พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล วัดป่าสุคะโต แสดงธรรมก่อนฉันเช้า ค่ายสามเณรและศีลจาริณี วัดป่าสุคะโต วันที่ 12 เมษายน 2567

ลูกเณรลูกศีล วันนี้เป็นวันดีวันสำคัญของพวกเราเพราะอะไร ได้สึก แล้วจะเป็นวันดียังไง เพราะว่าการอยู่เป็นนักบวชนี้ถือว่าดีกว่าเป็นโยม เป็นฆราวาส วันนี้เป็นวันดีเป็นวันสำคัญสำหรับพวกเราทุกคน ไม่ใช่เฉพาะลูกเณรลูกศีล แต่รวมทั้งหลวงพ่อและก็พระทุกรูป แล้วก็โยมพ่อโยมแม่ทุกคนด้วย เพราะอะไรรู้ไหม เพราะวันนี้ไม่ใช่เมื่อวาน ถ้าเป็นเมื่อวานนี้เราทำอะไรไม่ได้แล้ว ถ้าเป็นเมื่อวานนี้เราอาจจะเคยทำให้ต้นไม้ตายเพราะเราไม่สนใจ หรือเราอาจจะเคยยิงนกตกปลาแล้วเรารู้สึกเสียใจ แต่เราก็แก้ไขอะไรไม่ได้แล้วถ้าเป็นเมื่อวาน และถ้าเป็นพรุ่งนี้เราก็ไม่รู้ว่าอะไรจะเกิดขึ้น และถ้าเราจะทำอะไรก็ไม่สามารถจะทำในวันพรุ่งนี้ได้

ถ้าอยากจะทำดีมีวันเดียวที่เราทำได้คือวันนี้นะ เมื่อวานก็อยากทำก็ทำไม่ได้ อยากแก้ไขก็แก้ไขไม่ได้ และถ้าอยากจะทำวันพรุ่งนี้หรือรอทำวันพรุ่งนี้ก็อาจจะสายไปแล้ว

อย่างเด็กคนหนึ่งนี้เห็นต้นไม้มันเหี่ยว ก็คิดว่าจะต้องรดน้ำให้มัน แต่แทนที่จะรดวันนี้ก็บอกตัวเองว่ารดวันพรุ่งนี้ก็แล้วกัน พอวันพรุ่งนี้มาถึงปรากฏว่าต้นไม้ตายแล้ว ถ้าทำวันนี้รดน้ำวันนี้ต้นไม้ก็ไม่ตาย แต่แทนที่จะทำเสียแต่วันนี้บอกว่าจะทำพรุ่งนี้ พอพรุ่งนี้มาถึงต้นไม้ก็ตายแล้ว ปลาทองก็เหมือนกัน ปลาทองที่เราเลี้ยงนี้ ดูมันผอมเพราะว่าไม่ได้ให้อาหารมันหลายวัน ถ้าเราให้วันนี้มันก็รอดตาย แต่ว่าบางคนบอกว่าไว้ให้วันพรุ่งนี้ก็แล้วกัน พอถึงวันพรุ่งนี้ปรากฎว่าปลาทองตายเสียแล้ว อะไรดี ๆ ที่ควรทำ ต้องทำวันนี้ และวันนี้คือวันเดียวที่เราทำได้ เมื่อวานก็ทำไม่ได้แม้อยากจะทำ อยากจะขยันเรียนใหม่เพราะว่าผลสอบที่ออกมาเมื่อวานมันไม่ดีเลย อยากจะแก้ไขก็แก้ไขไม่ได้แล้วผลสอบ เพราะมันคือเมื่อวานมันเป็นอดีต ส่วนพรุ่งนี้คืออนาคต ก็ไม่รู้ว่าจะเกิดอะไรขึ้น ที่จริงไม่ใช่แค่วันนี้เท่านั้นที่สำคัญ ชั่วโมงนี้เวลานี้คือเวลาสำคัญ อะไรก็ตามที่เราไม่ทำตอนนี้แม้จะเป็นสิ่งดี แต่เราบอกว่าไปทำตอนบ่ายตอนเย็นอาจจะสายไปแล้วก็ได้

