แม้ "ข้อความถอดเสียงนี้" จะพยายามให้ตรงกับเสียงต้นฉบับมากที่สุด ผู้ศึกษาพึงตรวจสอบกับเสียงธรรมบรรยายต้นฉบับ ก่อนนำข้อมูลไปใช้ในการอ้างอิง [รับข่าวสารทางอีเมล]
เอ๊า, ตั้งใจรับศีลปีใหม่ให้ดีกว่าปีที่แล้ว รักษากันจริงๆ (นาทีที่ 0:33 เสียงสวดมนต์)
ก่อนที่ตักบาตร อยากจะทำความเข้าใจกันบ้าง ขอให้ตั้งใจฟังสักเล็กน้อย เหมือนกับเป็นการเตรียมจิตใจให้เหมาะสมที่จะทำสิ่งต่างๆ เอ่อ,เพื่อนเขากำลังมา วันนี้ลงโรงเร็วเกินไปไม่ได้ดูเวลานาฬิกาให้แน่นอน เอาล่ะขอให้ตั้งใจ ให้สมกับที่ว่ามันจะเป็นปีใหม่ ถ้าไม่อย่างนั้นมันจะปีเก่าอยู่เรื่อยไป วิ่งไปวิ่งมา วิ่งไปวิ่งมา เรียกว่าย่ำเท้าอยู่ที่เดียว ขอให้สนใจในข้อนี้ให้มาก เพราะว่าไอ้สังขารนี้มันใกล้ความแตกดับเข้าทุกที ก่อนที่สังขารจะแตกดับนี้เราควรจะก้าวหน้า ให้มากที่สุดที่จะก้าวได้ ให้ถึงที่สุดเสียให้ได้ เป็นการดี ถ้าไม่ถึงก็ให้ได้ไปมากๆนั่นแหละ คือให้มีความสูงในทางจิตใจ ในทางความเป็นมนุษย์นี้ให้มันสูงที่สุดที่มันจะสูงได้ เรานึกไว้เสมอทุกปี พอถึงวันปีใหม่แล้วนึกไว้เสมอทุกปี ไม่ลืม แล้วก็ทำให้ยิ่งขึ้นไปด้วย ไม่ใช่ว่าจะซ้ำ ซ้ำอยู่นั่นเอง ที่มาทำพิธีตามประเพณีขึ้นปีใหม่นี้ มันมีประโยชน์ คนที่เขามีปัญญาแต่กาลก่อนนั้นเข้าตั้งไว้ ก็คือปู่ย่าตายายบรรพบุรุษของเราแหละตั้งไว้ ในฐานะเป็นสิ่งที่มันมีประโยชน์ เอ๊า,สมมติว่าไม่ได้ตั้งประเพณีปีใหม่ไว้ วันนี้เราก็ไม่ได้มา เราก็ไม่ได้มาพบกันที่นี่ ถ้าไม่ได้ตั้งประเพณีไว้ โดยเหตุที่ได้ตั้งประเพณีไว้ เราจึงได้มา หรือว่าได้ไปที่ไหนก็ตามใจแหละ ก็ได้ไปทำบุญปีใหม่ ตักบาตรปีใหม่ มันได้ทำแหละ ถ้าไม่ได้ตั้งไว้ก็ไม่ได้ทำ ไม่ได้ทำตลอดชีวิตนะขอให้คิดดูสิ มันจะเป็นอย่างไร ถ้าไม่ได้มาตั้งใจคิดนึกพิจารณา หรือกระทำลงไปให้มันดีให้มันก้าวหน้า มันก็ไม่มีอะไร มันก็ไม่ได้ทำอะไร ฉะนั้นประเพณีนี่เขาทำไว้ดีนะ ให้มีโอกาสนะ ให้ง่ายที่สุดที่จะได้ทำสิ่งที่มนุษย์ควรจะทำ ถ้าไม่ได้ตั้งประเพณีไว้ มนุษย์ก็ไม่ค่อยจะมีโอกาสหรือไม่ง่ายในการที่จะทำสิ่งที่ต้องทำ สิ่งที่ต้องทำนี้ก็ทำเพื่อให้มนุษย์มันเจริญและมันก้าวหน้า หรือว่าเพื่อให้มันอยู่รอดไม่ตายก็ยังดี สิ่งที่ต้องทำนะ หมายความอย่างนี้แหละ ถ้าไม่ได้ทำ หมายความว่ามนุษย์มันจะไม่ก้าวหน้า