พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล วัดป่าสุคะโต แสดงธรรมก่อนฉันเช้าวันที่ 14 เมษายน 2568

มีอาชีพหนึ่งที่คนไทยเดี๋ยวนี้โดยเฉพาะในเมืองนี้คุ้นเคยมากขึ้นเรื่อยๆ ชื่อเป็นภาษาอังกฤษแต่ว่าคุ้นเคย ได้ยินชื่อก็อ๋อเลย คือไรเด้อร์ ไรเด้อร์เป็นอาชีพส่งอาหารตามบ้านแบบเดลิเวอรี่

มีไรเด้อร์คนหนึ่งเป็นผู้ชาย ได้รับมอบหมายให้เอาพิซซ่าสี่กล่องไปให้ลูกค้า พอไปถึงคอนโดของลูกค้านี้ โทรศัพท์ก็ไม่รับสาย กดกริ่งก็ไม่เปิดประตู ไรเดอร์คนนี้ก็รอไม่ใช่แค่ 10 นาทีรอถึงครึ่งชั่วโมง โทรศัพท์ก็แล้ว กดกริ่งก็แล้วไม่มีคนออกมารับ ก็แปลว่าพิซซ่าสี่กล่องนี้ที่รับมานี้มันก็กลายเป็นโมฆะไป กลายเป็นภาระขึ้นมาแล้ว ทำอย่างไร

ไรเด้อร์คนนี้ แกก็คิดว่าถ้ากินเองก็กระไรอยู่ ตั้งสี่ถาดบรรจุเป็นกล่อง สี่ถาด แค่กินกล่องเดียวถาดเดียวนี้ก็เต็มที่แล้ว ก็เลยตัดสินใจเอาไปแจกคนเร่ร่อนไร้บ้านสองคนและคนเก็บขยะอีกหนึ่งคน คนละถาด ทั้งสามคนนี้ดีใจมากเลย เกิดมาไม่เคยกินพิซซ่า แล้วก็กำลังหิวด้วย เขามีความสุขมากเลย ไรเด้อร์เห็นแล้วก็พลอยมีความสุขไปด้วย

สำหรับไรเด้อร์บางคนนี้หรือส่วนใหญ่นี้ พอของเอาของไปส่งให้ลูกค้าแล้ว ลูกค้าไม่รับนี้ วันนั้นคือวันซวย หลายคนคิดว่าเป็นวันซวย เสียเวลาแล้วก็ยังไม่ได้ค่าจ้างอีก แต่ว่าไรเดอร์คนนี้ฉลาด เปลี่ยนวันซวยให้กลายเป็นวันดี ก็คือเอาพิซซ่านี้ที่ลูกค้าไม่มารับนี้ เอาไปทำบุญเลย

วันไหนที่เราทำบุญหรือทำความดีวันนั้นก็คือวันดี พระพุทธเจ้าตรัสไว้ เวลาใดที่ทำความดีนั่นแหละคือเวลาที่ดี เป็นฤกษ์ดี เพราะฉะนั้น วันดีก็สามารถทำได้ และชายคนนี้ก็เปลี่ยนสิ่งที่เป็นความซวย คือโชคไม่ดีนี้ให้กลายเป็นบุญขึ้นมาได้

สิ่งที่เป็นภาระ พิซซ่าสี่กล่องนี้เป็นภาระ แต่ว่าไรเดอร์คนนี้ก็เปลี่ยนสิ่งที่เป็นภาระให้กลายเป็นของดีสำหรับเพื่อนมนุษย์ที่ยากไร้ คนยากไร้สามคนนั้นนี้พอเห็นไรเด้อร์เอาพิซซ่ามาให้ ไรเดอร์กลายเป็นเทวดาไปเลยในสายตาของพวกเขา มีความสุขมากไม่ใช่แค่ประทังชีวิต แต่ว่าได้กินของดีด้วย อร่อย

อันนี้คือเป็นคนที่รู้จักเปลี่ยน เปลี่ยนร้ายกลายเป็นดีไรเดอร์คนนี้ เปลี่ยนร้ายกลายเป็นดี เปลี่ยนวันซวยให้กลายเป็นวันดี เปลี่ยนภาระให้กลายเป็นบุญ คนเราต้องรู้จักฉลาดในการเปลี่ยนของร้ายให้กลายเป็นดี

มีหลวงพ่อท่านหนึ่งท่านบอกว่า คนดีนี้เปลี่ยนขี้หมากลายเป็นดอกไม้ ขี้หมานี่ท่านหมายถึงคำต่อว่าด่าทอ เวลามีใครพ่นใส่ก็เปลี่ยนให้กลายเป็นของดีไป กลายเป็นดอกไม้ กลายเป็นข้อเตือนใจ

อย่างที่หลวงพ่อทองรัตน์ท่านเคยพูดว่า บัตรสนเท่ห์ที่หยอดใส่บาตรท่านตั้งแต่เช้า ท่านถือว่าเป็นอมฤตธรรมจากเทวดา แม้ว่าบัตรสนเท่ห์นั้นขู่ว่าจะเอาปืนมายิงท่านก็ตาม นอกจากท่านไม่หวั่นไหวแล้ว ท่านก็กลับกลายเป็นว่าได้ของดี เอาไปสอนเณรได้ เห็นสัจธรรมเรื่องโลกธรรม 8 เรียกว่าเปลี่ยนขี้หมาให้กลายเป็นดอกไม้

ที่จริงขี้หมาหรือขยะนี้ ถ้าวางไม่ถูกที่มันก็กลายเป็นสิ่งปฏิกูล แต่ถ้าเอาไปวางไว้ถูกที่ เช่น เอาไปวางไว้ในสวน กระถางต้นไม้ มันกลายเป็นของดี ต้นไม้เจริญ ออกดอกออกผล ขยะสามารถเปลี่ยนให้กลายเป็นดอกไม้ได้ คนฉลาดต้องรู้จักเปลี่ยนขยะให้เป็นดอกไม้ ไม่ใช่แค่เปลี่ยนขี้หมาให้กลายเป็นดอกไม้อย่างเดียว เปลี่ยนขยะให้เป็นดอกไม้ด้วย

เปลี่ยนทุกข์ให้กลายเป็นธรรม เจอทุกข์ เจอความสูญเสียนี้ เขามาสอนธรรมให้เราว่าอะไร ๆ ก็ไม่เที่ยง คนที่ฉลาดคนที่มีปัญญาคือคนที่รู้จักเปลี่ยน

มีสวนมะกอกแห่งหนึ่ง เจ้าของสวนนี้เขาเลี้ยงไก่ไว้ด้วยเพื่อเอาไข่เป็นหลายสิบตัวเลย แต่พอไก่อายุมากแค่สองขวบเท่านั้น มันก็ไม่ออกไข่แล้ว ธรรมดาคนทั่วไปก็เอาไปฆ่า เลี้ยงไว้ก็เปลืองอาหาร

แต่ว่าเจ้าของสวนคนนี้เขาฉลาด เอาไก่ที่เกษียณแล้วนี้ ให้มันมาบำรุงดิน เอามาบำรุงสวนมะกอกด้วยการเอามาปล่อยที่สวน แล้วก็เอาอาหารที่เหลือทิ้งแล้ว อาหารเปียกนี้มาเลี้ยงไก่ ไก่ก็กรูเข้ามามากินอาหาร แล้วมันก็ทิ้งปล่อยมูลเอาไว้ก็กลายเป็นปุ๋ยบำรุงสวนมะกอก สวนมะกอกก็เลยงามสะพรั่งเลย นี่เรียกว่าฉลาด

ปกติไก่ที่อายุเกินสองปีจะกลายเป็นภาระแล้ว เพราะมันไม่ให้ไข่แล้ว แต่แทนที่จะปล่อยให้เป็นภาระ ก็เอามาทำประโยชน์ ไก่ก็ได้ใช้ชีวิตในวัยเกษียณอย่างมีความสุข แทนที่จะอยู่ในกรงก็อยู่ในที่โล่ง ในขณะเดียวกันเจ้าของสวนก็ไม่รู้สึกว่าไก่เป็นภาระอีกต่อไป แถมกลับมาช่วยบำรุงดิน ทำให้มะกอกเจริญงอกงาม อาหารเปียกแทนที่จะทิ้งทำให้เกิดมลภาวะในแม่น้ำ หรือว่าทำให้เกิดขยะส่งกลิ่นเหม็น ก็เอามาเลี้ยงไก่

ตอนหลังนี้ไร่ข้างเคียงเขามีไก่ พอไก่ปลดระวาง เกษียณแล้ว แทนที่จะฆ่าก็เอามาให้เจ้าของสวนนี้ เจ้าของส่วนก็ยินดีเลยเพราะว่านี่คือตัวผลิตปุ๋ยชั้นดี ไม่ต้องใช้สารเคมี ไม่ต้องใช้ปุ๋ยเคมี ตอนหลังก็มีคนเอาอาหารที่เป็นขยะเปียกนี้แทนที่จะเอาไปทิ้ง ก็มาให้เจ้าของสวนนี้เพื่อเลี้ยงไก่ เรียกว่าเปลี่ยนขยะให้กลายเป็นของดี เปลี่ยนภาระให้กลายเป็นโชคขึ้นมาได้ เรียกว่าฉลาด

การมีปัญญาในทางพุทธศาสนานี้คือรู้จักเปลี่ยน เปลี่ยนทุกข์ให้กลายเป็นธรรม หรือถึงแม้ว่าเรายังไม่ได้เข้าใจธรรมะนี้มาก แต่ก็สามารถเปลี่ยนวันซวยให้กลายเป็นวันดีได้ อย่าเอาแต่บ่นโวยวายว่าวันนี้ซวย วันนี้ซวย แต่สิ่งที่เกิดขึ้นกับเรา เปลี่ยนให้กลายเป็นดีได้เสมอ อยู่ที่ว่าเราจะฉลาดมองเห็นหรือเปล่า.