พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล วัดป่าสุคะโต แสดงธรรมก่อนฉันเช้าวันที่ 29 มกราคม 2568

ทำอย่างไรเราจึงจะมีอายุยืน หลายคนคงอยากรู้คำตอบ แต่หลายคนมีคำตอบอยู่แล้วในใจคือ ทำบุญ เพราะว่าเวลาทำบุญ พระจะให้พรว่า อายุ วัณโณ สุขัง พะลัง หรือ อายุ วรรณะ สุขะ พละ

แต่ที่จริงแล้วนอกจากทำบุญแล้ว ยังมี ธรรม อีกอย่างหนึ่งที่ช่วยให้อายุยืน ธรรมนั้นคือ อายุวัฒนธรรม ความหมายตรงตัวอยู่แล้ว ธรรมที่ทำให้อายุยืน มี 5 ข้อ และ 1 ใน 5 คือ มีศีล หรือว่าประพฤติศีล ศีลที่ว่านี้พื้นฐานคือ ศีล 5

ศีล 5 ถ้าเรารักษา เราปฏิบัติ อายุยืน เพราะว่าไม่มีเรื่องเดือดเนื้อร้อนใจ ไม่ไปทำให้ใครเดือดร้อนจนกระทั่งเขามารบกวนรังควานหรือทำร้ายเรา

แต่ว่ามีศีลข้อหนึ่งที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพโดยตรง คือ ศีลข้อที่ 5 การไม่ดื่มน้ำเมา เพราะว่าถ้าดื่มน้ำเมาแล้วมีโอกาสมากที่จะอายุสั้น อายุสั้นเพราะว่าเกิดอุบัติเหตุ อายุสั้นเพราะไปตีรันฟันแทงเพราะเมามาย และที่สำคัญคืออายุสั้นเพราะว่าสุขภาพย่ำแย่

รู้กันดีว่ากินเหล้าทำให้สุขภาพเลวร้าย เพราะมีผลกระทบต่ออวัยวะสำคัญหลายอย่าง เช่น

1) สมอง ทำให้สมองเสื่อมเพราะฤทธิ์แอลกอฮอล์

2) กระเพาะ เหล้าที่เรากินมีความเป็นกรด มันไปกัดกระเพาะ ทำให้กระเพาะอักเสบและทะลุได้

3) ตับ กินเหล้ามากตับแข็ง

4) ตับอ่อน ตับอ่อนถ้าเจอแอลกอฮอล์มาก ๆ ตับอ่อนอักเสบ และมันสำคัญด้วย ตับอ่อนอักเสบทำให้อวัยวะต่าง ๆ รวนไปหมด

5) หัวใจ หัวใจวายได้ง่าย

6) หลอดเลือด โดยเฉพาะหลอดเลือดสมอง เส้นเลือดในสมองแตกก็ตาย

อันนี้เรารู้กันมานานแล้ว แต่ว่าตอนนี้เขาเพิ่งมีการเปิดเผยงานวิจัยชิ้นหนึ่งที่ระบุว่าเหล้ายังทำให้เป็นโรคมะเร็งด้วย เป็นมะเร็งที่เกิดขึ้นกับอวัยวะต่าง ๆ มากมาย ไม่ใช่แค่มะเร็งตับเท่านั้น รวมถึงมะเร็งปอดด้วย ทั้งที่ดูแล้วไม่น่าจะเกี่ยวข้อง แต่ว่ามันส่งผลถึงมะเร็งชนิดอื่นด้วย

ในอเมริกาเขาพบว่าคนที่ตายเพราะมะเร็งจำนวนมากเพราะว่ากินเหล้า และไม่ได้กินเหล้าเยอะ แม้แต่กินเหล้าตามหรืออยู่ในเกณฑ์ที่รัฐบาลหรือทางการสหรัฐกำหนดก็มีโอกาสเป็นมะเร็งได้ 17 เปอร์เซ็นต์ของคนที่ตายเพราะมะเร็ง เขากินเหล้าอยู่ในเกณฑ์ที่ทางการกำหนด

