วันที่ 3 กุมภาพันธ์  พ.ศ. 2530  รายการบรรยายธรรมะแก่ชาวต่างประเทศ  ที่หินโค้ง  เวลา 10.30 น.  วันนี้ก็จะกล่าวข้อความต่อจากเมื่อวาน  ในข้อที่ว่า  แม้ว่าจะมีคำสอนเรื่องการปฏิบัติในรูปแบบที่ต่างๆ กัน  ใจความสำคัญคือ  เห็นความจริงของสิ่งทั้งปวงที่ต้องการจะเห็น   จะต่างกันในส่วนเปลือกนอก  เริ่มต้นในตอนที่ว่าจะทำจิตให้เป็นสมาธินี่มักจะมีได้หลายแบบ    เช่นว่าจะพิจารณา  จะบริกรรมว่า  พุทโธ  พุทโธ  ก็มี  อะระหัง  อะระหัง  ก็มี  หรือจะกำหนดลมหายใจเข้าออกก็มี  ข้อนี้จะต่างกันแล้วมักจะยึดถือกันว่าสำคัญอยู่ที่ตรงนั้น  ที่จริงมันเป็นเพียงให้มีอะไรให้จิตกำหนดที่เดียวเพื่อเป็นสมาธิเท่านั้น  ถ้าท่านชอบเป็บซี่หรือโคล่า  ท่านจะบริกรรมว่า  เป็บซี่  เป็บซี่  เป็บซี่  โคล่า  โคล่า  อย่างนี้ก็ได้เหมือนกันแหละ  ให้มันไม่ต่างกัน  ในส่วนพิจารณาให้มันแน่ลงไปที่จุดนั้น  จุดนั้นเพื่อจะให้จิตเป็นสมาธิ  เป็นสมาธิ  รวมความว่าทุกแบบตั้งต้นต่างกัน  แต่ไปเป็นสมาธิเหมือนกัน  พร้อมที่จะเห็นความจริง  เนี่ยคือข้อที่ว่าแม้แบบจะต่างกัน  วิธีบริกรรมลงมือต่างกันแต่ในที่สุดจะเหมือนกันโดยที่ว่าในชั้นแรกนี่ทำจิตให้เป็นสมาธิ  ถ้าเป็นสมาธิได้จริงมันก็เห็นเหมือนกันแหละ  คือเห็นอนิจจัง  ทุกขัง  อนัตตา นะ  แม้แบบจะต่างกัน  แต่ความมุ่งหมายและใจความเหมือนกัน

Today, we’d like to continue from where we’ve left off  yesterday.    We’d like to further discuss this point of there  being many many different formห and technique which are all called Buddhism. As we mentioned yesterday, at the heart of all these different formห, there is a basic essential Buddhism which is seeing thing as they really are. Seeing those thing that we need to see. This is the essential core or heart  of Buddhism. And we discussed how all the many different forms of Buddhism that is occurred in different cultureห and countries. Have lead to quite a few superficial differences.  but nonetheless the essence is the same. There are all these different external or surface differences. For example, generally this technique for calming the mind in clearing the mind, this may be quite different in the different system or school. For example, some people in order to calm down the mind and concentrate their mind, will repeat a few syllable to themselves regularly. Such as Put-toh, Put-toh, Put-toh or Aa-ra-hun, Aa-ra-hun, Aa-ra-hun which mean in right in the be (นาทีที่ 5:39). other systems, we will put to breath and by establishing mindfulness  upon the breath. The mind is calm and concentrated. There are many different techniques of developing concentration or Sa-ma-thi. And often in this which is the basic step or the beginning. The necessary preparation for seeing thing as they are.  So the different method we will find, on the different school we will find a variety of method for establishing this Sa-ma-thi. But once again, it all come down to the same thing in preparing the mind in order to see things as they really are. To see those things that we need to see. To other different technique (นาทีที่ 6:42), some of them are quite simple, some are more difficult. Some may suit certain personality and not others. The main thing we need to know is to not attach to much importance to the detail of a specific technique because these are only the tools. For example, if we did to attach to put-toh, put-toh, put-toh or Sa-man-tra, then we will lost track of the actual purpose of using the put-toh, put-toh or Man-tra or whatever. But in fact, there is no sacred or magic sound being uttered. We can use any kind of sound. for example if you like pepsi-cola or coca-cola. You can say to yourself  pepsi, pepsi, pepsi or coca-cola, coca-cola, coca-cola over and over. Until the mind is concentrated using this technique. It’s not the sacredness or magical quality of the word or  sound. It’s just a technique and mindfulness of breathing is another way of calming and concentrating the mind. But once again, we only do this for what we doing is to enable the mind to see because once the mind is in Sa-ma-thi , when it is concentrated then we will automatically see into the nature of things. We will see A-nij-ja in permanent, Tuk-ka, satisfactoriness, and A-nat-ta, the not self of all phenomena, and all namina(นาทีที่ 8:40).  So don't get lost in the surface on this dissimilarity. Always remember that the essential core is the same within all these practices school and form of  Buddhism.

ทีนี้อีกอย่างหนึ่ง  มันก็เป็นอันดับ  คือว่าการบำเพ็ญสมาธิน่ะ   มันมีเป็นลำดับ  คือเป็นขั้นตอน  กรรมฐานบางอย่างเป็นเพียงขั้นตอนแรก เพื่อเตรียมจิตให้พร้อมหรือเตรียมความเป็นอยู่ให้พร้อม  โดยเฉพาะอย่างยิ่ง  หากกรรมฐานที่เรียกว่า พรหมวิหาร เมตตา กรุณา  มุทิตา อุเบกขา  เป็นกรรมฐานระดับหนึ่ง เพื่อเตรียมพร้อมให้จิตใจสบาย  ให้เตรียมพร้อมที่จะเป็นสมาธิง่าย  เป็นสมาธิได้บ้าง  แต่ไม่ถึงที่สุด  ฉะนั้นพรหมวิหารนี่เราก็มี   ปฏิบัติอยู่   เพี่อให้จิตใจนี่สบาย  จิตใจไม่มีความกลัว  จิตใจพร้อมที่จะเลื่อนขึ้นไปเป็นสมาธิ แต่ยังไม่ถึงขั้นสมาธิ  กรรมฐานอย่างนี้ก็มีพวกหนึ่ง  ระดับหนึ่ง  ยังไม่ถึงขนาด   แม้จะเป็นสมาธิสูงสุดก็ยังไม่ได้  แม้จะเป็นวิปัสสนา เห็นแจ้งอนิจจัง  ทุกขัง  อนัตตา  ก็ยังไม่ได้  มันก็ต่างกันอยู่อย่างนี้  แต่มันก็ไม่ได้หมายความว่าถึงอีกแบบหนึ่งที่เต็มที่หรือสำเร็จประโยชน์อยู่ในตัว  งั้นถ้าท่านพอใจที่จะมีกรรมฐานแบบนี้ก็มีได้   แต่พึงรู้ว่ามันเป็นเพียงขั้นตอน  หรือตอนแรก  หรือเป็นพื้นฐาน พื้นฐานน่ะมีอยู่ทั่วๆ ไป สำหรับจะเจริญกรรมฐานแบบที่สูงขึ้นไปที่เราต้องการจริงๆ   ดังนั้นจึงมีกรรมฐานแบบนี้อยู่อีกพวกหนึ่งหรือประเภทหนึ่ง  อย่าได้เห็นเป็นอีกลัทธิหนึ่งหรือแตกต่างกันไป  เป็นแบบที่แตกต่างกันไป  จะทำสมาธิแบบไหนก็ได้  ก็มีเจริญพรหมวิหารอยู่เป็นพื้นฐาน  ก็มีจิตใจเหมาะที่จะเจริญสมาธิแบบนั้น  หรือวิปัสสนาแบบนั้น อันนี้สรุปความว่า  มันยังมีวิธีปฏิบัติทั่วไปที่เป็นพื้นฐาน  ไม่ถือเป็นอีกแบบหนึ่ง  ซึ่งต่างออกไป  เป็นอีกอย่างหนึ่งก็ไม่ใช่  มันเป็นพื้นฐานของอย่างที่เราจะทำให้ดี    ทำให้จริง  นี่ก็ควรจะทราบไว้

