ต่อไปนี้ อาตมาขอโอกาสญาติโยมทั้งหลายทุกคน และขอโอกาสพระสงฆ์ทุกรูป อนุโมทนาเป็นภาษาไทยสักเล็กน้อย วันนี้ คณะญาติโยมมากันมากเป็นพิเศษจากที่ต่างๆ มาทำบุญทำกุศล มาบูชาองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าด้วยอามิสบูชา ดอกไม้ธูปเทียน อาหารคาวหวาน แต่ว่าอยู่ในอามิสบูชา แล้วก็มารับศีล ปฏิบัติศีล ฟังธรรม ฝึกสมาธิ วันนี้มีกิจกรรมตลอดวันตลอดคืน เป็นการปฏิบัติบูชา

ขณะนี้ ญาติโยมทั้งหลายมานั่งอยู่ ณ บริเวณวัดธารน้ำไหลในสวนโมกข์ ซึ่งพระเดชพระคุณท่านอาจารย์พุทธทาสได้มาสร้างไว้ ประวัติของท่านอาจารย์พุทธทาสไม่สามารถจะนำมาบรรยายได้ เพราะละเอียดมาก ถ้าญาติโยมทั้งหลายสนใจว่าท่านอาจารย์พุทธทาสเป็นคนที่ไหน เป็นอย่างไร หาหนังสืออ่าน "เล่าไว้เมื่อวัยสนธยา" มีรายละเอียดมาก ก็เพื่อให้ลูกหลานได้เรียนรู้ประวัติของท่านอาจารย์พุทธทาสซึ่งเป็นบุคคลสำคัญของโลก พระในเมืองไทยมีไม่กี่รูปที่องค์การสหประชาชาติยกย่องเช่นอาจารย์พุทธทาส

ท่านได้มาสร้างวัดที่ตรงนี้ ท่านอาจารย์พุทธทาสถ้าไม่ทำตรงนี้ สวนโมกข์ก็ไม่มี ก็จะเป็นสวนปาล์ม สวนยาง พระสงฆ์ที่มาอยู่ที่นี่ มาจากที่อื่น เกิน 90 เปอร์เซ็นต์ไม่ใช่เป็นพระสงฆ์ที่อยู่ในหมู่บ้านนี้ อาตมาเองนี่เป็นชาวเกาะสมุย ตอนนี้อายุ 87 ปี  บวชมาแล้ว 66 พรรษา มาอยู่ที่สวนโมกข์นี่ 55 ปีผ่านมาแล้ว มาเป็นเจ้าอาวาส ก็มาจากที่อื่น ท่านทวี ตะกี๊ที่ประกาศให้พระสงฆ์ทราบ แจกพัด ก็มาจากปราจีนบุรี ท่านเหรียญทอง ขอนแก่น ท่านนุ้ย ปัตตานี นราธิวาส มาจากที่อื่นเกือบทั้งนั้น ถ้าไม่มีสวนโมกข์ ก็คงไม่มีใครมาอยู่ คณะญาติโยมมากมายที่ข้ามมาที่ดินแดนนี้นับเป็นล้านๆ ที่ท่านอาจารย์พุทธทาสสร้างขึ้นมา เข้าใจว่าคนหลายสิบล้านคน ท่านนุ้ยรองเจ้าอาวาสเคยบันทึกเอาไว้ว่า ปีหนึ่งๆ คนเข้ามาที่นี่มีประมาณเท่าไร มีประมาณหลายแสนคน ก็หลายสิบปีมาแล้วตั้งแต่มีถนนหลวงผ่านหน้าวัด ทั้งผู้นำประเทศหลาย ๆ คน ก็มาที่นี่  สมเด็จพระสังฆราช 2 พระองค์ก็เคยเสด็จมาที่นี่ ผู้นำบ้านเมือง อดีตนายกรัฐมนตรี อาจารย์สัญญา ธรรมศักดิ์ ท่านนายกเปรม ท่านนายกชวน ท่านนายกทักษิณ ท่านนายกอภิสิทธิ์ ระดับผู้นำประเทศก็มาที่นี่ คณะรัฐมนตรีหลายคณะมาที่นี่ พระสงฆ์ก็มามากมาย มากันที่สวนโมกข์แห่งนี้เพราะมีท่านอาจารย์พุทธทาส ท่านอาจารย์พุทธทาสท่านกลับพูดว่า ถ้าไม่มีพระพุทธเจ้าท่านก็มีไม่ได้