ทางการกำหนดว่ าวันหนึ่งกินเหล้าได้ กินเบียร์ได้ไม่เกิน 2 ขวด คือ 2 กระป๋อง กินไวน์ได้ไม่เกิน 1 ขวดเบียร์ กินวิสกี้ได้ไม่เกิน 6 ช้อนโต๊ะ ขนาดคนที่กินเหล้าหรือบริโภคแอลกอฮอล์อยู่ในเกณฑ์ที่ว่านี้ยังเป็นมะเร็งกัน เยอะด้วย

ในอเมริกาคนที่ตายเพราะมะเร็งซึ่งเกี่ยวข้องกับการกินเหล้ามีหลายหมื่นคน ประมาณ 20,000 คนในแต่ละปี และในจำนวนนี้ 17 เปอร์เซ็นต์ไม่ได้กินเหล้าเกินกำหนดหรือเกินเกณฑ์ที่รัฐบาลได้วางเอาไว้ แปลว่าเกณฑ์ที่กำหนดเอาไว้ว่าเป็นเกณฑ์ขั้นต่ำที่ปลอดภัย ตอนนี้ไม่ปลอดภัยจริงแล้ว

และเอาเข้าจริง ๆ อาจจะไม่มีเกณฑ์ไหนที่ปลอดภัยเลย หมายความว่า ไม่ว่ากินน้อยหรือกินมากก็มีโอกาสที่จะเจ็บป่วย และถ้ากินบ่อย ๆ หรือกินเป็นประจำ แม้กินเล็กกินน้อย กินไม่มาก แต่กินทุกวัน ๆ นอกจากจะเกิดปัญหากับอวัยวะต่าง ๆ ที่พูดมา ไม่ว่าจะเป็นสมอง หัวใจ ตับ ตับอ่อน กระเพาะ หรือว่าเส้นเลือดสมองแล้ว มะเร็งชนิดต่าง ๆ ก็จะเกิดขึ้นได้

อันนี้เป็นข้อมูลใหม่ที่ทำให้ผู้คนคงต้องมาคิดกันแล้วว่าการกินเหล้าดีจริงหรือ คุ้มไหม กินเหล้าเพื่อเข้าสังคม แต่ว่าตายเร็ว ตายเพราะมะเร็ง ตายเพราะเส้นเลือดในสมองแตกยังไม่เท่าไร ไม่ทรมานมาก เว้นแต่ว่าไม่ตายทันที กลายเป็นผัก อันนี้ลําบากหน่อย แต่ว่าตายเพราะโรคมะเร็งไม่ใช่ว่าตายเร็ว มันตายแบบผ่อนส่ง

เข้าสังคม แต่เข้าได้ชั่วคราว พอถึงเวลาป่วยเป็นมะเร็งต้องนอนติดเตียง ไม่มีโอกาสไปสังสรรค์ แถมเวลาที่จะอยู่กับครอบครัวก็ไม่มี เว้นแต่เขาจะมาเยี่ยม เขามาหา สิ้นเปลืองเงินทอง และเราก็เสียโอกาสในการที่จะใช้ชีวิตให้มีคุณค่า มีประโยชน์หากว่าไม่เจ็บป่วย

เพราะฉะนั้น การที่เราถือศีลไม่ใช่แค่เพื่อทำบุญอย่างเดียว เป็นการต่ออายุให้เราด้วย ทำให้เรามีอายุยืน และลดทอนความเจ็บปวดหรือความทุกข์ทรมานต่าง ๆ

นี่เฉพาะศีลข้อเดียว และอย่างที่บอก ธรรมที่ช่วยให้อายุยืนมี 5 ข้อ ศีลเป็นแค่ 1 ใน 5 อีก 4 ข้อก็สำคัญเหมือนกัน คือ