When we discuss this various ways of  developing  Sa-ma-thi.  Concentration of calming and clearing the mind which is the basic starting point in any school or tradition. We also need to point out that within this different way of developing Sa-ma-thi. There are also different level at which this can be done. For example, there are some techniques for developing Sa-ma-thi, for a calm clear mind. That are basic technique but will not achieve a complete level of Sa-ma-thi. This means that this technique well is a good way to get started. But it may be a good way to get started but it will not , it cannot develop the mind to a complete level of Sa-ma-thi. So there is kind of certain techniques which are beginning stages. For example, the four Brahma-vihara or divine Abodes which you may have heard about Met-ta (friendliness), Ga-ru-na (compassion), Mu-thi-ta  (sympathetic joy) and U-beg-kha (equanimity) . these four divine Abodes are wondrous useful ways of developing a basic level of Sa-ma-thi. We can use this to calm the mind and quiet the mind. And make the mind at ease. This can be very useful when the mind is agitated. And it is very useful for  freeing the  mind from fear, the so called meditation and Met-ta and friendliness or loving kindness. It could be very good at freeing the mind from fear. However, this way of developing concentration will only go part way, it will not fully develop the four degrees of concentration. This doesn’t mean these are not Buddhism or that they are not useful technique.  We just need to realize that there are certain object of meditation which will work with only a certain range or aspect of mental development. Such as these four Brahma-vihara divine Abodes which are useful at the preliminary stage for developing a basic foundation. For the mind further development but that is part of some technique will go and then we need to use another meditation object after that in order to develop the mind further. Nonetheless, these are all Buddhist meditation, these are all useful in reaching, in developing the mind to the realization of things as they really are. Certain things won’t, for example, once again these  Brahma-vihara they are useful for the beginning step of Sa-ma-thi. They are however not useful for insight.  There will be no insight occurring during  say a meditation on Met-ta. They will in doing this, there is no penetration into the reality of  impermanent and satisfactoriness and not self so we need to be clear on what various meditation object can be used for. So that we use them properly and also are aware of their limitations.

กรรมฐาน  พรหมวิหาร เช่น  เมตตา กรุณา เป็นต้นนี้  ยังมีความหมายแห่งตัวตน  ยังไม่ได้ถอนความหมายแห่งตัวตน คือมีเรา  ผู้แผ่เมตตาออกไป  และมีเขาทั้งหลายเพื่อที่จะรับเมตตานี้ งั้นกรรมฐาน  พรหมวิหารยังมีตัวตน  ไม่ได้มุ่งจะถอนตัวตน  แต่ทว่า  เป็นเครื่องช่วยทำความเป็นมิตร  ให้เกิดความสบาย  ไม่มีความกลัว  มีความแน่ใจในความปลอดภัยอะไรทำนองนี้  และเมื่อเจริญเมตตา  พรหมวิหารเป็นต้นจนถึงที่สุดแล้ว  ก็ไปเกิดในพรหมโลก  มีตัวตนที่ดี  ที่สบายในพรหมโลก  ไม่พ้นจากตัวตน  เป็นคำสอนที่สอนอยู่ก่อนพุทธกาล  ก่อนพระพุทธเจ้าเกิด  เค้าก็สอนกรรมฐานนี้  กรรมฐานนี้ในที่สุดก็ไปสูพรหมโลก  จบกันเท่านั้น  พิษของมันมีเท่านั้น  คือไปมีตัวตนที่ดี  งั้นเรายังไม่ถือว่าเป็นตัวปฏิบัติ  ที่เป็นพุทธศาสนาโดยตรง  เป็นของเก่าที่มีอยู่ก่อนและนำมาใช้เป็นประโยชน์ เป็นเครื่องช่วยประกอบหรือเป็นพื้นฐานสำหรับการมีชีวิตที่เหมาะสม  นี่ก็ควรรู้ไว้ให้  อย่าเห็นว่าเป็นอีกอันหนึ่งหรือแปลกประหลาด  จนไม่รู้จะเลือกเอาอะไรดี 

This meditation and the divine abodes  Met-ta and Ga-ru-na for example. We need to be aware that in this kind of so called meditation or reflection or contemplation that there is still an idea of an I or a self that is sharing or spreading Met-ta (friendliness) towards other self, other being, other entity. The same with Ga-Ru-Na (compassion) and this kind of meditation, we are still very much caught up in the sense of self and others. And so this is one of the limitation of this kind of meditation object. These meditations and the divine abodes  is something that was taught way before the Buddhist time. And then they have been absorbed into the Buddhist tradition because they are quite useful. These are called the divine abodes or the Brahma abodes. Because in practicing them, they will take one to the Brahma world or the Brahma realm, the Brahma realm is the state in which the mind is no longer caught up in cause material existence with the mind is no longer chasing after sensual pleasure. In the Brahma world, the mind has transcended this and it is state that much more refine and so to practicing the divine abodes,   Met-ta, Ga-ru-na, Mu-thi-ta and U-beg-kha.  Then the mind can realize this Brahma world or the Brahma realm. So this has been taught for a long long time and it’s very useful. It helps the mind to calm down, it makes the mind peaceful. The mind is in state like this is not afraid and also develop a kind of friendliness, a sense of sharing of the other being which is useful in lessening selfishness. But nonetheless, despite of these benefit it is still caught up in itself ,a self that is  sharing this friendliness or love and the self that goes to the Brahma world. And so this is limited in its ability to free the mind of all attachment to self. Nonetheless, it’s useful and valuable. But it should not be mistaken as the ultimate goal, the final goal or the essence Buddhism. It’s useful and it contributes and we should understand it in that way.

