พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล วัดป่าสุคะโต แสดงธรรมก่อนฉันเช้าวันที่ 5 กรกฎาคม 2568

วันที่ 10 กรกฎาเป็นวันอาสาฬบูชา ตามธรรมเนียมประเพณีชาวพุทธเราก็นิยมเวียนเทียนที่วัดใกล้บ้าน หรือวัดที่เคารพศรัทธา แต่หลายปีมานี้เริ่มมีการทำบุญ เรียกว่าทำบุญวิถีใหม่ คือเวียนเทียนด้วยกล้าไม้

บางคนอาจจะเวียนเทียนทั้งกล้าไม้ ทั้งธูปเทียนดอกไม้ แต่ว่าถ้าจะเวียนเทียนด้วยสิ่งของเหล่านั้น ก็จะเป็นการดีถ้าหากว่าไม่จุดธูปเทียน เพราะว่าถ้าจุดธูปเทียนแล้วก็จะมีควัน เดี๋ยวนี้ควันธูปเป็นปัญหามากเพราะมันจะทำให้ฝุ่นที่คละคลุ้งอยู่ในอากาศหรือ PM 2.5 รุนแรงมากขึ้น

ฉะนั้นแม้จะเวียนเทียนด้วยกล้าไม้ ผสมด้วยธูปเทียน ถ้าไม่จุดก็จะเป็นการดีและไม่เป็นขยะด้วย เพราะถ้าจุดก็จะกลายเป็นขยะทั้งธูปทั้งเทียนและดอกไม้ เดี๋ยวนี้หลายวัดมีปัญหามากเพราะว่าคนมาเวียนเทียนกันมาก เกิดปัญหาขยะตามมา ก็เป็นปัญหากับทางวัด หรือบางคนก็อาจจะบอกว่างั้นก็นำกล้าไม้มาเวียนเทียนอย่างเดียวก็พอ อันนี้ก็ไม่ได้ผิดอะไร

ถามว่าทำไมควรเวียนเทียนด้วยกล้าไม้ ก็เพราะว่าเป็นการระลึกถึงบุญคุณของต้นไม้ ต้นไม้นี้มีส่วนในการทำให้พระพุทธเจ้าตรัสรู้สัมมาสัมโพธิญาณ และช่วยทำให้พระพุทธศาสนายั่งยืนมาจนถึงทุกวันนี้ เพราะว่าต้นไม้ทำให้เกิดพื้นที่สีเขียว ทำให้เกิดถิ่นรมณีย์เกื้อกูลต่อการปฏิบัติธรรม

พระได้มาอยู่วัดที่มีต้นไม้ร่มรื่นก็ทำให้เกิดความสงบสงัด เอื้อเฟื้อต่อการบำเพ็ญภาวนา ก็ทำให้มีพระสงฆ์ที่ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบสืบทอดเรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน ก็เรียกว่าเป็นบุญคุณของต้นไม้

อีกอย่างหนึ่งก็เป็นการสนองพระประสงค์ของพระพุทธเจ้าด้วย เพราะพระพุทธเจ้าทรงปรารถนาจะให้วัดเป็นถิ่นรมณีย์

ถิ่นรมณีย์ก็คือถิ่นที่มีต้นไม้ร่มรื่น สรุปสั้นๆ 2 คำ น้ำอุดม ร่มรื่นด้วยพฤกษา

วัดสมัยพุทธกาลจะมีลักษณะหนึ่งคือเป็นถิ่นรมณีย์ ไม่ว่าจะเป็นเวฬุวันซึ่งเป็นวัดแห่งแรกในพุทธศาสนา เรื่อยมาจนกระทั่งเมื่อเร็วๆนี้วัดก็ยังเป็นถิ่นรมณีย์อยู่ แต่ระยะหลังถิ่นรมณีย์ค่อยๆหดหายไปจากพื้นที่วัดแล้ว

ฉะนั้นถ้าเรานำต้นไม้มาเวียนเทียน นอกจากเป็นการระลึกถึงบุญคุณของต้นไม้แล้วก็ยังเป็นการแสดงปณิธานว่า เราจะบูชาคุณพระพุทธเจ้าด้วยการนำต้นไม้ไปปลูกเพื่อให้เกิดพื้นที่สีเขียวมากขึ้น ทำให้เกิดถิ่นรมณีย์ เริ่มต้นจากถิ่นรมณีย์ในวัดแล้วขยายไปนอกพื้นที่

