พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล วัดป่าสุคะโต แสดงธรรมก่อนฉันเช้าวันที่ 16 ตุลาคม 2567

ที่เมืองจีนมีปรากฏการณ์หนึ่งซึ่งเกิดขึ้นมาได้ 3-4 ปีแล้ว ปรากฏการณ์นี้เขาเรียกว่า ลูกเต็มเวลา ลูกเต็มเวลาหมายความว่าอย่างไร หมายความว่าลูกที่โตแล้ว ควรจะไปประกอบอาชีพทำมาหากินแต่ว่ากลับเลือกที่จะมาอยู่บ้าน ช่วยงานบ้าน รดน้ำต้นไม้ ทำความสะอาดบ้านเรือน บางทีทำครัวให้พ่อแม่ด้วย รวมทั้งพาพ่อแม่ไปหาหมอ หรือถึงแม้พ่อแม่จะไม่เจ็บไม่ป่วย เวลาพ่อแม่จะไปไหนก็ขับรถเป็นสารถีไปให้

อันนี้เพราะอะไร ก็เพราะว่าเศรษฐกิจของเมืองจีนระยะหลังไม่ค่อยดี เรียนจบมหาวิทยาลัยแล้วได้ปริญญาตรี ปริญญาโทแล้ว หางานทำลำบาก หรือว่าถึงแม้จะได้งานแต่ว่าเงินเดือนก็น้อย พูดง่าย ๆ คือเลือกที่จะตกงาน แต่ว่าไม่ใช่ว่าจะไม่มีงานทำ ไม่มีงานที่เป็นเงินเดือนจากบริษัทห้างร้าน แต่ว่าก็ได้เงินเดือนจากพ่อแม่ ไม่ใช่ว่าทำฟรี ๆ ดูแลพ่อแม่ก็ได้เงินเดือนจากพ่อแม่ด้วย จะเรียกว่าทำงานเต็มเวลาก็ได้ แต่ว่าทำงานในฐานะที่เป็นลูก ก็เลยเรียกว่าลูกเต็มเวลา ซึ่งก็ดีสำหรับพ่อแม่ที่แก่ชรา มีลูกอยู่ใกล้ ๆ ช่วยดูแลใจใส่ โดยเฉพาะพ่อแม่ที่เจ็บป่วย ดีกว่าไปจ้างคนอื่นมา

แต่ตอนหลังมันมีอีกปรากฏการณ์หนึ่งเหมือนกับย้อนศรเลย ก็คือพ่อแม่เต็มเวลา คือถ้าพูดให้ถูกคือ พ่อเต็มเวลา พ่อเต็มเวลาหมายความว่าอย่างไร หมายความว่า พ่อซึ่งยังหนุ่มอยู่ แต่ว่าแทนที่จะไปทำงานหาเงินเลี้ยงครอบครัวก็กลับมาดูแลลูกที่ยังเล็ก บางทีลูกก็ยังแบเบาะอยู่เลย แล้วแม่ไปไหน แม่หรือภรรยาก็ไปทำงาน และเนื่องจากเป็นงานที่ดีมีเงินเดือนเยอะ แล้วก็มั่นคงกว่า แม่ก็เลยทำงานต่อไป ภรรยาก็ทำงานต่อไป เป็นผู้หาเงินมาเลี้ยงครอบครัว ส่วนพ่อหรือสามีเนื่องจากเศรษฐกิจไม่ค่อยดี งานก็ไม่ค่อยมั่นคง เงินเดือนน้อย สู้ภรรยาไม่ได้ ก็เลยเลือกที่จะสลับหน้าที่กัน ภรรยาก็ไปหาเงิน สามีก็อยู่บ้าน เพื่ออะไร เพื่อดูแลลูก ลูกยังเล็ก ยังทารก ดูแลลูกอย่างไร ก็เปลี่ยนผ้าอ้อม หรือไม่ก็เอานมแม่ให้ลูกกิน นมแม่ที่แม่เตรียมไว้ก่อนออกไปทำงาน พอลูกโตมาหน่อยก็พาลูกไปเดินเล่นในสวน อันนี้ก็เป็นทางออกของคนจีนรุ่นใหม่ในยามที่เศรษฐกิจไม่ค่อยดี ก็คิดแล้วว่า พ่อมาดูแลลูกที่ยังเล็กมันสิ้นเปลืองน้อยกว่าไปจ้างคนมาดูแล เดี๋ยวนี้หาคนมาดูแลลูกหายากเหมือนบ้านเรา เพราะฉะนั้นพ่อก็เลยอาสามาดูแลลูกเอง ไม่ต้องจ้างใคร เปลืองเงินเปล่า ๆ แถมทำได้ดีกว่าด้วย