ทีนี้ก็จะสังเกตได้ง่าย  ตรงที่ความมุ่งหมายสุดท้ายหรือ final goal  ก่อนพระพุทธเจ้าเกิดในอินเดีย  การทำกรรมฐาน  ทำสมาธิ  ภาวนาก็มีพรหมโลกเป็นที่ไปในเบื้องหน้า  หรือ final goal  ก็จะพูดว่ามีพรหมโลกเป็นที่ไปในเบื้องหน้า  ปฏิบัติสำนักไหน  ครูบาอาจารย์ไหนก็ล้วนแต่มีพรหมโลกเป็นที่ไปในเบื้องหน้า  ครั้นพุทธศาสนาเกิดขึ้น สอนตามแบบนี้แล้วก็เปลี่ยน final goal ว่ามีนิพพานเป็นที่พึ่งในเบื้องหน้า  แทนที่จะมีพรหมโลกเป็นที่ไปในเบื้องหน้า ก็พูดกันใหม่ว่ามีนิพพานเป็นที่ไปในเบื้องหน้า  นี่อาจจะแยกกันได้เลยว่าอย่างไหนเป็นพุทธศาสนา  อย่างไหนไม่เป็นพุทธศาสนา  ที่ไม่ใช่พระพุทธศาสนาเค้ามีจุดมุ่งหมายที่จะไปในมีตัวตนอยู่ในพรหมโลก utmost good อัตตา  utmost good อัตตา   เป็นที่ไปในเบื้องหน้าของพวกนั้น  แต่เดี๋ยวนี้เป็น extinction of อัตตา  สิ้นสุดแห่งอัตตา  เป็นนิพพาน  มีนิพพานเป็นที่ไปในเบื้องหน้า  นี่เป็นเครื่องแยกให้เห็นชัดว่า  อันนึงมันมีอัตตา  มุ่งหมายอัตตาที่ดีที่สุดเป็นเบื้องหน้า  อันนี้มันมุ่งความหมด    หมดสิ้นอัตตา  เพื่อที่จะแยกออกจากกันได้ง่ายๆ เป็นพุทธศาสนาหรือไม่  ท่านก็อาศัยหลักอันนี้  ถ้ามุ่งหมายความมีอัตตา  ยังไม่ใช่พุทธศาสนา  ถ้ามุ่งหมายความสิ้นสุดแห่งอัตตาก็เป็นพุทธศาสนา   งั้นข้อปฏิบัติใดๆ แม้จะแปลกแตกต่างกัน  ถ้ามุ่งหมายความสิ้นไปแห่งอัตตาก็เป็นพุทธศาสนา  คือไม่ยึดมั่นถือมั่นว่าตัว  ความที่มีอัตตา  เค้ามีมีแบบแปลกๆ แตกต่างกันมากมายเหมือนกัน  แต่ก็มีอัตตาเป็นที่มุ่งหมาย  เราขอให้รู้หลักเกณฑ์อันนี้ว่าความมุ่งหมายมันก็แตกต่างกันอย่างนี้  ถ้าเป็นพุทธแท้ก็จะมุ่งหมายความสิ้นไปแห่งอัตตา   แบบจะต่างกันไม่เป็นไร  แต่ถ้ามันถึงความสิ้นสุดแห่งอัตตา  ดับทุกข์ได้  นั่นก็ใช้ได้  ขอให้กำหนดไว้อย่างนี้ 

We just mentioned the final goal, we’d like to  go into  a bit further. Before the Buddha appeared in India in 2600 years ago (or there about). The highest goal of that people could conceive up  what to go to the Brahma world to the very losty (นาทีที่ 25:04) wonderful heaven in some future existence. This was the conception of the final goal before the Buddha appeared and so there were many different techniques in teaching which were designed to help people to realize this goal of going to the Brahma world. This was the destination they had chosen. Once the Buddha appeared, then there was the understanding in teaching of the final goal which is Nip-paa-na. The Buddha did not say that the final goal was some very exhorted (นาทีที่ 25:45)  in refined existence in a future life. The final goals taught  by the Buddha was Nip-paa-na and so these are arose this distinction between a very highly refined and pure existence in the Brahma world or the destination that is Nip-paa-na.  So we can use this as the way to discriminate what is a Buddhist teaching and what is not.  In the conception of the Brahma world as the final goal then there is always a self  some soul Ut-mun (นาทีที่ 26:37) or Ut-taa which is developed , purified until it becomes as good as it can be.  Until it becomes the best kind of self or soul there can be and so there are technique, there are all in at developing this self or soul in purifying it so that it may reach the Brahma world . But in the Buddhist teaching, what we have is the goal of Nip-paa-na which is the end of the self. Before the Buddha they were teaching the highest, purest self or soul . but in the Buddha, we’re teaching that the highest development, the real true final goal is the extinction of self. The extinction of this illusion and believe in an I. And so this is where we have very clear distinction between different teaching and practices. Doesn’t aim at a highly refined self or doesn’t aim at the end of the self to the abandoning of all the attachment to thing as I or mine. We understand this distinction then we can use it to distinguish between the various spiritual practices we have going in the world these days. And see which are Buddhist and which are not.  The Buddhist practices aims at the abandoning of the self of transcending this self or soul .

ทีนี้ก็มาถึงข้อปฏิบัติในขั้นวิปัสสนา  คือเห็นสิ่งทั้งปวงตามที่เป็นจริง  มันก็มีมากแบบเหมือนกัน  ในพม่า  ในไทยก็มีกันหลายแบบเหมือนกัน  ก็มีเรื่องที่น่าจะสนใจหรือที่ควรจะสนใจก็คือ แบบที่ว่ามี  หนอ  หนอ  ซึ่งแปลเป็นภาษาอังกฤษก็ยาก  และท่านทั้งหลายบางคนก็อาจจะได้เคยปฏิบัติแบบนี้มาบ้างแล้วก็ได้ถ้ารับมาแบบพม่า  แบบมี หนอ  หนอ   เช่นว่า  เดินหนอ  ยืนหนอ  นั่งหนอ  นอนหนอ  หายใจเข้าหนอ  หายใจออกหนอ อย่างนี้เป็นต้น  ทว่าหนอ หนอ  เนี่ย ความหมายมันกำกวม  คือความหมายของผู้ที่ยังมีอัตตา  มันก็ยืนยันว่าฉันทำอย่างนั้น  เดินหนอก็คือฉันเดินหนอ  นั่งหนอก็คือฉันนั่งหนอ  นอนหนอคือฉันนอนหนอ  มันยืนยันว่าฉันทำอย่างนั้น  ถ้าอย่างนี้มันผิด  มันผิดหลักวิปัสสนาที่ต้องการให้เห็นว่า  ไม่มีฉัน  เดี๋ยวนี้กลับมีฉัน  ย้ำ  ย้ำ ฉัน ฉัน ฉัน   ย้ำหนักเข้าไปอีก   อย่างนี้เราก็เรียกว่า หนอโง่  หนอผิด  คือหนอที่ทำให้มีตัวฉันมากขึ้น  หนอ หนอ ที่มันถูกนั่นมันหมายความอีกอย่างหนึ่ง  เช่นว่าเดินหนอ  หมายความว่ามันสักกิริยาเดินของธรรมชาติเท่านั้นหนอ  ไม่มีตัวฉัน  นั่งหนอ ก็เป็นอิริยาบถนั่งตามธรรมชาติเท่านั้นหนอ  ไม่มีตัวฉัน  หายใจออก  มันเป็นกิริยาตามธรรมชาติเท่านั้นหนอ  ไม่มีตัวฉัน  อะไรๆ ก็ล้วนแต่สักว่าเป็นอิริยาบถตามธรรมชาติเท่านั้นหนอ  มันไม่รู้จะแปลว่าอย่างไร ถ้าเท่าที่นึกออกก็แปลว่ามัน  เช่นนั้น  เท่านั้นหนอ  only that ,  only such  เท่านั้นหนอ  แต่ only that มันก็มีตัวตนก็ได้  ฉันทำอย่างนั้น  เท่านั้นหนอ  ไม่มีตัวตนก็ได้  เป็นอิริยาบถตามธรรมชาติเท่านั้นหนอ   ให้ระวังให้ดีถ้ารับปฏิบัติแบบหนอ หนอ ก็ต้องรู้ว่ามันมีอยู่  2 หนอ   หนอโง่  มีตัวฉัน  ทำเช่นนั้น  ย้ำลงไป  หนอฉลาด  ไม่มีตัวฉัน  สักว่าเป็นอิริยาบถอย่างนั้น  เท่านั้น  หนอ  นี่หนอฉลาด ก็ถอนตัวฉัน  ถอนตัวฉัน  นี่จะเห็นได้ทันทีว่าแบบที่มีตัวฉันนั้นมันไม่ถูกแล้ว  มันไม่ถูกแล้ว  ผิดแล้ว  ไม่ใช่พุทธศาสนาแล้ว  ถ้ามันหนอชนิดถอนตัวฉันออก ถอนตัวฉันออก  นั่นแหละถูก  จะปฏิบัติแบบไหนก็ได้  มันถอนตัวฉันออกไป  ถอนตัวฉันออกไปเสีย ก็เรียกว่าถูก  นี่แม้ว่าข้อปฏิบัติจะต่างกันก็ไม่เป็นไร  เพราะในความมุ่งหมายมันยังมีอยู่อย่างเดียวกันคือจะถอนตัวฉัน  และถ้ามันต่างกันอย่างหนึ่งคือเอาตัวฉันเข้ามาอีก  อย่างหนึ่งไม่เอาตัวฉันเลย  อย่างนี้มันก็ต่างกัน  ตรงกันข้าม  ที่ถูกต้องไม่มีตัวฉัน  ขอให้รู้จักสังเกต  รู้จักแยกแยะ  ว่าที่ถูกต้องมันเป็นอย่างไร  แม้จะมีหลายแบบหลายวิธีก็ถูกต้องด้วยกันทั้งนั้น  ไอ้ที่มันไม่ถูก  มันเป็นอย่างไร  สรุปความว่าถ้ามันเป็นไปเพื่อตัวฉันก็ไม่ถูก  เป็นไปเพื่อเพิกถอนตัวฉันมันก็ถูก  นี่ก็เป็นข้อที่ควรจะกำหนดไว้ให้ดีดี

