พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล วัดป่าสุคะโต แสดงธรรมก่อนฉันเช้าวันที่ 11 เมษายน 2566 (แสดงธรรมให้ค่ายเณรวัดป่าสุคะโตด้วย)

 

     เมื่อ 3 - 4 เดือนก่อน มีฝรั่งนักท่องเที่ยวกลุ่มหนึ่งล่องเรืออยู่กลางทะเล ปรากฏว่าได้ยินเสียงแปลกๆ อยู่ข้างเรือ ก็เลยเลี้ยวไปดู ปรากฏว่าเป็นอะไรรู้มั้ย เป็นปลาวาฬ ปลาวาฬน้อย เขาก็ดีใจเพราะว่านานๆ จะได้เห็นปลาวาฬ น่ารักด้วย

แต่เขาก็สังเกตว่าเสียงมันร้องแปลกๆ เหมือนกับมันมีความทุกข์ แล้วก็มองไปรอบๆ ไม่เห็นปลาวาฬตัวอื่นเลย

     ปกติปลาวาฬน้อยต้องอยู่กับแม่ เหมือนกับช้างตัวน้อยต้องมีแม่อยู่ข้างๆ แต่นี่เห็นปลาวาฬน้อยตัวเดียว แล้วเสียงร้องก็แปลกๆ เหมือนกับมีความทุกข์ มีคนหนึ่งบอกว่าสงสัยปลาวาฬนี่กำลังต้องการความช่วยเหลือ ก็เลยมีคนวิทยุไปบอกเจ้าหน้าที่หน่วยกู้ภัยหรือว่ายามชายฝั่ง พอเจ้าหน้าที่รู้ก็รีบมาเลยเพราะว่าเรือลำนี้ไม่ได้อยู่ห่างจากฝั่งมากเท่าไหร่

     แล้วพอมาถึง เขาฟังเสียงปลาวาฬน้อยเขาก็รู้ว่ามีเรื่องไม่ดีเกิดขึ้น ปลาวาฬน้อยพอมันเห็นเรือของยามชายฝั่ง มันก็มาว่ายอยู่รอบๆ เหมือนกับรู้ว่านี่คือคนที่จะมาช่วยเขาได้ แล้วปลาวาฬน้อยก็ว่ายนำหน้าเลย ระหว่างที่ว่ายก็มีอาการลุกลี้ลุกลน แล้วก็ว่ายเร็วๆ เลย พยายามเร่งสปีด เจ้าหน้าที่ก็เลยรู้ว่ามีเรื่องไม่ดีเกิดขึ้นข้างหน้าแน่นอน ระหว่างทางปลาวาฬน้อยก็ส่งเสียงร้องเป็นระยะๆ กลัว กลัวว่าเรือจะคาดสายตา

     เรือแล่นมาติดๆ เลย จนกระทั่งถึงเกาะแห่งหนึ่ง ไม่ไกลจากเกาะนี้เขาเห็นปลาวาฬใหญ่ตัวหนึ่งมันกำลังดิ้น รู้มั้ยมันดิ้นเพราะอะไร มันติดอวน มีคนมาวางอวนเอาไว้ ตรงนั้นมีปลาเยอะเพราะว่ามีเกาะมีแก่ง ปลาบางทีก็ชอบอยู่ตรงนั้นแหละ คนก็วางอวนเอาไว้ แต่ว่ามันเป็นทางสัญจรของปลาวาฬด้วย ปลาวาฬตัวใหญ่นั้นมันติดอวนอยู่ แล้วมันก็ดิ้น ส่วนปลาวาฬตัวน้อยก็ว่ายเข้าไปหาปลาวาฬตัวใหญ่เลย แสดงว่าเป็นอะไรกัน เป็นแม่ เป็นแม่

     เจ้าหน้าที่พอเห็นปลาวาฬตัวแม่ดิ้น ตรงเข้าไปเลย แล้วปลาวาฬตัวแม่พอมันเห็นคนปกติมันจะกลัวคน ปลาวาฬมันจะไม่ค่อยอยากอยู่ใกล้คนเหมือนกับช้าง มันจะหนีเลย คราวนี้พอเห็นคนเข้ามาใกล้ๆ มันนิ่งเลย นิ่งเพราะอะไร เพราะรู้ว่าคนจะมาช่วย แล้วก็ยินดีให้ความร่วมมือ เพราะว่าถ้าดิ้นมากๆ คนไม่กล้าเข้าไปใกล้ เพราะว่าปลาวาฬตัวใหญ่มากมันดิ้นทีเดียวบางทีเรือพลิกคว่ำเลย ปลาวาฬนิ่งเลย ยอมให้คนเข้าไปใกล้ๆ