บางทีมันจะหยุดหรือจะถอยหลังหรือจะถึงกับเลอะเทอะไป ไม่เป็นมนุษย์ไปเสีย ทีนี้ประเพณีขนบธรรมเนียมที่มนุษย์จะต้องทำ ก็ทำเพื่อให้ความเป็นมนุษย์มันยังอยู่ เพื่อให้มันก้าวหน้ายิ่งๆขึ้นไป โดยเฉพาะปีใหม่นี้ ขอให้มันใหม่ หรือถ้าใครยังไม่รู้จักว่าจะใหม่อย่างไรนั่นก็ ควรจะตกใจ ว่าเรายังไม่รู้สักทีว่าจะปีใหม่กันอย่างไร อะไรมันจะใหม่ขึ้นมา ความจริงก็ไม่ลำบากยุ่งยากหรอก เพียงแต่ให้มันดีกว่าปีใหม่ ให้มันดีกว่าปีเก่า พอมองเห็นว่ามันดีกว่าปีเก่า สักนิดนึงก็ยังดี ก็เพราะเวลามันล่วงมาปีหนึ่งนี่ เวลาของสังขารร่างกายที่มันเจริญเติบโตนี่มันล่วงมาหนึ่งปีนี่ ถ้าเรามีอะไรดีเท่าเดิมแล้วมันก็ไม่ไหวแหละ ก็น่าหัวเราะน่าสงสารในที่สุดแหละ เวลาล่วงไปปีหนึ่งเราต้องมีอะไรดีขึ้นไปนิดหนึ่ง ให้สมกับที่มันล่วงไปปีหนึ่ง เด็กทารกก็ใหญ่ขึ้นปีหนึ่ง มันก็รู้อะไรมากขึ้น จนเป็นเด็กวิ่งได้ มันใหญ่ขึ้นมาปีหนึ่ง มันก็ต้องมีอะไรให้ดีมากขึ้นแหละ นี่เรียกว่าเด็กมันก็ต้องเลื่อนชั้นขึ้นมาเป็นปีๆตามปี นี่ก็พอมองเห็นกันได้แล้ว ว่าเด็กๆนี่ต้องเลื่อนชั้นขึ้นมา ถ้าพ่อแม่ช่วยสอนให้ดี อบรมให้ดี มันก็เลื่อนได้ดี เลื่อนได้มาก เลื่อนได้เร็ว ขอให้พ่อแม่ช่วยทำให้เด็กๆมันได้เลื่อนชั้นเร็ว ก็ได้เป็นประโยชน์ต่อลูกต่อหลานของเราแหละ ถ้าเราสอนให้เด็กมันเลื่อนชั้นได้ ไอ้เรามันก็คงจะเลื่อนเหมือนกันแหละ เพราะมันสอนเด็กเป็นขึ้นมานี่ เมื่อก่อนมันสอนไม่เป็นนี่ เวลานี้สอนเด็กให้เลื่อนชั้นได้เราก็ต้องดีขึ้นเหมือนกัน ปีใหม่คือเลื่อนชั้น เด็กก็จะเป็นเด็กที่ก้าวหน้าเลื่อนชั้น ขอให้มองให้เห็นว่า ไอ้ความเป็นเด็กน่ะเป็นทารกก็ดีเป็นกุมารก็ดี มัน นี่มันกลับกันอยู่นะ ในภาษาบาลีเด็กเกิดมาเป็นกุมารนะ แล้วมันจึงเป็นทารกนะ นอนในเบาะก็ยังเรียกกุมาร เดินได้เตาะแตะเรียกทารก เป็นกุมารเป็นทารกขึ้นมา มันเหมือนกับแตกหน่อออกมา ขอให้ดูหน่อกล้วยหน่ออ้อยหรือหน่ออะไรที่มันแตกหน่อออกมาเท่านั้นล่ะ มันเป็นแต่เพียงหน่อเป็นตาออกมาเท่านั้นเอง แล้วมันไม่เคยหยุดนะ มันก็แตกเรื่อย พอทีนี้พอเป็นหนุ่มเป็นสาวขึ้นมา ไอ้หน่อนี่มันยาวจะแตกใบ แตกใบ แตกใบมากขึ้น มากขึ้น มากขึ้น นี่มันหมายความว่ามันเตรียมพร้อม เตรียมพร้อมที่จะทำหน้าที่ มีกำลังเต็มที่ และอบรมกันมาดีตามลำดับ จะมีความเจริญก้าวหน้าเป็นแน่นอน ถ้าชิงสุกก่อนห่าม อาจจะเน่าตายทั้งเด็กหญิงเด็กชาย ทั้งคนหนุ่มคนสาว ถ้าชิงสุกก่อนห่ามจะเป็นหน่อที่เน่า ไม่ก้าวหน้าไม่เจริญเป็นต้นลำที่สวยงามในที่สุดได้ ก็ให้เด็กๆเขาเลื่อนมาให้ดี จนเป็นคนหนุ่มคนสาวที่ดีเพราะเลื่อนมาได้ดี พอถึงวัยที่จะเป็นพ่อบ้านแม่เรือนนะ หมายความว่าพร้อมที่จะเป็นพ่อบ้านแม่เรือน มันต้องมาตามลำดับในเวลาที่สมควร เวลานี้ไอ้วัฒนธรรมบ้าๆบอๆ มันทำให้ชิงสุกก่อนห่าม แล้วมีเครื่องส่งเสริมให้ไม่มีศีลธรรมในข้อนี้มากขึ้นด้วยวิทยาศาสตร์สมัยใหม่ มันก็เป็นการกระทำที่ผิดธรรมชาติคดโกงหลอกลวงอยู่ในตัว มันจึงเจริญในทางจิตใจไม่ได้ เพราะไม่มาตามลำดับนี่ มันเป็นเรื่องชิงสุกก่อนห่าม ถึงมันจะกินได้มันก็ไม่ดี ช่วยสอนลูกสอนหลานอย่าให้มีอาการชนิดนี้ ให้ก้าวหน้ามาตามลำดับ เขารวมเรียกว่าเป็นวัยพรหมจารีย์ ตั้งแต่เกิดมา กว่าจะเป็นหนุ่มเป็นสาวเต็มที่ นี่เขาเรียกว่าวัยของพรหมจารีย์ ให้เจริญงอกงามให้ดีเหมือนกับแตกหน่อสุกออกมาแล้วยาวขึ้นแล้วขยายตัวเป็นใบ เป็นอะไร เป็นต้นขึ้นมา พรหมจารีย์ แปลว่า ประพฤติดีอย่างประเสริฐทีเดียว คำว่า พรหม มันแปลว่าประเสริฐแปลว่าดี เหตุไรเอามายัดเยียดให้ตรงเด็กล่ะ เพราะว่าเด็กเป็นจุดตั้งต้นนี่ ถ้าตั้งต้นไม่ดีมันก็เหลวหมด เพราะฉะนั้นความเคร่งครัดที่สุดในเรื่องศีลธรรมมันจึงเอามาไว้ที่เด็ก อย่างยิ่งจนเรียกว่าพรหมจารีย์ไปหมด ถ้าประพฤติรวมพรหมจารีย์ก็มันไม่มีโอกาสที่จะชิงสุกก่อนห่าม แล้วสิ่งต่างๆมันจะพอเหมาะพอดี ที่จะเจริญรุ่งเรืองเต็มที่ได้ ไม่จับลูกควายมาไถนา บ้า มันต้องให้ควายใหญ่โตพอสมควรที่จะไถนาได้ จึงจะเอามาไถนา จับลูกควายมาไถนา มันคนบ้า นี่แหละขนบธรรมเนียมประเพณีที่ไม่ดีก็ทำให้เด็กมันชิงสุกก่อนห่ามมากเกิน มันบ้า มันเป็นเรื่องของสมัยใหม่ที่มันบ้ากันใหญ่ เราคนไทยชาวพุทธอย่าทำเลย ให้จำไว้ว่าพรหมจารีย์ประพฤติอย่างเคร่งครัดที่สุด เป็นถึงกับยอมเสียชีวิตไม่ยอมเสียความถูกต้องนะเขาว่าแบบนั้นพรหมจารีย์น่ะ ยอมตายไม่ยอมสูญเสียความถูกต้องหรือความบริสุทธิ์หรืออะไรก็ตาม นี่แหละเขาเรียกว่าพรหมจารีย์ มีหลายอย่างแล้วแต่จะประพฤติชนิดไหนแหละ ประพฤติอย่างสุดชีวิตจิตใจก็เรียกว่าประพฤติพรหมจารีย์หรือพรหมจรรย์ นี่ก็ต้องก้าวหน้าดีกว่าปีที่แล้วแหละ ทีนี้เป็นพรหมจารีย์แล้ว เต็มขนาดแล้ว ก็เลื่อนมาเป็นคฤหัสถ์ คือจะเป็นพ่อบ้านแม่เรือน นี่ก็จะต้องเป็นให้ดีอีกแหละ ให้ดีกว่าปีที่แล้วอีกแหละ คนที่กำลังเป็นพ่อบ้านแม่เรือนก็ขอให้เป็นให้ดีกว่าปีที่แล้ว เด็กๆของเรากำลังทำผิด เสียหายเดือดร้อนกันเท่าไหร่ก็เพราะว่าไอ้ความทำผิดของพ่อแม่นั่นแหละทำก่อน คือสอนลูกไม่ดี สอนลูกไม่เป็น สอนลูกไม่ถูกต้อง หรือว่าสอนลูกไม่เพียงพอ ลูกมันก็ทำตามความพอใจหรือมันไปเห่อไปหาเป็นพวกเป็นอะไรในทางที่มันผิดๆ แล้วมันก็ต้องทำผิด แล้วไปโทษเด็กๆ ความจริงมันควรจะโทษพ่อแม่ ควรจะโทษคนใหญ่ ที่สอนไม่เป็นหรือว่าสอนไม่เพียงพอ แล้วเด็กจึงทำไม่ถูกไม่ต้อง ก็ควรโทษพ่อแม่ ในทางบาลีนี่เขาเรียกว่า นี่แหละคือที่พ่อแม่ฆ่าลูกของมันเอง แม่ฆ่าลูก พ่อฆ่าลูก หมายความว่าสอนไม่ถูกต้อง สอนไม่เพียงพอ แล้วลูกมันฉิบหาย จากความเป็นมนุษย์ แล้วก็เดือดร้อนมาถึงพ่อแม่ด้วย แต่ถ้าเราคอยระวังอยู่ทุกปีทุกปี ระวังที่สุดอยู่ทุกปีทุกปี มันผิดไม่ได้ มันมีแต่จะถูกต้องยิ่งขึ้น ขอให้คนที่อยู่ในฐานะเป็นพ่อแม่ เป็นพ่อบ้านแม่เรือนนั้นระวังในข้อนี้ เรากำลังก้าวหน้าไปในหน้าที่ของพ่อบ้านแม่เรือน ขอให้มันก้าวหน้าจริง ยิ่งขึ้นไปทุกปีจริงๆ เอาไปคิดไปนึกไปตรวจสอบดู อะไรยังบกพร่องแก้ไขเสียใหม่ให้ถูก ให้ปีนี้ดีกว่าปีที่แล้ว ให้ปีนี้เป็นพ่อดีกว่าปีที่แล้ว ให้ปีนี้เป็นแม่ดีกว่าปีที่แล้ว เป็นปู่เป็นตาอะไรก็ตามให้มันดีกว่าปีที่แล้ว ให้ประโยชน์มันจะได้กับลูกหลาน อย่าสักว่าทำเพ้อๆไป ทำบุญปีใหม่นี้อย่าสักว่าทำเพ้อๆ ต้องทำให้ได้ประโยชน์ ต้องทำให้ก้าวหน้า ต้องทำให้เจริญ มีเวลาสักยี่สิบปีอย่างน้อย คนที่เป็นพ่อแม่นี้แหละ สมมติว่าเป็นพ่อแม่ตั้งเมื่ออายุ สามสิบแบบนี้ สี่สิบ ห้าสิบ หกสิบ ตั้งสามสิบปีนู้น เขาให้เวลาตั้งสามสิบปีให้เป็นพ่อแม่ที่ดี เวลาตั้งสามสิบปีเป็นพ่อแม่ที่ดีไม่ได้มันก็บ้าเต็มทีแล้ว บางคนเป็นพ่อแม่ตั้งแต่อายุยี่สิบห้าปี ยี่สิบปีก็มี เวลามันตั้งสี่สิบปีเป็นพ่อแม่ที่ดีไม่ได้มันเหลือเกิน ผีมันหัวเราะ พ่อแม่ที่โง่ขนาดเป็นพ่อแม่ตั้ง สี่สิบปีแล้ว สิ่งต่างๆในครอบครัวมันลุล่วงไปอย่างดีไม่ได้ มันมีแต่เรื่องยุ่ง แรงขึ้น แรงขึ้น จนเป็นโรคจิตโรคประสาทแหละ มาที่วัดนี้มากขึ้นมากขึ้น