พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล วัดป่าสุคะโต แสดงธรรมก่อนฉันเช้าวันที่ 12 พฤษภาคม 2568

ที่อำเภอจัตุรัส ไม่ไกลจากอำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ มีบ่อขยะอยู่แห่งหนึ่ง ถ้าเรียกว่าลานขยะน่าจะดีกว่า มีคนเอาขยะมาทิ้ง รวมทั้งถุงพลาสติกมากมาย พื้นที่เป็นไร่ ๆ ที่นี่ทุกเช้าจะมีผู้ชายวัยประมาณ 30 ขับรถกระบะมา เขาไม่ได้มาหาขยะ หรือจะเอาอะไรจากกองขยะ แต่มาให้

บ่อขยะแห่งนี้มีหมาจรเป็นร้อย ๆ ตัว และมีหมาน้อย ๆ อีกนับไม่ถ้วนเพราะไม่มีใครนับ สองสามปีก่อนคงจะมีไม่มาก อาจจะแค่ 100-200 ตัว แต่ตอนนี้ 700-800 ตัว หรืออาจจะถึงพันแล้วก็ได้

ผู้ชายคนนี้มาทำไม เขาเอาอาหารมาให้ เป็นข้าวที่หุงมา ไม่ใช่เป็นหม้อ เป็นถังเลย ทุกเช้าเขาจะขนอาหารมาที่บ่อขยะนี้ พร้อมพลั่วไว้ตักอาหาร พอหมาได้ยินเสียงรถของผู้ชายคนนี้เขาชื่อเป้ มันจะกรูมากันเลย ดีใจ เป้ตักอาหารใส่รางให้ หมาเป็นร้อย ๆ ตัว แต่กินเป็นระเบียบ ไม่แย่งกัน นี่ถ้ามีการแย่งกันก็คงโกลาหลมาก มีทั้งหมาใหญ่หมาน้อย

อาหารที่เขาปรุงมาก็ไม่ใช่ว่าขี้เหร่ เขาเคยหยิบขาไก่จากถังอาหารที่เขาเอามาให้หมาแล้วเคี้ยว คือบอกว่าคนก็กินได้ แล้วเวลาที่เขาเจอหมาโดนกัดและมีแผลอักเสบ ต้องให้ยา เขาก็จะให้ยาเป็นยาเม็ด ยัดลงไปในน่องไก่ แล้วโยนให้มัน อันนี้เป็นวิธีการรักษาหมาจรที่เจ็บป่วย

เขาทำอย่างนี้ทุกวัน โชคดีหน่อย เขาพอมีฐานะอยู่บ้าง ไม่ได้ร่ำรวยอะไร แต่ว่าค้าขายเนื้อสัตว์แช่แข็งไปส่งตามที่ต่าง ๆ ในชัยภูมิ มีกำไรที่จะเอามาทำอาหารเลี้ยงหมา เป็นคนที่ใจบุญมาก

เขาอยากเชิญชวนว่า ใครที่อยากได้ลูกหมาก็มารับเอาไปได้เลย ไม่ใช่จากเขา มารับจากบ่อขยะนี้ แต่เขาคงจะช่วยหยิบลูกหมาให้ เพราะว่าหมาไว้ใจเขา ถ้าเป็นคนอื่น หมาอาจจะเห่า โดยเฉพาะแม่หมา แต่ว่าแม่หมาทุกตัวไว้ใจหรืออาจจะรักเป้ เพราะฉะนั้นถ้าเป้จะหยิบลูกหมาไปให้คนใจบุญ แม่หมาก็ยอม

เขาทำ TikTok และเชิญชวนว่าใครที่พอมีกำลังและรักหมา ก็มารับลูกหมาไป เพราะไม่อย่างนั้นลูกหมาแย่แน่ ๆ อีกอย่างหนึ่ง เป็นการคุมประชากรหมาด้วย

เขาไม่ได้เรียกร้องเงินบริจาค แต่เขาอยากจะให้คนช่วยรับหมาไปเลี้ยง จะเป็นหมาน้อยหมาโตก็ได้

และเขาก็อยากจะให้หน่วยราชการ หรือว่า อบต. เทศบาลมาทำอะไรกับหมาพวกนี้ เพราะถ้าปล่อยไว้ มันจะแพร่พันธุ์ไปเรื่อย ๆ วันนี้ 700-800 วันหน้าอาจจะเป็นพัน เพราะมันแพร่พันธุ์เร็วมาก ยังไม่นับพวกเชื้อ อย่างพิษสุนัขบ้า อาจจะแพร่พันธุ์กันได้เร็วมาก