หนึ่ง กินอาหารที่ย่อยง่าย อาหารที่ยอยง่ายหมายถึงผัก ปลา แต่ถ้าเป็นเนื้อย่อยยาก ดูอร่อยก็จริง แต่ว่าทำให้เจ็บป่วยได้ง่าย โรคหัวใจ โรคความดัน และสารพัดโรคที่เกิดจากการกินเนื้อเยอะ ๆ

และสอง ท่านบอกว่าให้รู้จักทำความสบายให้กับตัวเอง ความสบายไม่ได้เสียหาย พุทธศาสนาไม่ปฏิเสธ เราต้องรู้จักความสบายบ้าง ไม่ใช่ตากแดดตากฝน ตรากตรำทำงานหนัก หักโหม

แต่ว่าท่านสอนอีกว่า ข้อที่สามคือ ทำความสบายให้พอเพียง คือรู้จักประมาณ ไม่ใช่สบายเกินไป

เดี๋ยวนี้เราสบายเกินไป เพราะว่าเรานั่ง ๆ นอน ๆ อยู่บนเก้าอี้ อยู่บนเตียง ทำงานก็ไม่ได้ขยับเขยื้อนร่างกายเท่าไร นั่งอย่างเดียว จะเดินทางไปไหนก็ไม่ต้องเดิน นั่งรถ แม้แต่จะขึ้นไปทำงานบนชั้น 2 ชั้น 3 ก็ไม่ต้องขึ้นบันไดแล้ว มีลิฟต์ มีบันไดเลื่อน ไม่ได้ใช้แรงเลยแม้แต่น้อย หรือใช้นิดเดียว แต่กินเยอะ กินมาก

พลังงานที่สะสม ถ้าไม่ได้ใช้ออกไปก็กลับมาทำร้ายตัวเราเอง ไขมันที่พอกพูนขึ้นมามีไว้เพื่อใช้ในยามที่เราขาดแคลนอาหาร ไขมันในร่างกายจะออกมาแปรรูปเป็นพลังงาน แต่พอไม่ใช้ เอาแต่สะสมมาก ๆ ก็ไปสะสมในตับ ไปสะสมตามเส้นเลือด สุดท้ายเส้นเลือดอุดตัน ถ้าไม่ตันก็แตก สุดท้ายก็ตายก่อนวัย

เพราะฉะนั้น อย่างน้อยต้องรักษาศีลให้ดี ๆ และรู้จักประมาณในการบริโภค

และ ข้อสุดท้าย สี่คือ การมีกัลยาณมิตร การมีกัลยาณมิตรก็ช่วย เพราะว่าถ้าไม่มีเพื่อน มีแต่พวก มีแต่บริวาร มันเหงา เดี๋ยวนี้ตายเพราะความเหงาเยอะ เพราะแม้แต่เพื่อนกินยังไม่มีเลย อย่าว่าแต่เพื่อนแท้เลย เพื่อนกินก็ไม่มี มีแต่พวก

เพราะนั้น การมีกัลยาณมิตร นอกจากช่วยทำให้เราไม่ไปถลำในทางชั่ว ไม่ไปสำมะเลเทเมาแล้ว ไม่ไปทุจริต ไม่ได้ผิดศีลแล้ว ยังทำให้เรามีความอบอุ่น ไม่เหงา

ความเหงาทำให้อายุเราสั้น คนสมัยนี้ตายเร็วเพราะความเหงา เพราะว่าไม่มีใครเลย ยิ่งเกษียณแล้วยิ่งเหงาเข้าไปใหญ่ จึงตายเร็ว ทั้ง ๆ ที่กินดีอยู่ดี ไม่ได้ขาดแคลนอะไรเลย บางทีไม่ได้กินเหล้าด้วยซ้ำ แต่ว่าความเหงาทำให้ตายเร็วได้เหมือนกัน

เพราะเขาว่าความเหงามีผลต่อสุขภาพพอ ๆ กับการกินเหล้าสูบบุหรี่หลาย ๆ ปีติดต่อกัน

อันนี้เป็นเรื่องที่เราควรจะใส่ใจเอาไว้.