คนที่เป็นโรคจิตเป็นโรคประสาทมาที่วัดนี้มาขอแนะนำ ให้แนะนำช่วยเหลือมากขึ้นมากขึ้น แล้วอยู่ในวัยเป็นพ่อเป็นแม่ แต่เป็นแม่มากกว่า คือเป็นผู้หญิงมากกว่าที่เป็นโรคเส้นประสาท มาขอความช่วยเหลือ ที่มาที่วัดนี้แหละ เห็นเป็นผู้หญิงมากกว่า คือมีเรื่องที่รบกวนจิตใจไปเสียหมดทั้งวันทั้งคืนยี่สิบปีสามสิบปีที่เป็นโรคเส้นประสาท พูดไม่เป็นเรื่องเป็นราว พูดเพ้อเหมือนกับคนบ้า นี่แหละมันล้มละลายแหละ พ่อแม่เป็นถึงขนาดนี้ ครอบครัวนี้มันก็เหมือนกับล้มละลาย เพราะฉะนั้นตั้งอกตั้งใจกำหนดกฏเกณฑ์ให้ถูกต้องตั้งแต่ความเป็นหนุ่มเป็นสาวเป็นพ่อบ้านแม่เรือนเรื่อยๆมา จะไม่เป็นอย่างที่ว่า ขอให้เป็นเด็กให้เกิดมาเป็นเด็กได้ราวสิบปี สิบสองปี สิบสองปีถึงยี่สิบห้าปีนี้เป็นรุ่นหนุ่มรุ่นสาวแล้ว หลังจากนี้ก็เป็นพ่อบ้านแม่เรือนแล้ว แล้วเป็นพ่อบ้านแม่เรือนได้ตั้งสามสิบปีสี่สิบปี แล้วยังเป็นไม่ได้ ไปตายดีกว่ามั้ง คิดดูให้ดี มันนานตั้งสามสิบปี สี่สิบปี นี่เป็นให้ถูกต้องไม่ได้ เอ๊า,ทีนี้เป็นได้ สมมติว่าเป็นได้จะเป็นอะไรต่อไป เลื่อนชั้นตามธรรมเนียมโบราณในประเทศอินเดียที่เรารับเอาระเบียบของเขามาใช้นะ เขาเรียกว่าเป็นวรรณะปลัด (นาทีที่ 21:52) พอมันยุ่งเรื่องบ้านเรื่องเรือนเรื่องเงินเรื่องทองเรื่องข้าวเรื่องของมากพอแล้ว ทีนี้จะหยุดพักกันสักที ก็อายุราวหกสิบปี เจ็ดสิบปีเป็นอย่างมาก ควรจะเปลี่ยนชีวิตใหม่หยุดพักกันสักที สี่สิบปีเป็นพ่อบ้านแม่เรือนนี้เหน็ดเหนื่อยมาก เปรียบเหมือนกับวัวลากเกวียนลากไถลากแอกลากอะไรอยู่เรื่อย สามสิบสี่สิบปี มันควรจะพอแล้วมั้ง พอหกสิบปีก็เริ่มนึกถึงไอ้ชีวิตอีกแบบหนึ่งแหละ เขาเรียกว่าโลกอื่นแหละทีนี้ สัมปรายิกะ แปลว่าอันอื่น เป็นพ่อบ้านแม่เรือนเหน็ดเหนื่อยเหมือนกับวัวลากเกวียนมาหกสิบปี อายุหกสิบปี หลังจากนี้ไปอยู่โลกอื่นกันทีเป็น สัมปรายิกะ คือเปลี่ยนเป็นผู้สงบเสียบ้างเถอะ อายุเลยหกสิบแล้ว ก็จัดให้มันมีความสงบเข้ามาแทน ไอ้ความยุ่งยากให้มันน้อยไปน้อยไป บางคนมีบุญมากถึงกับสลัดออกไปได้เลย หยุดได้เลยลูกหลานรับช่วงต่อไป เราหยุดเลยอยู่วัดอยู่วาอยู่อะไรไปเลย เหมือนกับว่าเดินมาเหนื่อย หอบฮั่กฮั่ก หยุดนั่งพักให้มันสบาย ใต้ร่มไม้เยือกเย็น นั่งพักสักทีอายุหกสิบ เจ็ดสิบ นี่นั่งพักสักที เรียกว่าเข้าอยู่ในโลกอื่น