พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล วัดป่าสุคะโต แสดงธรรมก่อนฉันเช้าวันที่ 11 กุมภาพันธ์ 2567

มีเด็กหนุ่มอเมริกันคนหนึ่งเรียนจบชั้นมัธยมหรือ High School แทนที่จะเรียนต่อมหาวิทยาลัย เขาบอกพ่อแม่ว่าอยากจะไปท่องโลกสักปีสองปี เรียนรู้ชีวิตเรียนรู้โลก แล้วค่อยกลับมาเรียนต่อมหาวิทยาลัย พ่อแม่ก็อนุญาต ไม่ได้บังคับลูก ไม่ได้กะเกณฑ์ว่าลูกจะต้องเรียนมหาวิทยาลัยคณะดี ๆ ถ้าลูกอยากจะไปท่องโลกก็อนุญาตให้ไปได้

แต่การไปท่องโลกมันต้องใช้เงิน แล้วเงินจะมาจากไหน เด็กหนุ่มคนนี้ไม่ได้แบเงินขอทั้งที่พ่อแม่ก็รวย พ่อเป็นหมอ ฐานะดี เด็กหนุ่มคนนี้เลือกที่จะไปหางานทำและเก็บเงินสักปีสองปี ไปท่องโลก กลับมาแล้วค่อยเรียนต่อ

แบบนี้ในเมืองไทยไม่ค่อยมี เพราะว่าพ่อแม่มักจะกะเกณฑ์ลูก วางแผนชีวิตให้ลูก แล้วบางครั้งก็บังคับลูกให้เรียนอย่างที่พ่อแม่ต้องการ แต่ว่าครอบครัวนี้เป็นฝรั่ง เขาถือว่าลูกสามารถจะตัดสินใจเรื่องชีวิตของตัวได้แล้ว โตแล้ว ลูกจะไปท่องโลก พ่อแม่ก็ไม่ให้เงิน ให้ลูกหาเงินเอง

แบบนี้เมืองไทยก็ไม่ค่อยมี มักจะทะนุถนอม หาเงินให้ลูก กลัวลูกลำบาก แต่ว่าพ่อแม่ครอบครัวนี้เขาไม่กลัวลูกลำบาก ลำบากนั่นแหละดี จะได้เข้าใจชีวิต

หนุ่มคนนี้ไปหางานทำ ไปเป็นคนงานที่โรงงานแปรรูปไม้ที่อลาสก้า ไปเป็นกรรมกรนั่นเอง เขาเป็นคนที่ไม่รังเกียจเรื่องการงาน ไม่รังเกียจเรื่องฐานะอาชีพ เป็นงานสุจริตก็ไป ที่จริงก็ไม่ได้ต้องการเงินเท่าไร ไปเรียนรู้ด้วย

เด็กหนุ่มคนนี้ วันหนึ่งแกขึ้นไปในป่า ก็เป็นงาน เพราะว่าอลาสก้ามีป่าไม้เยอะ ไปกับเพื่อน ปรากฏว่าไปเจอหมาจิ้งจอกตัวหนึ่งติดกับดัก กับดักนี้ก็เป็นกับดักที่คนงานเขาเอามาวางเอาไว้ แต่คนงานคนนั้นป่วย ไม่สบายเข้าโรงพยาบาล ก็เลยไม่มีใครมาเอาหมาจิ้งจอกตัวนี้ไปฆ่าเพื่อเอาหนังไปขาย

ทีนี้ หมาจิ้งจอกนี้มันโดนกับดักหนีบหนีบขา หนุ่มคนนี้ก็อยากจะไปช่วย แต่พอเข้าไปใกล้ ๆ มันก็ส่งเสียงคำรามเลย ทีแรกอยู่ในคอ แต่พอเข้าไปใกล้มันก็จะเห่าเลย สัญชาตญาณระแวงภัยของสัตว์ โดยเฉพาะหมาจิ้งจอก มันไม่ยอมให้คนเข้าใกล้

แล้วชายหนุ่มก็สังเกตหมาจิ้งจอกตัวนี้มันมีคราบนมแห้ง ๆ เป็นทางไหลออกมาจากหัวนม แปลว่าอะไร แปลว่ามันมีลูกน้อยอยู่ มันเป็นแม่ลูกอ่อน แล้วถ้าหากว่าแม่ติดกับดัก ลูกอ่อนจะทำอย่างไร ตายแน่

เขาก็เลยไปตามหารังของมัน ก็ไปเจอรังมีลูกหมาอยู่ 4 ตัว ยังไม่อดนมเลย ทำอย่างไร ก็ต้องเอาลูกหมา 4 ตัวนี้มาให้แม่มัน เอามาวางไว้ใกล้ ๆ ให้ลูกได้ดูดนมแม่

เท่านั้นไม่พอ ชายหนุ่มคนนี้ยังเอาอาหารมาให้หมาจิ้งจอกตัวแม่เพราะมันไปหากินเองไม่ได้ หาอาหารเสร็จก็ต้องกางเต็นท์กลางคืนเพื่อป้องกันไม่ให้สัตว์ร้ายมาทำร้ายหมาจิ้งจอก เพราะหมาจิ้งจอกมันก็มีศัตรู แล้วมันก็อยู่ในภาวะที่ช่วยตัวเองไม่ได้ ต้องรักษาชีวิตของหมาจิ้งจอกตัวนี้เอาไว้เพื่ออย่างน้อย ๆ ลูก 4 ตัวจะได้มีชีวิตรอด

เขาก็เลยกางเต็นท์ กลางวันไปทำงาน กลางคืนก็มานอนเต็นท์ใกล้ ๆ หมาจิ้งจอกตัวนี้ แล้วทุกวันก็เอาอาหารมาให้มัน

ทำไปได้ 5 วัน มันก็เริ่มจะคุ้นเคยแล้ววางใจ เอาอาหารไปให้มัน คราวนี้มันก็เริ่มกระดิกหางแล้วแต่ยังไม่ยอมให้เข้าใกล้ 3 วันต่อมาเริ่มเข้าไปใกล้มันได้แล้ว มันยอมแล้ว คราวนี้มันยอมให้เข้าใกล้แล้ว ชายหนุ่มคนนี้ก็เลยอ้ากับดักที่หนีบขามันเอาไว้ ดึงเพื่อเปิดอ้า มันก็เป็นอิสระหลังจากที่อยู่ช่วยมัน 8 วันเต็ม ๆ

พอเป็นอิสระมันก็ดีใจเลย พาลูก 4 ตัวเดินเข้าป่า แต่ว่าก่อนที่มันจะพาลูกเข้าป่า มันก็เลียมือหนุ่มคนนี้ เลียมือด้วยความขอบคุณ ด้วยความเป็นมิตร และพอพาลูกเดินเข้าป่า มันก็เดินหันหลังกลับมามองชายหนุ่มคนนี้ด้วยแววตาที่อ่อนโยนเหมือนกับจะขอบคุณ เท่านั้นยังไม่พอ มันยังชูคอส่งเสียงร้องเหมือนกับขอบคุณ อากัปกิริยานี่มันตรงข้ามกับเมื่อวันแรกเลย

ชายหนุ่มคนนี้เห็นพฤติกรรมของหมาป่าที่มันเปลี่ยนแปลงไปก็ได้คิดเลยว่า ถ้าเราสามารถทำให้สัตว์ร้ายมันเลียมือแสดงความเป็นมิตรได้ มันก็ไม่ยากที่เราจะทำให้ผู้คนมาเป็นมิตรกับเรา

จากประสบการณ์ครั้งนั้น มันเปลี่ยนความคิดและทัศนคติของเขา เขาเชื่อว่าคนเราสามารถที่จะมีความเป็นมิตรต่อกันได้ เพราะแม้แต่สัตว์ร้ายอย่างหมาจิ้งจอกมันก็ยังกลายมาเป็นมิตรกับเขา เป็นมิตรได้เพราะอะไร เพราะความจริงใจ เพราะความมีน้ำใจ

เพราะฉะนั้น นับแต่นั้นมาเขาคบใครก็ตาม เขาก็แสดงความจริงใจ เพราะเชื่อว่าความจริงใจจะทำให้ผู้คนทั้งหลายหันมาเป็นมิตรได้ เพราะฉะนั้น นับแต่นั้นมา เขาคบใคร แม้จะไม่ค่อยรู้จัก เขาก็มีความจริงใจเพราะเชื่อว่าความจริงใจจะทำให้คนเหล่านั้นเป็นมิตรกับเขา

แต่ก็แน่นอน เขาก็คอยดูพฤติกรรมต่อไปด้วยเพราะว่าบางคนก็อาจจะไม่ใช่อย่างนั้น ซึ่งมันก็ทำให้เขาไม่ได้เสียใจอะไร จริงใจแล้วไม่ได้รับความจริงใจตอบ เขาก็ถือว่าคนนี่แย่กว่าสัตว์เดรัจฉานอีก สัตว์เดรัจฉานมันยังรู้จักเป็นมิตรตอบ แต่ถ้าเราจริงใจกับเขาแล้วเขาไม่เป็นเป็นมิตรตอบก็เป็นเรื่องของเขา แสดงว่าเขาแย่กว่าสัตว์

แล้วพอเขาทำอย่างนี้ เขามีเพื่อนเยอะเลย เพื่อนก็รักเขา เขาเป็นที่รักของเพื่อนเพราะว่าเขามีความจริงใจตั้งแต่แรก ไม่ได้ทึกทักไว้ก่อนว่าเป็นคนที่ต้องระวัง ไว้ใจไม่ได้ แต่จะทึกทักไว้ก่อนสมมติว่าเขาเป็นคนดี เราจริงใจกับเขา

ปรากฏว่าได้ผล เพื่อน ๆ ก็หันมาเป็นมิตรกับเขา เขาก็เลยเป็นที่รักของเพื่อน ๆ และที่สำคัญก็คือ เขาได้เรียนรู้อีกข้อหนึ่งว่า การช่วยเหลือใครมันทำให้เรามีความสุข เขามีความสุขมากที่ได้ช่วยเหลือหมาจิ้งจอก แม้จะเหนื่อยที่ต้องไปนอนกางเต็นท์ในป่า หนาวก็หนาว แต่มีความสุขที่ได้ช่วยหมาจิ้งจอกแล้วก็ช่วยลูก ๆ ก็เลยพบว่า ความสุขของคนเรามันก็ไม่ได้ยากอะไร แค่เราช่วยเหลือเขาเราก็ได้รับความสุขแล้ว

หนุ่มคนนี้บอกว่าประสบการณ์ครั้งนั้นมันติดตาตรึงใจเขามาก แล้วเปลี่ยนชีวิตเขาได้เลย ถือว่าคุ้ม ไม่เรียนต่อ ไปท่องโลกแล้วหางานทำ แต่แล้วก็ได้เรียนรู้สิ่งที่เป็นประสบการณ์ล้ำค่าของชีวิต เป็นวิชาชีวิตที่โรงเรียนและมหาวิทยาลัยไม่ได้สอน แต่ว่าจะเรียนรู้ได้ด้วยตัวเองด้วยการทดลองทำ.