เพราะฉะนั้น วันนี้เป็นวันอาสาฬหบูชา เป็นวันที่พระสัมมาพระพุทธเจ้าได้แสดงธรรมเป็นครั้งแรก ตามที่คนทั่วไปก็ทราบกันอยู่ เป็นวันแสดงพระธรรมจักรฯ หลังจากที่พระองค์ได้ตรัสรู้แล้ว พระองค์ก็เปิดเผยธรรม ประกาศธรรม ทำให้คนเข้าใจ ทำให้คนได้แก้ปัญหาได้ พระพุทธเจ้าอุบัติขึ้นมาบนโลกนี้เพื่อประโยชน์เพื่อความสุขของคนจำนวนมาก ทั้งเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย ทั้งคนยากจนและคนร่ำรวย ต้องอาศัยธรรมะของพระพุทธเจ้าแก้ปัญหา พระองค์ดับขันธปรินิพพานไปแล้ว 2,560 กว่าปี แต่ว่าพระธรรมของพระองค์เป็น อกาลิโก ไม่รู้จักตาย ยังอยู่คู่โลกนี้กันต่อไป

ตราบใดที่คนในโลกยังมีความทุกข์อยู่ ธรรมะของพระพุทธเจ้าก็ยังจำเป็นอยู่

โลกปัจจุบันนี้ เจริญก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์ ทางเทคโนโลยี พุทธศาสนาก็ยิ่งเด่น ยิ่งดังมากขึ้น วิทยาศาสตร์เจริญมากเท่าไร พุทธศาสนาก็จะเจริญมากเท่านั้น เพราะระบบวิทยาศาสตร์รู้กันอยู่แล้วว่าต้องมาพิสูจน์ เข้าห้องแล็บ ออกผลมา ยังไงจึงเชื่อ เช่นเดียวกัน คำสอนของพระพุทธเจ้ามีเหตุมีผล พอให้คนดับทุกข์ได้ พระพุทธเจ้าอุบัติขึ้นมาในโลกเพื่อมาแก้ปัญหา ท่านอาจารย์พุทธทาสได้ศึกษาเรียนรู้คำสอนของพระพุทธเจ้า ท่านก็มาบรรยาย มาขยายเรื่องนั้นเรื่องนี้ ทุกเรื่อง มีทุกเรื่อง เรื่องเศรษฐกิจ เรื่องสังคม เรื่องทางด้านจิตใจ โดยเฉพาะเรื่องทุกข์ เรื่องดับทุกข์ แม้แต่เรื่องการเมือง ท่านอาจารย์เคยพูดว่า ธรรมะการเมือง สอนได้ทุกเรื่อง เป็นความรู้ เราแก้ปัญหา

ประเทศไทยเรานี้ ตอนนี้ก็ได้รัฐบาลใหม่ขึ้นมาแถลงนโยบาย ถ้าจะมาแก้ปัญหา มากมายหลายอย่าง ปัญหาของประเทศไทยในปัจจุบันนี้ รัฐธรรมนูญเรียกว่ามีกฎหมายปกครองประเทศมาตรานั้นมาตรานี้มากมาย จะเป็นร้อยมาตราหรือเท่าไรอาตมาก็ไม่ได้อ่าน แต่พุทธศาสนา พระพุทธเจ้าบอกเครื่องมือเราแก้ปัญหาเพียง 3 มาตราเท่านั้น ชื่อว่า โอวาทปาติโมกข์

เครื่องมือแก้ปัญหา พระพุทธเจ้าตรัสไว้ว่าปัญหาต่างๆ มาจากความโลภ ความโกรธ ความหลง จิตใจของเรานั่นเอง ไม่ได้มาจากไหน กฎหมายออกมา จะมีกี่ร้อยมาตรากี่พันมาตรา ถ้ายังไม่สามารถขจัดกิเลส คือความโลภ ความโกรธ ความหลงได้ ปัญหาก็จะมีเรื่อยไป