การเวียนเทียนด้วยกล้าไม้วันนี้ ก็กำลังเป็นนิยมมากขึ้น วันวิสาขบูชาก็มีวัดเกือบ 400 วัดที่ชักชวนญาติโยมมาเวียนเทียนด้วยกล้าไม้ แต่ก็มีปัญหาอย่างหนึ่งคือ ญาติโยมหลายคนไม่สะดวกที่จะเอาต้นไม้จากบ้านมาเวียนเทียนที่วัด หลายวัดก็เลยจัดหาต้นไม้กล้าไม้มาให้ญาติโยมได้เวียนเทียนด้วยกล้าไม้

แต่ว่าหลายวัดก็มีปัญหาในการหากล้าไม้มาเพื่อให้ญาติโยมได้เวียนเทียนกัน มูลนิธิปลูกต้นไม้ ปลูกธรรมะก็เลยอาสารับหาต้นไม้ หากล้าไม้มาให้กับทางวัดเพื่อช่วยกันปลูก ต้นไม้ก็หลายหมื่นต้นทีเดียว เรื่องนี้ก็เป็นโอกาสที่ชาวพุทธเราจะมีส่วนร่วมทำบุญกับมูลนิธิด้วยการเป็นเจ้าภาพต้นไม้

ซึ่งเจ้าภาพต้นไม้นั้นเขากำหนดว่าต้นละ 60 บาท ก็เป็นโอกาสที่ญาติโยมจะได้ทำบุญปลูกต้นไม้ให้กับโลกด้วยการร่วมเป็นเจ้าภาพต้นไม้ เงินที่นำมาบริจาคให้กับมูลนิธิก็จะนำมาซื้อต้นไม้เพื่อถวายให้กับทางวัด เป็นการส่งเสริมให้วัดมีบทบาทสำคัญในการชักชวน ส่งเสริมให้ชาวบ้าน ญาติโยมในการทำบุญวิถีใหม่ ก็ได้เป็นการทำบุญสองต่อถ้าหากว่าเป็นเจ้าภาพต้นไม้ เพราะต้นไม้ที่ญาติโยมบริจาค นอกจากเอามาใช้ในการเวียนเทียนในวันอาสาฬบูชาที่จะถึงนี้แล้ว เวียนเทียนเสร็จต้นไม้เหล่านี้ก็จะนำไปปลูก เรียกว่าเป็นการเพิ่มพื้นที่สีเขียวซึ่งก็เป็นบุญอีกสถานหนึ่ง

นับเป็นบุญสองต่อ บุญที่เกิดจากการเวียนเทียนด้วยกล้าไม้และบุญที่เกิดจากการเพิ่มพื้นที่สีเขียว เพราะว่าญาติโยมที่นำกล้าไม้มาเวียนเทียน พอเวียนเทียนเสร็จ ทางวัดนำกลับไปปลูก จะปลูกที่บ้าน ปลูกที่สาธารณะก็ได้ แต่บางวัดก็มีโครงการที่จะปลูกต้นไม้ในพื้นที่วัด

ต้นกล้าเหล่านี้เวียนเทียนเสร็จบางคนก็อาจจะถวายวัดเพื่อนำไปเพิ่มพื้นที่สีเขียว สร้างถิ่นรมณีย์ตามพุทธประสงค์ของพระพุทธเจ้า

ขอเชิญชวนญาติโยม ใครอยากจะทำบุญเนื่องในวันอาสาฬบูชาก็สามารถเป็นเจ้าภาพต้นไม้ สำหรับวันอาสาฬบูชาที่จะถึงนี้ เรียกว่าเป็นการทำบุญปลูกต้นไม้ให้กับโลกก็ได้ ติดต่อได้ที่ มูลนิธิปลูกต้นไม้ปลูกธรรมะ มีเว็บไซต์แล้วก็มีเพจทางเฟซบุ๊กว่าจะโอนเงินไปยังไง

นี่คือเรื่องหนึ่ง อีกเรื่องหนึ่งที่อยากจะชี้แจงหรือประกาศให้ทราบคือ เมื่อเร็วๆนี้มีการแจกซองผ้าป่า อ้างว่าจะนำไปสร้างศาลาการเปรียญที่วัดสะพานหิน ตำบลสระโบสถ์ จังหวัดลพบุรี ที่น่าสนใจคือว่าในซองผ้าป่าอ้างว่า เจ้าอาวาสคือ พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล หลายคนนึกว่าอาตมาออกซองผ้าป่านี้ แต่ก็ผิดสังเกตว่ามันไม่ใช่วัดป่าสุคะโต แต่ว่าเป็นวัดสะพานหิน ก็มีการสอบถามว่าเจ้าอาวาสวัดนี้ชื่อพระไพศาล วิสาโล จริงไหม ปลายสายก็บอกว่าใช่แล้ว ชื่อไพศาล ฉายาวิสาโล

