เวลาไปบิณฑบาตในหมู่บ้านทุกเช้า จะเห็นรถคันหนึ่งจอดอยู่ ข้างหลังรถจะมีสติ๊กเกอร์ติดข้อความเอาไว้ว่า มือใหม่หัดขับ สติ๊กเกอร์แบบนี้หลายคนคงเคยเห็น เพราะว่ามีหลายคันที่ติดสติ๊กเกอร์อย่างนี้ ไม่ใช่เฉพาะที่หมู่บ้าน ตามถนนหนทางหรือที่กรุงเทพฯก็เห็นบ่อยๆ เจ้าของรถต้องการจะบอกอะไร 

คงไม่ได้บอกแค่ว่าเป็นมือใหม่ที่ขาดประสบการณ์ แต่ว่าอยากจะบอกมากกว่านั้นก็คือว่า ถ้าเขาขับรถแล้วเกิดผิดพลาดประการใดก็ขอให้รถคันอื่นๆให้อภัยด้วย เพราะว่ายังขาดประสบการณ์ 

แต่ที่จริงแล้ว นอกจากข้อความที่ว่านี้คือการให้คนขับคนอื่นๆได้ให้อภัยเวลาที่รถที่มีสติ๊กเกอร์ดังกล่าวขับผิดพลาด จะให้ดีกว่านี้ ถ้าหากว่าเขาจะสื่อไปมากกว่านั้นด้วย บอกคนขับรถคันอื่นด้วยว่า ถ้าฉันหรือผมขับรถผิดพลาดประการใด ก็ขอให้ช่วยเตือนด้วย อาจจะขับรถช้า ขับรถผิดเลน หรือว่าขับรถคร่อมเลน ก็ขอให้คันหลังๆที่เห็นแล้วช่วยเตือนด้วยจะดีมากเลยทีเดียว 

อาตมาเคยไปอินเดีย สังเกตรถบรรทุกสิบล้อคันใหญ่ๆที่วิ่งตามถนน จะมีข้อความที่ติดไว้หลังรถ ไม่ใช่สติ๊กเกอร์แต่ว่าพ่นสีตัวใหญ่ๆเลยว่า No Horn Please หรือไม่ก็ตัดเป็นคำสั้นๆว่า Horn Please แปลว่าอะไร แปลว่าช่วยกดแตรด้วย ทีแรกก็ไม่เข้าใจว่า เขาเขียนข้อความนี้ไว้หลังรถเพื่ออะไร แต่ตอนหลังเริ่มเข้าใจแล้ว 

โดยเฉพาะเมื่อคนอินเดียอธิบาย คือ ถนนในอินเดียส่วนใหญ่จะเป็น 2 เลน แล้ว 2 เลนนี้ก็ไม่ได้กว้างเท่าไหร่ เวลารถบรรทุกสิบล้อขับไปบนถนนเหล่านี้ มันก็เต็มเลนเลย แล้วบางทีถ้าขับไม่ระวังก็ไปคร่อมอีกเลนหนึ่งเพราะเลนมันแคบ เพราะฉะนั้นรถคันที่ขับมาข้างหลัง จะแซงก็แซงยาก แล้วสิบล้อที่ขับมาก็ขับช้ามาก ต่ำกว่า 30 กิโลเมตรต่อชั่วโมง ขนาดรถเก๋ง รถทัวร์ก็เหมือนกัน อย่างมากก็ 40 กิโลเมตรต่อชั่วโมง 

ถ้าขับรถมาเจอรถสิบล้ออยู่ข้างหน้าที่กลายเป็นขวางถนนเลย หากต้องการที่จะขับขึ้นไปข้างหน้าของสิบล้อ ก็ต้องกดแตร ซึ่งรถสิบล้อ เขาก็บอกล่วงหน้าเลยว่า ถ้าฉันขับรถขวางทาง ก็ช่วยกดแตรด้วย คนขับรถข้างหลังพอกดแตร คนขับรถสิบล้อก็จะขับรถชิดทาง แล้วก็ชะลอลง รถคันข้างหลังก็สามารถที่จะแซงได้แล้วก็ไปโลด อันนี้ก็ทำให้การจราจรขับเคลื่อนไปได้ มันมีลักษณะถ้อยทีถ้อยอาศัย

อาตมาดูแล้วก็รู้สึกชื่นชมคนขับรถสิบล้อที่มีข้อความแบบนี้ เพราะประการแรกเป็นการเชิญชวนให้คนที่ขับรถข้างหลังช่วยตักเตือนฉันด้วย เวลาฉันขับรถขวางทาง ทำให้พวกคุณแซงลำบาก พอรถคันข้างหลังกดแตร เขาก็ไม่โกรธเพราะว่าเขารู้ว่าตอนนี้ฉันควรจะขับรถชิดซ้ายเอาไว้ หรือชิดทางไว้ เพื่อให้อีกคันหนึ่งหรือคันข้างหลังนั้นจะได้ขับต่อไปได้ 

ปกติเวลากดแตร คนทั่วไป รวมทั้งบ้านเรา จะรู้สึกไม่พอใจ หาว่าเป็นคำต่อว่า แต่ว่าในอินเดีย การกดแตรแปลว่าเตือน บอกกล่าวว่า กำลังรบกวนคนอื่นอยู่ แล้วสิบล้อก็ให้ความร่วมมือ มองในแง่นี้นอกจากเขาจะมีน้ำใจเชิญชวนคนขับรถข้างหลังช่วยเตือนช่วยบอกแล้ว พอเตือนด้วยเสียงแตรแล้ว ก็ไม่โกรธ ไม่โมโหและน้อมรับคำเตือน 

