พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล วัดป่าสุคะโต แสดงธรรมก่อนฉันเช้าวันที่ 17 เมษายน 2566

 

     ช่วงสงกรานต์ที่ผ่านมามีคลิปวีดีโอคลิปหนึ่งที่แพร่หลายไปกว้างขวาง คนดูประมาณ 7-8 ล้านวิวได้ แล้วก็แชร์กันไปเป็นหมื่นๆ เป็นคลิปสั้นๆซึ่งดูแล้วก็ให้ความรู้สึกดีๆมาก ความซาบซึ้งประทับใจ ความปราบปลื้มใจ เป็นคลิปของเจ้าของร้านแบตเตอรี่เห็นผู้หญิงที่ ไม่ใช่เป็นเด็กเป็นสาวแล้ว มาหาของเก่าขยะ ดูจากเสื้อผ้าที่ค่อนข้างมอมแมม ยิ่งกว่านั้นมีเด็กตัวเล็กๆคือลูก อายุแค่ขวบ ไม่ถึงสองขวบมาด้วย ท่าทางยากจนมาก อาศัยการขายพวกขยะของเก่านี่แหละประทังชีวิต

     แล้วก็มาที่ร้านแบตเตอรี่ เจ้าของดีมีน้ำใจช่วยเก็บลังเก่าๆหรือว่าพวกของเก่าที่พอจะขายได้มามอบให้กับผู้หญิงคนนี้เป็นประจำ นอกจากนั้นก็ยังช่วยหาน้ำหาของหาขนมมาให้แก่ผู้เป็นแม่และเด็ก เด็กก็ดีได้ขนมได้น้ำหวาน รับเสร็จก็ไหว้ด้วยความสำนึกในบุญคุณ เช่นเดียวกับแม่ ให้ทีไรก็ไหว้

     เวลาเห็นแม่ลูกคู่นี้ ใครๆก็สงสารแม่ลูก ขณะเดียวกันก็ประทับใจที่ว่าเห็นว่าขนาดยากจนแต่ก็ยังรักลูก แล้วไม่ทิ้งลูก ขยันขวนขวายทำมาหากิน แม้ว่าอาชีพเก็บขยะจะมีรายได้ไม่ค่อยมากและก็ดูไม่ค่อยดีในสายตาของผู้คน แต่ก็ขยันทำมาหากิน ด้านหนึ่งก็สงสาร และประทับใจเจ้าของร้านแบตเตอรี่มีความเอื้อเฟื้อขวนขวายหาของเก่ามาให้ผู้เป็นแม่เอาไปขายและเอาขนมมาให้เด็กผู้เป็นลูก

     และตอนหลังก็ได้ทราบว่าช่วยส่งเสียเด็กเรื่องการเรียนด้วย ที่จริงเด็กขนาดนี้ก็ยังคงไม่ต้องเรียนหนังสืออะไร แต่ว่าถ้าได้เรียนอนุบาลบ้างก็ยังช่วยได้ ที่จริง ถ้าจบแค่นี้ มันก็เป็นเรื่องที่ประทับใจแล้ว แต่ปรากฏว่ายังมีต่อ ในช่วงสงกรานต์แม่ลูกคู่นี้ ขี่มอเตอร์ไซค์มา  พร้อมกับผู้เป็นสามี แต่งตัวเรียบร้อยเลยไม่มอมแมมเหมือนกับตอนที่มาเก็บขยะหาของเก่า

     ส่วนเด็กนั้นก็โตขึ้นประมาณ 3 ขวบได้ มาทำไม มาเพื่อที่จะมารดน้ำให้กับเจ้าของร้านซึ่งเป็นผู้ที่เอื้อเฟื้ออุปถัมภ์มาโดยตลอด ทำให้ชีวิตเขาดีขึ้น เอาพวงมาลัยวางไว้ที่มือ แล้วก็รดน้ำ เท่านั้นไม่พอ กราบเท้าด้วยเพราะว่ารู้สึกสำนึกในบุญคุณ แล้วก็ไม่ใช่ทำเฉพาะพ่อแม่ เด็กตัวเล็กๆที่พ่อแม่สอนให้ลูกทำ

     ภาพนี้ทำให้หลายคนน้ำตาซึมเพราะว่าแม่ลูกคู่นี้เขามีความกตัญญูรู้คุณ คนเรารู้สึกดีเวลาเห็นคนทำดีเห็นคนช่วยเหลือเอื้อเฟื้อเกื้อกูล จะรู้สึกดีประทับใจ แต่เวลาเดียวกันเวลาเห็นคนเขามีความสำนึกในบุญคุณแล้วเขาแสดงกริยานอบน้อมมันก็ทำให้เราซาบซึ้งใจ เหมือนกัน การเอื้อเฟื้อมันก็ส่งผลต่อความรู้สึกดีๆในใจเรา ทำให้เรามีความสุข ในขณะเดียวกันความกตัญญูมันก็ทำให้เราปราบปลื้มใจได้เหมือนกัน หลายๆคนดูแล้วก็มีความสุข แล้วก็ปลาปลื้มใจประทับใจ

