พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล วัดป่าสุคะโต แสดงธรรมก่อนฉันเช้าวันที่ 9 ตุลาคม 2568

ที่อเมริกามีหนุ่มผิวดำคนหนึ่งเป็นคนที่เรียกว่าไม่เอาถ่านเลย การเรียนไม่สนใจ เอาแต่สนุกสนาน หรือไม่ก็มั่วสุมกับเพื่อน ๆ เรียนก็เรียนแบบขอไปที กว่าจะสอบเลื่อนชั้นได้แต่ละชั้น เรียกว่าลุ้นกัน พ่อแม่ก็ส่ายหัว ไม่รู้ทำอย่างไร เพราะว่าเด็กไม่ตั้งใจเรียนแล้ว จนกระทั่งอายุเกือบ 20 ยิ่งเป็นวัยรุ่นก็ยิ่งทำท่าจะเกกมะเหรกเกเร วันหนึ่งพ่อแม่ให้ไปทำงานในร้านทำผมของแม่ ฝรั่งจะรวยจะจนอย่างไรต้องรู้จักทำงานเพื่อหารายได้ให้กับตัวเอง ไม่ใช่ว่ามาแบมือขอเงินพ่อแม่ หนุ่มคนนี้ก็ไปทำงานเป็นพนักงานทำความสะอาดของร้านที่แม่เป็นเจ้าของ

วันหนึ่งขณะที่กำลังทำความสะอาดถูพื้นอยู่ มีผู้หญิงผิวดำคนหนึ่งเดินเข้ามาในร้าน มองหน้าชายหนุ่มคนนี้อยู่สักพัก แล้วพูดขึ้นมาว่า พ่อหนุ่ม วันหนึ่งข้างหน้าเธอจะได้พูดคุยกับคนนับล้าน จะได้เดินทางไปทั่วโลก และจะทิ้งรอยเอาไว้บนโลกใบนี้ ชายหนุ่มคนนั้นได้ยินก็หัวเราะ เพราะว่ามันเป็นไปไม่ได้หรอก รู้สึกว่าเป็นคำพูดเพ้อเจ้อหรือเปล่า แต่ว่าในใจของหนุ่มคนนี้ไม่ลืมคำพูด 2-3 ประโยคนี้เลย ต่อมาชายหนุ่มคนนี้เข้ามหาวิทยาลัย และเขาเลือกเรียนคณะเกี่ยวกับการแสดง ไม่รู้ว่าเป็นเพราะใจรักหรือว่าเป็นเพราะว่าเรียนไม่ยาก และตอนหลังพอจบแล้วก็ไปเอาดีทางการแสดง อายุ 23 แสดงหนังอย่างครั้งแรก เป็นหนังเล็ก ๆ แต่ว่าด้วยความตั้งใจทำให้มีงานเข้ามาเรื่อย ๆ

ตอนหลังพออายุ 34-35 ได้แสดงหนังใหญ่ ปรากฏว่าได้ตุ๊กตาทอง ได้ตุ๊กตาทองตัวแรกอายุ 37 หนังเรื่องนั้นเป็นหนังใหญ่ ที่จริงเขาเล่นเป็นตัวประกอบ แต่ว่าเป็นตัวประกอบที่เล่นได้ดี ไม่กี่ปี ไม่ถึง 10 ปีต่อมาก็ได้ตัวตุ๊กตาทองตัวที่ 2 และกลายเป็นดาราดัง และเป็นดาราที่นิสัยดีด้วย ไม่ใช่เล่นยา หรือว่าไปเที่ยวผู้หญิง ได้รับเชิญไปพูดตามที่ต่าง ๆ ทั่วโลก หนังที่เขาแสดงเป็นที่กล่าวขานกันจนถึงทุกวันนี้ แม้ตอนนี้อายุ 70 แล้วยังเป็นดาราใหญ่ ถึงแม้ว่าคนรุ่นนี้ไม่ค่อยรู้จักแล้ว แต่เมื่อ 30 ปีก่อนคงจะรู้จัก เดนเซล วอชิงตัน (Denzel Washington) เป็นดาราที่มีชื่อเสียงมากเมื่อสมัย 30 ปีที่แล้ว ทุกวันนี้แม้ว่าจะมีหนังของเขาออกมาน้อย แต่เขายังเป็นผู้ที่มีชื่อเสียง เป็นดารารุ่นใหญ่ของฮอลลีวูด 