     เจ้าหน้าที่ก็บังคับเรือให้เข้าไปอยู่ใกล้ๆ ปลาวาฬตัวแม่ แล้วทำยังไงจะช่วยเขาได้ ปลาวาฬติดอวนทำยังไงจะช่วยได้ พวกเรารู้มั้ย ก็ต้องหาทางตัดเชือกที่เป็นอวน อวนมันไปติดหางแล้วก็ลำตัวส่วนปลายๆ เจ้าหน้าที่เขาก็กล้านะ คนมันเล็กมากเมื่อเทียบกับปลาวาฬ แล้วถ้าปลาวาฬสะบัดหางคนก็กระเด็นเลย บางทีตายด้วยถ้าโดนจังๆ แต่ว่าปลาวาฬตัวนี้มันนิ่งเลย ยอมให้คนไปตัดอวนที่อยู่หางมัน

     สัตว์จำนวนมากมันหวงหาง มันหวงหางมากเลย แม้กระทั่งหมาแมวของเราไปจับหางมันนี่มันไม่ชอบนะ เพราะว่าหางเป็นสิ่งสำคัญ เพราะว่าปลาวาฬจะว่ายน้ำต้องใช้หางบังคับทิศทางเหมือนหางเรือ แต่ว่ามันยอมให้คนไปอยู่ใกล้ๆ หาง เพื่ออะไร เพื่อให้คนตัดอวนที่ติดหาง ตัดสำเร็จนะ ใช้เวลาไม่นานเพราะเขามีเครื่องมือ

     พอสำเร็จปลาวาฬน้อยมันดีใจใหญ่เลย เสียงมันเปลี่ยนเลย จากร้องอิ๊ๆๆ เหมือนกำลังร้องไห้หรือเหมือนกับทุกข์ทรมาน กลายเป็นเสียงดีใจเลย เสียงดีใจของปลาวาฬน้อยมันชัดเจนมาก ปลาวาฬแม่พอหลุดจากอวนรีบว่ายหนีไปเลย ว่ายหายไปเลย เหลือแต่ปลาวาฬน้อยเท่านั้นที่อยู่ใกล้ๆ เรือ เขาดีใจ

     เสร็จหน้าที่แล้วเป็นไง เจ้าหน้าที่ก็ขับเรือแล่นเข้าฝั่ง เสร็จหน้าที่แล้วนี่ ปรากฏว่าปลาวาฬน้อยว่ายตาม ว่ายตามนะ แล้วปรากฏว่าสักพักหนึ่งปลาวาฬใหญ่ตัวอื่นๆ ก็ว่ายมาด้วย มันหลบนะมันหลบคน แต่พอรู้ว่าคนช่วยเพื่อนเอาไว้มันโผล่มาเลย โผล่มาจากไหนก็ไม่รู้แล้วก็ว่ายตามเลย

     เรือกำลังแล่นเข้าสู่ฝั่ง ปลาวาฬหลายตัวเลยก็ว่ายตาม ว่ายไปทำไมรู้มั้ย ว่ายไปส่ง ส่งคนกลับฝั่ง โอ้ ปลาวาฬนี่รู้จักขอบคุณ รู้จักซาบซึ้งในน้ำใจของคนที่ช่วยเขา พอเรือไปถึงฝั่งปลาวาฬทั้งฝูงก็หยุด เพราะว่าไปต่อไม่ได้ น้ำมันตื้น ปลาวาฬต้องการน้ำลึก ก็รออยู่ส่งคนขึ้นฝั่ง

     สักพักหนึ่งปรากฎว่าปลาวาฬแม่ตัวที่ได้รับความช่วยเหลือก็มา โผล่มาแล้ว แล้วไม่ได้โผล่มาเปล่าๆ ในปากคาบปลากระเบน คาบมาทำไม รู้มั้ยว่าคาบมาทำไม คาบมาเป็นของขวัญให้กับคน คิดว่าคนชอบปลากระเบน ปลาวาฬแม่ที่ติดอวนพอได้รับความช่วยเหลือ เขาซาบซึ้งน้ำใจ ที่เขาหายไปไม่ได้หายไปไหน หายไปคาบปลากระเบน เพื่อมามอบเป็นรางวัลเป็นของขวัญให้กับคน

