พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล วัดป่าสุคะโต แสดงธรรมก่อนฉันเช้าวันที่ 7 สิงหาคม 2567

มีคนส่งข้อความมา ขึ้นต้นว่า ประกาศ เช้านี้เมื่อคนไทยตื่นขึ้นเมืองไทยก็จะมี 83 จังหวัดแล้ว จังหวัดอะไรบ้าง จังหวัดชุมแพ จังหวัดบัวใหญ่ จังหวัดเดชอุดม จังหวัดกันทรลักษณ์ จังหวัดท่าศาลา จังหวัดนางรอง ดูแล้วเอะใจ ก็เลยถามเขาไปว่า เอามาจากไหน บอกแชร์มา

อาตมาก็เลยเช็ค ปรากฏว่ามีประกาศจากกระทรวงมหาดไทยตั้งแต่ปี 63 ว่า อย่าแชร์ ที่ว่าอย่าแชร์เพราะเป็นข้อมูลเท็จ 83 จังหวัด ที่น่าสนใจคือว่าประกาศของมหาดไทยนี่มีมาตั้งแต่ปี 63 แล้ว แสดงว่าข่าวเท็จนี่แพร่กันมา 4 ปีแล้ว ทั้งที่ก็มีคนเตือนแล้วว่ามันเป็นข่าวปลอม ก็ยังแชร์กันไม่จบไม่สิ้น

ทำไม 4 ปีแล้วก็ยังแชร์กันอยู่ เพราะว่าคนเชื่อง่าย แล้วคนที่แชร์นี่ก็มีความรู้ แต่ว่าเดี๋ยวนี้ มีความรู้เท่าไหร่มันไม่ได้ช่วยเลยตราบใดที่ยังเชื่ออะไรง่ายๆ แล้วคนเดี๋ยวนี้นี่เชื่อง่ายด้วย ส่วนหนึ่งเพราะว่าขี้เกียจตรวจสอบ

เรื่องแบบนี้เช็คไม่ยาก เพราะว่ากูเกิลก็ดี หรือว่าเครื่องมือต่างๆ มากมายก็ดี มันมีเยอะให้เช็คได้ว่า จริงหรือไม่จริง คนมีความรู้เยอะ ข้อมูลมาก แต่ถ้าขาดสติ ด่วนสรุป มันก็จะเชื่อง่าย ยิ่งไม่อยากตรวจสอบด้วยก็ยิ่งตกเป็นเหยื่อของพวกที่ต้องการเผยแพร่ข่าวเท็จ ซึ่งก็ไม่รู้ว่าเขามีวัตถุประสงค์อย่างไรในการทำประกาศนี้ขึ้นมา อาจจะเพราะอยากสนุก หรือว่าต้องการสร้างแรงกดดันให้มีจังหวัดที่ว่าเกิดขึ้นจริงก็ได้

พระพุทธเจ้าก็เตือนไว้นานแล้วว่า อย่าปลงใจเชื่อเพราะเสียงเล่าลือ อย่าปลงใจเชื่อเพราะถือสืบๆ กันมา อย่าปลงใจเชื่อเพราะฟังตามกันมา หรือแม้กระทั่งอย่าปลงใจเชื่อเพราะผู้พูดเป็นครู หรือเรารู้จัก คนที่เชื่ออะไรง่ายๆ แล้วก็แชร์ง่ายๆ นี้ต้องระวัง เพราะมีโอกาสที่จะตกเป็นเหยื่อของพวกแก๊งคอลเซ็นเตอร์ได้ง่าย

เดี๋ยวนี้คนตกเป็นเหยื่อแก๊งคอลเซ็นเตอร์นี้เยอะมาก โดนกวาดเงินจากบัญชีไป หรือโดนหลอกสารพัด เหตุผลประการหนึ่งก็คือเชื่อง่าย รวมทั้งแชร์ง่ายด้วย พวกที่แชร์ง่ายมักจะเป็นผู้ที่เชื่อง่าย และผู้ที่เชื่อง่ายมักจะเป็นเหยื่อของแก๊งคอลเซ็นเตอร์ได้ง่าย ดังนั้นใครที่แชร์ง่ายๆ นี่ให้เตือนตัวเองว่านี่คือสัญญาณว่า มีโอกาสจะตกเป็นเหยื่อของแก๊งคอลเซ็นเตอร์ในภายภาคหน้าได้ อาจจะเร็วๆ นี้ก็ได้ ตกเป็นเหยื่อได้ง่ายขึ้น