ประเทศไทยเราเรียกว่าโชคดีที่ว่าคนไทยส่วนใหญ่นับถือพระพุทธศาสนา คนไทยนี่ถ้าปฏิบัติตามหลักคำสอนของพระพุทธเจ้า ก็อย่างที่ว่านี่ ไม่ทำบาป ทำกุศล ทำจิตให้ขาวรอบ ก็ลดปัญหาไปได้เยอะ ถ้าสมมติว่าคนไทยไม่เป็นชาวพุทธ ไม่ปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ของพุทธศาสนา ทำอะไรตามอารมณ์ คุกเท่าไรก็จะไม่พอ จะมีปัญหามากมาย ฉะนั้นการที่มีพุทธศาสนาในประเทศไทยเรา ช่วยแก้ปัญหาได้มากมาย ดังนั้นพวกเราควรจะภาคภูมิใจ

วันนี้เป็นวันสำคัญของชาวพุทธ เป็นวันที่พระพุทธเจ้าแสดงธรรมจักรฯ ประกาศธรรมะ แสดงว่าสิ่งที่พระองค์ตรัสรู้ มีคนเข้าใจได้ พระอัญญาโกณฑัญญะ ต่อมาพระอัญญาโกณฑัญญะก็ได้บวชในพุทธศาสนา ดังนั้นประเพณีการบวชก็นับเนื่องมาตั้งแต่ครั้งพุทธกาล ปีนี้ ที่สวนโมกข์มีพระใหม่เข้ามาอยู่เยอะ ที่นั่งอยู่บนลานหินโค้งนี้ก็ 50 กว่ารูป จะจำพรรษาในสวนโมกข์ สังกัดในสวนโมกข์นี้ไม่น้อยกว่า 7-8 รูปที่ไปอยู่ที่อื่น ดังนั้นการที่คณะญาติโยมมา นำอาหารคาวหวานมาถวาย สิ่งจำเป็นมาถวาย จตุปัจจัยมาบำรุงวัด อาตมาในฐานะเจ้าอาวาส พระสงฆ์ทุกรูปที่อยู่ในวัดนี้ก็ต้องขอขอบพระคุณ ขออนุโมทนา

ขอญาติโยมทั้งหลายจงเอาธรรมะในพุทธศาสนาไปแก้ปัญหา ถ้าเราปฏิบัติได้ 3 อย่าง ไม่ทำบาป คือไม่ฆ่า ไม่ลัก ไม่ล่วงเกินของรัก ไม่โกหก ไม่เสพของมึนเมา ไม่ทำบาปทั้งปวงคือถือศีลนั่นเอง ทำกุศลให้ถึงพร้อม มีศีลแล้วก็ฝึกจิตฝึกใจให้มีสมาธิ

ที่สวนโมกข์แห่งนี้ มีฝรั่งมาชมทุกเดือนๆ ที่ผ่านมาราว 30,000 กว่าคน เขามาฝึกสมาธิ ใช้ลมหายใจเข้าออกให้เกิดประโยชน์ ทุกคนมีลมหายใจเข้าออกแต่ไม่รู้จักใช้ลมหายใจหาความสุข ที่สวนโมกข์มีกิจกรรมฝึกลมหายใจทุกวัน วันนี้ถ้าญาติโยมทั้งหลายไม่รีบร้อนกลับ เวลาบ่ายโมงถึงบ่ายสองโมง ก็เชิญมาฝึกลมหายใจเข้าออก เรียกว่าระบบอาณาปานสติ แล้วก็ตอนบ่ายขึ้นไปเวียนเทียนกันบนโบสถ์ เวียนประทักษิณ กลางคืนถ้าสนใจ ก็มาร่วมกิจกรรม มีการเสวนาธรรม ฟังธรรมะจากพระสงฆ์จนกระทั่งรุ่ง ทำแบบนี้ในคืนนี้เป็นการปฏิบัติบูชา

ขอญาติโยมทั้งหลาย ช่วยแก้ปัญหาให้รัฐบาล รัฐบาลใหม่และประชาชนคนไทย ไม่มีศีลไม่มีธรรม รัฐบาลไหนๆ ก็แก้ปัญหาไม่ได้ ไม่มีคุกที่ไหนจะขังคนไทยทั้งหมดให้หมดได้ เพราะฉะนั้นขอให้มองเห็นความสำคัญของพุทธศาสนา ดังนี้พวกเราภาคภูมิใจที่เกิดเป็นคนไทย อยู่บนผืนแผ่นดินไทย อันนี้ฝรั่งทั่วโลกก็มาสนใจพุทธศาสนา ประเทศหนึ่งที่เขาต้องมาคือประเทศไทย นอกจากนั้นก็ไปศรีลังกา ไปพม่า ไปอินเดีย ปีนี้ก็มีพระอินเดียที่ทำงานอยู่ที่สมาคมโพธิฯ บวชมาแล้วก็ 23 พรรษา มีโอกาสมาจำพรรษาที่นี่ด้วย มาศึกษาเรียนรู้วัดสวนโมกข์แนวทางของพระเดชพระคุณท่านอาจารย์พุทธทาส