ไม่ใช่โลกบ้าๆบอๆ เหนื่อยไม่รู้จักสิ้นจักสุดเหมือนกับแล้วมา แต่มันจำเป็นจะต้องผ่านมาในทางนั้น คือจะต้องเหน็ดเหนื่อยต่อสู้กันอย่างเคร่งเครียด ถ้าไม่อย่างนั้นมันโง่ มันต่อสู้ชนะมันฉลาด พอฉลาดแล้วมันควรจะหยุด นี่แหละคนแก่จึงควรจะหยุด แต่ไม่ใช่หยุดอย่างโง่เขลา หยุดอย่างฉลาดเพราะได้ผ่านมาแล้วทุกอย่าง หกสิบปีมันผ่านมามากมายมันฉลาดทุกเรื่องทุกราวแหละ เพราะฉะนั้นเขาจึงเรียกว่า เกิดใหม่เป็นคนฉลาดรู้จักทุกสิ่งทุกอย่างแต่หนหลัง เป็นผู้แจ่มแจ้งในความเป็นมนุษย์ เรียกว่าความเป็นมนุษย์จะเป็นกันอย่างไรนี่เรารอบรู้ รอบรู้ทีเดียว ว่าเป็นมนุษย์นี่เป็นกันอย่างไร แบบไหนผิด แบบไหนถูก แบบไหนเสื่อม แบบไหนเจริญ รู้มาก ดี เมื่ออายุหกสิบปีนะ เด็กๆไม่อาจจะรู้ คนหนุ่มคนสาวก็ยังไม่อาจจะรู้ ยังรู้น้อย ขนาดเป็นพ่อบ้านแม่เรือนใหม่ๆก็ยังรู้น้อย ต้องพ่อบ้านแม่เรือนที่ถึงขีดสุดๆอายุหกสิบ จะรู้ ถ้าไม่รู้ต้องจัดว่าเป็นคนบรมโง่ ขอโทษนะว่าอายุหกสิบแล้วยังไม่รู้ ชีวิตเป็นอย่างไรนี่ ขอจัดเป็นคนบรมโง่ บรมโง่ เพราะมันไม่รู้จักเลื่อนชั้น มันไม่มีปีใหม่ มันไม่เปลี่ยนใหม่ มันไม่เลื่อนชั้น เพราะฉะนั้นเตรียมให้ดีๆ คนที่อายุจะหกสิบปี เตรียมสำหรับจะรู้หมดว่าชีวิตนี่เป็นอย่างไร เกิดมาทำไม ทรัพย์สมบัติคืออะไร ลูกหลานคืออะไร เกียรติยศคืออะไร ให้รู้ให้หมดเถอะ พออายุหกสิบปีแล้วก็แจ่มแจ้ง เป็นผู้ที่มีความรู้แจ่มแจ้งในเรื่องชีวิต เรียกว่าคนนี้มันไม่เสียทีเกิดมา มันก้าวหน้าจนเป็นผู้แจ่มแจ้งในชีวิต ทีนี้ยังมีอีกตอนหนึ่งอีก เป็นผู้นั่งพักสบายเยือกเย็นแจ่มแจ้งในชีวิตมาพอสมควรแล้วยังมีอีกตอนหนึ่งอีก ถ้าเป็นมันคนดีมีบุญ มันยังทำได้อีกตอนหนึ่งอีก คือเป็นแสงสว่างแก่ผู้อื่น คุณปุ่คุณตาคุณย่าคุณยายคุณชวดนี้ควรจะเป็นฉลาด เอ่อ,ควรจะเป็นคนฉลาด สามารถจะสอนลูกสอนหลานสอนเหลน ให้ได้ดีที่สุดอย่าให้ต้องทำผิด อย่าให้เสียเวลา ไม่มีใครจะเป็นครูได้ดีกว่าคนที่ได้ผ่านมาแล้ว เพราะฉะนั้นคนที่อายุตั้งหกสิบปีขึ้นไปมันผ่านมาแล้วมาก มันควรจะพูดถูกทุกคำ พูดออกไปทุกคำจะต้องถูกต้อง ต้องไม่ผิด ถ้ายังผิดอยู่อีก มันยิ่งกว่าบรมโง่แหละ บรมมหาโง่ มหาบรมโง่แหละ อายุตั้งหกสิบเจ็ดสิบแล้วพูดให้ลูกหลานฟังไม่ถูกนี่มันเป็นมหาบรมโง่ ควรจะกลัวไว้ทุกคน วัยนี้เขาเรียกว่า