ตอนนี้ก็เป็นช่วงเทศกาลกินเจ เดี๋ยวนี้คนไทยก็นิยมกินเจในช่วงเทศกาลนี้กันมาก เริ่มตั้งแต่เมื่อวานแล้ว การกินเจหรือกินอาหารมังสวิรัติเป็นของดี แม้ว่าจะกินเป็นบางช่วง ยิ่งถ้ากินเป็นประจำ กินบ่อยๆนี้ก็ยิ่งดีเข้าไปใหญ่ เพราะว่าเกิดประโยชน์ท่านและประโยชน์ตน 

ประโยชน์ท่านก็คือว่าลดการเบียดเบียนสัตว์ ลดการทำชีวิตสัตว์ให้ตกล่วงไป แล้วก็ยังมีผลดีต่อสิ่งแวดล้อมด้วย เพราะว่าการเลี้ยงสัตว์เป็นอาหาร มันก่อผลกระทบต่อธรรมชาติต่อสิ่งแวดล้อมมากกว่าการปลูกผัก ทั้งในแง่ของการทำลายป่า หรือว่าทำให้เกิดก๊าซเรือนกระจกที่ทำให้โลกร้อนมากขึ้น ประโยชน์ตนก็มีเยอะเลยโดยเฉพาะเรื่องสุขภาพ 

เดี๋ยวนี้คนกินเนื้อกันมาก โรคภัยไข้เจ็บนานาชนิดก็เลยถามหา โรคหัวใจ โรคมะเร็ง เบาหวานด้วย อันนี้ก็เกี่ยวกันเหมือนกัน ถ้าเรากินอาหารมังสวิรัติมากขึ้น มันก็ช่วยต่อสุขภาพ เรี่ยวแรงก็ไม่ได้ลดลง นักกีฬา นักมวยหลายคน ชื่อดัง ไมเคิล จอร์แดน กินมังสวิรัติ นักฟุตบอลหลายคนก็กินมังสวิรัติ

เพราะเดี๋ยวนี้อาหารมังสวิรัติก็พัฒนามามากจนกระทั่งไม่ทำให้เรี่ยวแรงลดน้อยถอยลงหรือว่าต่ำต้อยกว่าการกินเนื้อ นอกจากสุขภาพแล้วยังมีผลต่อจิตใจ มันเป็นการฝึกให้ลดละกิเลส คือความโหยหาอยากกินอาหารที่เอร็ดอร่อย ติดในรสชาติ เพราะส่วนใหญ่อาหารเจอาหารมังสวิรัตินี่มันก็ไม่อร่อยเท่าอาหารเนื้อ 

ถ้ากินแล้ว ไม่ยึดติดในรสชาติ มันก็มีผลต่อจิตใจไม่น้อย แต่ก็ต้องระวังกินเจกินมังสวิรัติ ลดกิเลสตัวหนึ่งก็อาจไปเพิ่มกิเลสอีกตัวหนึ่งก็ได้ กิเลสตัวที่ชื่อว่ามานะ หรือว่าอัตตา ยิ่งกินเป็นประจำ หลายๆปีก็ยิ่งไปเกิดความสำคัญมั่นหมายว่า ฉันเป็นผู้ที่ถือศีลบริสุทธิ์กว่าใครต่อใครที่อยู่ล้อมรอบ อันนี้คือตัวมานะ 

หรือเราเรียกง่ายๆว่าตัวอัตตาที่เพิ่มพูนขึ้นมาได้ถ้าไม่ระวัง หรือว่าอาจจะเกิดโทสะก็ได้ โทสะคือ ความโกรธ หรือเกลียดคนที่กินเนื้อ เห็นคนเหล่านี้ว่าเป็นคนที่จิตใจโหดร้าย เบียดเบียนสัตว์โลก มันก็เกิดความโกรธความเกลียดขึ้น ซึ่งที่จริงมันก็คู่กับมานะ อัตตาอยู่แล้ว