เดนเซล เขาบอกว่า ที่เขาได้ดิบได้ดีมาทุกวันนี้เพราะคำพูดของผู้หญิงคนนั้นที่เจอบังเอิญในร้านทำผมของแม่ มันเป็นคำพูดที่ทำให้เขาเปลี่ยนชีวิต เพราะทำให้เขาเกิดความมั่นใจตัวเอง ก่อนหน้านั้นเขาเป็นวัยรุ่นที่ไม่เอาไหนเลย ที่เกกมะเหรกเกเรคงเป็นเพราะว่าไม่เห็นคุณค่าของตัวเอง ที่ไม่เห็นคนคุณค่าของตัวเองก็เพราะว่าไม่รู้ว่าตัวเองมีดีตรงไหน เลยไม่มีจุดหมายในชีวิต ใช้ชีวิตล่องลอย แต่เพียงคำพูดของคนแปลกหน้าแค่ 2-3 ประโยค มันเปลี่ยนชีวิตเขาได้ เพราะมันปลุกไฟเขา ทำให้เขาคิดจะเอาดีขึ้นมา และเลือกที่จะเอาดีทางการแสดง และสุดท้ายเขาก็ประสบความสำเร็จ

มีคนจำนวนไม่น้อยที่เริ่มต้นชีวิตจนถึงวัยหนุ่ม หรืออาจจะตอนวัยเด็กที่ไม่ค่อยเป็นโล้เป็นพายเท่าไร หรือว่าไม่ค่อยมีแวว อาจจะเป็นเพราะเหตุผลต่าง ๆ นานา แต่ว่าชีวิตเปลี่ยนแปลงไปได้เพราะว่าคำพูดเพียงแค่ไม่กี่ประโยคของใครบางคน

มีเด็กคนหนึ่ง เด็กกำแพงเพชร เขาเป็นเด็กหัวทึบ เรียนก็ได้คะแนนไม่ดี ขาดความมั่นใจในตัวเองมาก ไม่กล้าคบเพื่อน รู้สึกโดดเดี่ยว บางทีเพื่อนก็หัวเราะเยาะด้วย เพราะว่าเรียนต่ำเตี้ยเรี่ยดินมาก แต่มีครูคนหนึ่งเขาพยายามให้กำลังใจเด็กคนนี้ พยายามพูดหาคำชมให้เด็กคนนี้เกิดความมั่นใจในตัวเอง เพราะครูรู้ว่าเด็กคนนี้ไม่มีความมั่นใจในตัวเอง แต่ครูไม่รู้จะเอาอะไรมาชม เพราะว่าการเรียนก็ไม่ดี และไม่ค่อยคบหาสมาคมกับใคร แต่วันหนึ่งครูพูดกับเด็กคนนี้ว่า กระทิง เธอออกเสียง ร เรือได้ชัดนะ คำชมแค่นี้มีความหมายกับเด็กคนนี้มาก ตอนนั้นอยู่ ป.3 ครูต้องขุดหาคำชม แต่แม้จะเป็นคำชมแค่เล็กน้อยก็ทำให้เด็กคนนี้มีกำลังใจ เอาดีทางด้านการออกเสียง พยายามออกเสียง ร เรือให้ชัด และรวมไปถึงการออกเสียงอย่างอื่นด้วย

