พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล แสดงธรรมก่อนฉันเช้า และแสดงธรรมให้กับค่ายสามเณรและศีลจาริณี วัดป่าสุคะโต วันที่ 30 มีนาคม 2567

เมื่อประมาณ 50 ปีที่แล้ว ที่จังหวัดอุดรธานี มีหลวงปู่รูปหนึ่ง ชาวบ้านเคารพนับถือมาก ท่านชื่อว่าหลวงปู่ดีเนาะ ที่จริงท่านไม่ได้ชื่อนี้หรอกแต่ว่าญาติโยมตั้งให้ด้วยความเคารพ เพราะว่าเวลาเจออะไรก็ตาม แม้แย่ๆ หลวงปู่ก็ตอบว่า “ดีเนาะ” ตลอดเลย

มีคราวหนึ่งท่านได้รับนิมนต์จากโยมให้ไปฉันเช้าแล้วก็เทศน์หลังเพล โยมบอกว่าจะมารับตั้งแต่เช้าเลย แต่ปรากฏว่าถึงเวลาฉันก็ยังไม่มา หลวงปู่ก็เลยฉันซะเลย หลวงปู่บอกว่า “เออ ไม่มาก็ดีเหมือนกัน ดีเนาะ เราจะได้ฉันของเราที่วัด” ผิดนัดนี้หลวงปู่ก็ไม่โมโห หลวงปู่ก็ดีเนาะ เราได้ฉันที่วัดของเรา

ฉันไปได้ไม่กี่คำ ปรากฏว่าคนขับรถมาถึง แล้วก็ขอโทษขอโพยบอกว่า “รถเสียกลางทาง เลยมาช้า ขอนิมนต์หลวงพ่อขึ้นรถเลย” หลวงปู่ยังฉันไม่เสร็จแต่หลวงปู่ก็ขึ้นรถ หลวงปู่ก็บอกว่า “ดีเนาะ รีบไปดีกว่า เจ้าภาพจะได้ไม่ต้องรอ” แต่ปรากฏว่าขับรถไปได้ไม่เท่าไหร่รถเสียอีก หลวงปู่ก็ว่า “เออ ดีเนาะได้นั่งชมวิว”

แต่หลังจากที่คนขับรถนี้พยายามซ่อมเท่าไหร่ก็ซ่อมไม่ได้ สุดท้ายต้องเข็น เข็นคนเดียวไม่พอ ต้องขอแรงหลวงปู่มาช่วยเข็นด้วย หลวงปู่ก็อายุมากแต่ท่านก็ยินดี ท่านก็บอก “ดีเนาะ ได้ออกกำลังกาย”

กว่าจะไปถึงบ้านเจ้าภาพ ปรากฏว่าเลยเพลไปแล้ว ก็เลยอดฉันเพล แปลว่าทั้งวันแทบจะไม่ได้ฉันเลย เท่านั้นไม่พอเขาให้หลวงปู่ขึ้นเทศน์เลย หลวงปู่ท่านก็บอก “เออ ดีเนาะ มาถึงก็ได้ทำงานเลย”

ท่านเทศน์เสร็จ ก็มีโยมชงกาแฟให้ถวายหลวงปู่ แต่เขาแทนที่จะเติมน้ำตาลใส่กาแฟ กลับเติมอะไร เกลือ เขาไม่รู้ ถวายหลวงปู่ฉัน หลวงปู่ฉัน หลวงปู่ก็บอกว่า “เออ ดีเนาะ” ท่านฉันได้ไม่เท่าไร วางไว้ที่โต๊ะแล้วก็คุยกับโยมต่อ โยมเห็นหลวงปู่ฉันเสร็จแล้ว ก็อยากจะกินอยากจะดื่มกาแฟของหลวงปู่เป็นสิริมงคล ดื่มเข้าไปปรากฏว่าแทบจะอ้วกเลย

เพราะอะไร มันเค็มมาก มันเค็มมาก ก็เลยถามหลวงปู่ว่า “หลวงปู่ ทำไมเมื่อกี้บอกว่าดีเนาะ แล้วหลวงปู่ฉันได้ยังไงเนี่ย เค็มยังงี้” หลวงปู่ก็บอกว่า “ก็ฉันกาแฟหวานๆ มาเยอะแล้ว ฉันเค็มบ้างก็ดีเหมือนกัน ดีเนาะ”

ไม่ว่าหลวงปู่เจออะไรนี้ก็ดีเนาะไปหมด ท่านไม่ได้เสแสร้ง แต่ว่าท่านมีมุมมองที่ไม่เหมือนใคร อะไรๆ เกิดขึ้นก็ดีทั้งนั้น หลวงปู่ดีเนาะมรณภาพไปนานแล้ว แต่ที่สุคะโตมีสามเณรรูปหนึ่งชื่อสามเณรดีนะ อยู่ที่สุคะโตหลายปีมาแล้ว