โทสะบางครั้งเกิดจากการที่หวงแหนอาหารมังสวิรัติ โดยเฉพาะในที่ที่มีอาหารมังสวิรัติน้อย หลวงพ่อสุเมโธ ท่านเป็นพระฝรั่ง ท่านเล่าว่าตอนที่ท่านพรรษาไม่มาก มีช่วงหนึ่งท่านถือมังสวิรัติเคร่งมากเลยอาหารอะไรที่มีส่วนผสมของสัตว์ แม้แต่น้ำปลา ปลาร้านี่ท่านไม่แตะเลย แต่ว่าในภาคอีสานที่ท่านจำพรรษาอยู่ประจำ อาหารชาวบ้านก็มีน้ำปลามีปลาร้าเป็นส่วนประกอบอยู่เรียกว่าทุกอย่างทุกจานเลย จึงฉันลำบาก 

แต่ว่าก็มีญาติโยมเห็นว่าท่านถือเคร่งมังสวิรัติ ก็เลยทำอาหารมังสวิรัติโดยเฉพาะให้ ต้องใช้ความพยายามมากในการจัดตระเตรียมเพราะชาวบ้านก็ไม่ค่อยคุ้นกับอาหารมังสวิรัติ ทำถวายท่านได้ทุกวัน เวลาท่านไปตักอาหารทุกเช้า เวลาเห็นอาหารมังสวิรัติบนโต๊ะ ท่านบอกว่าท่านจะเกิดความรู้สึกเป็นเจ้าของอาหารมังสวิรัติถาดนั้น 

แล้วท่านจะถือสิทธิ์ตักอาหารมังสวิรัติมากกว่าคนอื่น เพราะว่าคนอื่นเขามีอาหารอื่นฉันได้ กินปลากินไก่ แต่ว่าท่านฉันอาหารอื่นไม่ได้ ฉันได้แต่อาหารมังสวิรัติที่ชาวบ้านเตรียมให้ เพราะฉะนั้นท่านถือสิทธิ์ว่าเรามีสิทธิ์ตักอาหารมังสวิรัติจานนี้ถาดนี้มากกว่าคนอื่น ท่านก็ทำอย่างนี้ทุกวันๆ 

แต่แล้วมีวันหนึ่งมีพระที่พรรษามากกว่า ไปตักอาหารมังสวิรัติที่ท่านหลวงพ่อสุเมโธถือว่าเป็นของท่าน แล้วตักเย่อะด้วย เหลือให้ท่านซึ่งมาทีหลังไม่มากนัก ก็ไม่พอใจ แล้วก็เป็นอย่างนี้ทุกวันๆ ท่านโกรธมากเลยท่านบอก มาแย่งอาหารมังสวิรัติของท่าน อาหารอื่นมีไม่ตัก มาตักของท่าน โกรธมาก  ตอนหลังก็หาทางแก้เผ็ด หรือว่าแก้แค้น 

มีวันหนึ่งท่านตักน้ำพริกผสมปลาร้าเยอะแยะ เตรียมเอาไว้ พอเดินผ่านพระรูปนี้ ก็เอาน้ำพริกผสมปลาร้าเทลงไปในบาตรของพระรูปนั้น จนเหม็นคุ้งเลย ท่านก็รู้สึกสะใจ แต่แล้วก็มาได้คิดว่าเอ๊ะ นี่เราจะทำอย่างนี้เชียวหรือ ทำไมเราเอาอาหารมังสวิรัติมาเป็นเรื่องใหญ่ขนาดนี้ เรามาบวชพระหรือมีชีวิตอยู่เพื่ออาหารมังสวิรัติเท่านั้นหรือ ทำไมเราให้อาหารมังสวิรัติมาเป็นใหญ่ถึงขนาดนี้

ท่านเล่าว่า ตอนที่ท่านโกรธ ยังดีที่มีวินัยพระห้ามต่อยตีกัน ไม่เช่นนั้นท่านก็คงจะวางมวยกันแล้ว พอได้คิดแบบนี้ว่าเรามีความโกรธได้ขนาดนี้พอมีคนมาตักอาหารมังสวิรัติไปจากเรา ท่านได้คิดเลยว่า นี่เรายึดมั่นถือมั่นมากไปแล้ว ท่านก็เลยเริ่มปล่อยวาง 

อันนี้ก็เป็นอุทาหรณ์สำหรับคนที่กินเจฉันเจมังสวิรัติ ถ้าฉันหรือกินด้วยึวามยึดมั่นถือมั่นมาก มันก็เกิดโทษต่อจิตใจ แล้วก็ต่อความสัมพันธ์ก็ได้ มังสวิรัติเป็นของดี เจก็เป็นของดี แต่ถ้ายึดมั่นถือมั่นมาก ก็กลายเป็นผลเสียได้ อย่างที่พูดมาหลายครั้ง รวมทั้งเมื่อวานที่พูดถึงความดีหรือสิ่งดีๆถ้าเรายึดมั่นมากนี่ มันก็กลายเป็นโทษ