ยังดีที่ไม่มีคนใจร้ายเอายาเบื่อไปให้หมา เพราะถ้าเกิดเอายาเบื่อไปให้ คงจะมีหมาหลายตัวล้มตาย เพราะหมาคงหิว เดี๋ยวนี้มีคนใจร้ายอยากจะกำจัดหมา อย่างหมาในวัด บางคนเห็นว่าหมาในวัดเยอะก็วางยาเบื่อให้มันซะเลย อันนี้บาปมาก

เรื่องที่เป้ทำเป็นวิธีการทำบุญอย่างหนึ่ง ชี้ให้เห็นว่า การทำบุญเราไม่ได้ทำบุญกับคน ไม่ได้ทำบุญกับพระเท่านั้น แต่ทำให้สัตว์ที่ทุกข์ยาก หมาจรจัด แมวที่เจ็บป่วย ถ้าช่วยเขาก็เป็นการทำบุญ และเป็นการทำบุญที่ไม่ได้ใช้แต่เงิน แต่ใช้เวลา และใช้แรงด้วย เพราะว่าวัน ๆ หนึ่งต้องเลี้ยง ต้องปรุงอาหารมาให้หมา เป้ปรุงเองและ อาจจะมีลูกน้องมาช่วยด้วย ก็ต้องใช้เวลา เรียกว่ามีน้ำใจมาก

หมาพวกนี้ส่วนหนึ่งคงมีคนเอาไปทิ้ง ตอนที่มันยังเด็กยังเล็กอยู่ดูน่ารัก เกิดอยากได้ พอหมาโตขึ้นแล้ว ความน่ารักหายไป กลายเป็นภาระแล้ว อย่างที่เคยพูดไปเมื่อวาน ของดี ๆ ไม่เคยสมบูรณ์เต็มร้อย หมาที่น่ารักพอโตขึ้นหลายคนรู้สึกไม่น่ารักแล้ว เป็นภาระ บางทีก็ไปกัดไก่ชาวบ้าน เพื่อนบ้าน เขาก็โวยวาย เลยต้องเอาไปทิ้ง เอาไปปล่อย ปล่อยวัดบ้าง หรือไม่ก็ไปปล่อยลานขยะ

ที่จริงหมาไม่เกเรถ้าหากว่าเจ้าของรู้จักฝึก ยอมให้เวลา สละเวลาเลี้ยงหมา ฝึกฝนหมาบ้างตอนที่มันยังเล็ก แต่จะว่าไปแล้ว อย่าว่าแต่ลูกหมาเลย แม้ลูกคน เดี๋ยวนี้พ่อแม่ก็ไม่มีเวลาแล้ว ให้ยูทูป ให้มือถือ ให้ไอแพดเลี้ยงลูก ขนาดลูกตัวเองยังไม่มีเวลาเลี้ยงเลย แล้วลูกหมาจะมีเวลาฝึกได้อย่างไร

ทีแรกอาศัยประโยชน์จากมัน คือความน่ารัก พอมันเริ่มจะมีประโยชน์น้อยลงแล้ว แถมเป็นภาระ เพราะกัดโน่นกัดนี่บ้าง เลยเอาไปปล่อย ปล่อยวัดบ้าง ปล่อยลานขยะบ้าง หรือบ่อขยะบ้าง

อันนี้อยากจะแนะนำตักเตือนคนที่ว่าจะเอาหมาไปเลี้ยง อย่าดูแต่ความน่ารักของมันตอนที่มันยังเด็ก ให้มองไกล ๆ สักหน่อยว่าพอมันโตขึ้นยังจะรักมันอยู่ไหม เวลาที่มันรูปร่างหน้าตาไม่เหมือนเดิม และนิสัยก็ไม่เหมือนเดิม ซึ่งนิสัยที่ว่าไม่เหมือนเดิมก็เป็นเพราะเราไม่ฝึกฝนมัน ถ้าเราฝึกมันตั้งแต่แรก ให้เวลากับมัน โตขึ้นมันจะเป็นหมาที่ไม่ได้ก่อปัญหาให้กับเรา

เหมือนกับลูกคน หรือลูกเรา ถ้าเราไม่ได้เลี้ยงแต่ตัว หรือไม่ได้เลี้ยงด้วยเงิน แต่ว่าเราให้เวลาด้วย พอเขาโตขึ้น เขาจะไม่สร้างภาระให้กับเรา ไม่เป็นวัยรุ่นที่เกกมะเหรกเกเร เถียงพ่อเถียงแม่ แต่เป็นเพราะว่าเราไม่ให้เวลากับเขาตอนที่เขายังพร้อมที่จะซึมซับรับสิ่งดี ๆ จากผู้ใหญ่ จากพ่อแม่