We’ve spoken about some differences in practice in the development of Sa-ma-thi and now we will move onto Wi-Paas-sa-na. There are a variety of different techniques and methods which are claimed to be Wi-Paas-sa-na. There are many of them in Thailand and many coming from Burma as well. Like to say something about the technique which originated in Burma and is therefore in Thailand called the Burmese method.  Many of you have maybe practice this, it was originally taught by Ma-ha-Tee… (นาทีที่ 33:40) This is a technique which in Thailand involve a noting of a phenomena and in Thailand they use the syllable ‘Nhor’ at the end of every note so if there is seeing ‘Nhor’ or see ‘Nhor’, see ‘Nhor’, walk ‘Nhor’, walk ‘Nhor’, in ‘Nhor’, out ‘Nhor’, right ‘Nhor’, fault ‘Nhor’ like this. This ‘Nhor’ is very difficult to translate into English which we’ve been trying to figure out a proper way and haven’t quite come across it. But in Thailand, this ‘Nhor’ is used very often and it can lead to certain problems if it’s misunderstood and this happen even when we note in the European language. If this noting is incorrect, this will not be Wi-Paas-sa-na so if a noting is say in or breathing in, breathing out. But what we are thinking really is ‘I am breathing in, I am breathing out’  or my abdomen is rising or my abdomen is falling.  or I am walking, sitting, I am eating . If our noting involve the sense or feeling of  I, I’m doing this , I’m doing that or mine then this noting is wrong. We could say actually that is stupid. If the noting that it’s happening involve a sense of concept of I then this is not Wi-Paas-sa-na and it is not Buddhism. So we need to be very careful with this ‘Nhor’ ‘Nhor’ or the noting if we are using this technique. There is the stupid ‘Nhor’ or the foolish way of noting which re-enforced the illusion of an I, of the self and this we need to avoid. But on the other hand, we can use the ‘Nhor’ in a wise way, we can note properly, if the noting is correct then it is true Wi-Paas-sa-na. So the correct kind of noting or ‘Nhor’, ‘Nhor’ is to note there is breathing in, breathing out, Rising, falling, lifting, or placing, whatever the noting is to note just the activity, the activity of breathing in, just this natural process, natural activity which is neither a self or belong to any self. So the noting to be correct must be noting of just appear natural activity without any concept or feeling or illusion of I or mine. If the noting is of this nature, just noting the natural process of breathing in, the natural process of breathing out. The natural functioning of the foot listing or striding forward coming down . all of this is noted as just the natural process, completely void, completely lacking of any I or mine. Then it is correct and then we can properly call it Wi-Paas-sa-na and then it is Buddhist, so you can tell right here in your meditation practice if you’re using of this technique of noting. Are you noting in term of an I or self or is there just noting of natural phenomena in which there is no I what so ever.  The first kind of noting is foolish and incorrect and if you call that Wi-Paas-sa-na, you just fooling yourself. But if the noting is involve no concept of I then it can be properly called Wi-Paas-sa-na. The one kind of noting re-enforces the illusion of one self. The second correct kind of noting will weaken and destroyed the concept of self. It will get rid of this illusion. The first way is not Buddhist, the second way is. So you should know the difference in order that the use of this technique is done properly in order to make progress for the final goal of Buddhism.

ในที่สุด เราจะวางหลักได้ว่า  ที่ถูกต้องของพระพุทธศาสนานั้น  ก็คือการกระทำที่มันเป็นการเพิกถอนความรู้สึกว่าเป็นตัวตน  หากเข้าใจคำว่า  egoism egoism ซึ่งท่านทั้งหลายก็จะเข้าใจกันเป็นส่วนมากแล้วว่ามันหมายถึงอะไร  ไอ้สิ่งที่เราเคยเรียกกันแต่ก่อนว่า egoism  คือจุดมั่งหมายที่เราจะเพิกถอน  ที่เราจะทำลาย  ขอให้รู้จักแยกว่ามันมีอยู่หลายระดับ  ถ้าว่าเป็นอย่างละเอียด  ก็เรียกว่ามีตัวตน มีอัตตา  มีตัวตน  มีตัวเรา  นี่ก็เรียกว่ามันละเอียด  ซึ่งมันยังไม่อันตรายอะไร  ก็ยังไม่ได้แสดงบทบาทมากมายอะไร แต่ถ้ามันหยาบขึ้นมาอีกหน่อย  มันก็เป็นตัวฉัน  ตัวฉัน  หรือของฉัน ในภาษาไทย   ถ้ามันหยาบกว่านั้น  รุนแรงกว่านั้นถึงขนาดเป็นบ้าแล้ว  มันก็เรียกว่าตัวกู  ของกู เรียกในภาษาอังกฤษว่าอย่างไรก็ไม่รู้ แต่ว่ามันเป็น egoism นั่นเอง  ที่มันเป็นอย่างธรรมดา  ธรรมดา  ไม่มีอะไรมากมาย  มันก็เป็นระดับหนึ่ง  พอมันเป็นตัวฉันขึ้นมา  มันก็เข้มข้นระดับหนึ่ง  ถ้ามันเดือดพล่านขึ้นมามันก็เป็นตัวกู  ของกู  ท่านศึกษาข้อนี้ให้ดีเถิด  เพราะมันมีอยู่ในคนทุกคน    มันมีอยู่แล้วแก่คนทุกคน  บางเวลาเป็นตัวเรา  เป็นของเรา  อัตตา.. เป็นอัตนียา (นาทีที่ 41:23)  ไม่มีพิษอะไรนัก  แต่มีโทษมีทุกข์ตามแบบตามระดับ  พอมีตัวฉัน  ของฉันขึ้นมามันค่อนข้างจะเข้มข้น   มันพร้อมที่จะต่อสู้  พอมันเป็นตัวกูของกูขั้นมา  มาแล้วมันก็กัดกันแล้ว  เมื่อสังเกตข้อนี้แล้ว เห็นว่ามันเป็นสิ่งที่จะต้องกำจัดออกไปเสีย  มันจะง่ายขึ้นมากในการศึกษา  จะง่ายขึ้นมากถ้าท่านรู้จักคำว่า egoism เนี่ย  เป็นระดับ  ระดับ  ระดับกันอย่างนี้  อย่างน้อยก็ 3 ระดับคือ มันละเอียดหน่อย  กลางๆ หน่อย แล้วก็หยาบมากหน่อย  ถ้าปฏิบัติเพื่อเพิกถอน  เพิกถอนในสิ่งเหล่านี้  ก็ถูก เป็นพุทธ  ถ้าถอนได้แล้วก็เป็นพุทธศาสนาโดยสมบูรณ์  มันจึงมีหลักสั้นๆ ง่ายๆ ว่า  หัวใจพุทธศาสนาที่ถูกต้องนั้นมันเพื่อจะถอน egoism เมื่อเป็นดังนี้ท่านก็รู้ได้เองว่าการปฏิบัตินี้มันถอนหรือไม่ถอน  ถ้าไม่ถอนมันก็ไม่ใช่พุทธศาสนา  ถ้าไม่ถอนมันจะมีอัตตาไว้อยู่พรหมโลกไง  นี่มันไม่ถอน  อย่างนี้ก็ไม่ใช่พุทธศาสนา  แต่ถ้ามันถอนอัตตากันที่นี่  เดี๋ยวนี้เรื่อยไปๆ เรื่อยๆ จนไม่มี  มันก็เป็นพุทธศาสนา  เพื่อให้มันปลอดภัยว่าผิดหรือถูก  เอาหลักนี้เป็นเกณฑ์  ถ้ามันถอน egoism น่ะก็ถูก  ถ้ามันไม่ถอนแต่กลับเพิ่มขึ้นไปอีก  มันก็ไม่ถูก  ขอให้จำไว้ว่าเป็นหลักใหญ่อย่างนี้

So we’ve been try to make it clear that the heart of Buddhism is in the elimination of the self concept or we can use the word ‘egoism’  which is the word familiar to most of you. Buddhism has at its goal, the elimination of egoism. And to any things to be rightly called Buddhist, it must be helping to develop in this direction. Would like to mention that this thing called ‘egoism’ itself has different levels or degrees, we will mention 3 of them. The first is very subtle level of egoism that in our normal existence does not seem to cause any problem. We do not notice any suffering  or pain coming out of this most subtle level of egoism which is not really egoism as a full blown concept in the mind but is a tendency dormant  within the mind to behave egoistically and then this is very often triggered. But at the point where it is  itself more tendency than in a functioning concept or thought. It does not cause any obvious problems so we often don’t worry too much about it. But then through interaction with life or through the experience of life. They will come certain stimuli and this the egoism will grow or strengthen. And then we can talk about it the  second level or degree of egoism which is where there is a feeling or sense of I.  Some I  some self some ego entity that we identify with in the body in the mind or in some object. This begins to cause problems but still so called normal human being. Function with this concept of I quite regularly and so people can get along normally with this concept of I but this is the second level of egoism. Now if this egoism is not allowed to get completely out of control. to the degree that it becomes almost a kind of insanity or the  ………. (นาทีที่ 46:08)  or even worse, this come to the third degree of egoism. The Thai language is very nice in that they have a variety of pronoun for the first person but in English we only have I and so it’s hard to make this distinction. In Thai there is a polite word for I, “Chan”, which is the second degree and then there are some very crude word for I , one of which is “Goo”. “Goo” is a very tight grasping kind of arrogant coarse level of  I, we could call it obsessive  I or insane crazy I .It is an I that is really wrap-up in itself in a really obsessive way. This is the third degree of I. when egoism reaches this third degree of obsessive I. then it causes all kind of problems and it’s sending people to psychologist, psychiatrist mental hospital and to taking lots of pills and drugs so this everyone is aware is a great problem. The second level causes problem but we consider this problem normal, “Tuk-ka” happen because of this  of the refined I. We consider to be normal and so we put up with them and then the problem in “Tuk-ka” of the most subtle and refined level of egoism where the sense of I is not full fleshed or complete that we often don’t even notice but it’s nonetheless does create “Tuk-ka”, if we look closely enough we will realized this.

มีเรื่องอีกนิดหนึ่งที่ควรจะทราบไว้ด้วยว่า  ในภาษาไทยเนี่ย มันมีอะไรแปลกอย่างนี้  ฉะนั้นอาจจะดีหรือได้เปรียบอยู่ คือ the first person ในภาษาไทย  ถ้าเป็นชั้นดี  ชั้นเลิศ  ก็พูดว่า  “ข้าพเจ้า”  servant of the lord  ข้าพเจ้านี่มีความหมายเท่ากับ I เหมือนกันแหละ   ถ้าพูดให้อย่างสุภาพอย่างนั้นมันก็พูดว่า  “ข้าพเจ้า”  servant of the lord มันมีความหมายแห่ง egoism น้อยมาก เกือบจะมองไม่เห็น  แต่ก็ใช้ในความหมายเดียวกันว่า “ฉัน”   ถ้าข้าพเจ้าแล้วมันก็สูง  ถ้าว่า “เรา” ก็ทั่วๆไป ถ้าว่า “ฉัน” ก็เป็นคนเข้ามา  ถ้าว่า “กู”  ก็เข้มข้นที่สุด  egoism ในภาษาไทยมีความหมายอยู่เป็นชั้นๆ อย่างนี้   “ข้าพเจ้า” และ “เรา” และ “ฉัน” และ “กู”  เราต้องมีการแยกแยะให้เห็นความมากน้อยเหล่านี้แล้วมันก็ง่ายในการที่จะทำลาย egoism เป็นอันสรุปได้ว่าถ้ามันทำลาย egoism ในระดับไหนก็ตาม  มันเป็นพุทธศาสนา  ถ้ามันไม่ทำลายแต่กลับจะส่งเสริมซะอีก มันก็ไม่ใช่   นี่ยังมีเรื่องที่ต้องพูดกันอีกมาก  เรื่องเกี่ยวกับความหมายของคำคำนี้   แต่เดี๋ยวนี้เอาตามที่ท่านทั้งหลายทุกคนรู้สึกได้เองว่า egoism หมายถึงอะไร แล้วก็มุ่งกำจัดสิ่งนั้นเสีย แลก็เป็นอันรับประกันแน่นอนว่านี่เป็นการปฏิบัติถูกตามหลักพระพุทธศาสนา  วิธีปฏิบัติโดยรูปแบบภายนอกจะต่างกันอย่างไร ไม่เป็นปัญหาแต่ ภายในมันตัด egoism เสียแล้ว