มีเด็กคนหนึ่งกินน้ำผลไม้เสร็จแล้วก็วางแก้วไว้บนพื้น วางแก้วไว้บนพื้นนี้สักพักก็นึกขึ้นมาได้ว่า วางไว้ตรงนั้นนี้มันไม่ดีนะ เดี๋ยวพ่อหรือแม่กลับมาบ้านอาจจะเดินเตะเดินเหยียบ ทั้ง ๆ ที่รู้ แต่ว่าไม่รีบเก็บแก้ว บอกว่าเดี๋ยว ตอนบ่ายตอนเย็นค่อยเก็บก็แล้วกัน ปรากฎว่าพอถึงตอนบ่ายตอนเย็นลืม ลืมเก็บ พ่อแม่มาถึงปรากฎว่าเดินเตะ ไม่ได้สนใจเดินเหยียบด้วย เกิดอะไรขึ้น โดนบาด โอ้ย ลูกเสียใจมากเลย ลูกบอกว่านี่ถ้าเก็บแก้วตั้งแต่ตอนเช้า หรือเก็บทันทีเลยที่นึกออก ก็ไม่เกิดบาดเจ็บ เสียใจนะ รู้งี้ เก็บตั้งแต่เดี๋ยวนี้เลย เรื่องนี้แสดงว่าอะไร อะไรที่รีบทำอะไรที่ควรทำก็ทำเดี๋ยวนี้เลย อย่ารอ เดี๋ยวก่อน เดี๋ยวก่อนนะ เดี๋ยวนี้กับเดี๋ยวก่อนนี่มันต่างกันนะ ทำเดี๋ยวนี้มันมีความหมายมากกว่าเดี๋ยวก่อน เพราะพอบอกว่าเดี๋ยวก่อนอาจจะไม่ได้ทำเลย หรือทำไปก็สายไปแล้ว พวกเรานี้ได้มาบวชเกือบ 3 อาทิตย์นี้ก็คงรู้นะว่าเรามีสิ่งดี ๆ ที่เราควรจะทำอะไรบ้าง โดยเฉพาะกับโยมพ่อโยมแม่ อีกไม่กี่ชั่วโมงโยมพ่อโยมแม่ก็จะกลายเป็นคุณพ่อคุณแม่ไปซะแล้ว แต่ว่าหน้าที่ที่เรามีต่อท่านก็ยังเหมือนเดิมนะ คือ ความกตัญญู นี่คือความดีที่เราควรทำ และก็อะไรที่ทำได้ก็ทำเลย ทำเดี๋ยวนี้อย่าไปรอเดี๋ยวก่อน เดี๋ยวก่อนนะ

มีหมาตัวหนึ่ง เป็นหมาชิวาว่า ตัวเล็ก ๆ มันเห่าอยู่ริมถนน มีคนผู้ชายคนหนึ่งขับรถผ่านมาแปลกใจหมาชิวาว่า มันเห่าอะไรอยู่ริมถนน เห่าเสียงดังด้วย ก็เลยลงไป พอเดินใกล้หมาชิวาว่าก็เห็นเด็กทารกประมาณสัก 4-5 เดือนคลานอยู่ที่สนามหญ้า ห่างจากถนนก็แค่ 2 เมตรหรือไม่ถึงเมตรครึ่ง ชายคนนั้นก็เลยรู้ว่าหมาตัวนั้นเห่าเพื่อจะขอความช่วยเหลือ เพราะว่ามีเด็กน้อยนี้อยู่ใกล้ถนน หมานี้ขณะที่เห่าเพื่อเรียกคนช่วยเหลือ ก็คอยกันไม่ให้นายน้อยเด็กน้อยนี้คลานมาที่ถนน เพราะถ้าคลานมาถึงถนนจะเป็นยังไง อาจจะโดนรถเฉี่ยวรถชน ชายคนนั้นก็เลยอุ้มหมาตัวนั้น แล้วก็อุ้มเด็กไปด้วย อุ้มเด็กเพื่อไปหาพ่อแม่ของเด็ก น่าจะอยู่แถวนั้นแหละ คงไม่รู้ว่าลูกคลานออกมาที่สนามหญ้าแล้ว หมาตัวนี้นี่มีความรักเจ้าของ แล้วก็มีความกตัญญู เจ้าของเลี้ยงหมา หมาก็เกิดความรักเจ้าของแล้วก็รักลูกของเจ้าของด้วย ลูกเจ้าของกำลังเดือดร้อน หมาก็เลยพยายามที่จะช่วยเหลือ ทั้งหาคนมาช่วยเหลือเพื่อพาเด็กกลับบ้าน และนอกจากนั้นก็ป้องกันเด็กไม่ให้เด็กนี้ออกมาประสบอันตรายบนท้องถนน