เช่นเดียวกันกับมังสวิรัติ ถึงกับอยากจะทำร้ายคนอื่นเพราะว่าแย่งอาหารมังสวิรัติของเราไป อันนี้มันก็ผิดแล้ว ก็จัดว่าเป็นสีลัพพตปรามาสอย่างหนึ่ง การกินเจก็ถือว่าเป็นเรื่องของศีล ถ้ายึดมั่นถือมั่นมากมันก็เป็นสีลัพพตปรามาส ก็เป็นอุปสรรคต่อการสร้างความเจริญงอกงามในทางจิตใจ หรือว่าถึงขั้นพ้นทุกข์ เพราะฉะนั้นเวลากินมังสวิรัติก็ให้ดูแลจิตใจของตัวเองด้วย อย่าไปยึดมั่นถือมั่นมาก ไม่ว่าอะไรก็ตาม ถ้ายึดมั่นถือมั่นแม้จะดีแค่ไหน สุดท้ายก็กลายเป็นโทษ

วันนี้ วัดป่าสุคะโตกับวัดพี่วัดน้องจะนำของไปแจกชาวบ้านที่ประสบภัยน้ำท่วม เป็นอาทิตย์ที่ 2 การที่เอาของไปแจก โดยเฉพาะอาหาร ในแง่หนึ่งก็เป็นการสงเคราะห์ร่างกายไม่ให้หิว เป็นการบำรุงสุขภาพไม่ให้เจ็บป่วย ในเวลาเดียวกันก็เป็นการบำรุงน้ำใจด้วย เพราะว่าคนที่รับของ แม้เขายังไม่ทันอิ่มท้องแต่เขาก็อิ่มใจแล้ว โดยเฉพาะมีพระเอาของไปมอบให้ ชาวบ้านซึ่งเสียขวัญเสียกำลังใจ เป็นทุกข์ เห็นพระมาถึงบ้าน เขาก็เกิดความรู้สึกมีกำลังใจ เป็นสิริมงคล 

คนที่ประสบน้ำท่วมเขาไม่ใช่ทุกข์กายอย่างเดียวเขาทุกข์ใจด้วยหลายสาเหตุ แต่ว่าการเอาของไปให้แม้ว่าจะเป็นอาหาร เป็นเรื่องทางกาย แต่ว่ามันก็ช่วยบำบัดทุกข์ทางใจด้วย อันนี้ก็เรียกว่าเป็นการเกื้อกูลทั้งทางกายและทางจิตใจ คนที่ไปช่วยก็พลอยได้รับความสุขด้วยแม้จะเหนื่อย 

ที่ทางวัดทำอย่างนี้ได้เพราะว่ามีคนมีน้ำใจส่งของมามากมาย ทั้งข้าว อาหาร ปลากระป๋อง ยา ข้าวของเครื่องใช้ที่จำเป็น ส่งเงินมาด้วย อันนี้ก็ต้องเรียกว่าช่วยทำให้ทางวัดสามารถที่จะเกื้อกูลผู้ประสบทุกข์ประสบความเดือดร้อนได้ ก็ต้องขอบคุณท่านที่ส่งมา บางคนก็บริจาคเงินมาก็ไม่มาก 100-200 แต่ว่ามันก็มีความหมาย เป็นการแสดงความมีน้ำใจเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ แล้วก็ทำให้ทางวัดมีกำลังที่จะไปช่วยสงเคราะห์ญาติโยมได้ 

วันนี้ก็มีถุงยังชีพเป็นพันถุง ก็คงจะแจกได้แม้อาจจะไม่ทั่วถึง แต่เราก็จะช่วยบรรเทาความทุกข์กายทุกข์ใจของผู้ที่ประสบภัยตอนนี้ได้ ก็ขออนุโมทนาทุกท่านที่ส่งของส่งเงินมาบริจาคในโอกาสนี้

- พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล วัดป่าสุคะโต แสดงธรรมก่อนฉันเช้าวันที่ 7 ตุลาคม 2564