อย่างนี้ก็อาจจะเป็นไปได้นะเพราะว่ามีพระที่ชื่อซ้ำกัน ฉายาซ้ำกันก็มีเยอะ พระไพศาล วิสาโลนั้นไม่ใช่มีรูปเดียว มีหลายรูป แต่ว่าพฤติกรรมของการแจกซองนี้มีข้อที่น่าสังเกตุคือว่า พระเป็นผู้แจกซองเอง

ปกติการทอดผ้าป่าต้องเป็นหน้าที่ของโยม ไม่ใช่พระ พระจะมาแจกซองเองไม่ได้ แจกซองเองไม่พอ มารับซองเองด้วย รับเงินไปด้วย และยิ่งกว่านั้นก็คือว่าแจกซองไปทั่วประเทศหรือทั่วทุกภาคในประเทศ ไม่ว่าจะเป็นฉะเชิงเทรา ระยอง จันทบุรี ตราด สมุทรปราการ สมุทรสาคร นครสวรรค์ ปราจีนบุรี พิจิตร เพชรบูรณ์ โคราช กรุงเทพ นนทบุรี เหล่านี้มีคนบอกว่าได้รับซองหมดเลย

วัดนี้นั้นเรียกว่าขยันในการแจกซองมาก ซึ่งผิดวิสัยที่จะแจกซองกันแบบกว้างขวางขนาดนี้ แล้วผู้ที่เอาซองไปแจกก็คือพระ มารับซองก็เป็นพระ ยิ่งกว่านั้นก็คือว่า วัดที่อ้างว่ากำลังสร้างศาลาการเปรียญนั้น แจกซองแบบนี้มา 3-4 ปีแล้ว อาตมาได้ข่าวมาตั้งแต่ 2-3 ปีที่แล้ว จนบัดนี้ศาลาการเปรียญก็ยังไปไม่ถึงไหนเลย ยังมีแค่เสาหลังคาก็ยังไม่ทันมีเลย ก็สงสัยว่าเงินที่เอาไป เอาไปไหน เพราะว่าศาลาการเปรียญไม่ขยับเลย

เพราะฉนั้นก็มีข้อพิรุธอยู่ ใครที่ได้รับซองนี้ก็ขอให้ทราบว่า เรื่องนี้ไม่เกี่ยวกับอาตมา แม้ชื่อและฉายาจะตรงกันก็ตาม และเนื่องจากมีพิรุธ มีหลายอย่างที่ไม่สมควรที่พระจะทำ เพราะฉะนั้นก็เสนอว่าไม่ต้องให้เงิน ไม่ต้องเอาเงินใส่ซอง เพราะไม่รู้ว่าเป็นการสนับสนุนมิจฉาชีพหรือเปล่า

และถ้าจะให้ดีถ้ามีพระมารับซองก็ขอดูหนังสือสุทธิ ถ่ายรูปมาให้อาตมาด้วยก็ดี เพื่อจะได้สอบถามว่าเป็นพระจริงไหม แต่แม้ว่าจะเป็นพระจริงพฤติกรรมที่ทำก็ไม่ถูก สำหรับการเรี่ยไรเงิน เพราะเรื่องผ้าป่า กฐินนั้นเป็นหน้าที่ของฆราวาส ไม่ใช่พระ จะมาเรี่ยไรแจกซองและเก็บเงินด้วย ทำให้มีข้อสงสัยว่าอาจจะเป็นการหลอกหาเงินจากญาติโยม

ญาติโยมก็ปรารถนาดีอยากจะทำบุญแต่ต้องระวัง มันจะกลายเป็นการจุนเจือบาป เดี๋ยวนี้การทำบุญกลายเป็นการจุนเจือบาปมีเยอะมาก และนี่ก็เป็นตัวอย่างหนึ่ง แต่อย่างไรก็ตาม ฝากเอาไว้เรื่องการเป็นเจ้าภาพต้นไม้เวียนเทียนวันอาสาฬหบูชา ติดต่อรายละเอียดกันที่เว็บไซต์หรือเฟซบุ๊กเองนะ.