แล้วก็ยังแสดงให้เห็นว่า เขานึกถึงคนอื่นด้วย ไม่ได้ขับรถแล้วนึกถึงแต่ตัวเองอย่างเดียว ไม่ใช่ว่าฉันขับรถสบายแล้ว ครองเลนแล้ว แต่นึกถึงคนอื่นด้วยว่า ฉันจะขวางทางคนอื่นหรือเปล่า อันนี้เป็นน้ำใจของคนขับรถ ซึ่งที่จริงแล้วก็ควรจะเป็นน้ำใจของคนที่ไม่ใช่ขับรถสิบล้ออย่างเดียว คนขับขี่ด้วยยวดยานอย่างอื่นๆด้วย 

อาตมาก็มานึกเองว่าในเมืองไทย เจ้าของรถที่ติดสติ๊กเกอร์มือใหม่หัดขับ ถ้านอกจากเรียกร้องคนขับรถข้างหลังให้อภัยเมื่อเขาทำอะไรไม่ถูกต้อง เช่น ขับช้า คร่อมเลน ผิดเลน แล้วก็น่าจะบอกต่อไปด้วยว่า ถ้าผิดพลาด ขอให้ช่วยเตือนด้วย และจะเตือนอย่างไรบนถนน มันก็ต้องเตือนด้วยเสียงแตร 

ถ้ามองว่าเสียงแตรเป็นเสียงต่อว่า คนขับรถก็จะโกรธว่า เขากำลังด่าฉัน แต่ถ้ามองว่าอันนี้เป็นคำเตือน เป็นคำบอกกล่าวนอกจากจะไม่ทุกข์ นอกจากจะไม่หงุดหงิดแล้ว ยังจะให้ความร่วมมือด้วย เราขับช้าเรา ก็เร่งความเร็วหน่อย ถ้าขับผิดเลน ก็ขยับเลนเปลี่ยนเลนใหม่ อันนี้ก็น่าจะเป็นนิสัยของมือใหม่ที่หัดขับ ไม่ใช่เพียงแค่เรียกร้องคนอื่นให้อภัยเมื่อฉันทำผิดพลาด 

แต่ว่าเรียกร้องตนเองด้วย หรือเตือนตัวเองด้วยว่า ถ้าเขาเตือน ก็อย่าไปโกรธ หรือดีกว่านั้นก็น้อมรับคำเตือน ถ้าฉันผิดพลาดอะไรไป ก็ช่วยเตือนด้วย ถ้ามีทัศนคติแบบนี้ มันมีประโยชน์ ไม่ใช่เฉพาะมือใหม่หัดขับรถอย่างเดียว มือใหม่ในเรื่องต่างๆ ในเรื่องการทำงาน เพราะคนเราก็ต้องเป็นมือใหม่กันทั้งนั้นแหละ ถึงแม้ว่าจะมีความจัดเจนประสบการณ์ในเรื่องใด ก็เป็นมือใหม่ในเรื่องอื่น 

ถ้ามีทัศนคติแบบนี้ เวลามีใครมาตักเตือน ก็ไม่โกรธ กลับน้อมรับ แล้วก็ปฏิบัติตาม และที่จริงไม่ใช่เฉพาะมือใหม่อย่างเดียว คนที่เป็นมือเก่า ไม่ว่าจะเป็นมือเก่าในเรื่องการขับรถหรือเรื่องอื่นก็ตาม ถ้ามีทัศนคติแบบนี้ มีน้ำใจแบบนี้ มันก็จะมีแต่ความเจริญ เพราะว่าถึงไม่ใช่มือใหม่ ถึงแม้จะเป็นมือเก่า มีประสบการณ์ก็อาจจะทำอะไรพลาดพลั้งได้ 

อย่างที่เขาว่า สี่เท้ายังรู้พลาด นักปราชญ์ยังรู้พลั้ง แต่เดี๋ยวนี้คนเราอย่าว่าแต่มือเก่าเลย เป็นมือใหม่พอถูกตักเตือนก็โกรธแล้ว ที่จริงแล้ว ถ้าเปลี่ยนทัศนคติใหม่ ว่าน้อมรับคำเตือน แล้วก็เชิญชวนด้วย อย่างที่รถสิบล้อเชิญชวนให้คนขับรถข้างหลังกดแตร แล้วก็ขวางถนน ถ้าเราทำอย่างนี้ได้ นอกจากใจไม่ทุกข์แล้ว ใจก็แต่มีความเจริญ

ผู้ก่อตั้งเมืองโบราณ ที่สมุทรปราการ คุณเล็ก วิริยะพันธุ์ เคยพูดไว้น่าสนใจว่า วันไหนไม่ถูกตำหนิ วันนั้นเป็นอัปมงคล แต่ถ้าวันไหนถูกตำหนิ วันนั้นเป็นมงคล เพราะว่า ได้รับคำเตือนได้รับคำชี้แนะ คุณเล็กก็ไม่ใช่มือใหม่ ก็เป็นมือเก่า ประสบการณ์เยอะ เป็นเศรษฐีเป็นคหบดี แต่ว่ามีความอ่อนน้อมถ่อมตน น้อมรับคำเตือน น้อมรับแม้กระทั่งคำตำหนิ 

ถ้าเรามีทัศนคติแบบนี้ หรือว่าหมั่นเตือนตัวเราเองอยู่เสมอว่า เราเป็นมือใหม่หัดขับนะ ไม่ใช่มือใหม่เฉพาะเรื่องการขับรถ แต่หัดขับอย่างอื่นด้วย พอเจอคำตักเตือนคำชี้แนะ มันก็จะได้รับประโยชน์ ได้รับสิ่งที่เป็นมงคลขึ้นมา

- พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล วัดป่าสุคะโต แสดงธรรมก่อนฉันเช้าวันที่ 24 สิงหาคม 2564