มีสัตว์หลายตัวที่มีความกตัญญู อย่างเมื่อ 10 ปีก่อนนี้มีหมูตัวหนึ่งชื่อลูลู่ ฝรั่งเขาเลี้ยงหมูไว้ในบ้าน ไม่ได้เลี้ยงไว้ในคอก เจ้าของเป็นคุณป้า อยู่ดี ๆ ก็หัวใจวาย ล้มลงเลย แต่ยังพอรู้สึกตัวได้ ก็ร้อง ลูลู่ก็ไม่รู้จะทำยังไงนะ อยากจะช่วยเจ้านายก็เลยมุดรูที่อยู่ตรงใต้ประตูนี้ออกไปข้างนอก รูนี้สำหรับหมาไว้เข้าออก แม้รูเล็ก แต่ว่าลูลู่ก็มุดออกจากช่องรูนั้น ไปทำอะไร ไปที่ถนน ทำอะไร ไปเรียกยังไงมันพูดไม่เป็น มันแกล้งนอนตายอยู่กลางถนน นอนตายยังไง หงายหลังเอาขาชี้ฟ้า คนขับรถเห็นก็แปลกใจ หยุดรถ พอหยุดรถเท่านั้นแหละลูลู่ก็พลิกตัวขึ้นมาเลย แล้วก็เดินพาไปที่บ้านของเจ้าของตัวเอง ผู้ชายคนนั้นไม่รู้เรื่องหรอก รู้แต่ว่าหมูตัวนี้ทำตัวแปลก ก็เลยอยากจะไปที่บ้านของหมูตัวนี้ เพื่อจะบอกเจ้าของว่าปล่อยหมูออกมาเพ่นพ่าน มันไม่ดีนะอันตรายนะ แต่พอไปถึงบ้าน ยังไม่ทันเคาะประตูเลย ได้ยินเสียงร้องขอความช่วยเหลือจากคุณป้า ก็เลยเปิดประตูเข้าไป และพบคุณป้านี้กำลังต้องการความช่วยเหลืออย่างรีบด่วนเพราะหัวใจวาย ก็ไปเรียกรถพยาบาลมา รถพยาบาลมารับคุณป้าไปส่งโรงพยาบาลช่วยชีวิตได้ทัน หมอบอกว่าถ้ามาช้ากว่านี้ 5 นาทีคุณป้าตายแน่ คุณป้ารอดมาได้เพราะลูลู่ ลูลู่นี่มีความกตัญญู กตัญญูต่อป้าแม้จะไม่ใช่พ่อแม่แต่ก็สำนึกในบุญคุณ

หมาชิวาวาก็ดี ลูลู่หมูน้อยก็ดี เป็นสัตว์เดรัจฉานแต่ก็มีความกตัญญู สำนึกในบุญคุณของผู้มีพระคุณ เรานี้เป็นมนุษย์ ยิ่งเป็นนักบวชด้วยแล้ว ยิ่งต้องมีสำนึกในเรื่องนี้ เมื่อสึกไปแล้วนะก็ขอให้ย้ำเตือนตัวเองว่า เราจะระลึกถึงบุญคุณของพ่อแม่ แล้วอยากจะตอบแทนบุญคุณของพ่อแม่ ไม่ต้องรอให้ท่านป่วยก่อน ไม่ต้องรอท่านหัวใจวายก่อนค่อยช่วยนะ เราช่วยงานบ้านท่านหรือช่วยให้ตัวเองนี้ไม่เป็นภาระ ตื่นขึ้นมาก็เก็บที่นอน เสื้อผ้ากลับจากโรงเรียนก็ถอดให้เป็นที่ จานนี้ก็ช่วยล้างบ้าง เก็บแก้วให้เป็นที่เป็นระเบียบอย่าไปวางไว้บนพื้นเดี๋ยวคนมาเหยีบบ ไม่ใช่แก้วอย่างเดียวแต่อย่างอื่นด้วยนะ นี่ก็เป็นวิธีการช่วยพ่อแม่ เป็นการแสดงความกตัญญูนะ

และก็ในเมื่อเรารู้ว่าเป็นของดีเป็นสิ่งดี ทำเดี๋ยวนี้อย่าผลัดผ่อนว่าเดี๋ยวก่อน ๆ อย่าลืมว่าวันนี้คือวันดีวันสำคัญ อย่ารอวันพรุ่งนี้เพราะพรุ่งนี้ก็อาจจะสายไปแล้ว.