In the Thai language,  it got some advantages over English . for example , there are many pronouns for the first person , for I , for me . the one that is the most refined in polite is “Kha-pa-jao” which means servant of the lord or equivalent to your servant which use to be used in English but doesn’t happen very often. This is a subtle level of egoism where one addresses oneself as the servant of the lord. There is only a very small level of egoism. A more advanced degree of egoism would be the pronoun ‘we’, some time we can use the word ‘we’ instead of I, this is still the egoism isn’t very strong then we use the word ‘I’ or in Thai ‘Chan’ which is a refined polite of I. The egoism is strengthening and then there is a really crude  I of ‘Goo’  which is really a quite coarse and crude word which doesn’t sound very good to Thai ear. So in Thai there are this we can express this level of egoism much more easily than in English though we can try to. So we pointing out that this degree of egoism because the goal of Buddhism is to eliminate, to remove any level of egoism that exist.  There are various things going on in the world which maybe called Buddhism or go under some other name and we need to see whether it is the practices in technique in teaching will be useful in the removal of egoism . If something just support and reinforces egoism then it is not Buddhism but anything that help to lessen weaken, remove and eliminate egoism, that is Buddhism. Now at this point you may not understand clearly these different levels of egoism which we have mentioned but if you just now start with whatever understanding of egoism you have just take the usual everyday definition of egoism and work to eliminate this.  Get rid of this as it does no good quit cluttering up your life of this egoism and then you will be practicing Buddhism correctly. But if you just develop in supporting egotistic feeling in some way  then that is not Buddhism or meditation proper.

ดังนั้นสิ่งที่เราจะต้องรู้จักอย่างยิ่งและโดยเร็ว  โดยด่วน  ก็คือ   สิ่งที่เรียกว่าอีโก้  นั่นเอง  อะไรคือ อีโก้  ท่านบอกได้ไหม  ทั้งที่ตัวเองก็มี  และก็พอจะรู้จักว่ามันหมายถึงอะไร  อีโก้ของฉันน่ะ  หมายถึงอะไร  แต่แล้วมันก็ไม่ใช่ของจริง อีโก้ มันไม่ใช่ของจริง   เป็น concept ที่มันเกิดขึ้นมาจากอวิชชา  ไม่มีตัวจริงของอีโก้  จะเป็น concept ที่มันเกิดขึ้นอย่างเต็มที่เป็นอวิชชา  ขอยกตัวอย่างที่เคยยกมาบ่อยๆ ว่า เด็กๆ เค้าเดินไปชนเก้าอี้  แล้วเค้าก็โกรธเก้าอี้  เค้าก็เตะเก้าอี้  นี่เด็กๆ มีลักษณะของอีโก้ มาได้เองอย่างนี้โดยไม่มีใครสอน มันมาจาก instinct   มันก็เข้มข้นขึ้นมาเป็นอีโก้  อีโก้ของฝ่ายเรา  อีโก้ของเก้าอี้  แล้วก็เตะอีโก้ฝ่ายเก้าอี้  ให้รู้ว่าอีโก้เป็นของที่ไม่มีตัวจริง   เป็นมายาที่สุด  แต่แล้วมันกลับมีอิทธิพลมากที่สุด ที่เป็นเหตุให้เราทำทุกอย่าง ขวนขวายทุกอย่าง  ต่อสู้ทุกอย่าง  บำรุง  บำเรอ  ปรนนิบัติทุกอย่างกับสิ่งที่เรียกว่าอีโก้    ถ้าจะพูดอย่างกำปั้นทุบดิน  ไม่มีทางผิด  คนเราก็เอาตัวชีวิต  ตัวชีวิตนั่นแหละเป็นตัวอีโก้  เหมาๆ เป็นอีโก้ โดยที่ไม่รู้ว่าชีวิตคืออะไร  ไม่รู้จักว่าชีวิตคืออะไร  ไม่รู้จักว่าอีโก้คืออะไรที่แท้จริง   และเราก็มีความหมายมั่นว่าชีวิตของเราคืออีโก้ของเรา  ดูความที่อีโก้เป็นของที่มายาอย่างนี้กันก่อน

If we’re going to remove this thing, egoism, then of course we have to take a look at the ego. What is the ego? You really know what this ego is that you are claiming to have or to own which we have been taught to believe in. What is the ego? You really examine it, you find that the ego this nothing but the result of not knowing or misunderstanding of ignorance.  Because of not understanding things as they are we come up with this concept. This believe in an ego and we cling to this but it’s nothing but the result of ignorance. It means that  the ego is really only an illusion. There is no true thing that we can calling ego. It’s merely an illusion   of the confused ignorant mind. So this is what the ego is, for example that we’d like to use to show how this ego arises and will show its illusive nature is a child is walking near a chair and bump into the chair and hurt the child’s leg. And in anger the child turned and kicked the chair. This is an example of how ignorance condition the ego. Because of the child lack of intelligent, it makes the assumption that the chair somehow has an ego. And the child itself has an ego  that is angry. It projects an ego upon the chair and then  focuses its anger upon that chair. There is in reality just some physical processes going on but then the mental ignorance get involved and condition the idea of an ego. One ego gets angry and look for another ego to project that anger upon. this is purely the conditioning of the ignorance  and none of this ego has any true existence so we need to examine  to understand this character illusive nature of the ego. It doesn’t really exist. It just an illusion we carry around. 

เราเอาความหมายของอีโก้เป็นชีวิต  เอาความหมายของชีวิตเป็นอีโก้  แล้วแต่กรณี  แล้วรู้สึกว่ามีชีวิตเป็นตัวเรา  ก็หมายถึงอีโก้  งั้นอีโก้ก็คือความเข้าใจผิดต่อสิ่งที่เรียกว่าชีวิต  เรามาเรียกว่าอีโก้    ข้อนี้มันไม่มีตัวจริง  มันก็ได้แต่ความโง่  เรียกไปเรียกมา  เรียกไปเรียกมา  ด้วยความเข้าใจผิด   งั้นชีวิตกับอีโก้เนี่ยก็เลยเป็นของที่แทนกันอยู่  ใช้แทนกันอยู่  ถ้าเป็นพุทธศาสนา  มันก็มุ่งหมายจะทำลาย concept อันนี้เสีย  ชีวิตก็ไม่ใช่ตน  อีโก้ก็ไม่ใช่ตน   มันจะทำลายความเข้าใจยึดมั่นถือมั่นในชีวิตหรือในอีโก้  ว่าทำลายความคิดเห็นของตนเสีย  มุ่งหมายอย่างนี้    เราศึกษากันมากมาย  ปฏิบัติกันมากมายมหาศาลก็เพื่อของนิดเดียว  ทำลายความหมายว่าตัวตนในอีโก้หรือในชีวิตก็ตาม  นี่ถือไว้เป็นหลัก  กันความเข้าใจผิด

Many of us, this ego we identify with life.  We are all aware there is life, there is life going on and then we identify with that life itself  as the ego. We take the ego to be life or life to be the ego. This is just an illusion. Although that life exist  it has no meaning that can be attributed to an ego. Life is just a natural process that is in permanent non satisfactory and in this we can find nothing that we can call an ego which we can attach to as ourselves. So through attaching to ego as life attaching to life to clinging to life as ego then we create many problems for ourselves, this problem we call ‘Tuk-ka’. So the goal of Buddhism is to remove any of these believes in the ego. There is life but we no longer give any egoistic meaning to life. We don’t cling to it .It just life following its natural processes, there is no longer any attachment to it as ego.  This is a goal of Buddhism to lessen, weaken and remove or eventually eliminate this attachment to things as ego.