พอเขาโตขึ้นแล้วเขาก็มีโลกของเขาเอง มีโทรศัพท์มือถือ มีแก๊ง มีพวก บางทีอยู่กับโทรศัพท์มือถือ เล่นเกมทั้งวัน หรือไม่ก็เล่นพนันออนไลน์ กลายเป็นว่านิสัยเปลี่ยนไป ไม่เหมือนตอนเป็นเด็ก ๆ เลย เสร็จแล้วก็เกิดปัญหาขึ้นมา อันนี้เรียกว่าเป็นผลของการที่เราปล่อยปละละเลยก็ได้

ลูกคนอย่างไร ลูกหมาก็เหมือนกัน ถ้าเราปล่อยปละละเลยเขาตอนที่เขาเป็นเด็ก พอเขาโตขึ้นก็เป็นภาระ ก่อปัญหา กัดโน่นกัดนี่ กัดคนบ้าง เลยต้องเอาไปปล่อย พอปล่อยแล้วก็กลายเป็นภาระกับสังคม บางทีก็มาปล่อยที่วัด วัดมีหมาที่ถูกปล่อยเยอะเลย ไม่ใช่หมาเล็ก ๆ หมาโต ๆ ก็มี

บางทีมีกระต่ายด้วย กระต่ายเต็มวัยเลย เอากระต่ายมาปล่อย 5-6 ตัว กระต่ายเหล่านี้เดิมเป็นลูกกระต่ายที่น่ารัก เจ้าของเอ็นดูเอามาเลี้ยง พอโตขึ้นไม่น่ารักแล้ว ที่จริงยังน่ารัก แต่ไม่เหมือนเดิม และแถมส่งกลิ่น ปัสสาวะเหม็น และกินจุด้วย ไม่รู้จะเอาอะไรมาเลี้ยงมันดี อาตมารู้ดีเพราะเคยเลี้ยง ขนาดตัวเดียว ต้องไปหาผักมาให้มันกินทุกวัน ถ้าไม่ซื้อก็ไปเก็บเอาของฟรีมาจากตลาด

หลายคนพอเจอแบบนี้เข้า เลี้ยงไม่ไหว เลยเอากระต่ายมาปล่อย พอปล่อยที่วัดก็มีโอกาสตาย เพราะหมากัด แล้วจะอยู่อย่างไร กระต่ายอยู่ในวัด อันนี้เรียกว่าทรมานสัตว์ พาสัตว์ไปเผชิญกับชะตากรรม อันนี้จะเรียกว่าบาปก็ได้

ในทางตรงข้าม ถ้าเกิดว่าเรามีเมตตา เราเห็นสัตว์ เห็นหมาจรจัดแล้วเลี้ยง อันนี้เรียกว่าเป็นการทำบุญ และเป็นการเมตตาแบบไม่เลือกที่รักมักที่ชัง เพราะหมาจรจัดมีทั้งน่ารักและไม่น่ารัก มีทั้งเกเร มีทั้งหมาขี้เรื้อน แต่ว่าคนที่ชื่อเป้เขาก็เลี้ยง เลี้ยงด้วยการเอาอาหารมาให้ และไม่ได้เลือกเอาหมาที่น่ารักมาไว้ที่บ้าน ทุกตัวให้อยู่ที่ลานขยะ

เพราะฉะนั้น ใครที่อยากจะช่วยสงเคราะห์สัตว์ ถ้ามีหมาน้อย มารับไปเลี้ยงก็ดี ไม่ต้องเป็นที่ลานขยะที่นี่ก็ได้ ที่ไหนก็ได้ และส่วนที่เลี้ยงอยู่แล้วก็เลี้ยงให้ดี ไม่ใช่ว่าพอมันเปลี่ยนไป รูปร่างเปลี่ยนไปเพราะโต หรือนิสัยไม่น่ารักเหมือนเดิมก็เอาไปปล่อย เอาไปทิ้งอย่างนี้

อันนี้เป็นการสร้างภาระ และเป็นการทำร้ายน้ำใจของหมาด้วย หมาก็รักคน พอเอามันไปทิ้ง มันก็รู้สึกแย่เหมือนกัน ต่อไปกรรมที่เราทำกับหมา อาจจะย้อนกลับมาที่ตัวเองก็ได้ คือถูกทิ้ง พอแก่ตัวแล้วลูกก็ทิ้ง หลานก็ทิ้ง อันนี้เพราะว่าไปทิ้งหมาที่เขาภักดีกับเรา.