วันหนึ่ง หลวงพี่ก็พาสามเณรดีนะออกธุดงค์ เดินไกลเลย แล้วก็เดินบนถนนด้วย ทางไกลเหนื่อย แต่สามเณรดีนะบอกว่ายังไง “ดีนะ” ทำไมถึงดีนะ ได้ออกกำลังกาย ได้ยืดเส้นยืดสาย ได้พึ่งตัวเอง พึ่งลำแข้งของตัวเอง แต่ก่อนนี้ก่อนจะบวชเณร แค่เดินไปปากซอยนี้ก็เหนื่อยแล้ว เมื่อยแล้ว แต่ว่ามาเดินแบบนี้ก็ดี จะได้แข็งแรง

แต่ก่อนนี้จะไปไหนก็ต้องพึ่งไม่มอเตอร์ไซค์ก็รถยนต์ เสียเงิน แต่ตอนนี้พึ่งลำแข้งของตัวเองได้แล้วเพราะว่าแข็งแรงจากการที่ได้เดินไกล ๆ ระหว่างที่เดินนี้ไม่ใช่ไกลอย่างเดียว แดดร้อนด้วย สามเณรดีนะตอบว่ายังไง “ดีนะ” ทำไมถึงดีนะแดดร้อน ๆ จะได้วิตามิน วิตามินอะไร วิตามินดีทำให้กระดูกแข็งแรง เดี๋ยวนี้เขาพบว่าคนที่ขาดวิตามินดีไม่ใช่กระดูกเปราะอย่างเดียว จะไม่ค่อยสดชื่นแข็งแรงเท่าไหร่ โดยเฉพาะคนแก่จะหงอย ๆ ความจำไม่ค่อยดี แต่ว่าถ้าได้วิตามินดี กระดูกจะแข็งแรง หักยาก แล้วก็ไม่ค่อยซึมไม่ค่อยเซา แก่แล้วก็ยังสดชื่น แจ่มใส

และวิตามินดีมาจากไหน ก็มาจากแดด เพราะฉะนั้นสามเณรดีนะก็เลยบอกว่า “เจอแดดก็ดีเหมือนกัน ดีนะได้วิตามินดี” เดินไปสักพักปรากฏว่าฝนตก ตกหนักด้วย สามเณรดีนะบอกว่ายังไง “ดีนะ” ทำไมถึงดีนะ เพราะมันเย็นสบาย

คราวนี้พอไปถึงระหว่างทางค้างแรมหมู่บ้านหนึ่ง ไปบิณฑบาตปรากฏว่าได้ข้าวเหนียวมาแค่ 2 ปั้น แล้วก็ปลาแห้งแค่ 1-2 ตัว น้อยกว่าที่วัดเสียอีก ที่สุคะโตอาหารเพียบ แต่ว่าพอไปธุดงค์ได้อาหารนิดเดียว สามเณรดีนะตอบว่ายังไง “ดีนะ” ทำไมถึงดีนะ จะได้กินอาหารน้อย มันก็ดี มันไม่ง่วง ถ้ากินอาหารเยอะง่วง พอกินอาหารเยอะ ง่วงมันก็อยากจะนอน ไม่อยากจะเดินแล้ว ตัวเบา คล่อง

สามเณรดีนะเดินธุดงค์ ไม่ว่าเจออะไรก็ดีนะไปหมด ถึงเวลาค้างแรมก็นอนกลางดินกินกลางทราย นอนกลด สามเณรดีนะก็บอกว่า “ดีนะ” เพราะอะไร อากาศเย็นสบาย ได้สัมผัสธรรมชาติ เพราะฉะนั้นพวกเรานี้ถึงแม้ไม่ได้ชื่อว่าดีนะ แต่เราก็เป็นสามเณรดีนะได้ ลูกศีลก็เป็นได้ 2-3 วันนี้ก็จะไปธุดงค์กัน เราจะได้ฝึกว่าเราจะเป็นสามเณรดีนะได้อย่างไร

เคยมีเด็กผู้หญิงอายุ 12 เป็นมะเร็งที่สมอง หัวไม่มีผมเหลือสักเส้นเลยเพราะว่าฉายแสงฉีดคีโม จิตอาสาไปเยี่ยม เด็กคนนี้ก็ไม่ได้แสดงทีท่าว่าทุกข์อะไรเลย โอภาปราศรัยดี ชวนจิตอาสาวาดรูป คุยไปคุยมา เด็กคนนี้บอกว่า “หนูโชคดีที่ไม่ได้เป็นมะเร็งมดลูก เป็นมะเร็งมดลูกนี้ปวดมากเลย หนูโชคดีที่เป็นแค่มะเร็งสมอง”

เด็กพูดแล้ว จิตอาสาอึ้งเลย เพราะว่าเขามองบวกมาก ขนาดเป็นมะเร็งสมองยังบอกว่าโชคดีเลย โชคดีที่ไม่ได้เป็นมะเร็งมดลูก พวกเราเจอแดด ถ้าหากว่าไม่ได้นึกถึงวิตามินดี ก็อาจจะนึกว่า เออ ดีนะ ที่ไม่เจอแดดแรงกว่านี้ เจอฝนก็ดีนะ โชคดีที่มันไม่ได้หนักกว่านี้ แค่นี้เอง.