แต่คราวนี้ก็มีปัญหา คนจีนเขาไม่ค่อยชอบให้ผู้ชายมาทำงานบ้าน ถ้าครอบครัวไหนมีปู่มีย่ามีตามียาย คนแก่ก็ไม่อยากจะให้ลูกชายมาดูแลลูก เพราะเห็นว่าเป็นหน้าที่ของภรรยาหรือหน้าที่ของแม่ เป็นหน้าที่ของผู้หญิง หลายครอบครัวปู่ย่าหรือตายายก็จะไม่ชอบที่ลูกชายมาดูแลลูก ทำงานบ้าน อาจจะรู้สึกเสียหน้าก็ได้ หรือจะรู้สึกว่า กลัวเมียหรือเปล่า ให้เมียไปทำงาน ส่วนผัวดูแลลูก ทำงานบ้าน แต่ผู้ชายจำนวนมากเขาก็ไม่ขัดข้อง ก็ไม่รู้สึกเสียหน้าอะไรเลย แล้วเขารู้สึกว่า การดูแลลูกทำงานบ้านมันไม่จำเป็นต้องจำกัดให้เป็นหน้าที่ของผู้หญิง หรือคนที่เป็นภรรยา หรือคนที่เป็นแม่ เป็นพ่อหรือสามีก็ทำได้ แล้วก็ไม่ใช่เป็นเรื่องที่น่ารังเกียจที่จะดูแลลูก หรือบางครอบครัว ปู่ย่าตายายซึ่งเคยทำหน้าที่ดูแลหลาน ดูแลไม่ไหวแล้ว แก่แล้ว ทั้งที่มีหลานคนเดียวหรือมีหลานแค่ 2 คน คนแก่ดูแลไม่ไหว ดูแลหลานไม่ไหว คนที่ยังมีกำลังอยู่ก็คือลูกชายก็มาดูแลแทน อันนี้ก็เรียกว่าเป็นทางออกของหลายครอบครัวซึ่งเจอปัญหาเศรษฐกิจ ทำให้ไม่สามารถจะออกไปทำงานที่ข้างนอกได้ทั้งสองคน ทั้งสามีและภรรยา

