พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล วัดป่าสุคะโต แสดงธรรมก่อนฉันเช้าวันที่ 30 พฤษภาคม 2568

เดี๋ยวนี้มีกิจกรรมประเภทหนึ่ง ซึ่งเป็นที่นิยมในหมู่คนหนุ่มสาว และอาจจะรวมถึงเด็กด้วยที่เรียกว่าชาเร้นจ์ (Challenge) หมายถึงท้าทายหรือว่าทำสิ่งที่ยาก

บางอย่างก็เป็นเรื่องที่ทำได้จริง เช่น ท้าทายว่ากินแฮมเบอร์เกอร์ 10 ชิ้นในมื้อเดียว ทำได้หรือเปล่า ส่วนใหญ่เริ่มจากคนที่อยากจะโอ้อวดว่า ฉันทำได้ แล้วก็ถ่ายเป็นคลิปลง YouTube หรือไม่ก็ TikTok แล้วก็ประกาศว่า ใครทำได้อย่างฉันบ้าง อันนี้เรียกว่าชาเร้นจ์

มีหนุ่มคนหนึ่งบอกว่าเขากินข้าวมันไก่ทั้ง 7 วัน วันละ 3 มื้อ รวมเป็น 21 มื้อ ถ่ายเป็นคลิป พอลง YouTube แล้ว เขาก็ชาเร้นจ์หรือท้าทาย ว่าใครทําได้อย่างฉันบ้าง

อีกคนหนึ่งเป็นหญิงไทย ไปญี่ปุ่น แล้วไปกินราเม็งที่ร้านเล็กๆ กินทีเดียว 10 ชาม ทั้งกินทั้งซดด้วยความอร่อย แล้วถ่ายเป็นคลิปเอาไปลง YouTube ทำนองว่า มีใครจะทำได้แบบฉันไหม

พวกนี้เป็นกิจกรรมที่นิยมทำกันมานานแล้ว มีให้เห็นอยู่เรื่อยๆ ทาง YouTube, TikTok บางอย่างก็เป็นเรื่องยากจริงๆ ก็ไม่รู้ว่ามีประโยชน์แค่ไหน เช่น แข่งกันเป็นชูชก มันคงไม่ค่อยมีประโยชน์เท่าไรนัก กินข้าวมันไก่ 21 มื้อติดต่อกัน หรือว่ากินแฮมเบอร์เกอร์ 10 ชิ้นในมื้อเดียวอย่างนี้ มันก็ทำได้ยากจริง ๆ แต่อาจจะไม่มีประโยชน์เท่าไร แค่สนุก หรือพิสูจน์ความอึด ความทน

แต่ก็มีชาเร้นจ์หลายอย่างที่มีประโยชน์ อย่างที่เมื่อเร็วๆนี้มีชาเร้นจ์หนึ่งว่า เงิน 500 บาท ทํายังไงจะใช้ให้ได้ใน 5 วัน พูดง่ายๆคือห้ามใช้เงินเกิน 500 บาทใน 5 วัน บางคนบอกว่าง่ายไป เอาเป็นว่า 7 วัน ใช้เงินไม่เกิน 500 บาท

เป็นการเชิญชวนทำนองท้าทายว่าทำได้ไหม หลายคนรับคำท้า ทำได้บ้างไม่ได้บ้าง แต่ว่ามันก็เป็นเรื่องที่เรียกว่าท้าทายความสามารถ

ท้าทายทำอย่างนี้มีประโยชน์ เพราะเดี๋ยวนี้เราใช้เงินกันเยอะมาก บางทีวันหนึ่งใช้เงินมากกว่าพันด้วย แต่พอมาทำชาเร้นจ์ว่า 5 วันหรือ 7 วันใช้เงินไม่เกิน 500 บาท ในเมืองก็มีหลายคนรับคำท้าแล้วก็ทำ ซึ่งแน่นอนต้องใช้ความคิด ใช้ความอดกลั้นด้วย เพราะจะใช้เงินเหมือนเมื่อก่อนไม่ได้แล้ว ใช้ไปใช้มาก็เกิน 500 บาท อาจจะเกินเป็น 2 เท่า 3 เท่า

หลายคนก็คิดแล้วว่าเราจะไปซื้ออาหารมื้อหนึ่งถูกๆได้ยังไง เพราะว่าถ้า 500 บาท 5 วัน เราต้องมีค่าใช้จ่ายไม่เกินวันละ 100 บาท กินอาหาร 3 มื้อมีงบ 100 บาท จะทำยังไง ก็ต้องไปหาร้านข้าวแกงที่ไม่แพง แต่บางคนบอกว่า จะไปซื้ออาหารทำไม ทำเองเลย เพราะถ้าทำเอง ค่าใช้จ่ายมันถูกกว่า ทำครั้งเดียวกินได้ทั้ง 3 มื้อเลย เพราะวัตถุดิบก็ไม่ถึง 100 บาท ทำแบบนี้ 5 วัน ก็ถือว่าทำสำเร็จ

