พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล วัดป่าสุคะโต แสดงธรรมก่อนฉันเช้าวันที่ 2 ธันวาคม 2565 

มีอาม่าคนหนึ่งอายุประมาณสัก 70 กว่า ลูกชายขายก๋วยเตี๋ยว อาม่าก็ช่วยลูกชายทุกวันเลย เอาก๋วยเตี๋ยวไปส่งลูกค้าซึ่งอยู่ตามละแวกบ้าน วันหนึ่งไป 2 เที่ยว ทีแรกไปส่งก๋วยเตี๋ยว ตอนหลังไปรับเอาจานชามกลับมา แล้วก็คิดเงินด้วย บางคนก็จ่ายเป็นรายมื้อ บางคนก็จ่ายเป็นรายอาทิตย์ ก็ต้องทำบัญชีว่าใครสั่งอะไร ติดเงินเท่าไหร่ อาทิตย์หนึ่งก็มาเรียกเก็บเงิน แกต้องทำบัญชี ทำอย่างนี้ทุกวันเป็น 10 ปีแล้ว อาจจะ 20 ปีก็ได้ แล้วแกก็มีความสุข นอกจากได้ช่วยลูกแล้วก็ได้มีโอกาสเจอเพื่อนบ้าน ได้ทักทายยิ้มแย้มแจ่มใส แล้วก็สุขภาพก็ดีไม่เจ็บไม่ป่วย

แต่ตอนหลังเพื่อนบ้านมาทักลูกชายว่า แม่ลื้อแก่แล้วนะ ควรจะเกษียณได้แล้วล่ะ เขาเลี้ยงเจ้ามานานแล้ว ตอนนี้ให้เขาได้พักบ้าง อย่าไปใช้งานเขามาก ถึงเวลาที่เขาจะเกษียณแล้วล่ะ เจอเพื่อนบ้านทักแบบนี้บ่อยๆ ลูกชายก็เลยบอกแม่ว่า ต่อไปนี้แม่พักงานได้แล้ว อยู่บ้าน พักผ่อนดูโทรทัศน์ ไม่ต้องออกไปทำงานอีกต่อไป อาม่าทีแรกแกก็ไม่ค่อยยอม แต่ว่าลูกชายรบเร้าอาม่า แกก็เลยหยุดทำกิจวัตรที่เคยทำ อยู่บ้าน เดือนแรกๆ ก็ไม่ค่อยมีอะไร แค่ปวดเมื่อยนิดหน่อยตัวอาม่า แต่ตอนหลังเริ่มปวดหลังแล้ว เพราะว่านั่งทั้งวันดูโทรทัศน์ ดูแล้วดูอีก แล้วพอผ่านไปเป็นปีก็เริ่มปวด ไม่ใช่แค่ปวดหลังอย่างเดียว ปวดขาเริ่มขยับเขยื้อนเดิมลำบาก

พอถึงปีที่ 2 ปรากฏว่าเดินไม่ค่่อยได้แล้ว ไปหาหมอ หมอบอกว่ากล้ามเนื้ออ่อนกำลัง ไม่ค่อยมีเรี่ยวมีแรงแล้ว ยังไม่นับปวดนั่นปวดนี่ แล้วผ่านไปไม่ถึง 3 ปีเลย อาม่าแกก็ป่วย ก่อนหน้านัี้แกก็ป่วยกระเสาะกระแสะแล้ว ตอนนี้ป่วยหนักเลย จนกระทั้งต้องนอนติดเตียง  ลุกขึ้นลำบากแล้ว ต้องใส่แพมเพิส ลูกสาวต้องลางานมาดูแลแม่ คอยพลิกตัวตัวแม่ ผู้เป็นแม่สุดท้ายก็ตาย เพราะว่าอวัยวะต่างๆ ล้มเหลวหมดจากที่นอนติดเตียง คนที่เล่าเขาบอกว่า ถ้าหากว่ายังปล่อยให้อาม่าได้ออกไปช่วยลูกชาย ไปส่งก๋วยเตี๋ยวแล้วก็ไปเก็บเงิน ป่านนี้คงจะยังสุขภาพดีอยู่ แต่นี่พอหยุดทำงานอยู่กับบ้าน ร่างกายทรุดเลย เพราะอะไร เพราะว่าไม่ค่อยได้ออกกำลังกาย ไม่ค่อยได้ใช้ร่างกาย อีกอย่างคือไม่ค่อยได้ใช้สมองด้วย ตอนไปช่วยงานลูกชายก็ต้องคิดบัญชี ใครจ่ายเท่าไหร่ ใครเชื่อเท่าไหร่ เลยใช้สมอง สมองได้ทำงาน ร่างกายก็กระฉับกระเฉง แล้วไม่ใช่สุขภาพดีอย่างเดียว จิตใจก็ดีด้วยเพราะว่าได้ไปทักทายผู้คน ได้เจอเพื่อนบ้าน แล้วที่สำคัญคือรู้สึกว่าตัวเองมีคุณค่า อันนี้คือสิ่งที่ผู้ที่เป็นลูกไม่ค่อยได้ตระหนักเท่าไหร่ 