จะว่าไปก็เป็นเรื่องดีเพราะว่า พ่อเต็มเวลามันดีกว่าให้ลูกไปอยู่กับมือถือ เดี๋ยวนี้หลายครอบครัวอย่างในเมืองไทย แม้กระทั่งในต่างจังหวัด พ่อแม่ไม่มีเวลาดูแลลูก ก็ให้ลูกซึ่งยังเล็กอยู่เล่นมือถือ ดู TikTok หรือหนักกว่านั้นคือเล่นเกม เด็ก 2 ขวบเล่นเกมเป็นเพราะมีมือถืออยู่ติดตัว ในหมู่บ้านเราทั้งที่เป็นชนบท อย่างที่เคยเล่า แต่ก่อน ยายก็ดีแม่ก็ดีก็จะพาลูกยังเล็กมาใส่บาตร แต่เดี๋ยวนี้ลูกไม่ใส่บาตรแล้ว ไม่ใช่ลูกยังไม่ตื่น แต่ก่อนไม่ตื่นเพราะดูโทรทัศน์ดึก แต่เดี๋ยวนี้ลูกแม้จะตื่นเช้าก็ไม่มาใส่บาตรกับแม่หรือกับยาย เพราะอะไร เพราะว่าติดมือถือ บางทีเด็กก็อยู่ใกล้ ๆ นี่แหละ อยู่หน้าบ้านนี่แหละแต่ว่าก้มหน้าตลอดเพราะดูมือถือ เล่นเกม เดี๋ยวนี้ติดกันหมดเลยทั้งเด็กทั้งผู้ใหญ่ แล้วเด็กที่ติดมือถือมา คนที่ติดมือถือตั้งแต่เด็ก คนที่ติดเกมตั้งแต่เด็กพอโตขึ้นเป็นวัยรุ่นหรือแม้มีครอบครัวแล้วก็ยากที่จะเลิกเล่นเกม บางทีมาบวชพระแล้วก็ยังเลิกเกมไม่ได้ ยังติดเกมอยู่ มันขนาดนี้ เพราะว่าอะไร เพราะว่าพ่อแม่ไม่มีเวลาดูแลลูก ปล่อยให้ลูกอยู่กับมือถือ แต่ก่อนปล่อยให้ลูกอยู่กับโทรทัศน์ เดี๋ยวนี้โทรทัศน์นี่มันไม่ดึงดูดใจเท่ากับมือถือแล้ว ให้มือถือ โทรศัพท์มือถือ เกม มาเป็นพี่เลี้ยงแทนพ่อแทนแม่ แทนปู่แทนย่า แทนตาแทนยาย

เพราะฉะนั้นการที่มีพ่อเต็มเวลามันก็มีส่วนช่วยลูกได้ เพราะว่าพ่อหลายคนพอมาดูแลลูกแล้วก็ไม่ได้ปล่อยให้ลูกอยู่กับโทรศัพท์มือถือ แต่ว่าพาไปทำกิจกรรมอย่างอื่น พาไปเดินเล่นในสวน ทำนู่นทำนี่ อันนี้เป็นเรื่องที่จะเรียกว่าเป็นด้านดีในยามที่เศรษฐกิจมันแย่ ถ้าเศรษฐกิจมันกำลังรุ่ง ใคร ๆ ก็ถือว่าน้ำขึ้นให้รีบตัก ทั้งสามีทั้งภรรยาก็รีบไปทำงานแต่เช้า หาเงินมาได้เยอะ ๆ แต่ว่าไม่สนใจว่าใครดูแลลูก ถ้าหาพี่เลี้ยงไม่ได้บางทีก็ให้โทรศัพท์มือถือเป็นพี่เลี้ยง หรือถึงแม้จะดูแลลูก แต่ตัวพ่อตัวแม่ก็ติดมือถือเหมือนกัน พ่อก็เล่นมือถือ ลูกก็เล่นเกมทางมือถือ ไปกันใหญ่ เพราะฉะนั้นการที่มีพ่อเต็มเวลามันก็เป็นข้อดี ซึ่งต่อไปเมืองไทยก็คงจะเป็นอย่างนี้ เพราะเศรษฐกิจไม่ค่อยดี ผู้ชายก็ต้องออกจากงานมาเลี้ยงลูก ปล่อยให้ภรรยาทำงานเพราะเดี๋ยวนี้ผู้หญิงทำงานเก่ง แล้วก็มีความสามารถ ได้งานที่มั่นคง บางคนก็เป็นพวกผู้อำนวยการ บางคนก็เป็นวิศวกร บางคนก็เป็นสถาปนิก เรียกว่ามีความสามารถ หาเงินได้มากกว่าสามีเสียอีก อันนี้ก็เป็นเรื่องที่อาจจะต้องเกิดขึ้นในเมืองไทยในเวลาอีกไม่นาน.