ฉะนั้นใครที่แชร์ง่ายเตือนตัวเองเอาไว้ว่า ไม่ช้าก็เร็วโอกาสที่จะเป็นเหยื่อแก๊งคอลเซ็นเตอร์นี้ก็มีสูง ถ้าไม่อยากเป็นเหยื่อของแก๊งคอลเซ็นเตอร์ง่ายๆ ก็อย่าแชร์ง่าย เพราะการแชร์ง่ายมันแสดงว่าเชื่อง่าย คนอย่างนี้แหละที่ตกเป็นเหยื่อของแก๊งคอลเซ็นเตอร์ได้ง่าย

เร็วๆ นี้มีผู้ชายคนหนึ่ง สว. แล้ว กำลังทำธุระข้างนอก ปรากฎว่ามีคนโทรศัพท์เข้ามา เบอร์โทรศัพท์ที่ไม่คุ้น แต่พอเปิดรับสายได้ยินเสียงคนโทรมาก็จำได้ว่าเป็นเสียงลูกสาว ก็เลยพูดขึ้นมาว่า “มีอะไรเหรอลูก” ก็มีเสียงตอบมาว่า “พ่อตอนนี้อยู่ไหนแล้ว พ่ออยู่ข้างนอก พ่อมีอะไรให้ช่วยหน่อย”

“อะไรลูก” “หนูมีเงินไม่พอ ไปซื้อของข้างนอกแล้วปรากฏว่าเงินในบัญชีมันมีไม่พอ” “ขาดเท่าไหร่ล่ะลูก เดี๋ยวพ่อจะส่งไปให้” ลูกสาวก็ตอบ “พ่อมีเงินถึงหมื่นมั้ย” “พ่อมี” “ตอนนี้หนูขาดเงิน 38,000 ช่วยโอนเงินมาให้หนูหน่อย ตอนนี้หนูอยู่ที่ร้านไม่มีเงินจ่าย”

พ่อก็บอกว่า “ได้เลยลูก แต่ว่าเป็นลูกสาวจริงๆ ไม่ใช่พวกแก๊งคอลเซ็นเตอร์น่ะ” “อ้าว จริงสิ หนูเป็นลูกสาวของพ่อ” “ถ้าอย่างนั้นถามหน่อยลูกเกิดวันที่เท่าไหร่”

อึ้งเลย อึ้งไปพักหนึ่งแล้วก็บอกว่า “พ่อจำวันเกิดลูกไม่ได้เหรอ” พ่อตอบว่า “จำได้สิ ว่าแต่ว่าลูกเกิดวันที่เท่าไหร่” อีกฝ่ายก็บ่ายเบี่ยงว่า “ถ้าพ่อไม่เชื่อใจหนู หนูจะกลับไปบ้านแล้วถ่ายรูปส่งมาให้”

พ่อก็บอกว่า “อันนั้นทีหลังเรื่องถ่ายรูป อันนั้นพ่อไม่ติดใจ แต่แค่อยากจะถามว่า ลูกเกิดวันที่เท่าไหร่” “พ่อไม่เชื่อใจหนูเหรอ หนูลูกสาวพ่อ” “ยังไงหนูก็แสดงตัวตนหน่อย ว่าเป็นลูกสาวจริงๆ ไม่ใช่แก๊งคอลเซ็นเตอร์”

เธอก็บ่ายเบี่ยงว่า “เดี๋ยวกลับไปบ้านจะถ่ายรูปส่งให้พ่อ” พ่อก็บอกว่า “นั่นน่ะไว้ทีหลัง แต่ตอนหนูจำได้ไหมว่า หนูเกิดวันไหน” ก็ตอบไม่ได้บอกแต่ว่า “ยังไงก็หนูจะส่งเลขบัญชีให้พ่อ ถ้าพ่อไม่เชื่อใจคุยกับเจ้าของร้านก็ได้”