     ความรู้สึกแบบนี้มันมีคุณค่ามีความหมายกว่าความสุขที่เกิดจากสนุกสนาน ความสนุกสนานมันให้ความสุขกับเราก็จริง แต่ก็ประเดี๋ยวประด๋าว มันไม่ซึ้งใจเท่ากับเห็นคนทำความดีมีน้ำใจ แล้วยิ่งกว่านั้นเห็นคนที่ได้รับความดีได้รับความเอื้อเฟื้อ เขามีความสำนึกในบุญคุณ อันนี้มันช่วยทำให้เราเกิดความปราบปลื้มใจและความรู้สึกนี้ก็ช่วยบรรเทาความเครียดความทุกข์ในใจของผู้คนได้

     คนเราเวลามีความเครียดมีความทุกข์ บางทีไม่รู้จักจัดการกับมันอย่างไร แต่ถ้าเราลองเปิดใจไปรับรู้ความดีที่ผู้อื่นได้กระทำต่อกัน แม้จะเป็นคนที่เราไม่รู้จัก ไม่ว่าจะเป็นความเอื้อเฟื้อช่วยเหลือหรือความกตัญญู ความดีหรือความรู้สึกดีๆที่เกิดในใจเรา มันก็จะช่วยทำขับไล่ความรู้สึกแย่ๆในใจเราได้ เรียกว่าน้ำดีช่วยไล่น้ำเสียได้

     บางทีเราก็ไม่รู้จักจะจัดการน้ำเสียหรืออารมณ์ที่ไม่ดีอย่างไร แต่ถ้าเราเปิดใจรับรู้ความดีความเอื้อเฟื้อเกื้อกูลของผู้คน มันก็ช่วยทำให้เรามีความสุขได้ง่ายขึ้น ความสุขนี้บางทีมันก็ไม่ได้เกิดจากอะไร เกิดจากการที่เห็นคนทำความดี เพราะลึกๆแล้ว คนเราทุกคนก็มีความใฝ่ดี มีคุณธรรมในใจ และเราก็สามารถที่จะเสริมพลังความดีในใจเราได้ ด้วยการเพียงแต่ว่าเห็นคนเขาทำความดีต่อกัน

     และลองนึกว่าขนาดเพียงแค่เราเห็นคนเขาทำความดีแล้วเรารู้สึกดีมีความสุข ถ้าเราทำเสียเองเราจะมีความสุขมากแค่ไหน ลึกๆจิตใจคนเราโหยหาความดี เราอยากจะเห็นความดีของผู้คน ใครทำความดีเราก็ปลาบปลื้ม

     ไล่ๆกันก็มีอีกคลิปหนึ่ง อันนี้ก็แปลกหน่อย คนเขาล่องเรืออยู่กลางทะเล จู่ๆก็เห็นปลาฉลาม ปลาฉลามท่าทางดุร้าย แต่ฉลามตัวนี้มีพฤติกรรมแปลกๆ พอเขาสังเกตใกล้ๆ ปรากฏว่ามีเต่าตัวหนึ่งอยู่ใกล้ๆ ปลาฉลามตัวนี้ก็พยายามผลักเต่าตัวนี้ให้มาที่เรือ ผลักเต่ามาทำไม เขาสังเกตว่า ที่คอเต่ามีอวนติดอยู่ คนในเรือก็เลยเอาเต่าขึ้นมาจากทะเล แล้วก็พยายามที่จะตัดเชือกที่รัดคอมัน รัดคอแน่นมาก

     แค่นี้เขาก็ประทับใจแล้วว่า ปลาฉลามนี้มีความห่วงใยเต่า มันก็พยายามช่วยเต่า พยายามที่จะผลักให้เต่ามาหาคน เพราะรู้ว่าคนจะช่วยได้ ก็ใช้เวลานานที่จะตัดอวนที่รัดคอมันเพราะว่ารัดแน่นมาก พอตัดเสร็จก็ทายาให้มัน แล้วก็ปล่อยมันลงทะเล

     ปรากฏว่าเต่าตัวนี้ไม่ยอมไป มันก็ว่ายอยู่ใกล้ๆเรือ เรือแล่นไปมันก็ว่ายตาม เหมือนกับว่ามันสำนึกบุญคุณ ก็คล้ายกับปลาวาฬน้อยหรือปลาวาฬแม่ที่เคยเล่าที่ว่า พอมันได้รับการช่วยเหลือชีวิตจากคน เพราะว่าอวนมันไปติดที่ครีบหางมัน พอมันปลอดภัย ปลาวาฬแม่ก็ว่ายตามเรือไปส่งถึงเกาะเลย มิหนำซ้ำยังคาบปลากระเบนมาให้เป็นการตอบแทน

     ภาพเหล่านี้เราเห็นก็ซาบซึ้งใจเหมือนกัน เพราะฉะนั้นเวลาถ้าเรามีความทุกข์ มีความเครียด มีความเศร้า เราลองมารับรู้เรื่องพวกนี้บ้าง ก็จะช่วยทำให้จิตใจเรามีความสุขดีกว่าการดื่มการเที่ยวมากมาย เพราะว่ามันอยู่ในใจเราได้นานและยิ่งทำเองก็ยิ่งมีความสุขมากยิ่งขึ้น.