บางคนเห็นแม่ขายของชำ ขายมาตั้งแต่ลูกยังเล็ก จนลูกทำงานมีรายได้ดี แม่ก็ยังทำอยู่ แล้วของที่ขายก็ได้กำไรไม่เท่าไหร่ ขายขนมขายของได้กำไรชิ้นละบาทสองบาท ตัวเองก็รวยแล้ว บอกแม่ว่าหยุดขายได้แล้วไม่คุ้มหรอก ขายได้กำไรแค่ชิ้นละบาทสองบาทไม่คุ้มหรอก ลูกเลี้ยงแม่เอง แบบนี้ถ้าหากว่าแม่ไม่ได้ขายของ ร่างกายก็จะทรุดเร็วเหมือนกัน เพราะว่าไม่ได้ทำงานไม่ได้ใช้สมอง การอยู่ว่างๆ เปล่าๆ สำหรับคนแก่แล้วไม่ได้เป็นผลดีเลย แม้ว่าคนที่เป็นลูกคิดว่า แม่สบายแล้วพ่อสบายแล้วไม่ต้องทำงาน แต่ความสบายบางอย่างในระยะยาวเกิดโทษ อย่าว่าแต่คนแก่เลย คนหนุ่มคนสาวถ้าเอาแต่นั่งๆ นอนๆ สุดท้ายก็ป่วยด้วยโรคนั้นโรคนี้ โรคเบาหวาน โรคหัวใจ โรคอ้วน

บางคนพ่อแม่ไม่ได้ขายอะไร แต่ว่าช่วยงานบ้าน โดยเฉพาะคนที่เป็นแม่ช่วยงานบ้านเก็บกวาดบ้าน บางทีไม่ใช่ทำอาหารอย่างเดียว ซักผ้าด้วย ลูกเห็นแม่ลำบากก็ซื้อเครื่องซักผ้าให้ แต่ว่าแม่ก็ยังซักด้วยมือ บอกแม่ว่าหยุดซักผ้าได้แล้ว อุตส่าห์ซื้อเครื่องซักผ้ามา  ซื้อมาราคาแพงไม่คุ้มเลย หารู้ไม่การซักผ้าทำให้แม่ได้ใช้แรง ได้ใช้ร่างกาย ได้ใช้อวัยวะปอดหัวใจ ถ้าทำงานไม่หักโหมนี่สุขภาพดี อายุยืน จิตใจก็ดีด้วย เพราะรู้สึกว่าตัวมีประโยชน์ แต่คนที่เป็นลูกไม่เข้าใจ เห็นว่าการทำงานเป็นเรื่องที่ไม่ดี ทำให้ไม่มีความสุข แต่ที่จริงคือความสุขของเขา บางคนสงสารแม่จ้างคนงานมาทำงานบ้านแทนแม่ คิดว่าจะให้แม่ได้พักผ่อน ปรากฏว่าแม่ป่วยในเร็ววันเลยถ้าหากว่าไม่ได้ทำงาน เพราะฉะนั้นเรื่องการเกษียณ หรือการให้พ่อแม่หยุดงาน บางทีเป็นดาบสองคม ไม่เข้าใจว่า การที่คนแก่ได้ทำงานมีประโยชน์อย่างไรบ้าง คนแก่ในชนบทเขามีความสุขเพราะเขาได้ทำงาน ได้เลี้ยงหลาน แล้วก็ได้สานกระบุงตะกร้า ไม่ได้อยู่เปล่าๆ นั่งว่างๆ ดูโทรทัศน์ แบบนั้นทำให้ชีวิตว่างเปล่า 

พออยู่เปล่าๆ ชีวิตก็ว่างเปล่า

ว่างเปล่านี่บางทีก็เกิดรู้สึกว่าชีวิตไม่มีคุณค่า วันๆ หนึ่งตื่นขึ้นมา ไม่รู้จะทำอะไร มันไร้เป้าหมาย คนเราถ้ารู้สึกว่าชีวิตไร้เป้าหมายไม่มีคุณค่า บั่นทอนใจทั้งใจและกายมากเลย นี่คือชะตากรรมของคนแก่เหล่านี้ ที่เกิดจากความหวังดีของลูก แต่เอาความหวังดีของลูกไปครอบงำ หรือไปกำกับชีวิตความเป็นอยู่ของพ่อแม่ โดยเฉพาะคนที่เป็นแม่ หวังดีกับเขา แต่ทำให้เขาสุขภาพอ่อนแอ แล้วบางทีก็ตายเร็วขึ้น