พ่อบอกไม่คุย อยากจะรู้เเค่ว่า ลูกเกิดวันที่เท่าไหร่ ตอบไม่ได้บ่ายเบี่ยงไปบ่ายเบี่ยงมา สุดท้ายก็เงียบหายไป

เรื่องนี้น่าสนใจ คนเป็นพ่อทีแรกเห็นเบอร์แปลกๆ ไม่แน่ใจว่าเบอร์ใคร ใครโทรมา แต่พอได้ยินเสียงจากปลายทาง โอ้ จำได้เลยเสียงของลูกสาว อันนี้ก็น่าคิดว่า เดี๋ยวนี้แก๊งคอลเซ็นเตอร์ หรือพวกมิจฉาชีพมันมีวิธีการในการเลียนเสียง แต่ว่าผู้ชายคนนี้แกก็ไม่เชื่อง่าย เพราะว่า (1) เบอร์มันแปลก แล้วก็ (2) ก็คงพอมีความรู้ว่า เดี๋ยวนี้พวกแก๊งคอลเซ็นเตอร์นี้มันมีลูกไม้เยอะ ฉะนั้นเพียงแค่ได้ยินเสียงเหมือนลูกสาวก็ยังไม่เชื่อทันที

อันนี้ก็ตรงกับที่พระพุทธเจ้าตรัสในกาลามสูตรว่า อย่าปลงใจเชื่อเพราะผู้พูดเป็นคนรู้จัก หรือเข้าใจว่าเป็นคนรู้จัก หรือว่าเชื่อเพราะได้ยินเสียงที่คุ้นเคย ยังเฉลียวใจ มีสติไม่เชื่อทันที มีการซักถามเพื่อตรวจสอบให้แน่ใจว่า เป็นลูกสาวจริงหรือเปล่า อันนี้พื้นฐานคือเป็นคนที่ไม่เชื่อง่าย

เพราะถ้าเชื่อง่ายก็เสร็จไปแล้ว เพราะว่าเสียงเหมือนเสียงลูกสาวเลย และยิ่งลูกสาวกำลังเดือดร้อนนี่ โอย ต้องช่วยแล้วล่ะ แต่คนแบบนี้มีน้อย เพราะว่าพอเจอปลายทางพูดมาเสียงเหมือนลูกสาว แล้วก็กำลังเดือดร้อน โอ๊ะ อยากจะช่วยทันทีเลยเพราะเป็นลูกสาวคนเดียว ไม่มีสติ

ฉะนั้นในยุคนี้ ตราบใดที่เราเป็นคนเชื่อง่าย แล้วก็แชร์ง่าย มีโอกาสสูงเลยที่จะเป็นเหยื่อของแก๊งคอลเซ็นเตอร์ ถ้าไม่อยากตกเป็นเหยื่อของแก๊งคอลเซ็นเตอร์ง่ายๆ ก็ให้รู้จักทักท้วงบ้าง แล้วก็อย่าผลีผลาม เริ่มด้วยการที่ไม่ผลีผลามแชร์ เห็นอะไรที่เออน่าสนใจ อย่าผลีผลามแชร์ อย่าเพิ่งรีบเชื่อ

เพราะถ้าเราสร้างนิสัยเชื่อง่าย รีบเชื่อรีบแชร์ ต่อไปเราก็จะรีบกดลิ้งค์ที่มิจฉาชีพหลอก แล้วสุดท้ายเราก็จะตกเป็นเหยื่อ ถึงตอนนั้นอย่าไปโทษมิจฉาชีพอย่างเดียว บางทีต้องโทษด้วยว่าเราไม่ระมัดระวังมากเพียงพอ สมัยนี้จะพึ่งแต่ตำรวจ พึ่งกฎหมายอย่างเดียวไม่พอ ต้องรู้จักช่วยตัวเองด้วย โดยอาศัยธรรมะของพระพุทธเจ้านี่แหละ กาลามสูตรนี่มันจะช่วยเราได้