พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล วัดป่าสุคะโต แสดงธรรมก่อนฉันเช้าวันที่ 23 พฤศจิกายน 2565

 

     มีชายไร้บ้านคนหนึ่ง ท่าทางก็ยากจน มานั่งอยู่บนฟุตบาท คล้ายๆ จะกำลังขอทาน เหตุการณ์นี้เกิดขึ้นที่ในอเมริกา จู่ๆ ก็มีผู้ชายคนหนึ่งวิ่งผ่านมาคงจะรีบ เป็นชายหนุ่ม แล้วก็เผลอทำโทรศัพท์มือถือหล่นตรงหน้าชายไร้บ้านคนนั้น

     ชายไร้บ้านคนนั้นเมื่อเห็นโทรศัพท์ตก ซึ่งราคาแพงมากคงเป็นไอโฟนรุ่นใหม่แทนที่จะดีใจ แกก็พยายามเรียก ตะโกนให้ชายหนุ่มคนนั้นรู้ว่าโทรศัพท์หล่น แต่ชายคนนั้นก็ไม่ได้ยิน

     ชายไร้บ้านก็เลยไม่รู้จะทำไง โทรศัพท์ตกอยู่ข้างหน้าจะเรียกว่าส้มหล่นก็ไม่ถูก เพราะว่าทำท่าไม่อยากได้ ก็เลยเก็บเอาไว้ สักพักชายหนุ่มที่ทำโทรศัพท์ตก แกก็วกกลับมา แล้วก็มองหาโทรศัพท์

     พอเดินผ่านมาถึงชายไร้บ้าน ชายไร้บ้านคนนี้ก็เรียกเลย แล้วก็ยื่นโทรศัพท์ให้ บอกว่าเมื่อกี้คุณทำตกนะ เจ้าของโทรศัพท์ก็ดีใจ ดีใจที่ได้โทรศัพท์คืนแล้วก็ซาบซึ้งน้ำใจมาก ก็เลยยื่นเงินให้ เงินที่ว่านี้ก็ใส่ซอง ชายไร้บ้านคนนี้ก็รับซองไป

     พอเปิดซองก็ปรากฏว่ากลายเป็นเงิน เงินจำนวนมากก็ประมาณสักร้อยดอลลาร์ได้ แกตกใจมาก เพราะไม่คิดว่าจะได้เงินมากขนาดนั้น ซาบซึ้งจนกระทั่งร้องไห้เลยนะ สักพักชายหนุ่มคนที่ยื่นเงินให้ก็กลับมา แล้วก็มากอดชายไร้บ้าน

     ถึงตอนนั้นชายไร้บ้านก็เลยรู้ว่านี่เป็นการจัดฉาก มีคนตั้งกล้องรอถ่ายภาพเหตุการณ์ เพื่อที่จะดูว่าเมื่อคนจนอย่างชายคนนี้มีลาภหล่นมาอยู่ข้างหน้า คือโทรศัพท์มือถือนี่จะทำอย่างไร จะเก็บใส่กระเป๋าหรือว่าจะหาทางคืนเจ้าของ

     แล้วก็พบว่าชายไร้บ้านคนนี้มีความซื่อสัตย์ แม้ยากจน แม้จะขอทาน แต่ว่าเมื่อมีทรัพย์สมบัติของใครตกอยู่ข้างหน้านี่ก็ไม่คิดจะเอามาเป็นเจ้าของ แล้วก็พยายามหาทางคืน แล้วก็ไม่ได้หวังผลตอบแทน เพราะฉะนั้นพอได้ผลตอบแทน แกก็ตกใจมาก อันนี้ก็เป็นเป็นเรื่องราวในคลิป ที่เขาแพร่หลายกัน

     ซึ่งก็เหมือนจะบอกว่า แม้จนแต่ก็มีน้ำใจ มีความซื่อสัตย์ ซึ่งที่จริงตัวอย่างแบบนี้ก็มีเยอะ อย่างเคยมีคนเอาพิซซ่ากล่องใหญ่เลย ไปให้กับคนไร้บ้านที่ขอทานอยู่ คนนั้นดีใจเลยนะ เพราะว่าหิว สักพักก็มีคนมาขอ ขอแบ่งหน่อยนะวันนี้ฉันไม่มีอะไรกินเลย ชายไร้บ้านคนนั้นก็ให้ แบ่งให้ครึ่งครึ่งเลย เอาไปเลยนะครึ่งหนึ่ง

     ชายคนที่มาขอนี้ก็ดีใจมาก แล้วก็เล่าว่า ก่อนหน้านี้เคยไปขออาหาร ขอเงินขอของกินจากคนแถวนั้นซึ่งก็เป็นนักธุรกิจ เป็นพนักงานธนาคารต่างๆ พวกนี้เขามีเงินแต่ไม่ได้เลย ครั้นมาขอจากชายไร้บ้าน ขอจากขอทานกลับได้

     นี่ก็เป็นเรื่องราวที่มีคนเขาตั้งใจ ที่จะอัดถ่ายเอาไว้ว่า ถ้าไปขอเงินจากคนพอมีเงินนี่จะสำเร็จไหม หรือถ้าไปขอเงินจากคนยากจนจะได้ผลไหม ก็ปรากฏว่าขอจากคนยากจนนี้มีโอกาสได้มากกว่า