สุดท้ายมาเอาดีทางท่องอาขยาน เป็นตัวแทนโรงเรียนสอบระดับจังหวัด แข่งอาขยานระดับจังหวัดได้ที่ 2 เด็กมั่นใจมาก ทำให้เกิดความตั้งใจเรียน และอาศัยความขยัน สุดท้ายมาเรียนเอาดีทางคณิตศาสตร์ สอบระดับประเทศได้ที่ 3 เด็กยิ่งมีความมั่นใจใหญ่ จากเด็กต่างจังหวัด ในที่สุดก็สามารถจะสอบเข้าเรียนคณะวิศวะ จุฬาฯ ได้ เพื่อน ๆ ที่เรียนเก่งในโรงเรียนหลายคนสอบเข้ามหาวิทยาลัยไม่ได้ หรือสอบได้ก็ไม่ถึงระดับวิศวะ จุฬาฯ แต่กระทิงสอบได้ ตอนหลังไปเรียนถึง Stanford ซึ่งเป็นมหาวิทยาลัยมีชื่อมาก เรียนปริญญาโท จบมาแล้วไปทำงานที่บริษัท Google ซึ่งเป็นบริษัทที่คนไทยน้อยคนจะทำงานได้ ตอนหลังกลับมาเมืองไทย มาทำธุรกิจ ทุกวันนี้ได้ชื่อว่าเป็นเจ้าพ่อ Startup เรืองโรจน์ พูนผล เป็นเจ้าพ่อ Startup เพราะเป็นประธานบริษัทกลุ่ม KBTG ในเครือกสิกรไทย ดูแลช่วยเหลือบริษัทเล็ก ๆ ที่เรียกว่า Startup

ไม่น่าเชื่อว่า คนอย่าง กระทิง หรือ เรืองโรจน์ เริ่มต้นมาจากการที่เป็นเด็ก ป.3 ที่ไม่มีความมั่นใจในตัวเอง ไม่มีอะไรที่ครูจะชมได้เลย นอกจากออกเสียง ร เรือชัด แต่ตรงจุดนี้แหละที่พอครูเอามาพูดทำให้เด็กเกิดความมั่นใจในตัวเอง และเกิดความเพียรพยายาม หมั่นสังเกตว่า คนเรามีศักยภาพ แม้จะเป็นเด็กที่ปัญญาทึบ แต่ว่าพอเห็นศักยภาพของตัวเอง หรือเพราะมีความขยันหมั่นเพียร มีความตั้งใจ รู้ว่าตัวเองมีดีอะไร แม้เพียงเล็กน้อยก็สามารถจะกระตุ้นให้ตัวเองทะยานจนกระทั่งเกิดความสามารถมากมายเหนือคนธรรมดา

เรื่องราวของ Danzel Washington กับ กระทิง ชี้ให้เห็นว่า คำพูดของใครบางคน แม้จะไม่กี่ประโยค แต่ออกมาด้วยความปรารถนาดี สามารถที่จะปลุกไฟในใจของคนบางคน ที่ดูเหมือนจะไร้ความสามารถ เกกมะเหรกเกเร หรือไม่มีความเชื่อมั่นในตัวเอง ให้กลายเป็นคนที่สร้างผลงาน และประสบความสำเร็จในชีวิตได้

อันนี้เป็นเรื่องที่คนที่เป็นที่พ่อแม่ คนที่เป็นครูบาอาจารย์ควรจะรับรู้เอาไว้ เพราะว่า คำพูดของเรา คำชมของเรามีความหมายมาก แต่อย่าชมพร่ำเพรื่อ  รู้จักเลือกที่จะเอาด้านดีของใครบางคนมาพูด เพื่อทำให้เกิดความมั่นใจ และจากจุดนั้น ความเพียรพยายามของเจ้าตัวจะทำให้ตัวเองสามารถทำสิ่งยากให้สำเร็จได้ อย่างน้อยก็ประสบความสำเร็จในการงาน.