พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล วัดป่าสุคะโต แสดงธรรมก่อนฉันเช้าวันที่ 17 เมษายน 2567

ใครที่ใช้อินเตอร์เน็ตบ่อย ๆ ย่อมรู้จัก YouTube เหมือนกับที่เดี๋ยวนี้แม้กระทั่งเด็ก ๆ วัยรุ่นก็รู้จัก Facebook ที่ YouTube เป็นที่นิยมก็เพราะว่าเป็นช่องทางที่ผู้คนนี้จะเข้าถึงข้อมูลข่าวสารนานาชนิด รวมทั้งความบันเทิงต่าง ๆ เพลง หนัง ละคร ซีรีส์ แม้กระทั่งวิธีทำสิ่งต่าง ๆ เช่น ตัดเสื้อ ทำอาหาร หรือว่าซ่อมรถ มีทุกอย่าง

แต่ว่าส่วนใหญ่คนก็สนใจ YouTube ในฐานะที่มันเป็นช่องทางในการนำเสนอสิ่งที่ให้ความสุข สนุกสนาน ความบันเทิง เพราะฉะนั้นมันก็เลยเป็นช่องทางที่ทำให้หลายคนอยากหารายได้ อยากมีชื่อเสียง อยากเด่นอยากดังก็ใช้ YouTube โดยการนำเสนอคลิปวีดีโอต่าง ๆ

เดี๋ยวนี้มีนานาชนิด แม้กระทั่งการแนะนำเสื้อผ้า รองเท้า แนะนำอาหาร ร้านอาหาร เครื่องประทินโฉมมีหมด สุดท้ายเลยแม้กระทั่งวิธีทำระเบิดนี้ก็ยังหาดูได้จากทาง YouTube นี้ เพราะฉะนั้น คนรุ่นใหม่จำนวนมากที่เขามีหัวทางนี้ก็ไปใช้ YouTube ในการนำเสนอคลิปวีดีโอต่าง ๆ ทำเป็นแล้วพบว่า มันทำให้มีรายได้เข้ามาเป็นกอบเป็นกำแล้วก็รวดเร็วมาก แถมจะกลายเป็นคนที่มีชื่อเสียงด้วย

เดี๋ยวนี้เรามีคำว่า YouTuber คือคนที่ผลิตเนื้อหาโดยเฉพาะคลิปวีดีโอนี้ หรือว่าถ่ายทอดอะไรต่าง ๆ ในทาง YouTube และถ้ามีชื่อเสียงมาก ๆ เราก็เรียกว่าอินฟลูเอนเซอร์นี้ก็เป็นคำใหม่ที่เด็กวัยรุ่นคนหนุ่มสาวอยากเป็น เพราะว่าเป็นแล้วก็มีชื่อเสียง มีเงินมีทองเข้ามา อินฟลูเอนเซอร์นี้แปลว่า ผู้ที่มีอิทธิพล แต่ไม่ใช่ผู้มีอิทธิพลอย่างที่เราเคยรู้จักที่เป็นพวกที่เข้าข่ายมาเฟียหรือเจ้าพ่อ

มีอินฟลูเอนเซอร์คนหนึ่งชื่อนิโคลัส เพอรี (Nicolas Perry) เป็นคนอเมริกัน แกทำช่อง YouTube นี้ เรียกว่าแปลกดีคือทุกเรื่องทุกคลิปที่แกนำเสนอนี้จะเป็นเรื่องการกิน กินแปลก ไม่ใช่คลิปวีดิโออย่างเดียวแต่เป็นถ่ายทอดสดด้วย เป็น channel ช่องโทรทัศน์ของเขาเลย เพราะเดี๋ยวนี้ YouTube ก็มีช่องโทรทัศน์เหมือนกัน เน้นเรื่องกินแปลก สรรหาของกินและสรรหาวิธีกิน

ปรากฎว่ามีคนนิยมมาก มีสมาชิกถึงเกือบ 9 ล้านคน เสียเงิน คนยอมเสียเงินที่มาดูนายนิโคลัสนี้กินแปลก เฉพาะคนที่ดูรายการเขานี้จนถึงวันนี้ก็ประมาณ 2,500 ล้านวิวแล้ว คนก็แปลกชอบดูการกินแปลก ๆ

แต่ที่แปลกกว่านั้นคือ ตัวนายนิโคลัสนี้เพราะว่าแกขยันทำรายการของแกมากจนกระทั่งอ้วนเอา อ้วนเอา

ภายในเวลา 4 ปีจากคนที่รูปร่างสะโอดสะองนี้กลายเป็นคนอ้วนขนาด 200 กิโล ทุกวันนี้กินไม่หยุด ทำรายการชวนกินแปลก ๆ เสร็จแล้วก็ต้องหาอะไรมานำเสนอเพื่อจะได้รักษาเรตติ้ง หรือเพื่อจะได้มีเรตติ้งหรือผู้ชมมากขึ้นเรื่อย ๆ พอนำเสนออย่างนี้มากเข้า ๆ ร่างกายก็อ้วนเอาๆ จนทุกวันนี้ป่วยด้วยโรคสารพัด และแน่นอนโรคหัวใจคงจะถามหาด้วย