     เรื่องแบบนี้เราก็คงได้ยินบ่อยๆ ว่าคนที่ยากจนเขามีน้ำใจ แม้ว่าจะไม่รู้ว่าจะมีอะไรกินหรือเปล่าในเช้านี้ ในทางตรงข้ามคนที่มีเงิน หรือว่าพอมีฐานะจำนวนไม่น้อยเลย ก็จะไม่ค่อยมีน้ำใจเท่าไหร่ มีใครมาขอก็จะปฏิเสธ อันนี้ไม่ใช่ที่อเมริกาอย่างเดียว ที่อื่นด้วย เมืองไทยก็คงเป็นอย่างนั้นเหมือนกัน

     แล้วคนที่ปฏิเสธ หรือคนที่ไร้น้ำใจบางทีก็ไม่ใช่ใครนะ บางทีก็อาจจะเป็นคนวัด หรือว่าคนที่ขยันทำบุญก็ได้ เคยมีครอบครัวหนึ่ง พ่อแม่ลูก แล้วก็เพื่อนประมาณสัก 4-5 คน ไปถวายจังหันที่วัดแห่งหนึ่ง ซึ่งมีหลวงตาที่มีคนเคารพนับถือมาก

     เช้าวันนี้คนก็มาถวายจังหันเป็นร้อยเลย แล้วก็จำนวนไม่น้อยขับรถมา ครอบครัวนี้ก็ไม่มีรถส่วนตัวแต่ว่ามีเพื่อนบ้านพามาส่งแล้วก็กลับ พอถวายจังหันเสร็จ ทุกคนก็แยกย้ายกันกลับบ้าน

     ครอบครัวนี้ก็เดินจากวัดเพื่อไปขึ้นรถเมล์ ซึ่งมันก็อยู่ห่างวัด เพราะว่าวัดนี้ก็อยู่ในทางย่อย ต้องเดินจากวัดไปถึงทางใหญ่ มันก็เป็นกิโลนะ แดดก็ร้อน คนแก่ก็เดินกระโผลกกระเผลก แถมมีคนพิการอยู่ด้วย ก็มีรถของคนที่มาทำบุญวิ่งผ่านไปคันแล้วคันเล่าๆ       แต่ไม่มีใครมีน้ำใจเลย ที่จะชวนจะให้คนแก่หรือคนพิการในกลุ่มนี้เขาขึ้นรถเลย ทั้งที่หลายคันนี้ก็มีที่ว่าง เป็นรถกระบะ ก็ปล่อยให้คนแก่คนพิการเดินฝ่าแดด กว่าจะไปถึงถนนใหญ่ก็เป็นกิโล

     ภาพแบบนี้ที่จริงไม่น่าเกิดขึ้นในหมู่คนที่มาทำบุญ เพราะว่าถ้าเป็นที่อื่นในหลายประเทศ ถ้าเจอคนเดินแบบนี้ ก็จะมีคนมาจอดรถแล้วก็มาถามว่าจะไปไหน บางทีก็อาสาขับรถไปส่งด้วย แต่ว่าคนเหล่านี้ คนมีน้ำใจบางทีก็ไม่ได้เป็นคนวัด ไม่ได้เป็นคนขยัน ทำบุญด้วย ในขณะที่คนขยันทำบุญ อุตส่าห์ไปหาไปถวายจังหันกับพระที่มีชื่อเสียง แต่ว่าไม่มีน้ำใจให้กับคนที่เขาลำบาก คนแก่คนพิการซึ่งก็ไม่ได้มีท่าทีว่าอันตรายอะไรเลย ไม่ใช่ว่าเป็นคนหนุ่มที่ถ้าเกิดรับขึ้นรถแล้วเดี๋ยวอาจจะเกิดอันตราย แต่นี่ก็เป็นคนแก่คนพิการที่เดินกระย่องกระแย่งๆ กลางแดดที่ร้อนแรง

     มันก็เป็นเหตุการณ์เล็กๆ แต่มันก็แสดงให้เห็นว่า ทำไมคนเราไม่มีน้ำใจ แล้วคนที่ไม่มีน้ำใจนี่ก็เป็นคนที่มาทำบุญด้วย ทำบุญนี่อย่าทำบุญกับพระอย่างเดียว ก็ต้องคิดถึงการมีน้ำใจกับทุกคนที่เขาเดือดร้อน แม้จะไม่ใช่พระ แต่เป็นฆราวาส เขาอาจจะยากจน       เขาอาจจะแก่ อาจจะพิการหรือแม้แต่คนธรรมดานะที่แม้จะสุขภาพดีแต่ว่าถ้าเราเห็นเขาลำบาก เขาเหนื่อยแล้วก็น่าจะช่วยเขา

     ขอให้เตือนใจอยู่เสมอ มาทำบุญ อย่าคิดจะทำบุญกับพระหรือทำบุญที่วัดอย่างเดียว ต้องมีน้ำใจให้กับคนทั่วไปด้วย เรื่องราวที่ยกตัวอย่างมานี่ คนไร้บ้านเขาก็ไม่ได้เป็นนักทำบุญ อาจจะไม่ใช่เป็นนักปฏิบัติธรรม หรือไม่สนใจเข้าวัดเลย แต่ว่าเขาก็มีน้ำใจ  เห็นใครทำเงินตกก็ไม่เก็บไว้ แต่พยายามที่จะตามหาเจ้าของ หรือว่าใครมาขอก็พร้อมจะช่วย แม้ตัวเองอาจจะขาดแคลน

     อันนี้หมายถึงความมีน้ำใจ หมายถึงความซื่อสัตย์สุจริต ซึ่งแม้กระทั่งคนยากคนจน เขาก็มีสิ่งที่ไม่น้อย ในขณะที่คนที่มีเงินกลับขาดแคลน หรือว่าบกพร่อง อันนี้คือรวมไปถึงนักปฏิบัติธรรมหรือคนที่มาทำบุญที่วัด