มีคำสำคัญอยู่คำหนึ่ง  ขอร้องให้ท่านช่วยจำไว้แม้ในภาษาบาลี  จำคำบาลีไว้ว่า  “วิญญาณะ”  “วิญณาณะ”   ภาษาไทยก็คือ “วิญญาณ” “วิญญาณ”  ภาษาบาลีเดิมใช้คำว่า  “วิญญาณะ”  ท่านเรียกคำใหม่ให้เกิดความเข้าใจผิดหรือปนกันยุ่ง  ถ้าท่านเข้าใจว่าวิญญาณะ คือ soul  หากแปลวิญญาณะว่า soul ล่ะก็  ไม่ใช่พุทธ  เป็นของฮินดู  เป็นของอะไรไป  แต่ถ้าท่านแปลวิญญาณะว่า  consciousness  นี่จะเป็นพุทธ  ในฝ่ายพุทธเนี่ย  วิญญาณะหมายความว่าความรู้สึกที่มันเกิดขึ้นทาง  ตา  หู  จมูก  ลิ้น  กาย  ใจ  เมื่อมีอารมณ์มากระทบ  เกิดขึ้นตามธรรมชาติ  ทางตา ก็เกิดจักษุวิญญาณทางตา เกิดวิญญาณทางตา  วิญญาณนั้นไม่ใช่ soul เป็นเพียง re-action ของการกระทบ  แต่ถ้าเป็นลัทธิอื่นที่มีอยู่ก่อนพุทธกาล  เช่น ลัทธิเวสัท (นาทีที่:04:20) เป็นต้น  เขาก็ถือว่ามันมี soul คือวิญญาณะอย่าง soul อยู่ในนี้  พอมีอะไรมากระทบที่ตา  soul ก็วิ่งไปที่ตา  เห็นรูปที่ตา  พอมากระทบที่หู  soul ก็วิ่งไปที่หู  กระทบที่จมูก  ที่ลิ้นก็ตาม soul ก็วิ่งไปที่นั่น  ทำหน้าที่อันนั้น  แล้วเขาก็เรียกว่าวิญญาณเหมือนกัน  เป็นภาษาอินเดียหรือภาษาเก่าแก่เรียกว่าวิญญาณ  ส่วนนอกพระพุทธศาสนาก็หมายถึง  soul หรือ อัตตา  ที่เข้ามาสิงอยู่ในร่างกายนี้แล้วคอยรู้แจ้งทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ  พอตาย  พอร่างกายตาย  มันไม่ตาย  มันก็ไปหาเกิดใหม่เป็น soul เป็นวิญญาณไปเกิดใหม่  วิญญาณอย่างนี้ไม่ใช่พุทธ แล้วก็แปลว่า soul   วิญญาณพุทธแปลว่า consciousness   Re-action ที่เกิดจากการกระทบกันทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ  โดยรูป เสียง กลิ่น รส บถภพ กามารมณ์ (นาทีที่ 10:05:39) ค่อนข้างจะใช้คำว่าวิญญาณ ให้เป็นหลักประกันสำหรับจะไม่ให้เกิดความรู้สึกว่าอัตตา  ว่าตัวเรา  มีอยู่ในนี้  เป็นเจ้าของชีวิตนี้  เป็นตัวอัตตา  คำว่าวิญญาณ  soul  ความหมายหนึ่ง  consciousness อีกความหมายหนึ่ง  วิญญาณ  ในฐานะเป็น  consciousness นั่นแหละเป็นพุทธศาสนา  ถ้าวิญญาณเป็น soul แล้วก็ไม่ใช่พุทธ  ต้องรู้จักแยกแยะกันอย่างนี้

This is a  very importance word that we would like to discuss now. And we will use the Pali of this word. Because of depending on one understanding, it can be translated in the different way. The Pali word is “Win-ya-na” or in Thai is pronounced “Win-Yan”. And it’s given different meaning by different people. “Win-ya-na” in Buddhism can be translated as consciousness where is outside of Buddhism, “Win-ya-na” word also can often be translated as Soul. In the proper understanding of “Win-ya-na”, “Win-ya-na” is merely a basic level of sense consciousness that means when there is some visual activity it is the basic knowing. The basic sensory  knowing of that activity or basic sense consciousness . This is all the “Win-ya-na” is, consciousness of seeing, consciousness of hearing, consciousness of smelling, of tasting, of  touching, of thinking. Any activity as one of these six sense source of basic level of knowing of that. The basic awareness of that is “Win-ya-na”. But before the Buddhist time, this still have the concept of “Win-ya-na” but it was not the one I just explained. Previous to the Buddha, people had an idea that they was this soul. Some “Win-ya-na” somewhere within the body or mind. And when there was some seeing going on, the soul would run to the eye or it would run to the ear or run to the nose or the tongue or whatever and the soul was running from one sensor  to another and it was believed that they was this soul . This was in pre-Buddhist in Indian thought and it is still part of Hindu thought so this time there is a soul going from sensor to sensor . By the way, this would also, it’s very close to conception that European help in the middle ages or maybe even up to a couple  of  hundred years ago of some soul that was running from one sense to another. Further this “Win-ya-na” in this understanding as a soul. When the body die that “Win-ya-na” will leave, will carry on and take off another body and then it will be bouncing around within that body, getting involve in various sense activity. This understanding of “Win-ya-na” in term of a soul is not a Buddhist understanding so we want you to be very clear on the distinction between “Win-ya-na” that would be translated as soul. and “Win-ya-na” which we could translate as Consciousness, just a natural process of awareness regarding to sense activity. So please understand this difference clearly. The latter is Buddhist.