สันยาสี แปลว่าผู้เที่ยวไปแจกสอง เอ่อ,แจกของส่องตะเกียง อยู่ที่บ้านก็ได้แต่ว่าแจกของส่องตะเกียง ให้วิชาความรู้แก่ลูกแก่หลานแก่เหลนแก่โหลนแก่เพื่อนบ้านเรือนเคียงรอบๆนั่นแหละ ถ้าเก่งกว่านั้นก็ไปอยู่ป่า ไปแล้วก็ออกมาสั่งสอนประชาชน เหมือนพระพุทธเจ้า นั่นเขาเรียก สันยาสี สาวกทั้งหลายของพระพุทธเจ้านี่เขาก็เรียกแบบสันยาสี ไม่มีอะไรที่อยู่เป็นของตัว ท่องเที่ยวไปแจกของส่องตะเกียง สอนให้รู้เรื่องโลกก็เหมือนกับแจกของ สอนให้รู้เรื่องธรรมนี่เหมือนกับส่องตะเกียง เรียกว่าแจกของส่องตะเกียง คือสอนคนได้ทั้งให้เจริญในโลก และเจริญในธรรม ถ้าใครทำได้ถึงขนาดแจกของส่องตะเกียงแล้วคนนั้นนะเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์เกิดมาทีหนึ่งได้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ ได้รับสิ่งที่ควรจะได้รับ ครบบริบูรณ์ ไม่เสียทีที่เกิดมา นี่แหละว่าเกิดมาทีหนึ่งจะได้อะไรจะเป็นอย่างไรมันอยู่ที่ตรงนี้ นาทีที่ 27:50 – 27:57 เสียงขาด อืม,ทำไว้ไม่ดี นี่แหละประโยชน์ของการที่ว่าเลื่อนชั้น เลื่อนชั้นทุกปีทุกปี ปีใหม่แล้วก็เลื่อนชั้น ทีนี้ใครจะเลื่อนหรือไม่เลื่อนก็รับผิดชอบตัวเอง เพราะฉะนั้นมาตักบาตรวันนี้ ก็มาตักบาตรปีใหม่ แสดงความยินดีปรีดาปราโมทย์ ว่ามันได้เลื่อนชั้น มันจะดีกว่าปีที่แล้ว ทำบุญให้ชีวิตที่เลื่อนชั้น เขาชอบพูดกันว่าปีเก่ามันตายไปแล้วทำบุญให้มันเสีย ปีใหม่มานี่ต้อนรับให้ดี ให้มาก ให้แปลก ให้เจริญก้าวหน้าไปกว่าเก่า ขอให้แจ่มแจ้งในข้อนี้ ทำความเข้าใจแจ่มแจ้งในข้อนี้ แล้วเราก็จะได้รับผล ในขนบธรรมเนียมประเพณีที่ทำบุญปีใหม่จริงเหมิอนกัน เอาละทีนี้ก็จะตักบาตรแหละ ดูแล้วคนก็หลายคน ถ้าตักกันไม่เป็นระเบียบคงจะชุลมุน ถ้าเกิดขัดข้องขึ้นมา ก็แสดงความโง่ ขออภัย ขออภัย ขออภัย ถ้าตักบาตรกันอย่างชุลมุนไม่นั้นแล้วก็เป็นคนโง่ เพราะฉะนั้นตักบาตรอย่าให้มันชุลมุนอย่าให้มันขัดข้อง อย่าให้มันมีอะไรที่ผิดพลาดเสียหายนะ คือต้องเวียนไปทางเดียวอย่างนั้นแหละ ตั้งต้นตรงไหนแล้วก็เวียนไปทางซ้ายหรือขวาก็แล้วแต่ไป ทางเดียวเรื่อย แล้วก็กลับไปหาตอนต้นๆอีกแล้วก็มันไม่ชุลมุนแหละ ถ้าไม่มีระเบียบ ตามพอใจ แย่งกันอะไรนี้ ก็ชุลมุนก็ติดกันอยู่นั่นแหละ ไปไม่รอด เอาละเป็นว่า คือเดินขึ้นมาแล้วกัน