พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล วัดป่าสุคะโต แสดงธรรมก่อนฉันเช้าวันที่ 14 เมษายน 2567

เมื่อเร็ว ๆ นี้ กรุงเทพมหานครเปิดตัวโครงการหนึ่งซึ่งดีมาก ช่วยบรรเทาความทุกข์ของคนที่ทุกข์ยากเดือดร้อน แล้วก็อาจจะมีประโยชน์ต่อโลกด้วยถ้าหากว่ากระจายขยายตัวหรือว่าทำกันมาก ๆ นั่นคือโครงการ BKK Food Bank สมัยนี้ต้องใช้ภาษาอังกฤษเพราะว่าเข้าใจง่าย

บางเขตใน กทม. ตอนนี้เขาเริ่มรับบริจาค อาสาตัวเป็น Food Bank โดยการรับบริจาคอาหารที่ใกล้หมดอายุ แล้วก็ไม่สวย หรือว่าไม่ผ่านการรับรองคุณภาพ QC ของห้างสรรพสินค้า ร้านอาหาร ร้านสะดวกซื้อ ภัตตาคาร แต่ของมันยังกินได้ หรือเอาไปปรุงเป็นอาหารได้ แต่ว่าไม่สวย ก็เลยไม่ผ่าน QC เอาไปขายไม่ได้ แต่ว่ายังมีประโยชน์เอาไปปรุงเป็นอาหารได้ หรือว่ากินได้ เช่น มาม่า ปลากระป๋อง แป้ง หรือว่าข้าวสาร เป็นต้น

พวกนี้วันหนึ่ง ๆ จะถูกคัดออกจากห้างสรรพสินค้า ร้านสะดวกซื้อ ร้านอาหารเป็นจำนวนมาก เฉพาะในกรุงเทพฯ ก็คงจะหลายตันทีเดียว และที่ผ่านมาก็ถูกทิ้งเป็นขยะ แต่ตอนนี้ กทม.เขาขอเป็นตัวกลางรับอาหารเหล่านี้เพื่อให้คนที่เดือดร้อนมารับไป ไม่ได้ไปขาย แต่ว่าไปกิน ไปปรุงเป็นอาหาร

ก็มีอยู่ 2 กลุ่ม ที่ตอนนี้เขาให้มาใช้ประโยชน์จากโครงการนี้ ประเภทแรกคือ ผู้ป่วยติดเตียงหมายถึงติดเตียงที่บ้าน เพราะติดเตียงที่โรงพยาบาลก็คงมีโรงพยาบาลดูแล ติดเตียงที่บ้านซึ่งตอนนี้มีเยอะมาก แล้วก็คนพิการ ก็เยอะเหมือนกัน กทม.มีบริการส่งอาหารที่ว่านี้ถึงบ้านเลย

ประเภทที่สองคือ ผู้ที่มีรายได้น้อย พูดง่าย ๆ คือยากจน รวมทั้งผู้ประสบเหตุ อุบัติเหตุ อุบัติภัย สาธารณภัย น้ำท่วม หรือว่าดินถล่ม ไฟไหม้ เหตุการณ์เหล่านี้ถ้าเกิดขึ้นจริง ๆ อย่างน้อยในช่วงอาทิตย์แรกเขาจะลำบาก ไม่รู้ว่าจะเอาอาหารที่ไหนมากิน

เขตที่เขาเปิดรับอาหารพวกนี้โดยเป็นตัวกลาง เป็น Food Bank ก็มีอยู่ 4 เขต คือ ห้วยขวาง บางขุนเทียน บางพลัด แล้วก็พระโขนง ต่อไป กทม.ตั้งใจจะขยายไปทั่วทั้ง 50 เขต เป็นโครงการที่ดีมาก ดูจากคลิปวีดีโอแล้วเหมือนกับว่าเป็นร้านเล็ก ๆ มีมาม่า มีปลากระป๋อง มีข้าวสาร

คนที่มีสิทธิ์มารับอาหารนี้ได้ จะต้องมาลงทะเบียนก่อน แล้วจะได้พาสปอร์ต(เหมือนกับบัตรประจำตัว) เวลาจะมารับอาหารก็เอาพาสปอร์ตมายื่น ซึ่งก็คงจะมีการระบุว่ามารับอาหารเมื่อไหร่ วันไหน อันนี้เพื่อป้องกันการเวียนเทียน ที่จริงคำว่าเวียนเทียน เป็นคำดี แต่ว่าเดี๋ยวนี้กลายเป็นคำที่เอาไปใช้ในทางที่แย่ไปแล้ว มาเวียนเทียนคือมาหยิบเอาไป มาขอเอาไป ทีละน้อย ๆ ทุกวัน ๆ ไม่ใช่เอาไปกินบริโภคแต่ไปขาย ต่อ อย่างนี้เขาเรียกว่าเวียนเทียน ซึ่งก็เป็นสิ่งที่คนที่ตั้งใจดีกลัวกัน เพราะแบบนี้ก็มีเยอะ

โครงการนี้ดีมากเพราะว่าคนที่ทุกข์ยากเดือดร้อนมีเยอะมาก ในขณะที่อาหารที่เหลือทิ้ง ทาง Food Bank ใช้คำว่า ส่วนเกิน อาหารส่วนเกิน ซึ่งความหมายจริง ๆ ก็คือเป็นอาหารที่ถูกคัดทิ้งทั้งที่ยังไม่หมดอายุ แล้วกินได้เพียงแต่ว่าไม่สวย วัน ๆ หนึ่งมีเยอะมาก

แล้วพวกนี้พอถูกคัดทิ้งแล้วไปไหน กลายเป็นขยะ ก็สร้างปัญหาให้กับสิ่งแวดล้อม คนที่เดือดร้อนนี่เขารออาหารพวกนี้แต่เขาไม่มีกิน ในขณะที่อาหารก็ล้นเหลือแล้วก็ถูกทิ้ง แทนที่จะเข้ากระเพาะของคนที่หิวโหย ก็กลายไปถูกส่งทิ้งในหลุมขยะ พวกนี้มันก็ก่อปัญหามลภาวะ อย่างต่ำ ๆ ก็ทำให้เกิดการอุดตันของท่อ

ตอนนี้อาหารที่เขารับบริจาคยังเป็นอาหารประเภทของแห้ง ปลากระป๋อง มาม่า ข้าวสาร น้ำปลา แต่น่าจะรับอาหารสดด้วยต่อไป ซึ่งอันนี้เป็นเรื่องใหญ่เพราะอาหารสด เช่น พวกผัก หรือว่าขนมปัง มันก็ไม่สด แต่ว่ามันก็มีอายุที่ค่อนข้างสั้น พวกนี้วันหนึ่งก็เหลือเยอะ จากห้างสรรพสินค้า ภัตตาคาร Food Court แต่ว่าเขาไม่ค่อยแจกกัน เพระว่ากลัวทำให้ราคาตก แต่ถ้าหากว่ามาให้กับ Food Bank ทำนองนี้มันก็จะช่วยคนได้เยอะเลย

แล้วก็ช่วยสิ่งแวดล้อมด้วย เพราะว่าเวลานี้ หลุมขยะหรือว่าหลุมฝังกลบมีพวกอาหารสดเยอะมากที่กลายเป็นขยะ แล้วมันไม่ใช่แค่เรียกให้แมลงวันมาตอม ยิ่งกว่านั้นคือมันก่อมลภาวะ มันปล่อยก๊าซมีเทนซึ่งเป็นก๊าซเรือนกระจก ก๊าซเรือนกระจกไม่ใช่มีแค่คาร์บอนไดออกไซด์ แต่มีก๊าซมีเทนด้วย

ตอนนี้ก๊าซมีเทนออกมาเยอะจากหลุมฝังกลบ ซึ่งในบางประเทศ อย่างอเมริกา 1 ใน 4 หรือ 1 ใน 5 เป็นอาหารสดซึ่งมาจากครัวเรือนหรือตามบ้าน คือซื้อมาเยอะแต่กินไม่หมดหรือทำเยอะ กินไม่หมดก็ทิ้ง การทิ้งนอกจากทำให้เสียโอกาสที่คนยากจนเขาจะได้กินแล้ว มันยังไปก่อมลภาวะหรือก่อปัญหาโลกร้อน

ก๊าซมีเทนเป็นตัวกันความร้อนจากโลก ไม่ให้กระจายสู่บรรยากาศสูงกว่าคาร์บอนไดออกไซด์ ก็เป็นตัวการทำให้โลกร้อน ฉะนั้นถ้าเกิดว่าพวกเราทิ้งอาหารสดน้อยลง อาหารที่เหลือก็หาทางแบ่งปันให้คนที่ยากไร้ ซึ่งตอนนี้ก็ยังไม่ค่อยมีหน่วยงานใดที่จะมาเป็นตัวกลางรับอาหารที่เป็นส่วนเกินจากครัวเรือน หรือแม้แต่จากห้าง จากภัตตาคารมาให้กับคนยากคนจน เพราะว่ามันยุ่งยากในการจัดการมาก

แต่ถ้ามีโครงการนี้ ก็จะช่วยคนเหล่านี้ได้เยอะเลย แล้วก็ลดช่องว่างในระดับหนึ่ง ระหว่างคนรวยกับคนจน คนมีกับคนไม่มี แล้วก็ช่วยลดปัญหาสิ่งแวดล้อมซึ่งเป็นเรื่องที่เราต้องใส่ใจ

ขยะที่เราทิ้ง ทุกวันนี้มันมากมายมหาศาล เฉพาะอาหาร อาหารสดที่ทิ้ง มาเลี้ยงคนได้ถึง 1 ใน 3 หรือ 1 ใน 4 ของโลกได้เลย ถ้ารวมกันทั้งหมดก็มหาศาลมาก แถมยังก่อปัญหาสิ่งแวดล้อมอีก ถ้าช่วยลดตรงนี้ได้ มันก็จะทำให้ปัญหาโลกร้อนมันไม่ลุกลามขยายตัวได้เร็วกว่านี้.