่ยังเล็กอยู่ก็เตรียมตัวสำหรับเป็นเด็กที่ใหญ่ขึ้นมีเกียรติมีคุณค่า เด็กเล็กๆก็เรียนกอขอกอกาไปก่อนพอโตขึ้นก็เรียนดีขึ้นไปดีขึ้นไป แล้วถ้ามันดีนะถ้ามันดีจิงนะมันเจริญนะ ถ้ามันไม่ดีเป็นเด็กเลวมันฉิบหายนะมันค่อยๆลดลงๆมันก็ไปเป็น พวกอันธพาล ถ้ามันดีดีดียิ่งขึ้นไปมันมีหวังมีเป็นรัฐมนตรีก็ได้เราจะบอกให้พวกเธอฟังให้ดี คนที่ถ้าเมื่อเด็กๆเหมือนคนเหมือนพวกเธอเรียนแบบนี้แหละ ไม่มีสตางค์มันก็เรียน เวลานี้เป็นรัฐมนตรีหลายคนไม่ใช่ว่าเป็นนายอำเภอหรือผู้ว่า เป็นรัฐมนตรี อย่าเอ่ยชื่อนะมันไม่ดีแต่เรายืนยันว่ามีเราเห็นอยู่ตลอดเวลาไปเป็นรัฐมนตรี ใครจะรู้ว่าใครจะเป็นรัฐมนตรี พวกเธอที่นั่งๆอยู่ทั้งหมดนี่เธอเรียนให้ดีนะเธอเรียนให้ดีอย่าโง่อย่าโกงอย่าคดโกงนะ ตั้งใจจะทำให้ดีแล้วมันจะดีดีดีจนคนรักๆๆแล้วก็ช่วยกันส่งเสริม แล้วไปดีให้คนอื่นเห็นแล้วเค้าก็เลือกไปเป็นรัฐมนตรี เช่นนายกเลือกคนนั้นแหละเป็นรัฐมนตรี เป็นเด็กวัดขอข้าวพระกิน (7.21.7)ก็เรียนหนังสือเหมือนเธอแบบนี้แหละ เป็นแบบนั้น เด็กๆทุกคนนะตั้งใจทำให้ดีที่สุด ให้ดีที่สุดแล้วเราจะทำได้น ะแล้วมันก็เจริญไปได้เรื่อยๆถึงขนาดเป็นรัฐมนตรี แล้วใครจะไปรู้คนที่ยิ่งๆกว่ารัฐมนตรีก็ได้เป็นนายก พวกที่เป็นนายกบางคนเด็กๆก็เป็นเด็กวัดก็มีทั้งหมด
คนฝรั่งคนไทยก็เหมือนกันแหละ พวกฝรั่งที่มันจะเป็นนายกรัฐมนตรีที่เป็นประธานาธิบดี บางคนตอนเป็นเด็กๆเป็นลูกชาวนา เป็นลูกชาวนาเค้าว่าประธานาธิบดีอเมริก าก็เป็นลูกชาวนาเหมือนกัน ปลูกถั่ว ไถดินขาย ทำไมเป็นประธานาธิบดีได้ล่ะ มันแสดงความสามารถขึ้นเรื่อยๆแหละ อย่าเกเร เกเรแล้วบาปมันสิง ผีมันสิง เปรตมันสิง มันจะได้ตายโหง ไม่ใช่เราแช่งนะแต่เราบอกให้รู้ไม่ใช่เราจะแช่ง เด็กคนที่เกเรมันจะเลวลงๆ ผีมันจะแช่ง เทวดามันจะแช่งมันจะได้ตายโหง เค้าเรียกตายโหง ระวังนะระวังอย่าให้ถึงกับอย่างนั้น เคารพบิดามารดาครูบาอาจารย์พระเจ้าพระสงฆ์ คนเฒ่า คนแก่ บิดามารดา ครู คนเฒ่าคนแก่ พระเจ้าพระสงฆ์ ทำให้เราสอน เราเองได้รับคำสั่งสอน เด็กที่มันหลอกคนเฒ่าคนแก่ มันเป็นเด็กหยาบคายกระด้าง ถ้าเด็กที่มันไหว้คนเฒ่าคนแก่เงอะๆงะๆ มันเป็นคนอ่อนโยน นุ่มนวล ไม่หยาบคาย ไม่กระด้าง แล้ววัดเราอยู่กันเหมือนโรงเรียน(9.47.7) เด็กเหมือนเธออยู่วัดแบบนี้ ไหว้คนเฒ่า คนแก่ นี่เป็นของประจำเลยนะ เพราะว่ามันมีคนเดินผ่านวัด(10.01.7)ในวัดมันเป็นทางเดินมันมีทางเดินผ่านกลางวัด ไปนาไปป่า มันมีคนผ่านบ่อย คนเฒ่า คนแก่ก็เดินผ่านบ่อย เด็กๆก็ต้องไหว้คนเฒ่าคนแก่ เมื่อเดินผ่านมากลางวัด เมื่อเด็กๆทำอะไรอยู่กลางวัดไม่ได้อยู่บน(10.21.9)ถ้าอยู่บน()ไม่ต้องลงมา และถ้าทำงานทำอะไรอยู่กลางวัดไปไหว้ คนเฒ่า คนแก่ที่เดินผ่านวัด แล้วคนเฒ่า คนแก่บางคนเหมือนคนบ้าใครๆก็รู้ว่าคนบ้า ใครๆก็สมมุติว่าเป็นคนบ้า ก็ต้องไหว้ ไหว้คนบ้าเพราะว่าเป็นคนเฒ่า คนแก่ อาจารย์เขาวางระเบียบไว้ว่าต้องไหว้คนเฒ่าคนแก่ เราถางหญ้ากันอยู่ ขุดร่องปลูกลูกมันกันอยู่ พอเห็นคนเฒ่า คนแก่เดินผ่านกลางวัดไปทางนา โยนจอบวิ่งมาไหว้คนเฒ่า คนแก่ บางคนเป็นคนบ้า นี่เราเคยทำ เรายังจำได้ คนที่มันไหว้คนเฒ่า คนแก่ แม้แต่คนบ้าได้นี่ มันไม่ดื้อมันคงไม่ดื้อแน่ๆ มันหัดให้หัวอ่อนไม่ดื้อเด็กๆถ้าไม่ดื้ออย่างเดียวพอละมันเรียนดี สติดีทำให้ได้ดี พอมันดื้อแล้งมันขี้เกียจเรียน มันดื้อ มันไม่ทำอะไรที่เขาให้ทำ แล้วมันก็จะทำชนิดที่ว่าไร้ประโยชน์ เด็กมันเกกมะเหรกเกเรหัวแข็ง มันก็จะล่วงละเมิดผู้อื่น เก็บสิ่งของของผู้อื่น เดินไปในสวนใครมันก็เก็บสิ่งของในสวนของคนนั้น เดินมาในวัดมันก็เก็บสิ่งของๆคนชาววัดที่ปลูกไว้เอาไปเฉยๆ หรือของที่เป็นลูกเป็นผลบนต้นมันก็ขึ้นไปเลย มันมาขอมั้ย มันไม่ขอมันขึ้นเฉยๆเลย นั้นแหละมันเลว แสดงว่ามันเกเร เป็นอันธพาล ผีก็แช่ง เทวดาก็แช่งคนก็แช่ งแล้วมันไม่ตายโหงก็ไม่รู้จะว่ายังไง ผีแช่งคำคนแช่งคำทำให้ซวย ผีที่ออกสรรเสิญ(12.57.9)ผีชมคำคนชมคำ ทำให้รวย แต่ผีแช่งคำคนแช่งคำทำให้ซวยๆ ผีแช่งคำคนแช่งคำทำให้ซวยๆ ผีชมคำคนชมคำ ทำให้รวย เขาว่ากันว่าใครเห็นใครสรรเสริญใครให้พร แล้วผีที่เรามองไม่เห็นตัวนั้นมันจะสรรเสริญให้พร ผีชมคำคนชมคำ ทำให้รวย โชคดี แต่ว่าถ้าผีแช่งคำคนแช่งคำทำให้ซวย โชคร้าย แล้ววินาศ เธอทุกคนแหละ อย่าต้องวินาศๆให้มีแต่ความเจริญ อย่าให้ตายโหงตั้งแต่เด็กไม่ใช่เราแช่งเราบอกให้รู้ว่าอย่าต้องให้ตายโหงตั้งแต่เด็ก มีตีกันตายไปฆ่ากันตาย ไปทำอะไรให้ตำรวจยิงตายอย่างนี่เขาเรียกว่าตายโหง ถ้าตายโหงตั้งแต่เด็กละก็ไม่ไหวเลยๆ อย่าให้มีนะ เด็กๆแบบนั้นอย่าให้มี ให้มีแต่ความเจริญก้าวหน้า ให้พ่อแม่สบายใจ บุตรเกิดมามีหน้าที่ อย่างไรใครตอบได้ยกมือ บุตรเกิดมามีหน้าที่ อย่างไร ใครตอบได้ยกมือ มีคนเดียวเหรอ เอ้ามีหน้าที่อย่างไร นี่แหละเคยพูดตั้งหลายหน (14.57.0)บุตรคือผู้ที่เกิดมา พูดตามนะ บุตรคือผู้ที่เกิดมาเพื่อทำให้พ่อแม่สบายใจ พูดอีกบุตรคือผู้ที่เกิดมาเพื่ือทำให้พ่อแม่สบายใจ บุตรคือผู้ที่เกิดมาเพื่อทำให้พ่อแม่สบายใจ ถ้าทำให้พ่อแม่ไม่สบายใจ ถ้ามันเกิดมาแล้วทำให้พ่อแม่ไม่สบายใจมันคือสัตว์นรกโว้ย ถ้ามันเกิดมาเพื่อทำให้พ่อแม่เดือดร้อนเป็นสัตว์นรกโว้ย ไม่ใช่เป็นบุตรเว้ย ไม่ใช่เป็นคนเว้ย ใครเป็นคนยกมือ ใครเป็นสัตว์นรก อ้าวไม่มีใครสมัครเลย ไม่เป็นสัตว์ไม่สมัคร ไม่เป็นสัตว์นรก ฉะนั้นถ้าไม่อยากเป็นสัตว์นรกก็อย่าทำให้พ่อแม่ร้อนใจ ทำให้พ่อแม่ร้อนใจก็คือเหลวไหลทุกอย่าง ขี้เกียจเรียนหนังสือ ใช้เงินเปลืองเหลวไหลโลเล เป็นเจ้าชู้ตั้งแต่เด็กอะไรแบบนี้ เข้าเรียกว่าทำเหลวไหลพ่อแม่ร้อนใจทั้งวันๆร้อนใจอยู่ลูกคนนี้ ทำให้พ่อแม่ร้อนใจไม่เป็นมนุษย์ไม่เป็นคนไม่เป็นบุตรที่ดี แต่เป็นสัตว์นรกเกิดมาทำให้พ่อแม่ร้อนใจ นี่เราอุตส่าห์ว่าเรียน ถ้าคุณครูก็อุตส่าห์สั่งสอน เราก็อุตส่าห์เส่าเรียน สำหรับทำให้พ่อแม่สบายใจ ปีนี้ใครสอบอะไรได้ ปีที่แล้วใครสอบอะไรได้ ใครสอบได้ ใครสอบตกมันเป็นการแสดงให้รู้ว่าเราเหลวไหลหรือไม่เหลวไหล เราสอบได้แล้วได้ดีซะด้วย เรามันไม่เหลวไหล พ่อแม่รู้เข้าก็ชื่นใจ สบายใจ ถ้าสอบตกก็พ่อแม่รู้เข้าก็แค้นใจ นักเรียนคือผู้ที่ต้องเล่าเรียนถ้าไม่เล่าเรียนไม่เป็นนักเรียน ถ้าเป็นนักเรียนต้องเล่าเรียน ให้รู้มากขึ้น ให้ดีมากขึ้นให้รู้มากขึ้นให้ดีมากขึ้นกว่าจะเติบโตเป็นผู้ใหญ่แล้วเรียนนี่ก็เพื่อให้ตัวเองสามารถช่วยตัวเองแต่ถ้าเราไม่มีความรู้เราก็ไม่สามารถช่วยตัวเองให้รอดได้เราจะทำอะไรไม่เป็น เราจะไม่รู้หนังสือ เราจะทำอะไรไม่เป็น เราจะคิดอะไรก็ไม่ถูก มันก็จะลำบากๆ ต้องใช้อาชีพขอทาน หรือไม่ก็เป็นโจรเป็นโขมย ถ้าเราทำมีความรู้ถ้าเรามีความรู้มีความสามารถเรา ก็ไม่ต้องขอทานไม่ต้องเป็นโจรเป็นขโมย เราหากินได้สะดวกสบาย ช่วยกันจำไว้นะ เราจะเป็นอะไรกี่อย่างใครยังจำได้ ใครยังจำได้ว่าเราต้องเป็นอะไรกี่อย่าง เรื่องที่พูดมาใครจำได้คนเดียวอีกแล้วเหรอตายจริงเราจะต้องเป็นอะไรกี่อย่างล่ะ กี่อย่าง ว่าไป ... คือคนอื่นจำไม่ได้ มันจำได้คนเดียวเว่ย เราพูดหลายรอบแล้ว เราก็ขอร้องว่าให้ช่วยกันจำไว้ให้ดีๆทุกคนๆๆเลยให้ภาวนาไว้ ว่าเราจะเป็นบุตรที่ดีของบิดามารดา จะเป็นศิษย์ที่ดีของครูบาอาจารย์จะต้องเป็นเพื่อนที่ดีของเพื่อน จะต้องเป็นพลเมืองที่ดีของประเทศชาติจะเป็นสาวกที่ดีของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ก็พอแล้ว เกินพอแล้ว ดี5อย่างนี่แหละคือดีขึ้นๆ พอแล้ว รอดตัวๆ รอดตัวตั้งแต่ต้นจนปลาย ตั้งแต่ต้นที่สุดจนถึงยอดที่สุด ถ้าเป็นสาวกที่ดีของพระพุทธเจ้า มันเป็นได้ถึงพระอรหันต์ เป็นพระอรหันต์ เป็นบุตรที่ดี เป็นศิษย์ที่ดี เป็นเพื่อนที่ดีอยู่กันสบายในโลกๆ เป็นพลเมืองที่ดี แต่ถ้าเป็นสาวกที่ดีของพระพุทธเจ้า เหนือโลกเลยๆ เป็นพระอรหันต์เลย เป็นเพื่อนที่ดีของเพื่อน มีเพื่อนทำไมจะต้องแบ่งแยก พอกลับไปบ้านพอเรียนจบ หรือต้องไปเรียนที่อื่นพอเรียนที่นี่จบ จะต้องแยกกันเราเป็นเพื่อนที่ดีของเพื่อนเราต้องเคารพนับถือว่าเพื่อนเราต้องแสดงความอาลัยๆเพื่อนก็จะจากไป หรือว่าคุณครูจะต้องย้ายไปนี่ก็ต้องแสดงความอาลัย เป็นศิษย์ที่ดีของครูบาอาจารย์ เป็นเพื่อนที่ดีของเพื่อน เป็นลูกที่ดีของพ่อแม่แหละถ้าทำได้แบบนี้ โตขึ้นจะเป็นพลเมืองที่ดีของประเทศชาติ ได้บวชได้เรียนได้เป็นสาวกที่ดีของพระพุทธเจ้า เป็นคนดีเป็นผู้ดี เป็นผู้มีความดี มันต่างกันกับเป็นคนชั่วเป็นผู้มีความชั่ว เวลาเรารู้สึกว่าเราเป็นคนชั่ว เราทำผิด เวลาเราเป็นคนชั่วทำผิดเรารู้สึกอย่างไรเวลาเราเป็นคนดีทำถูกไปหมดเรารู้สึกอย่างไร ใครตอบได้บ้าง เมื่อเราเป็นคนชั่วทำชั่วเรารู้สึกอย่างไรใครตอบได้ เมื่อเราเป็นคนดีมีความดีเรารู้สึกอย่างไรใครตอบได้ ยากนักเหรอ ไม่เห็นจะพูดกัน มันยากก็เพราะไม่ได้พูดกันนี่แหละ เรียนแต่หนังสือไม่เคยพูดเรื่องนี่กันบ้าง เวลาเราได้ทำดีเรารู้สึกอย่างไร เวลาเราทำชั่วเรารู้สึกอย่างไร ใครตอบได้ เอ้าเวลาเราได้ทำดีเรารู้สึกอย่างไร ใครตอบได้ ยกมือ 2 3 คน 2 3 คนเท่านั้นแหล ะไม่ค่อยพอ ฝั่งนี้ยังไม่ค่อยมี เรารู้สึกอย่างไรเวลาเราทำดี รู้สึกภูมิใจในตัวเอง ใช้คำสูงซะด้วยนะ ภูมิใจคืออะไรเธอยังไม่รู้ ภูมิใจคืออะไร เธอพูดสิภูมิใจเป็นอย่างไร คำนี้มันดีมันถูกแหละ แต่มันมีความหมายอธิบายยาก เป็นคำชั้นสูง พูดง่ายๆก็คือดีใจ ว่าเราได้ทำดี เราก็รู้สึกว่าเราดีใจว่าเราทำดี นั้นแหละเค้าเรียกภูมิใจภาคภูมิใจ ข้าพเจ้าเป็นคนดีมีความดี ข้าพเจ้าพอใจตัวเอง ข้าพเจ้ามีความสบายใจ พอใจตัวเอง อาจจะยกมือไหว้ตัวเองได้ เค้าเรียกภาคภูมิใจๆ ถ้าเราทำชั่วเรารู้สึกอย่างไร เรารู้สึกอย่างไรถ้าทำชั่ว ใครตอบได้ เก่งมากตอบได้ลึก ละอายใจแก่ตัวเอง โดยไม่ต้องมีใครเห็นก็ละอายใจต่อตัวเองนั้นดีมาก ถ้าเด็กอันธพาลทำชั่วแล้วมันยังว่าดี ทำชั่วเด็กอันธพาลมันว่าดี ทำชั่วถ้าเด็กดีๆมันเสียใจ มันเสียใจทีหลัง แต่ว่าดีใจเมื่อได้ทำชั่วมันเป็นเด็กอันธพาล มันจะได้ตายโหง ถ้าทำชั่วแล้วเสียใจกลัว เข็ดแล้วไม่ทำอีก เป็นเด็กที่ดีเจริญๆ เจริญรุ่งเรื่องไปจนตลอดชีวิต เราตั้งสมาคมเป็นคนดีกันสิ ทั้งโลก ถ้าตั้งใจจะเป็นคนดีกัน น้อยคนนักโง่ถึงขนาดอยากจะเป็นคนชั่ว คือไม่ต้องทำงานหนักไม่ต้องเหน็ดเหนื่อย คอยจี้คอยปล้นคอยขโมยนั้นแหละเป็นคนชั่ว หาความสุขด้วยการทำชั่ว ไม่ทำไรตายโหง ถ้าหากว่าชั่วไม่เอาๆ ทำแต่ดีเรื่อยไปๆจะไม่ต้องหายโหง ให้ความดีมันคุมไว้ๆ ไม่ต้องตายโหง มันดีๆๆๆ จนได้เป็นใหญ่เป็นโตได้ดิบได้ดี เด็กๆวัดกินข้าวบาตร ไปเป็นรัฐมนตรีก็ได้ แค่ไปเป็นเพียงข้าราชการจังหวัดหรือเป็นเพียงนายอำเภอมากเกินไม่ไหวๆ แต่เป็นไปรัฐมนตรีนู้น แล้วเราวันนี้มาพบป่ะกันอีก พร้อมๆกัน ซ้อมความเข้าใจๆ ยำความเข้าใจ ที่ได้พูดกันมาแล้ว นักเรียนต้องเรียน มีหน้าที่เรียน เรียนให้สนุกเลย จะได้เป็นบุตรที่ดีของบิดามารดา เป็นศิษย์ที่ดีของครูบาอาจารย์ เป็นเพื่อนที่ดีของเพื่อน เป็นพลเมืองที่ดีของประเทศชาติ เป็นสาวกที่ดีของพระพุทธเจ้า วันนี้เรามาทำพิธี เรียกว่าล่วงหน้าก็ได้ แสดงความอาลัยแก่คุณครูที่ต้องจากไป แสดงความอาลัยให้กับเพื่อนที่เรียนจบป.6แล้วก็ต้องจากไป เราก็ยังอยู่นี่ ต้องทำ การเรียนให้ดีต่อไป เพราะฉะนั้นเราต้องร้องเพลงสักเพลงหนึ่ง เป็นที่ระลึกในวันนี้ เอ่าใครเสนอร้องเพลงอะไรดี วันนี้ต้องร้องเพลงสักเพลงเป็นที่ระลึก ร้องเพลงอะไรดี ใครเสนอเพลงไร ยกมือ มีความเห็นว่าอย่างไรยกมือ เขินหมดเลยๆ เอ่าใครเสนอเพลงอะไรวันนี้ จะร้องกันสัก เพลง 2เพลง คุณครูจะจากไป ป.6จะจากไปเราจะอยู่ต่อไปเราจะคิดถึงกันอยู่เสมอเราจะร้องเพลงอะไรสักเพลงหนึ่ง คนที่ตอบเก่งๆหุบปากเลย ไม่รู้เลย เอ่าใครเสนอร้องเพลงอะไร(30.01.0) ได้ไม่ได้ เพลงลูกสือก็ได้เพลงนักเรียนก็ได้ทั้งนั้น เพลงอะไรที่มันร้องกันอยู่บ่อยๆ เพลงอะไร ร้องเพลงอะไรในโอกาสนี้ดี เพลงอะไร แม่พิมของชาติ ครูเหรอ ร้องเพลงนักเรียนสิ ถ้าสมมุติร้องเพลงแม่พิมของชาติพวกนี้จะร้องได้เหรอ ใครร้องได้ยกมือ ร้องได้2คน ต้องร้องได้กันทั้งหมดสิ เพลงที่แสดงว่าเป็นบุตรที่ดีของบิดามารดา ศิษย์ที่ดีของครูบาอาจารย์ ไม่มีเหรอ เพลงอะไรบ้างหล่ะ เด็กเอ๋ยเด็กดี เพลงอะไรอีก เพลงน้ำนมแม่ก็ยังได้ ร้องพร้อมกัน เด็กเอ๋ยเด็กดี (ร้องเพลง) ไม่เอาๆๆๆ ไม่ดี ฟังไม่ได้ ไม่เอาอันนี้ใช้ไม่ได้ เอาให้ดังเอาให้ชัด ทำแล้วไม่ต้องกระโดดไม่ต้องรีบ เอาใหม่ๆๆๆ ให้ดังๆชัดๆ เอาให้เต็มเสียง (ร้องเพลง) สุดท้ายไม่มีใครจำได้นะ ไม่ไหวนะแบบนี้ เอาใครจำเนื้อความเป็นข้อๆได้ ข้อ1ว่าอย่างไร ข้อ2ว่าอย่างไร ข้อ3ว่าอย่างไร ข้อ4ว่าอย่างไร จนครบทุกข้อ ใครจำได้ๆ(นับ) พูดดังๆ ก็ดีนะ10ข้อมันเหลือเกินมันเหลือกินแล้ว ทุกคนนะแยกมาจำไว้ให้ได้แล้วปฏิบัติให้ครบนะ นี้จำร้องเป็นเพลงก็ยังไม่ได้ พอเริ่มถึงตอนปลายก็เบาลงๆ เงียบเลย ยังไม่ได้ ร้องเพลงกันดีๆมีประโยชน์ เวลาเหมาะเดี๋ยวช่วยกันร้องเองแหละ ถ้าครูไม่ได้จัดเราร้องเองก็ได้เวลาเหมาะๆ ตอนหยุดตอนเที่ยงตอนบ่ายตอนไหนก็ได้ร้อง มันก็จะเรียนๆของดีๆเอาไว้ มันเหมือนกับท่องแหละๆ เหมือนท่องสูตรคูณ แต่ว่าไอการร้องเพลงมันเป็นเรื่องของศีลธรรม เค้าอธิบายไปแล้วแหละทั้ง10ข้อนี้ ไม่ต้องอธิบายอะไรแล้ว เหลือแค่การปฏิบัติเท่านั้น เอา10ข้อนี้ถือกันไว้ เราจะยังอยู่ด้วยกันหรือเราจะต้องจากกันไป ก็ตามใจเราจะต้องปฏิบัติให้ครบ10ข้อนี้ แล้วจะจากกันไปนี่ไม่ๆเสียหายอะไรเพราะเรามันก็แยกกันไปทำความดีให้ทั่วถึงให้มากยิ่งขึ้นตามธรรมชาติๆ แต่ว่าถึงเราจะยังอยู่ด้วยกันหรือว่าเราจะแยกจากกัน เราก็ยังคงทำเหมือนเดิมๆ เป็นเด็กดีครบ10ประการ วันนี้เราร้องใช้ไม่ได้นะ พอถึงตอนท้ายนี่ใช้ไม่ได้ จำไม่ได้แล้วเลยร้องไม่ได้ไม่ตรงไม่ชัด เราไม่จริงใจกับสิ่งที่เราต้องทำ เราสรุปความว่าเรามาประชุมกันวันนี้ เพื่อแสดงความรักความอาลัยแก่ผู้ที่จะต้องจากไป ไม่ใช่วันนี้นะ วันหลัง แก่ผู้ที่จากไป ไปอยู่โรงเรียนอื่นหรือไปอยู่ที่บ้านหรืออะไรก็ตามแต่ แต่ครูก็ยังอยู่ ก็ได้รับความรักความเห็นใจความอาลัยจากผู้ที่จะไป ครูแค่ไป ก็แสดงความรักความอาลัยแก่ผู้ที่ยังอยู่ๆ ผู้ที่ยังอยู่ก็แสดงความรักความอาลัยแก่ผู้ที่จะจากไป มันก็ไปแค่ร่างกายแหละจากกันไกลแต่จิตใจมันถึงกันอยู่เสมอแหละ นี้แหละเรียกว่าความรักความอาลัย ในเพื่อน ร่วมโลก เพื่อนร่วมบ้านร่วมวัด เพื่อนร่วมเกินเมืองนอน เพื่อนเกิดแก่เจ็บตายด้วยกันทั้งหมดทั้งสิ้น เอาหล่ะพูดแล้วอย่าลืมซะหล่ะ นี้เรียกมาพูดกันพูดแล้วอย่าลืม เราจะยังคงมีความรักความอาลัยระหว่างกันและกันเรายังตั้งใจที่จะช่วยเหลือส่งเสริมสนับสนุนซึ่งกันและกัน เรายังจะมีความยินดีปรีดาเป็นสุขเมื่อได้พบกัน ขอให้ทุกคนปฏิบัติอย่างเคร่งครัด โดยยึดหลักเด็กดี10ประการนี้แหละจะเป็นบุตรที่ดีของบิดามารดา ศิษย์ที่ดีของครูบาอาจารย์ เป็นเพื่อนที่ดีของเพื่อน เป็นพลเมืองที่ดีของประเทศชาติจะเป็นสาวกที่ดีของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เราจะปิดประชุมจะร้องเพลงอะไรอีกเพลงนึงๆ ใครเสนอๆ เพลงอะไรดีปิดประชุมเพลงอะไร ค่าน้ำนม ดีๆๆๆ เอาพระคูณแม่มาเป็นที่ตั้ง ร้องชัดๆสิร้องดังๆสิ เอ่ากราบพระพุทธรูป พร้อมๆกันๆ กราบพระพุทธรูปแล้วสัญญาว่าเราจะปฏิบัติตั้งแต่เราพูดเราร้อง ปิดประชุม