ทำไมมาถึงจุดนี้ได้ ก็เพราะว่าต้องการรักษาความนิยมเอาไว้ ถ้าไม่ทำอะไรแปลก ๆ ก็จะมีผู้ติดตามน้อยลง และถ้าผู้ติดตามน้อยลงก็จะมีรายได้น้อยลงด้วย การกินบางอย่างนิโคลัสไม่ได้คิดเอง ผู้ติดตาม แฟนเขายุ เขานำเสนอ ตัวเองก็ต้องทำตามเพื่อจะได้รักษาความนิยมเอาไว้ ในการที่รักษาความนิยมของผู้ติดตามนี้ มันก็ทำให้ตกอยู่สภาพที่ว่าตกอยู่ในกับดักของผู้ติดตาม

อันนี้เป็นคำใหม่ กับดักผู้ติดตามคือว่า ต้องทำทุกอย่างเพื่อสนองความต้องการของผู้ติดตาม ทำให้เขาพอใจ ทำอะไรก็ได้ที่ให้เขาพอใจจะได้มีเรตติ้งสูง ๆ ก็เลยตกอยู่ในสภาพที่ไม่เป็นตัวของตัวเอง แล้วก็กลับเป็นโทษกับตัวเองเพราะการกินที่กินไม่หยุด ทีแรกกินเพื่อรักษาเรตติ้ง แต่พอกินไป กินไปร่างกายมันเกิดแปรปรวนขึ้นมา เลยกลายเป็นพวกประเภทกินไม่หยุด อ้วนเอา ๆ จนกระทั่งตอนนี้ก็ป่วยโน่นป่วย

ได้เงินมา มีคนนิยมติดตามถึง 8-9 ล้านคนก็จริง แต่คุ้มหรือเปล่า จากคนที่เป็นอินฟลูเอนเซอร์ คือคนที่จะไปมีอิทธิพลต่อพฤติกรรมของผู้คน ตอนนี้กลับโดนผู้ติดตามนี้ครอบงำ ตกอยู่ภายใต้อิทธิพลของผู้ติดตาม ของแฟนที่ติดตาม

อันนี้มันก็เห็นชัด อะไรที่เวลาเราต้องแสวงหาความนิยมนี้ สิ่งที่เราต้องแลกก็คือ ความเป็นตัวของตัวเอง เพราะต้องการคำชื่นชมสรรเสริญ ต้องการเรตติ้ง เราก็ต้องยอมทำตามความต้องการของเขา ต้องยอมปรนเปรอหรือตอบสนองความต้องการของเขา ก็เลยกลายเป็นทาสของความนิยมการยกย่องสรรเสริญ

ก็ไม่แตกต่างจากดารา ดาราจำนวนมากนี้ใคร ๆ ก็อยากเป็น จะได้มีชื่อเสียง แต่พอมีชื่อเสียงแล้วมีแฟน FC เยอะ ๆ มาก ๆ ปรากฎว่าก็ตกอยู่ในการครอบงำของ FC เขาพูดเขาวิจารณ์อะไรก็สะเทือน บางคนฆ่าตัวตาย เพราะถูก FC วิจารณ์หนัก ๆ ถูกแฟนคลับวิจารณ์แรง ๆ ก็กลายเป็นว่าแทนที่จะมีความสุข ก็กลับตกเป็นเหยื่อของคำชื่นชมสรรเสริญ อันนี้เป็นกันมาก

ทำอะไรก็ตามก็เพื่อต้องการรักษาเรตติ้ง เพิ่มเรตติ้ง แต่ทำไป ๆ ก็เลยไม่เป็นอิสระ ทุกวันนี้ต้องหาอะไรโพสต์ ต้องหาภาพต้องหาข้อความเด็ด ๆ เพราะว่าถ้าขืนไม่มีโพสต์ ไม่มีข้อความ ไม่มีภาพเด็ด ๆ เดี๋ยวคนติดตามลดลง ก็เลยต้องทำทุกอย่างเพื่อสนองความต้องการของคนเหล่านั้น สุดท้ายก็ไม่มีความสุข ได้ชื่อเสียง ได้เงินได้ทอง เป็นที่รู้จักเด่นดัง แต่ว่าไม่มีความสุข

เป็นกันเยอะเลย สุดท้ายก็เครียด แล้วเผลอ ๆ พอเครียดหนักเข้าก็ซึมเศร้า พอคนวิจารณ์ไม่ถูกใจพอเขาวิจารณ์แล้วก็อยากจะฆ๋าตัวตายก็มี

อันนี้ก็เป็นสิ่งที่ทุกคนนี้ไม่ค่อยตระหนักว่า การมีชื่อเสียง การมีเงินทอง การมีเรตติ้งสูง ๆ นี้เราต้องแลกกับอะไรบ้าง การที่เราเป็นคนธรรมดามีความสุขมากกว่า ถ้าเรามีความรู้จักพอในสิ่งที่มี.