สำหรับคนไทย  ประเทศไทยนี้  ได้รับคำสั่งสอนจากชาวอินเดียอย่างที่เป็น Hinduism มาก่อนพุทธ  มีความเชื่อเรื่องวิญญาณ  วิญญาณนี่เข้าใจกันเหมือนอย่างฮินดู  ไม่ใช่อย่างพุทธ  ติดอยู่เป็นความเชื่อพื้นฐาน  อย่างเมื่อข้าพเจ้าเองเมื่อเป็นเด็กเล็กๆ เองก็ได้รับสอนอย่างนี้  ผู้ใหญ่  คนแก่คนเฒ่าก็ได้สอนอย่างนี้  วิญญาณมาอยู่ในร่างกายนี้  คอยรู้ทางตา  คอยรู้ทางหู  ทางจมูก  ทางลิ้น  ทางกาย  เวลานอนหลับเอาวิญญาณไปเที่ยว  วิญญาณออกจากกายนี้ก็ไปเที่ยว  งั้นใครๆ อย่าไปทำอะไรให้ผิด  อย่าเอาสีมาทาที่หน้า  ที่ตัว  ของคนที่นอนหลับอยู่  พอวิญญาณกลับมามันจะจำไม่ได้    มันจะจำคนนั้นไม่ได้  มันจะเข้าไม่ถูก  แล้วมันอาจจะตาย  อย่างนี้เป็นต้น  เราก็เชื่อกัน  นี่เป็นความคิดอย่างฮินดู  แล้วก็วิญญาณนี้เชื่อว่าถ้าตายแล้วจะไปสวรรค์  ไปพรหมโลก  ไปที่ไหน  หรือว่าจะไปเกิดใหม่หรือทำอะไรก็เป็นวิญญาณนี้  ข้าพเจ้าเองเมื่อเด็กๆ ก็ได้รับคำสั่งสอนอย่างนี้   ไปอ่านหนังสือบางเล่มก็มีอยู่อย่างนี้  ซึ่งไม่ใช่พุทธศาสนา  งั้นเรามันมีความเชื่ออย่างนี้เป็นพื้นฐาน  พอมันได้รับพระพุทธศาสนามาสอนอย่างนี้มันก็เข้าใจยาก  ก็มันเชื่ออย่างนั้น  เดี๋ยวนี้คนทั่วๆ ไปก็ยังเชื่ออย่างนี้อยู่  แม้ว่าเป็นพุทธบริษัทก็ยังเชื่ออย่างนั้นอยู่ ยังเชื่อแบบวิญญาณเข้าออกอย่างโน้นอยู่  เพราะยังเข้าใจพุทธศาสนาไม่ได้  แม้ว่าเกิดมาในหมู่พ่อแม่ที่เป็นพุทธ  นี่คำว่าอัตตาหรือ soul หรือวิญญาณนี่  มีชื่อหลายคำ  มี synonym หลายคำ  คำว่าบุรุษ  คำว่าบุคคล  นี่ก็มีความหมายเดียวกันหมด  คือหมายถึงวิญญาณที่มันเข้า-ออกร่างกายนี้  นี่ท่านทั้งหลายมีความเชื่อพื้นฐานมาอย่างไรก็รู้เอาเองเถิด  แต่พวกเราเด็กไทยได้รับความรู้พื้นฐานมาอย่างนี้  ว่ามีวิญญาณอย่างนี้   ซึ่งไม่ใช่พุทธศาสนาเลย   ให้มาศึกษาพุทธศาสนาทีหลังก็ลำบากมาก  เหมือนท่านทั้งหลายด้วยเอาล่ะ  ขอให้รู้ว่าเรามีความเชื่อเรื่อง soul กันมาอย่างเหนียวแน่น  อย่างเป็นรกราก  เป็นพื้นฐานที่มั่นคง  ทำให้เกิดความลำบากแก่การศึกษาพุทธศาสนาที่จะมาบอกใหม่ว่า  วิญญาณไม่ใช่ตัวตน 

Before Thailand was a Buddhist country, it received a lot of religious teaching from India. And so Thailand received Hindu of Brahmanistic (นาทีที่ 1:14:19)  teaching from India before Buddhism came to this country . And so there is a mixture  in many places of old Hindu believes with Buddhist teaching, for example many Thais believed in a “Win-ya-na” or “Win-yan” which is a soul. I, myself, when I was a small child growing up in Thailand, I was taught this as well. All the older people had learnt this and then they taught it to the children so the young child going up here. I was taught about a soul or “Win-yan” , for example that when the body die, this soul would be born in some other realm, some other world, some other body or something like that or for example we were taught that this soul when a person slept at night the soul will leave the body and go walking wondering around, go traveling around. And so we were told that never do anything to disturb the sleeping person, like don’t go and put paint  or make up on their face so when the “Win-ya-na” comes back, it wouldn’t recognize the body and then it might not go back to the body and the person will die. A lot of believe like this were taught to us as children and so even in the Buddhist country or in a normally  Buddhist country. We are taught of kind of things like this and this idea of some soul or “Win-yan”  that I was taught as a child is not Buddhism and so it’s difficult for me in the beginning to understand this Buddhist teaching of not self that the “Win-yan” is not a soul but it is just consciousness and nothing more. And that consciousness is not anything egoistic or selfish and so many of us have some sort of background which encourages us to believe in a soul or spirits. How you have been raised and conditioned, you will know for yourself and but for most of us, this believe this conditioning and there is a soul of “Win-ya-na” that can leave the body at night and travelling around. They can become a ghost, they can be re-born in heaven or in some higher heaven or they  would transmigrate body from body. All these things are not Buddhism but if we have been taught in this way. It can be very difficult for us to understand the teaching of not self .

เราจะเห็นได้แล้วว่า  ความหมายของอีโก้   มีความรู้สึกว่าอีโก้ที่ตรงไหนเราก็จะถือว่าเป็นชีวิตเป็นอันนั้น  เอา    อีโก้เป็น life  เอา life เป็นอีโก้  เดี๋ยวนี้จะมาศึกษากันใหม่ว่าทั้ง life ทั้งอีโก้ หรือทั้งสองอย่างพร้อมกันก็ได้  มันมิใช่เป็นอย่างนั้น  มันมิใช่เป็น soul  เป็น permanent soul  แต่มันเป็น re-action ของความคิดด้วยอวิชชา  เราจึงต้องทำวิปัสสนา  มองให้เห็นความจริงข้อนี้   ถอนความคิดว่าอัตตาเสียได้  ไม่มีอีโก้  ไม่มี life  เป็นอีโก้  เราจะมีวิธีปฏิบัติอย่างไร  เอาไว้พูดกันโดยละเอียด  เพราะมันยืดยาว  เรามักจะเอาอะไรเป็นตัวชีวิตนี้ก็มียืดยาว  บางทีก็เอานามรูปเป็นชีวิต  บางทีก็เอาขันธ์ทั้งห้าเป็นชีวิต  บางทีก็เอาอายัตนะทั้งหกเป็นชีวิต  เราจะได้พูดกันในวันหลังว่าเอาสิ่งเหล่านี้เป็นชีวิตได้เพราะเหตุอะไร  ขอยุติว่าพุทธศาสนามุ่งหมายจะกำจัดความหมายแห่งอัตตาคือ อีโก้ออกไปเสีย  ให้ชีวิตปราศจากความหมายแห่งอัตตา  ก็เป็นชีวิตที่หลุดพ้น  จิตหลุดพ้น  ไม่มีความทุกข์อีกต่อไป  ขอยุติการบรรยายในวันนี้

This word “Win-ya-na” which we can call soul or the one understanding of “Win-ya-na” it can be soul, spirits, “Ut-mun” (นาทีที่ 1:19:32) “Ut-ta”,  the I, the self, the ego. There are many words for these things but none of these are correct or are something that is true or real. Now all of the Buddhist teaching are aim at merely or specifically at the removal of all these thoughts, ideas, feelings and believes in a soul, in I, in ego. This is what Buddhism is about. Anything that is encouraging the ego and egoism, is not Buddhism. The techniques which we can use to remove and eliminate the ego and egoism are many. And there is much detail to go into about these different techniques which we will not have time to do today, and we have to leave that for later. I would like to summarize with the fact that the ego or any of these words, the soul, whichever you prefer. The ego is nothing but a re-action of the mind that is ignorant. It’s just be an ignorant re-action toward life and because of this ignorance there arises. the concept of feeling of ego. But it’s nothing more than this ignorant re-action. Life is taken to be the ego or ego is considered to be life. This has no reality what so ever. Sometimes, life we take as we call life other time we can understand life as the compound of body and mind, other times we take about life as a five groups, of body, feeling, perception, thought and consciousness. But sometimes we talking about life as the six sense feels, the six sense sources, eye, ear, nose, tongue, body and mind. Whatever where we approach life, we analyze life. If we do so clearly with genuine insight we will see that there is no ego involve in life, Life is not ego. There is no ego within it or any way related to life, no matter how we analyze it. So this is what a Buddhism is about to remove any thought or idea of ego to remove this ignorant re-action to life and then life becomes cool and enlighten and pure. This is the mind that has been liberated.  life has been liberated from the prison of life by the removal of this ignorant re-action toward life. Removing the ego is the essence of Buddhism. This is the liberation of  life so we will end today on this point.