อยู่ตรงไหนก็ตรงไปตรงนั้นแหละ เลี้ยวซ้ายก็เลี้ยวไปเลย แล้วพออยู่สุดซ้ายค่อยอ้อมไปหาตั้งต้นที่ทางขวา สุดขวาอีกก็ได้ แล้วไม่ชุลมุนแหละ ไม่ปะทะ บาตรมันเล็กมันก็ต้องถ่าย เลยต้องมีขลุกขลักบ้าง แต่ถ้าช่วยกันระมัดระวังให้ดี ก็คงจะไม่เสียหายไม่เดือดร้อนอะไร คนที่คอยถ่ายนั่นแหละบางทีมันก็ ทำไม่ค่อยจะเป็น พูดเดี๋ยวมันก็จะโกรธอีก มันโง่เหมือนกัน ไอ้คนคอยถ่ายบาตร บางทีก็โง่มากๆ ปีที่แล้วโง่เท่าไรปีนี้มันก็จะโง่เท่านั้นอีก ไอ้คนถ่ายบาตรนี้แหละ เพราะเห็นมาสามสี่ปีแล้วมันยังโง่เท่าเดิม ไอ้คนถ่ายบาตรนะ นี่มันน่าเสียใจ อะไรอะไรมันไม่ได้ฉลาดขึ้น ไม่ได้ฉลาดขึ้น จะเรียกว่าปีใหม่อย่างไรเล่า เพราะฉะนั้นขอให้คนตักบาตรก็ฉลาดขึ้น ขอให้คนรับบาตรคือพระก็ฉลาดขึ้น ขอให้คนถ่ายบาตรมันก็ฉลาดขึ้น แล้วก็ดีใจเพราะมันได้ฉลาดขึ้น เดี๋ยวคอยดูเถอะ คนตักบาตรโง่ๆ ก็มี คนรับบาตรโง่ๆก็มี คนถ่ายบาตรโง่ๆก็มี มันน่าเสียใจที่มันไม่ฉลาดขึ้น ไม่ฉลาดขึ้น พอพูดให้ฉลาดแล้วมันโกรธนู้น พอตักเตือนให้ทำอะไรให้ละเอียดละออแยบคายอะไรแบบนี้ มันโกรธนู้น กลับหาว่าจู้จี้บ้าง หาว่าสอนอย่างเด็กบ้าง แต่ความจริงมันก็โง่เหมือนกับเด็กๆแหละ แต่พอไปเตือนเข้า มันโกรธ นี่มันเสียนิสัยมาแต่ ที่พอคุณนั่นแหละไม่สอนมาให้ดีตั้งแต่เด็กๆ พอเป็นพระแล้วยังโง่นี่ ยังดื้อ ยังโง่ ยังไม่เข้าใจ ไม่ปรับปรุงอะไรให้มันดีขึ้นได้ นอกจากว่าทำบุญแล้วขอให้เป็นการสอบไล่ด้วย วันนี้นอกจากทำบุญแล้วให้เป็นการสอบไล่ด้วย ว่าใครมันโง่ ว่าใครมันฉลาด ว่าใครมันจะก้าวหน้าดีกว่าปีที่แล้ว เอาล่ะเรื่องที่จะพูดมันก็พอกันทีแหละ พอสมควรแก่เวลา มาวัดนี้มาให้ท่านสมภารด่า เขาว่ากันอย่างนั้น แต่มันจำเป็น ถ้าไม่อย่างนั้นมันเสียหายยิ่งกว่านั้นอีก ก็เลยเอากันพอให้รอดตัวไปได้ที ให้สืบอายุพระศาสนาได้ ให้ประเทศชาติตั้งอยู่ได้ ให้บ้านเมืองเจริญ เพื่อประเทศชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ และทุกสิ่งทุกอย่างแหละ แม้แต่แผ่นดินนี้ ก็มันจะได้มีประโยชน์ เอาล่ะ ขอย้ำอีกทีหนึ่งว่า อย่าให้ชุลมุนนะ เดินตรงเข้ามาองค์ไหนก็ตักองค์นั้นแล้วก็เลี้ยวไปทางเดียวกันเลย หรือว่าจะมาเข้าตรงกลางแล้วก็ให้ออกไปทางข้าง แต่ฉันต้องขอตัว ขามันสั่นมันยืนหลายบาตรรับหลายบาตรไม่ได้