    โอ้ สัตว์นี้มันน่าทึ่งนะ ดูเหมือนมันเป็นเดรัจฉาน แต่ว่าเขามีความรู้สึก มีหัวจิตหัวใจ เริ่มตั้งแต่ปลาวาฬน้อยก็มีความกตัญญูต่อแม่ รักแม่ แม่เดือดร้อนตัวเองยอมเสี่ยงภัยไปหาคน แล้วไม่รู้ว่าคนจะช่วยหรือเปล่า เผลอๆ คนยิงเอา เอาฉมวกแทง แต่ว่าก็ยอมเสี่ยง

แล้วลึกๆ ก็คงรู้ว่าคนมีน้ำใจจะช่วยได้ แล้วเขาพยายามนะ ทีแรกเรือไม่ได้อยู่นิ่งๆ มันแล่นนะ ปลาวาฬน้อยก็พยายามขวางเรือไว้ กันไม่ให้เรือออกทะเลกว้าง ขวางเอาไว้ไม่ให้ไปเพราะอะไร เพราะอยากให้มาช่วยแม่ คนก็เลยรู้ว่าปลาวาฬน้อยกำลังต้องการความช่วยเหลือ ทีนี้พอช่วยเสร็จเขาขอบคุณ ดีใจ

     ดีใจขอบคุณคนที่ช่วยแม่เขา ปลาวาฬตัวอื่นๆ ก็ขอบคุณซาบซึ้งน้ำใจของมนุษย์ที่ช่วยเพื่อน ส่วนปลาวาฬตัวที่ถูกติดอวนก็เหมือนกัน ไม่ได้ซาบซึ้งอย่างเดียวไปหาของมาตอบแทนด้วย อันนี้เรียกว่ามีความกตัญญู มีความรู้จักขอบคุณ ไม่น่าเชื่อนะ สัตว์ที่สมองเล็กๆ มันมีน้ำใจ

     แล้วไม่ใช่แต่ปลาวาฬ บางทีสัตว์ที่เราเลี้ยงเขาก็มีความรู้สึกนึกคิดไม่ต่างจากคนเลย มีความกตัญญู มีคุณป้าคนหนึ่งแกอายุ 70 กว่าแล้ว แกเลี้ยงหมูไว้ตัวหนึ่ง หมูตัวนี้ชื่อลูลู่ เป็นหมูพันธุ์เวียดนาม อายุ 1 ขวบ ไม่ได้เลี้ยงไว้ในคอก เลี้ยงไว้ในบ้านเลย ต้องอาบน้ำให้มันสะอาดสะอ้าน วันหนึ่งคุณป้าหัวใจวาย เป็นลมเลย แต่ยังพอมีสติก็เลยร้องขอความช่วยเหลือ

     ลูลู่อยู่ใกล้ๆ ก็ตรงเข้ามาเลยแต่ไม่รู้จะทำยังไง เห็นคุณป้าร้อง ลูลู่อยากจะช่วยแต่ไม่รู้จะช่วยยังไง สักพักหนึ่งนึกขึ้นมาได้ ลูลู่ออกไปข้างนอกเลย ฝรั่งนี่ประตูเขาจะมีช่องให้หมาลอดเข้าลอดออก ลูลู่ก็ลอดออกทางช่องนั้นแหละ แต่ช่องของหมาเล็กกว่าตัวของลูลู่ แต่ลูลู่ก็ไม่ยอมนะ พยายามเบียดตัวเองลอดช่องออกไปที่ถนนใหญ่ ไปถนนแล้วทำยังไงรู้มั้ย เรียก เรียกให้คนหยุด แต่ไม่มีคนเดิน มีแต่รถผ่านไปผ่านมา

     ลูลู่เรียกให้รถหยุด รถไม่หยุดเลย ทำยังไงจะให้รถหยุด ถ้าเป็นเราทำยังไงจะให้รถหยุด ลูลู่ออกไปขวางถนนเลย ไปที่กลางถนนขวางรถเอาไว้ แล้วไม่ได้ขวางเฉยๆ นอนเอาตีนชี้ฟ้า ทำทีเหมือนตาย ฝรั่งนี่เจอหมูเจอหมาอยู่กลางถนนเขาไม่ชนนะ เขาต้องหยุด เขาไม่กล้าชน เขาหยุด