ดังนั้น วันนี้เราได้มีโอกาสมาปฏิบัติธรรมเนื่องในวันอาสาฬหบูชา ในวันนี้ขอให้ญาติโยมทั้งหลายเกิดปีติ เกิดอิ่มใจ เรียกว่าทำบุญ บุญนี่แปลว่าสบายใจ ปลื้มใจ ดีใจ ทำให้ใจสบาย ถ้าเราดีใจ ปลื้มใจ ปีติ ความสุขก็เกิดขึ้น ที่มาวันนี้ ญาติโยมมานี่ก็มาทำให้เกิดความสุข เกิดความสงบ แล้วก็ปฏิบัติธรรมะที่สูงขึ้นไป ทำจิตใจขาวรอบ เกิดไม่ยึดมั่นถือมั่นว่าเป็นตัวเป็นตน เป็นเราเป็นของเรา เป็นธรรมะชั้นลึก

นี่แหละ ญาติโยมมาที่นี่ แต่นี้มา ไม่ได้เห็นท่านอาจารย์เดินไปเดินมาแล้ว ได้แต่เห็นรูปหุ่น รูปเหมือน แต่ก็ไม่ใช่ตัวจริง ท่านอาจารย์ท่านทิ้งร่างกายของท่านไปแล้ว เหลือแต่กิจกรรมต่างๆ เอาไว้ที่วัดสวนโมกข์และอื่นๆ การที่ท่านทั้งหลายมาทำบุญมากมายในวันนี้ ก็เท่ากับมารักษาวัดสวนโมกข์ให้ยั่งยืนต่อไป

ต่อไปนี้ พระสงฆ์ทั้งหลายก็จะให้พร ขอญาติโยมทั้งหลายตั้งใจรับพร ขอให้ญาติโยมทั้งหลายเจริญก้าวหน้า นำธรรมะของพระพุทธเจ้าไปแก้ไขปัญหา เราอยู่กันในสังคม อาตมามองเห็นว่า คำว่า “บวร” นี้ดีที่สุด เป็นคำสรุปหัวใจ เราแก้ปัญหา บวร คือ

บ แปลว่าบ้าน ทุกบ้าน บ-บริษัท ทีนี้บริษัทในเมืองไทยเยอะ บริษัทเล็ก บริษัทใหญ่ อย่างบริษัททรู นี่ที่จัดบวชสามเณรที่สวนโมกข์ที่ผ่านมา บวชลูกเณร วันนี้อาตมาก็เดินมา มีลูกเณรตัวเล็กที่สุดมารายการตัวว่าผมเคยบวชที่นี่แล้วจูงอาตมา นี่คือบริษัทใหญ่ๆ ที่สนับสนุนก็มีความสำคัญมาก

ว หรือ วัด วัดนี่สำคัญมาก วัดเป็นศูนย์กลางหัวใจ

ร คือ โรงเรียน ครูทุกโรงเรียนต้องร่วมมือกัน ต้องรัฐบาลด้วย ร ต้องขยายเป็นรัฐบาลด้วย บ้านต้องขยายเป็นบริษัทด้วย

ดังนั้นคำว่า บวร แปลว่าประเสริฐ บ้าน บริษัท วัด รัฐ โรงเรียน เอาธรรมะของพระพุทธเจ้ามาแก้ปัญหาจะแก้ไขได้ ขอให้ญาติโยมทั้งหลายนำธรรมะของพระพุทธเจ้าไปแก้ปัญหา ไม่ยาก ปฏิบัติเพียง 3 อย่าง ไม่ทำความชั่ว ทำแต่ความดี ทำจิตใจขาวรอบ ต่อไปนี้ ตั้งใจรับพรเป็นภาษาบาลี