แต่บางคนบอกว่า 5 วันง่ายไป ให้ได้ 7 วันเลยดีกว่า ก็ต้องมีการวางแผนว่าจะซื้ออะไร จะทำอะไรเป็นอาหาร หากว่าตั้งใจจะใช้เงิน 500 บาทไม่เกิน 7 วัน เรื่องที่จะไปซื้อโน่นซื้อนี่ ก็ตัดทิ้งไปได้เลย เพราะว่าแค่อาหาร ถ้าไม่ระวังก็ไม่พอแล้ว

บางคนบอกว่า ฉันทำได้มากกว่านั้น ได้ 10 วันเลยใช้เงินไม่เกิน 500 บาท เฉลี่ยวันละ 50 บาท อาหาร 3 มื้อ ตรงนี้ต้องใช้ความคิดแล้ว จะทำอาหารอย่างไร ซื้อวัตถุดิบที่ไหนราคาไม่แพง ทำกินแล้วอิ่ม ก็ต้องควบคุมบริหารเงินไม่ซื้อสิ่งที่ไม่จำเป็น ประเภทเดินทางไปช้อปปิ้ง เลิกไปได้เลย

ก็มีหลายคนที่ทำ เขาถ่ายเป็นคลิปพิสูจน์ว่าฉันทำได้ แต่บางคนเห็นคลิปแล้วยังไม่แน่ใจ ก็มีการไปจับผิดว่าทำได้จริงอย่างที่พูดหรือเปล่า เพราะเดี๋ยวนี้ก็มีการหลอกสร้างภาพว่าทำได้ เพราะว่าอยากเด่นอยากดัง อยากได้ยอดไลค์ ก็เจอประเภทโกงก็มี

เหมือนกับเดี๋ยวนี้วิ่งมาราธอน บางคนไปถึงที่หมายในเวลาที่กำหนด แต่พบว่ามีการโกงระหว่างทางก็คือ หารถมารับ ขนาดว่าเป็นการแข่งที่สมัครใจ ก็ยังมีการโกงกัน เพื่ออะไร เพื่อจะได้รางวัล ได้เหรียญ หรือเพื่อได้อวดได้โม้ว่า ฉันวิ่งมาราธอนได้ เดี๋ยวนี้คนก็อยากได้ชื่อเสียง ได้คำชื่นชมสรรเสริญ ถึงขนาดโกงทั้งที่เป็นเรื่องสมัครใจ

ความชาเร้นจ์ก็เหมือนกัน ก็มีคนพยายามจับผิดว่า คนที่อวดๆกันนั่น จริงไหม เพราะฉะนั้นคนที่จะทำคลิปก็ต้องรอบคอบว่า ที่ฉันทำ ทำได้จริง 500 บาทใช้ภายใน 5 วัน 7 วัน 10 วัน

ชาเร้นจ์แบบนี้ดี เพราะว่ามันฝึกให้เรามีวินัยในการใช้เงิน ไม่งั้นเราใช้เงินเพลิน ยิ่งมีมือถือก็ยิ่งใช้เพลิน แล้วยังได้ฝึกให้เรารู้จักใช้สติปัญญาด้วย ว่าเราจะมีทางเลือก ค้นหาทางเลือกที่ใช้เงินน้อย แต่ว่ามีคุณภาพได้หรือเปล่า

ถ้าเราไม่ทำชาเร้นจ์แบบนี้ เราก็ใช้เงินแบบไม่ได้คิดอะไรมาก แต่พอเรารับคำท้า เราก็ต้องคิดแล้วว่าจะไปซื้อของที่ไหน หรือจะไปกินร้านอาหารที่ไหนที่ราคาไม่แพง ก็ต้องมีการค้นหา แล้วยังเป็นการฝึก ถ้าเกิดว่าอยู่ในสถานการณ์ฉุกเฉิน เช่น ตกงาน จะทำยังไงเราถึงจะควบคุมรายจ่ายได้ มีเงินไม่มาก รายจ่ายไม่เกินเดือนละ 3,000 หรือ 1,000 เราจะอยู่ได้ยังไงในเวลา 1 เดือน

อย่างนี้ก็เป็นการฝึกความสามารถในการรับมือกับสถานการณ์ฉุกเฉิน เป็นการเตรียมพร้อม ซึ่งก็มีประโยชน์ ชาเร้นจ์แบบนี้เป็นของดีมีประโยชน์สำหรับเด็กและคนหนุ่มสาว เพราะเดี๋ยวนี้เราใช้เงินกันเยอะ เรียกว่าเป็นทาสของบริโภคนิยม

แบบอย่างนี้ก็เป็นเรื่องที่กระตุ้นให้ชวนทำกัน แต่ถ้าจะให้ดีอย่าทำเพราะต้องการอวดเลย เพราะอวด ไม่ได้มีประโยชน์เท่าไร แต่ทำเพราะต้องการฝึก ฝึกความสามารถ ฝึกความอดทน อันนี้ดีกว่า.