     นี่เป็นวิธีเดียวที่ลูลู่จะให้คนหยุดได้ ขวางถนน ขวางรถเอาไว้ แล้วก็แกล้งตาย เจ้าของรถพอเบรค หยุดหน้าลูลู่ก็ลงจากรถ พอลงจากรถลูลู่พลิกตัวเลย วิ่งไปที่บ้านของตัวเอง วิ่งไปทำไม วิ่งเพื่อนำทาง นำทางเจ้าของรถ เจ้าของรถก็เดินไปที่บ้านของลูลู่ ไปถึงประตูแล้วก็ส่งเสียงเรียกเจ้าของบ้านว่า คุณครับหมูคุณเป็นอะไรหรือเปล่าครับ ท่าทางมันไม่ค่อยสบาย

    ก็มีเสียงร้องจากคุณป้าที่อยู่ในบ้านว่า ฉันก็แย่เหมือนกัน ช่วยฉันด้วย ชายคนนั้นก็เลยเปิดประตู ดีนะที่ไม่ล็อกเอาไว้ แล้วก็เห็นคุณป้าท่าทางแย่ก็เลยเรียกรถพยาบาลมา รถพยาบาลรีบมาทันทีเลย แล้วก็มารับคุณป้าเข้าโรงพยาบาล ช่วยชีวิตไว้ได้ หมอบอกว่าถ้ามาช้ากว่านี้ 15 นาทีตายแล้ว ช่วยไม่ทัน

    โอ้ ลูลู่นี้ช่วยเจ้านายนะ ลูลู่เป็นหมูอายุแค่ขวบเดียวแต่ว่ารู้ความ มีความกตัญญู เจ้าของป่วยก็รู้ว่ากำลังต้องการความช่วยเหลือ แล้วก็ฉลาดด้วย รู้ว่าจะช่วยยังไง ตัวเองช่วยไม่ได้ก็ขอแรงคนอื่นช่วย แล้วก็รู้ว่าจะให้คนอื่นมาช่วยได้ยังไง ต้องเอาตัวขวางรถเอาไว้ ต้องมีความกล้าเพราะลูลู่คงรู้ว่าถ้าโดนรถชนก็ตาย เสี่ยงแต่ว่าก็ยอมทำ อันนี้เพราะอะไร เพราะความกตัญญูรู้คุณ ตอนหลังลูลู่ก็ได้รับรางวัลจากสมาคมป้องกันการทารุณสัตว์ ได้เหรียญ กลายเป็นหมูชื่อดังไปเลย

     ขนาดสัตว์จะเป็นปลาวาฬก็ดีเป็นหมูก็ดี มันยังมีความกตัญญู รู้จักรู้คุณ ยอมเสี่ยงภัยเพื่อช่วยผู้มีพระคุณ แล้วคนเราที่เราเรียกว่าเราเป็นสัตว์ประเสริฐ เราต้องไม่ด้อยไปกว่าพวกสัตว์เหล่านี้ ต้องมีความกตัญญูรู้คุณ แล้วก็พร้อมที่จะช่วยเหลือผู้ที่เป็นบุพการีหรือผู้ที่มีพระคุณ แม้จะเสี่ยงก็ยอม อันนี้คือคุณธรรมของคนเราที่ควรมี เพราะแม้แต่สัตว์ยังมีคุณธรรมเลย แล้วเราซึ่งเป็นมนุษย์จะไม่มีตรงนี้เชียวหรือ

     พวกเราเป็นเณรก็ขอให้มีความกตัญญูรู้คุณ โดยเฉพาะกับบุพการีกับพ่อแม่ ช่วยงานบ้านบ้าง หรืออย่างน้อยก็ไม่ทำตัวให้ท่านเดือดร้อนให้ท่านวิตกกังวล แค่เราทำตัวให้เป็นคนดีพ่อแม่ก็มีความสุข ต่ออายุให้ท่านได้แล้ว ยังไม่ต้องช่วยงานอะไรท่าน แค่ช่วยทำตัวเป็นคนดี มีคุณธรรม มีวินัย ใฝ่รู้ ก็ช่วยคุณพ่อคุณแม่ได้เยอะแล้ว.